Kopenhag
Kopenhag København | |
---|---|
Kopenhag'in Danimarka'daki konumu | |
Ülke | Danimarka |
Bölge | Başkent bölgesi |
Belediye | Kopenhag |
Alt idari birimler |
Daraltılmış liste
|
İdare | |
• Belediye başkanı | Frank Jensen (S) |
Yüzölçümü | |
• Başkent | 141,22 km² (5.452 mil²) |
Nüfus (2020) | |
• Başkent | 794,128 |
• Yoğunluk | 3.769/km² (9.760/mil²) |
• Kent | 1,330,993 |
• Metropol | 2,057,142 |
Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
Alan kodu | (+45) 3 |
Resmî site kk.dk |
Kopenhag (Danca: København), Danimarka'nın başkenti ve en yüksek nüfuslu şehridir. 1 Ocak 2020 itibarıyla şehrin nüfusu 794.128'dir. Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer almaktadır; şehrin diğer kısmı Amager'de yer alır ve Øresund boğazı ile İsveç'in Malmö kentinden ayrılır. Öresund Köprüsü, iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır. ⓘ
Aslen 10. yüzyılda, günümüzün Gammel Strand'ın (Türkçe: Eski plaj) yakınında bir Viking balıkçı köyü olan kurulmuş olan Kopenhag, 15. yüzyılın başlarında Danimarka'nın başkenti oldu. 17. yüzyıldan başlayarak, devlet kurumları, savunmaları ve silahlı kuvvetlerinin bu şehre taşınmasıyla Kopenhag'ın bölgesel gücünü pekiştirdi. Rönesans döneminde şehir günümüzün İsveç ve Norveç'i de kapsayan Kalmar Birliği'nin fiili başkenti olarak hizmet etti. Şehir, 15. yüzyıldan başlayarak ve İsveç'in birlikten ayrıldığı 16. yüzyılın başına kadar 120 yıldan uzun bir süre Kalmar Birliği'nin başkenti olarak İskandinavya'nın kültürel ve ekonomik merkezi olarak gelişti. 18. yüzyıldaki veba salgınlarından sonra bir duraklama döneminden sonra şehir yeniden bir gelişme sürecinden geçti. Bu dönemde günümüzün prestijli Frederiksstaden semtinin inşa edildi ve Kraliyet Tiyatrosu ve Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi gibi kültür kurumlarının kuruldu. 19. yüzyılın başlarında Danimarka Altın Çağı sırasında yeniden yapılanan Kopenhag mimarisi Neoklasik bir görünüm kazandırdı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ise devletin Parmak Planı (Danca: Fingerplanen) ile şehir merkezinden ülkenin diğer yerlerine uzanan beş kentsel demiryolu güzergahı boyunca konut ve işyerlerinin gelişimini teşvik edildi. ⓘ
21. yüzyılın başından bu yana Kopenhag, kurumlarına ve altyapısına yapılan yatırımla kolaylaştırılan güçlü bir kentsel ve kültürel gelişme gördü. Şehir, günümüzde Danimarka'nın kültürel, ekonomik ve hükümet merkezidir. Kuzey Avrupa'nın en önemli finans merkezlerinden biri olan Kopenhag Borsası'na ev sahipliği yapan şehir özellikle bilgi teknolojisi, ilaç sanayiindeki girişimler yoluyla hizmet sektöründe hızlı gelişmeler yaşadı. Øresund Köprüsü'nün tamamlanmasından bu yana Kopenhag, İsveç'in Scania eyaleti ve Øresund Bölgesini oluşturan en büyük şehri Malmö ile giderek daha fazla entegre hale geldi. Kopenhag'ın Tivoli Bahçeleri, Küçük Deniz Kızı heykeli, Amalienborg ve Christiansborg sarayları, Rosenborg Kalesi Bahçeleri, Frederik Kilisesi ve birçok müze, restoran ve gece kulübü gibi simge yapıları önemli turistik yerlerdir. ⓘ
Şehir aynı zamanda Kopenhag Üniversitesi, Danimarka Teknik Üniversitesi, Kopenhag İşletme Okulu ve Kopenhag BT Üniversitesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. 1479'da kurulan Kopenhag Üniversitesi, Danimarka'daki en eski üniversitedir. Kopenhag, FC København. Her yıl düzenlenen Kopenhag Maratonu 1980'de kurulmuştur. Kopenhag, dünyanın en bisiklet dostu şehirlerinden biridir. ⓘ
2002 yılında başlatılan Kopenhag metrosu, Kopenhag'ın merkezine hizmet vermektedir. Ek olarak, Kopenhag S-treni, Lokaltog (özel demiryolu) ve Sahil Hattı ağı, Kopenhag'ın merkezini uzaktaki ilçelere hizmet etmekte ve bağlamaktadır. Ayda yaklaşık iki milyon yolcuya hizmet veren Kastrup Kopenhag Havalimanı İskandinav ülkelerindeki en yoğun havalimanıdır. ⓘ
"København" Danca'da "ticaret limanı" veya "tüccar limanı" anlamındadır. Koben tüccar ve "havn" Danca'da "liman" demektir. ⓘ
Şehir merkezinin ana yolu, City Hall Square’dan Kongens Nytorv’ya akan yaya caddesi olan Strøget’tır. Şehir merkezi; Sortedam Gölü, Peblinge Gölü ve Skt Jørgens Gölü'nü içeren alandır ve hem şehrin orta kısımlarını hem de Christianshavn’ı içine alır. Burası ayrıca Copenhagen K. olarak da bilinir. ⓘ
Kopenhag
København ⓘ | |
---|---|
Şehir ve il | |
Kopenhag Şehri Byen København | |
