Boyoz

Boyoz ⓘ

Tip	Pastacılık
Menşe yeri	Türkiye
Bölge veya eyalet	İzmir
Tarafından oluşturuldu	Sefarad Yahudileri
Ana bileşenler	Un, ayçiçek yağı, tahin
Yemek kitabı: Boyoz

Boyoz, Sefarad Yahudileri kökenli bir Türk hamur işidir ve ticari amaçlarla hazırlandığı ve orijinal tarifine uyulduğu neredeyse tek şehir olan İzmir, Türkiye ile ilişkilidir. Bu nedenle boyoz, İzmirlilerin gözünde memleketlerinin ya da uzaktayken memleketlerine duydukları özlemin bir simgesi haline gelmiştir. En çok tercih edilen boyoz sade, içine et, peynir ya da ıspanak konulmayan ve İzmir'deki bir avuç boyoz ustasının yaptığı boyozdur. ⓘ

Boyoz ezmesi un, ayçiçek yağı ve az miktarda tahinden oluşan bir karışımdır. Elle yoğrulur ve hamur topu iki saat dinlenmeye bırakılır. Daha sonra hamur bir tabak genişliğinde yassılaştırılır ve tekrar dinlenmeye bırakılır. Daha sonra bir kez daha yoğrulur ve açılır, rulo haline getirilir ve birkaç saat daha bu şekilde dinlenmeye bırakılır. Hamurun dokusu hala yumuşak ancak parçalara ayrılmak üzereyken, küçük toplar halinde kesilir ve küçük tavalara sıralanır ve yarım saat ile bir saat arasında bitkisel yağda marine edilir. Hamur daha sonra oval bir şekil alır ve milföy kıvamına gelir. Küçük toplar daha sonra bir tepsi üzerinde sade olarak ya da içine peynir veya ıspanak eklenmiş olarak çok yüksek sıcaklıktaki fırına verilebilir. ⓘ

Boyozun olağan eşlikçileri koyu çay ve üzerine bolca karabiber serpilmiş haşlanmış yumurtadır. Boyoz genellikle açık havada, sokak satıcılarından satın alınarak tüketilir. ⓘ

Boyoz, İspanyolca yazılışıyla bollos, "küçük somun" anlamına gelen bollo sözcüğünün çoğuludur. İspanyolca iki L harfi Y sesiyle okunur. Birçok mutfakta çörek, börek benzeri unlu mamüllerin Sefarad kültürüne özgü bir uygulamasıdır. ⓘ

Kökeni

Neredeyse tüm kaynaklar boyozun Yahudi-İspanyol kökenleri konusunda hemfikirdir. Boyoz, 1492'den sonra İspanya'dan sürülen ve aralarında İzmir'in de bulunduğu dönemin önde gelen Osmanlı şehirlerine çok sayıda yerleşen Sefarad Yahudilerinin İzmir'in kent kültürüne bir katkısıdır. Boyozun köklerine ilişkin bu açıklamalar, özellikle Sefarad Yahudilerinin beslenmesinde yaygın olan bollosun genellikle peynir ve ıspanak dolgulu olduğu Arjantin, Şili, Peru ve Meksika gibi İspanyol kültürünün diğer dallarının mutfak geleneklerinde çok benzer bir hamur işinin varlığıyla doğrulanmaktadır. Rönesans İspanyolcasında ve Ladino dilinde bollos, "bir bohça, bir paket" anlamına gelmektedir. ⓘ

Yakın zamana kadar İzmir'de boyoz hazırlayan tüm ustalar Yahudi'ydi ve şimdiki ustaların hepsi, "Avram Usta'nın Boyozu "nu pazarlayan bu fırıncıların bazılarının benimsediği ticari sloganlarda adı bugün bile yankılanan Avram Usta tarafından yetiştirildi. ⓘ

Ayrıca bakınız

• Bollos
• Hamur işleri listesi ⓘ

Genel ve atıfta bulunulan kaynaklar

• İzmir'in Marka Lezzetleri ⓘ