Koordinatlar: 55°40′34″N 12°34′06″E / 55.67611°N 12.56833°EKoordinatlar: 55°40′34″N 12°34′06″E / 55.67611°N 12.56833°E | |
Ülke | Danimarka |
Bölge | Sermaye |
Belediyeler | Kopenhag Dragør Frederiksberg Tårnby |
Alan | |
- Şehir | 179,8 km2 (69,4 sq mi) |
- Kentsel | 292,5 km2 (112,9 sq mi) |
- Metro | 1.767,52 km2 (682,44 sq mi) |
En yüksek rakım | 91 m (299 ft) |
En düşük yükseklik | 1 m (3 ft) |
Nüfus (1 Ocak 2022) | |
- Şehir | 805,420 |
- Yoğunluk | 4.500/km2 (12.000/q mi) |
- Kentsel | 1,336,982 |
- Kentsel yoğunluk | 4.600/km2 (12.000/q mi) |
- Metro | 2,057,142 |
- Metro yoğunluğu | 1.200/km2 (3.000/q mi) |
Demonim(ler) | Copenhagener |
Saat dilimi | UTC+01:00 (CET) |
- Yaz (DST) | UTC+02:00 (CEST) |
Posta kodu | 1050–1778, 2100, 2150, 2200, 2300, 2400, 2450, 2500 |
Alan kodu(ları) | (+45) 3 |
Web sitesi | international.kk.dk |
Kopenhag (/ˌkoʊpənˈheɪɡən, -ˈhɑː-/ KOH-pən-HAY-gən, -HAH- veya /ˈkoʊpənheɪɡən, -hɑː-/ KOH-pən-hay-gən, -hah-.; Danca: København [kʰøpm̩ˈhɑwˀn] (dinle)) Danimarka'nın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir, 1 Ocak 2022 itibarıyla 805.402 nüfusa sahiptir (644.431'i Kopenhag Belediyesi'nde, 103.608'i Frederiksberg Belediyesi'nde, 42.723'ü Tårnby Belediyesi'nde ve 14.640'ı Dragør Belediyesi'nde yaşamaktadır). Kopenhag'ın daha geniş kentsel alanının (nüfus 1.336.982) ve Kopenhag metropolitan alanının (nüfus 2.057.142) çekirdeğini oluşturur. Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer alır; şehrin bir kısmı Amager'de bulunur ve İsveç'in Malmö kentinden Øresund Boğazı ile ayrılır. Øresund Köprüsü iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır. ⓘ
Etimoloji
Kopenhag'ın adı limanı ve ticaret yeri olmasını yansıtmaktadır. Danimarkalıların geldiği Eski İskandinav dilinde orijinal ismi modern İzlandaca'da korunan Kaupmannahǫfn [ˈkaupmanːahɒvn] idi (İzlandaca: Kaupmannahöfn) ve "tüccar limanı" anlamına geliyordu. ⓘ
Şehrin Türkçe ismi, Aşağı Almanca adı olan Kopenhag'dan uyarlanmıştır. İngilizce: chapman, Almanca: Kaufmann, Felemenkçe: koopman, İsveççe: köpman, Danca: købmand ve İzlandaca: kaupmaður kelimelerinin hepsi nihayetinde "esnaf" anlamına gelen Latince: caupo kelimesinden gelir. Kopenhag'ın İsveççe adı olan Köpenhamn da "tüccar limanı"nın doğrudan çevrilmiş halidir. ⓘ
Resmi mıntıkaları | Diğer alanlar ⓘ |
---|---|
* Nørrebro
|
|
Tarihçe
Erken tarihçe
Kopenhag'ın en eski tarihi kayıtları 12. yüzyılın sonlarına ait olsa da, kentin metropolitan raylı sistem çalışmalarıyla bağlantılı olarak yakın zamanda ortaya çıkan arkeolojik buluntular, bugünkü Kongens Nytorv yakınlarında yaklaşık 1020 yılından kalma büyük bir tüccar konağının kalıntılarını ortaya çıkarmıştır. Pilestræde'de yapılan kazılar da 12. yüzyılın sonlarından kalma bir kuyunun keşfedilmesini sağlamıştır. Strøget'in Rådhuspladsen ile buluştuğu yerin yakınlarında 11. yüzyıla tarihlenen mezarların bulunduğu eski bir kilisenin kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. ⓘ
Bu buluntular Kopenhag'ın bir şehir olarak kökenlerinin en azından 11. yüzyıla kadar uzandığını göstermektedir. Bölgedeki önemli çakmaktaşı alet keşifleri, Taş Devri'ne kadar uzanan insan yerleşimlerine dair kanıtlar sunmaktadır. Birçok tarihçi kentin Viking Çağı'nın sonlarına tarihlendiğine ve muhtemelen Sweyn I Forkbeard tarafından kurulduğuna inanmaktadır. Doğal liman ve iyi ringa balığı stokları, balıkçıları ve tüccarları 11. yüzyıldan itibaren mevsimlik olarak ve 13. yüzyılda daha kalıcı olarak bölgeye çekmiş gibi görünmektedir. İlk yerleşim yerleri muhtemelen 11. yüzyılda ya da daha öncesinde Gammel Strand (kelimenin tam anlamıyla 'eski sahil') üzerinde yoğunlaşmıştır. ⓘ
Şehirden yazılı olarak en erken 12. yüzyılda Saxo Grammaticus'un Gesta Danorum adlı eserinde 'Tüccarlar Limanı' anlamına gelen Portus Mercatorum ya da o zamanın Dancasıyla Købmannahavn olarak bahsedilmiştir. Geleneksel olarak Kopenhag'ın kuruluşu, Piskopos Absalon'un 1167 yılında bugün Christiansborg Sarayı'nın bulunduğu küçük Slotsholmen adasında mütevazı bir kale inşa etmesine dayandırılır. Kalenin inşası, 12. yüzyıl boyunca kıyı şeridine musallat olan Wendish korsanlarının saldırılarına bir yanıt niteliğindeydi. Savunma surları ve hendekler tamamlanmış ve 1177'de Aziz Clemens Kilisesi inşa edilmiştir. Wendlerin saldırıları devam etmiş ve orijinal kale sonunda yağmacılar tarafından yıkıldıktan sonra adalılar kalenin yerine Kopenhag Kalesi'ni inşa etmişlerdir. ⓘ
Orta Çağ
1186 yılında Papa Urban III'ten gelen bir mektupta Hafn (Kopenhag) kalesi ve Hafn kasabası da dahil olmak üzere çevresindeki toprakların Kral I. Valdemar tarafından 1158-1191 yılları arasında Roskilde Piskoposu ve 1177-1201 yılları arasında Lund Başpiskoposu olan Absalon'a verildiği belirtilmektedir. Absalon'un ölümü üzerine mülk Roskilde Piskoposluğu'nun mülkiyetine geçecektir. 1200 yılı civarında, Meryem Ana Kilisesi, etrafında gelişmeye başlayan kasabanın kuzeydoğusundaki daha yüksek bir yere inşa edilmiştir. ⓘ
Kasaba daha belirgin hale geldikçe, Hansa Birliği tarafından defalarca saldırıya uğradı ve 1368'de İkinci Danimarka-Hansa Savaşı sırasında başarıyla işgal edildi. Kopenhag'da balıkçılık endüstrisi, özellikle de ringa balığı ticareti geliştikçe, şehir Slotsholmen'in kuzeyine doğru genişlemeye başladı. 1254 yılında, yerel balıkçı tüccarlara özel ayrıcalıklar tanıyarak krala karşı onların desteğini alan Piskopos Jakob Erlandsen'in yönetiminde bir şehir olarak berat aldı. 1330'ların ortalarında şehrin ilk arazi değerlendirmesi yayınlandı. ⓘ
Danimarka, Norveç ve İsveç arasında Kalmar Birliği'nin (1397-1523) kurulmasıyla birlikte, yaklaşık 1416 yılında Pomeranyalı Eric'in merkezini Kopenhag Kalesi'ne taşımasıyla Kopenhag Danimarka'nın başkenti olarak ortaya çıkmıştır. Kopenhag Üniversitesi, Papa Sixtus IV'ün onayının ardından Kral I. Christian tarafından 1 Haziran 1479 tarihinde açılmıştır. Bu da onu Danimarka'nın en eski üniversitesi ve Avrupa'nın en eskilerinden biri yapmaktadır. Başlangıçta Katolik Kilisesi tarafından kontrol edilen üniversitenin toplumdaki rolü, 1530'ların sonunda Danimarka'daki Reformasyon sırasında değişmek zorunda kalmıştır. ⓘ
16. ve 17. yüzyıllar
1536'daki Reformasyon'dan önceki tartışmalarda Katolik olan Christian II'ye sadık kalan şehir, 1523'te Lutherciliği destekleyen I. Frederik'in güçleri tarafından başarılı bir şekilde kuşatıldı. Kopenhag'ın savunması şehir surları boyunca bir dizi kule ile güçlendirildi. Temmuz 1535'ten Temmuz 1536'ya kadar süren ve şehrin Christian II'nin Malmö ve Lübeck ile ittifakını desteklediği uzun bir kuşatmanın ardından, sonunda Christian III'e teslim olmak zorunda kaldı. Yüzyılın ikinci yarısında şehir, Hollanda gemiciliğinin desteğiyle Baltık üzerinden artan ticaret sayesinde zenginleşti. Yüksek rütbeli bir devlet adamı olan Christoffer Valkendorff kentin çıkarlarını savunmuş ve gelişimine katkıda bulunmuştur. Kuzey Alman eyaletleri gibi Hollanda da büyük ölçüde Protestan olmuştu. ⓘ
Christian'ın 1588 ile 1648 yılları arasındaki hükümdarlığı sırasında Kopenhag bir şehir olarak dramatik bir büyüme gösterdi. Christian'ın girişimiyle 17. yüzyılın başında Slotsholmen'de iki önemli bina tamamlandı: Tøjhus Arsenal ve Borsa Børsen. Uluslararası ticareti teşvik etmek amacıyla 1616 yılında Doğu Hindistan Şirketi kurulmuştur. Şehrin doğusunda, Hollanda planlamasından esinlenen kral, kanallar ve surlarla Christianshavn bölgesini geliştirdi. Başlangıçta buranın müstahkem bir ticaret merkezi olması amaçlanmıştı ancak nihayetinde Kopenhag'ın bir parçası haline geldi. Christian IV ayrıca Rosenborg Slot ve Rundetårn da dahil olmak üzere bir dizi iddialı bina projesine sponsor oldu. 1658-1659 yıllarında şehir, X. Charles komutasındaki İsveçlilerin kuşatmasına dayanmış ve büyük bir saldırıyı başarıyla püskürtmüştür. ⓘ
1661 yılına gelindiğinde Kopenhag, Danimarka ve Norveç'in başkenti olarak konumunu sağlamlaştırmıştı. Tüm önemli kurumlar, donanma ve ordunun çoğu burada bulunuyordu. 1664'te Citadel'in tamamlanması ve 1692'de Christianshavns Vold'un burçlarıyla birlikte genişletilmesiyle savunma daha da güçlendirildi ve Nyholm'da filo için yeni bir üs oluşturuldu. ⓘ
18. yüzyıl
Kopenhag 1711 yılında 65.000 kişilik nüfusunun yaklaşık 22.000'ini veba salgınında kaybetmiştir. Şehir ayrıca altyapısının büyük bir kısmını yok eden iki büyük yangınla da sarsıldı. 1728'deki Kopenhag Yangını Kopenhag tarihinin en büyük yangınıydı. Yangın 20 Ekim akşamı başlamış ve 23 Ekim sabahına kadar yanmaya devam ederek şehrin yaklaşık %28'ini yok etmiş ve nüfusun yaklaşık %20'sini evsiz bırakmıştır. Şehrin ortaçağdan kalma bölümünün en az %47'si tamamen yok olmuştur. 1795 yangını ile birlikte, modern kentte eski kente ait çok az iz bulunabilmesinin ana nedeni budur. ⓘ
Bunu önemli miktarda yeniden inşa takip etmiştir. 1733 yılında, 1745 yılında tamamlanan Christiansborg Sarayı kraliyet konutu üzerinde çalışmalar başladı. 1749 yılında prestijli Frederiksstaden bölgesinin gelişimine başlandı. Nicolai Eigtved tarafından Rokoko tarzında tasarlanan bölgenin merkezinde şu anda Amalienborg Sarayı'nı oluşturan konaklar yer alıyordu. Holmen deniz üssünde büyük genişletmeler yapılırken, Kraliyet Tiyatrosu ve Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi ile kentin kültürel önemi artırıldı. ⓘ
Kopenhag, 18. yüzyılın ikinci yarısında Avrupa'nın başlıca güçleri arasındaki savaşlar sırasında Danimarka'nın tarafsızlığından faydalanarak Baltık Denizi çevresindeki devletler arasındaki ticarette önemli bir rol oynamıştır. Christiansborg'un 1794'te yangınla yok olması ve 1795'te bir başka yangının şehre ciddi zarar vermesinin ardından, Nytorv ve Gammel Torv birleştirilirken Kopenhag'ın klasik simgesi Højbro Plads üzerinde çalışmalar başladı. ⓘ
19. yüzyıl
2 Nisan 1801'de Amiral Sir Hyde Parker komutasındaki bir İngiliz filosu Kopenhag yakınlarında demirlemiş olan tarafsız Danimarka-Norveç filosuna saldırdı ve onu yenilgiye uğrattı. Amiral Yardımcısı Horatio Nelson ana saldırıyı yönetti. Parker'ın geri çekilme emrine uymayarak ateşkes sağlanmadan önce Danimarka-Norveç gemilerinin birçoğunu imha etti. Kopenhag genellikle Nelson'ın en zorlu savaşı olarak kabul edilir ve Trafalgar'daki ağır çatışmaları bile geride bırakır. Bu savaş sırasında Lord Nelson'ın, Amiral Parker'ın ateş kes işaretini görmemek için "kör gözüne teleskop taktığı" söylenir. ⓘ
İkinci Kopenhag Muharebesi (ya da Kopenhag Bombardımanı) (16 Ağustos - 5 Eylül 1807) İngiliz bakış açısına göre, Dano-Norveç filosunu bir kez daha ele geçirmek için sivil halkı hedef alan Kopenhag'a önleyici bir saldırıydı. Ancak Danimarkalıların bakış açısına göre bu savaş başkentlerine yönelik bir terör bombardımanıydı. Özellikle de şehri rastgele vuran yangın çıkarıcı Congreve roketlerinin (suyla söndürülemeyen fosfor içeren) kullanılması dikkat çekiciydi. Bombardımandan sonra saman çatılı çok az ev kalmıştır. En büyük kilise olan Vor frue kirke deniz topçusu tarafından tahrip edilmiştir. Birçok tarihçi bu savaşın modern zamanlarda büyük bir Avrupa şehrine karşı yapılan ilk terör saldırısı olduğunu düşünmektedir. ⓘ
İngilizler karaya 30.000 asker çıkardı, Kopenhag'ı kuşattılar ve saldırı sonraki üç gün boyunca devam ederek yaklaşık 2.000 sivili öldürdü ve şehrin çoğunu tahrip etti. Yıkım çok büyüktü çünkü Kopenhag, sınırlı menzili İngiliz gemilerine ve onların daha uzun menzilli toplarına ulaşamayan eski bir savunma hattına dayanıyordu. ⓘ
Kopenhag, 19. yüzyılın başlarında yaşanan felaketlere rağmen, Danimarka Altın Çağı olarak bilinen yoğun bir kültürel yaratıcılık dönemi yaşadı. C.W. Eckersberg ve öğrencileri resim sanatını geliştirirken, C.F. Hansen ve Gottlieb Bindesbøll şehrin mimarisine Neoklasik bir görünüm kazandırdı. 1850'lerin başında şehrin surları, batıdaki eski savunmayı çevreleyen Göller (Danca: Søerne) çevresinde yeni konutların inşa edilmesine olanak sağlamak için açıldı. 1880'lere gelindiğinde, Nørrebro ve Vesterbro semtleri, kentin sanayileşmesine katılmak için taşradan gelenleri barındıracak şekilde gelişti. Bu dramatik alan artışı çok gecikmişti, çünkü sadece eski surlar bir savunma sistemi olarak güncelliğini yitirmekle kalmamıştı, aynı zamanda eski şehirdeki kötü sağlık koşullarının da üstesinden gelinmesi gerekiyordu. 1886'dan itibaren batı suru (Vestvolden) düzleştirilerek limanın büyük ölçüde genişletilmesine olanak sağlandı ve böylece 1892-94 yıllarında Kopenhag Serbest Limanı kuruldu. Elektrik 1892'de, elektrikli tramvaylar ise 1897'de geldi. Konutların eski surların dışındaki alanlara yayılması, nüfusta büyük bir artışa neden oldu. 1840 yılında Kopenhag'da yaklaşık 120.000 kişi yaşıyordu. 1901 yılına gelindiğinde ise yaklaşık 400.000 nüfusa sahipti. ⓘ
20. yüzyıl
Kopenhag, 20. yüzyılın başlarında gelişen bir sanayi ve yönetim kenti haline gelmişti. Yeni belediye binası ve tren istasyonuyla birlikte şehrin merkezi batıya doğru çekildi. Brønshøj ve Valby'de yeni konut alanları oluşurken, Frederiksberg Kopenhag şehri içinde bir yerleşim bölgesi haline geldi. Amager ve Valby'nin kuzey kısmı da 1901-02 yıllarında Kopenhag Şehrine dahil edildi. ⓘ
Danimarka'nın Birinci Dünya Savaşı'nda tarafsız kalmasının bir sonucu olarak Kopenhag hem İngiltere hem de Almanya ile ticaret yaparak zenginleşirken, şehrin savunması savaş süresince yaklaşık 40.000 asker tarafından tam olarak korunmuştur. ⓘ
1920'lerde ciddi mal ve konut sıkıntısı vardı. Christianshavn'ın eski kısmının yıkılması ve şehrin en kötü gecekondu bölgelerinden kurtulması için planlar hazırlandı. Ancak, 1930'lara kadar beş büyük apartman bloğu inşa etmek için Christianhavn'ın Torvegade'sinin bir tarafının yıkılmasıyla önemli konut gelişmeleri ortaya çıkmadı. ⓘ
İkinci Dünya Savaşı
Dünya Savaşı sırasında Danimarka'da Kopenhag, 9 Nisan 1940'tan 4 Mayıs 1945'e kadar ülkenin geri kalanıyla birlikte Alman birlikleri tarafından işgal edildi. Alman lider Adolf Hitler, Danimarka'nın "örnek bir protektora" olmasını umuyordu ve başlangıçta Nazi yetkilileri Danimarka hükümetiyle bir anlaşmaya varmaya çalıştı. 1943 Danimarka parlamento seçimlerinin yapılmasına da izin verildi ve sadece Komünist Parti dışarıda bırakıldı. Ancak Ağustos 1943'te, hükümetin işgal güçleriyle işbirliğinin çökmesinin ardından, Almanlar tarafından kullanılmalarını önlemek için Danimarka Kraliyet Donanması tarafından Kopenhag Limanı'nda birkaç gemi batırıldı. O sıralarda Naziler Yahudileri tutuklamaya başladı, ancak çoğu İsveç'e kaçmayı başardı. ⓘ
1945 yılında Özel Operasyonlar İdaresi'nin Danimarka bölümünün lideri Ole Lippman, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'ni Kopenhag'daki Nazi karargâhına saldırarak operasyonlarına yardımcı olmaya davet etti. Bu doğrultuda, hava mareşal yardımcısı Sir Basil Embry, Shell Petrol Şirketi'nin eski ofisleri olan Sicherheitsdienst ve Gestapo binasına muhteşem bir hassas saldırı için planlar hazırladı. Siyasi tutuklular bir hava saldırısını önlemek için çatı katında tutuluyordu, bu nedenle RAF binanın alt katlarını bombalamak zorundaydı. ⓘ
"Kartaca Operasyonu" olarak bilinen saldırı 22 Mart 1945'te üç küçük dalga halinde gerçekleşti. İlk dalgada, her biri bir bomba taşıyan altı uçağın tamamı hedeflerini vurdu, ancak uçaklardan biri Frederiksberg Kız Okulu yakınlarında düştü. Bu kaza nedeniyle, takip eden iki dalgadaki uçaklardan dördü okulun askeri hedef olduğunu varsayarak bombalarını okula yöneltmiş ve 87'si okul çocuğu olmak üzere 123 sivilin ölümüne yol açmıştır. Ancak Shell Building'de bulunan 26 siyasi tutukludan 18'i kaçmayı başarırken Gestapo arşivleri tamamen yok edildi. ⓘ
8 Mayıs 1945'te Kopenhag, Mareşal Bernard Montgomery komutasındaki İngiliz birlikleri tarafından resmen kurtarıldı ve başkent çevresinde bulunan 30.000 Almanın teslim olması sağlandı. ⓘ
Savaş sonrası on yıllar
Savaşın sona ermesinden kısa bir süre sonra, 1947 yılında Parmak Planı olarak bilinen yenilikçi bir kentsel gelişim projesi uygulamaya konmuş ve şehir merkezinden S-tren güzergahları boyunca uzanan beş "parmak" boyunca geniş yeşil alanların arasına serpiştirilmiş yeni konut ve işyerlerinin oluşturulması teşvik edilmiştir. Refah devletinin genişlemesi ve kadınların iş gücüne katılmasıyla birlikte şehir genelinde okullar, kreşler, spor tesisleri ve hastaneler kuruldu. 1960'ların sonlarındaki öğrenci ayaklanmalarının bir sonucu olarak Christianshavn'daki eski Bådsmandsstræde Kışlası işgal edildi ve Eylül 1971'de Freetown Christiania'nın kurulmasına yol açtı. ⓘ
Şehirdeki motorlu taşıt trafiği önemli ölçüde artmış ve 1972 yılında tramvayların yerini otobüsler almıştır. 1960'lardan itibaren genç mimar Jan Gehl'in girişimiyle şehir merkezinde yaya caddeleri ve bisiklet yolları oluşturuldu. Holmen Deniz Üssü'nün kapatılmasıyla Kopenhag limanındaki faaliyetler azaldı. Kopenhag Havaalanı önemli ölçüde genişleyerek İskandinav ülkeleri için bir merkez haline geldi. 1990'larda liman bölgesinde ve Amager'in batısında büyük ölçekli konut projeleri gerçekleştirilmiştir. Ulusal kütüphanenin deniz kıyısındaki Black Diamond binası 1999 yılında tamamlanmıştır. ⓘ
Galeri
Øresund Köprüsü ⓘ
21. yüzyıl
2000 yazından bu yana Kopenhag ve İsveç'in Malmö kenti, demiryolu ve karayolu trafiğini taşıyan Øresund Köprüsü ile birbirine bağlanmıştır. Sonuç olarak Kopenhag, her iki ülkeyi de kapsayan daha büyük bir metropoliten alanın merkezi haline gelmiştir. Köprü, toplu taşıma sisteminde önemli değişikliklere yol açmış ve Amager'in kapsamlı bir şekilde yeniden gelişmesine neden olmuştur. Kentin hizmet ve ticaret sektörleri gelişirken, bir dizi bankacılık ve finans kurumu kurulmuştur. Başta 35.000 öğrencisiyle Kopenhag Üniversitesi olmak üzere eğitim kurumları da önem kazanmıştır. Şehir için bir diğer önemli gelişme de 2002 yılında açılan ve 2007 yılına kadar yapılan eklemelerle 2011 yılına kadar yaklaşık 54 milyon yolcu taşıyan Kopenhag Metrosu olmuştur. ⓘ
Kültürel alanda ise, gemicilik patronu Mærsk Mc-Kinney Møller'in A.P. Møller vakfı adına şehre armağan ettiği Kopenhag Opera Binası 2004 yılında tamamlanmıştır. Aralık 2009'da Kopenhag, dünya çapında iklim toplantısı COP15'e ev sahipliği yaparak uluslararası bir önem kazandı. ⓘ
3 Temmuz 2022'de Kopenhag'daki Field's alışveriş merkezinde düzenlenen silahlı saldırıda üç kişi öldürüldü. Polis başmüfettişi Søren Thomassen 22 yaşında bir erkeğin tutuklandığını açıkladı ve polisin terör eylemini göz ardı edemeyeceğini söyledi. ⓘ
Coğrafya
Kopenhag, Danimarka'da Zealand, Lolland-Falster ve Bornholm ile İsveç'te Scania'dan oluşan Øresund Bölgesi'nin bir parçasıdır. Zealand adasının doğu kıyısında, kısmen Amager adasında ve ikisi arasındaki bir dizi doğal ve yapay adacık üzerinde yer almaktadır. Kopenhag doğuda, Danimarka'yı İsveç'ten ayıran ve Kuzey Denizi ile Baltık Denizi'ni birbirine bağlayan Øresund Boğazı'na bakmaktadır. İsveç'in Malmö ve Landskrona kentleri, Kopenhag'ın tam karşısında, boğazın İsveç tarafında yer almaktadır. Karayolu ile Kopenhag, İsveç'in Malmö kentinin 42 kilometre (26 mil) kuzeybatısında, Næstved'in 85 kilometre (53 mil) kuzeydoğusunda, Odense'nin 164 kilometre (102 mil) kuzeydoğusunda, Esbjerg'in 295 kilometre (183 mil) doğusunda ve Aarhus'un 188 kilometre (117 mil) güneydoğusunda deniz ve Sjællands Odde üzerinden karayolu ile yer almaktadır. ⓘ
Şehir merkezi, halen Tahkimat Halkası (Fæstningsringen) olarak adlandırılan ve etrafında kısmi bir yeşil bant olarak muhafaza edilen eski surların tanımladığı alanda yer almaktadır. Daha sonra Østerbro, Nørrebro, Vesterbro ve Amagerbro'nun 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başı konut mahalleleri gelmektedir. Bunu 1920'den 1960'a kadar Kongens Enghave, Valby, Vigerslev, Vanløse, Brønshøj, Utterslev ve Sundby'nin dış bölgeleri izlemiştir. Bu bölgeler çoğunlukla parklar ve yeşilliklerle zenginleştirilmiş konutlar ve apartmanlardan oluşmaktadır. ⓘ
Topografya
Şehrin merkezi bölgesi, son buzul çağından kalma morenlerin oluşturduğu nispeten alçak düzlüklerden oluşurken, kuzey ve batıdaki tepelik alanlar sıklıkla deniz seviyesinden 50 m (160 ft) yüksekliğe kadar çıkmaktadır. Valby ve Brønshøj yamaçları, kuzeydoğudan güneybatıya doğru uzanan vadilerle bölünerek 30 m'nin (98 ft) üzerinde yüksekliklere ulaşır. Merkezin yakınında Kopenhag'ın Sortedams Sø, Peblinge Sø ve Sankt Jørgens Sø gölleri bulunmaktadır. ⓘ
Kopenhag, yaklaşık 60 ila 66 milyon yıl önce Danian döneminde çökelmiş çakmaktaşı katmanlı kireçtaşından oluşan bir alt toprak üzerinde yer almaktadır. Selandiyen'den kalma bir miktar yeşil kum da mevcuttur. Bölgede birkaç fay bulunmaktadır, bunlardan en önemlisi şehrin merkezinden kuzeybatıdan güneydoğuya doğru uzanan Carlsberg fayıdır. Son buzul çağında buzullar yüzeyi aşındırarak 15 m (49 ft) kalınlığa kadar bir moren tabakası bırakmıştır. ⓘ
Jeolojik olarak Kopenhag, Danimarka'nın kuzey kesiminde yer almakta olup, buzul sonrası toparlanma nedeniyle arazi yükselmektedir. ⓘ
Plajlar
2005'te açılan Amager Strandpark, toplam 4,6 km (2,9 mil) uzunluğunda plajlara sahip 2 km (1 mil) uzunluğunda yapay bir adadır. Şehir merkezine bisikletle sadece 15 dakika veya metroyla birkaç dakika uzaklıktadır. Klampenborg'da, Kopenhag şehir merkezine yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta Bellevue Plajı bulunmaktadır. Bu plaj 700 metre (2,300 ft) uzunluğundadır ve plajda hem cankurtaranlar hem de tatlı su duşları bulunmaktadır. ⓘ
Plajlar, Kopenhag sahili boyunca uzanan Liman Hamamları sistemi ile desteklenmektedir. Bunlardan ilki ve en popüler olanı Islands Brygge'de yer almaktadır ve tasarımıyla uluslararası beğeni kazanmıştır. ⓘ
İklim
Kopenhag okyanus iklim kuşağındadır (Köppen: Cfb). Hava durumu, yıl boyunca istikrarsız koşullara neden olan Atlantik'ten gelen alçak basınç sistemlerine tabidir. Temmuz'dan Eylül'e kadar biraz daha yüksek yağışlar dışında, yağışlar orta düzeydedir. Kar yağışı çoğunlukla Aralık sonundan Mart başına kadar görülürken, ortalama sıcaklıklar donma noktası civarındayken yağmur da görülebilir. ⓘ
Haziran, günde ortalama sekiz saat güneş ışığı ile yılın en güneşli ayıdır. Temmuz, gündüz ortalama 21 °C ile en sıcak aydır. Buna karşılık, ortalama güneş ışığı Kasım ayında günde ikiden azdır ve Aralık'tan Şubat'a kadar günde sadece bir buçuk saattir. İlkbaharda, Mart'tan Mayıs'a kadar günde dört ila altı saat güneş ışığı ile hava tekrar ısınır. Şubat ayı yılın en kurak ayıdır. Olağanüstü hava koşulları kış aylarında Kopenhag'a 24 saatlik bir süre içinde 50 cm'ye kadar kar getirebilirken, yaz sıcaklıklarının 33 °C (91 °F) yüksekliğe kadar çıktığı bilinmektedir. ⓘ
Kopenhag'ın kuzey enlemi nedeniyle, gün ışığı saatlerinin sayısı yaz ve kış arasında önemli ölçüde değişmektedir. Yaz gündönümünde güneş 04:26'da doğar ve 21:58'de batarak 17 saat 32 dakika gün ışığı sağlar. Kış gündönümünde ise 08:37'de doğar ve 15:39'da batarak 7 saat 1 dakika gün ışığı sağlar. Dolayısıyla yaz ve kış gündönümleri arasında gündüz ve gece uzunlukları açısından 10 saat 31 dakikalık bir fark vardır. ⓘ
Kopenhag, Danimarka için iklim verileri (1981-2010 normalleri, 1768-günümüz ekstremleri) ⓘ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
Rekor yüksek °C (°F) | 11.8 (53.2) |
15.8 (60.4) |
20.8 (69.4) |
26.2 (79.2) |
28.5 (83.3) |
32.7 (90.9) |
33.0 (91.4) |
33.8 (92.8) |
29.8 (85.6) |
23.2 (73.8) |
17.0 (62.6) |
12.8 (55.0) |
33.8 (92.8) |
Ortalama yüksek °C (°F) | 3.4 (38.1) |
3.6 (38.5) |
6.5 (43.7) |
11.8 (53.2) |
16.7 (62.1) |
19.6 (67.3) |
22.2 (72.0) |
21.8 (71.2) |
17.5 (63.5) |
12.6 (54.7) |
7.6 (45.7) |
4.4 (39.9) |
12.3 (54.1) |
Günlük ortalama °C (°F) | 1.4 (34.5) |
1.4 (34.5) |
3.5 (38.3) |
7.7 (45.9) |
12.5 (54.5) |
15.6 (60.1) |
18.1 (64.6) |
17.7 (63.9) |
13.9 (57.0) |
9.8 (49.6) |
5.5 (41.9) |
2.5 (36.5) |
9.1 (48.4) |
Ortalama düşük °C (°F) | −0.7 (30.7) |
−0.8 (30.6) |
0.7 (33.3) |
4.2 (39.6) |
8.6 (47.5) |
11.9 (53.4) |
14.3 (57.7) |
14.1 (57.4) |
10.8 (51.4) |
7.1 (44.8) |
3.3 (37.9) |
0.5 (32.9) |
6.2 (43.2) |
Kayıt düşük °C (°F) | −26.3 (−15.3) |
−20.0 (−4.0) |
−18.5 (−1.3) |
−8.8 (16.2) |
−3.4 (25.9) |
1.0 (33.8) |
0.7 (33.3) |
0.6 (33.1) |
−3.2 (26.2) |
−7.0 (19.4) |
−15.2 (4.6) |
−16.0 (3.2) |
−26.3 (−15.3) |
Ortalama yağış mm (inç) | 53.0 (2.09) |
36.9 (1.45) |
42.3 (1.67) |
35.8 (1.41) |
47.2 (1.86) |
63.9 (2.52) |
60.9 (2.40) |
67.5 (2.66) |
61.0 (2.40) |
63.3 (2.49) |
56.4 (2.22) |
57.4 (2.26) |
645.7 (25.42) |
Ortalama yağış günleri (≥ 0,1 mm) | 14.9 | 11.4 | 13.5 | 11.5 | 10.8 | 12.0 | 12.4 | 12.0 | 13.6 | 14.5 | 15.4 | 15.4 | 157.4 |
Ortalama karlı günler | 5.9 | 4.4 | 4.1 | 1.3 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.2 | 1.7 | 3.9 | 21.4 |
Ortalama bağıl nem (%) | 86 | 84 | 82 | 76 | 72 | 72 | 73 | 75 | 78 | 83 | 84 | 85 | 79 |
Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 51.5 | 68.1 | 119.7 | 180.9 | 230.2 | 213.3 | 228.1 | 198.9 | 141.9 | 100.9 | 55.3 | 40.6 | 1,629.7 |
Ortalama ultraviyole indeksi | 0 | 1 | 2 | 3 | 5 | 6 | 5 | 5 | 3 | 1 | 1 | 0 | 3 |
Kaynak: DMI (yağışlı günler ve karlı günler 1971-2000, nem 1961-1990), Meteo Climat (en yüksek ve en düşük rekorlar) ve Hava Atlası |
Yönetim
Danimarka İstatistiklerine göre, Kopenhag kentsel alanı (Hovedstadsområdet) Kopenhag, Frederiksberg, Albertslund, Brøndby, Gentofte, Gladsaxe, Glostrup, Herlev, Hvidovre, Lyngby-Taarbæk, Rødovre, Tårnby ve Vallensbæk belediyelerinin yanı sıra Ballerup, Rudersdal ve Furesø belediyelerinin bir kısmı ile Ishøj ve Greve Strand şehirlerinden oluşmaktadır. Bu belediyeler Başkent Bölgesi'nde (Region Hovedstaden) yer almaktadır. Belediyeler, arazi kullanım planlaması, çevre planlaması, toplu konut, yerel yolların yönetimi ve bakımı ve sosyal güvenlik gibi çok çeşitli kamu hizmetlerinden sorumludur. Belediye idaresi de bir belediye başkanı, bir konsey ve bir yürütme organı tarafından yürütülür. ⓘ
Kopenhag Belediyesi, merkezinde tarihi şehrin yer aldığı açık ara en büyük belediyedir. Kopenhag Belediye Meclisi'nin merkezi, Belediye Meydanı'nda bulunan Kopenhag Belediye Binası'dır (Rådhus). İkinci en büyük belediye, Kopenhag Belediyesi içinde bir yerleşim bölgesi olan Frederiksberg'dir. ⓘ
Kopenhag Belediyesi on bölgeye (bydele) ayrılmıştır: Indre By, Østerbro, Nørrebro, Vesterbro/Kongens Enghave, Valby, Vanløse, Brønshøj-Husum, Bispebjerg, Amager Øst ve Amager Vest. Kopenhag'ın mahalleleri arasında Slotsholmen, Frederiksstaden, Islands Brygge, Holmen, Christiania, Carlsberg, Sluseholmen, Sydhavn, Amagerbro, Ørestad, Nordhavnen, Bellahøj, Brønshøj, Ryparken ve Vigerslev bulunmaktadır. ⓘ
Kanun ve düzen
Danimarka'nın en üst düzey hukuk mahkemeleri ve kurumlarının çoğu Kopenhag'da bulunmaktadır. Modern tarzda bir adalet mahkemesi olan Hof- og Stadsretten, 1771 yılında Johann Friedrich Struensee tarafından Kopenhag için özel olarak Danimarka'ya getirilmiştir. Günümüzde Kopenhag Şehir Mahkemesi (Københavns Byret) olarak bilinen mahkeme, Kopenhag, Dragør ve Tårnby belediyeleri üzerinde yargı yetkisine sahip olan Danimarka'daki 24 şehir mahkemesinin en büyüğüdür. 42 hâkimin görev yaptığı bu mahkemede Veraset Dairesi, İcra Dairesi ve Tescil ve Noterlik İşlemleri Dairesi bulunurken, iflas işlemleri Kopenhag Denizcilik ve Ticaret Mahkemesi tarafından yürütülmektedir. 1862 yılında kurulan Denizcilik ve Ticaret Mahkemesi (Sø- og Handelsretten) aynı zamanda tüm Danimarka için ticari markalar, pazarlama uygulamaları ve rekabetle ilgili olanlar da dahil olmak üzere ticari davalara bakmaktadır. Kopenhag'ın merkezindeki Prins Jørgens Gård'da bulunan Christiansborg Sarayı'nda yer alan Danimarka Yüksek Mahkemesi (Højesteret) ülkenin son temyiz mahkemesidir. Alt mahkemelerden gelen hukuk ve ceza davalarına bakan bu mahkemenin her tür davaya bakan iki dairesi bulunmaktadır. ⓘ
Danimarka Ulusal Polisi ve Kopenhag Polis Merkezi, 1918-1924 yılları arasında mimarlar Hack Kampmann ve Holger Alfred Jacobsen tarafından inşa edilen Neoklasik esintili Politigården binasında yer almaktadır. Binada ayrıca idare, yönetim, acil durum departmanı ve radyo servisi ofisleri de bulunmaktadır. Uyuşturucuyla mücadele çabalarında polis, bağımlıların steril iğneler kullanabildiği ve gerektiğinde hemşirelerden yardım alabildiği, şehir tarafından açılan iki özel uyuşturucu tüketim odasında önemli başarılar kaydetmiştir. Bu odaların kullanımı kovuşturmaya yol açmamaktadır; şehir uyuşturucu kullanımını cezai değil, bir halk sağlığı sorunu olarak ele almaktadır. ⓘ
Kopenhag İtfaiye Teşkilatı, yaklaşık 500 itfaiye ve ambulans personeli, 150 idari ve hizmet çalışanı ve 35 önleme çalışanı ile Danimarka'daki en büyük belediye itfaiye teşkilatını oluşturmaktadır. İtfaiye teşkilatı 9 Temmuz 1687 tarihinde Kral V. Christian döneminde Kopenhag Kraliyet İtfaiye Teşkilatı olarak kurulmuştur. 18 Mayıs 1868 tarihinde Kopenhag İtfaiye Kanunu'nun kabul edilmesinin ardından 1 Ağustos 1870 tarihinde Kopenhag İtfaiye Teşkilatı kendi başına bir belediye kurumu haline gelmiştir. İtfaiyenin merkezi, Ludvig Fenger tarafından Tarihselci tarzda tasarlanan ve 1892 yılında hizmete açılan Kopenhag Merkez İtfaiye İstasyonu'nda bulunmaktadır. ⓘ
Çevresel planlama
Kopenhag dünyanın en çevre dostu şehirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Yüksek çevre standartlarına bağlılığının bir sonucu olarak Kopenhag, 2014 Küresel Yeşil Ekonomi Endeksi'nde (GGEI) ikinci kez en yeşil şehir seçilerek yeşil ekonomisiyle övgü toplamıştır. 2001 yılında Kopenhag kıyılarının hemen açıklarında Middelgrunden'de büyük bir açık deniz rüzgar çiftliği inşa edilmiştir. Bu çiftlik şehrin enerjisinin yaklaşık %4'ünü üretmektedir. Yıllardır kanalizasyon arıtımına yapılan önemli yatırımlar limandaki su kalitesini, iç limanın çeşitli yerlerdeki tesislerle yüzmek için kullanılabileceği ölçüde iyileştirmiştir. ⓘ
Kopenhag 2025 yılına kadar karbon-nötr olmayı hedeflemektedir. Ticari binalar ve konutlar elektrik tüketimini sırasıyla yüzde 20 ve yüzde 10 oranında azaltacak ve toplam ısı tüketimi 2025 yılına kadar yüzde 20 oranında düşecektir. Kopenhag'daki en yeni binalarda güneş panelleri gibi yenilenebilir enerji özellikleri giderek yaygınlaşmaktadır. Bölgesel ısıtma, atık yakma ve biyokütle yoluyla 2025 yılına kadar karbon-nötr olacaktır. Yeni binalar artık Düşük Enerji Sınıfı derecelendirmelerine göre ve 2020'de neredeyse net sıfır enerjili binalar olarak inşa edilmelidir. 2025 yılına kadar yolculukların %75'i yürüyerek, bisikletle ya da toplu taşıma kullanılarak yapılmalıdır. Şehir, 2025 yılına kadar otomobillerin %20-30'unun elektrik veya biyoyakıtla çalışmasını planlamaktadır. Yatırım için 472 milyon dolar kamu fonu ve 4.78 milyar dolar özel fon öngörülüyor. ⓘ
Kentin şehir planlama yetkilileri bu öncelikleri tam olarak dikkate almaya devam etmektedir. Hem iklim konularına hem de düşük enerji standartlarının azami düzeyde uygulanmasını sağlamaya yönelik çabalara özel önem verilmektedir. Öncelikler arasında sürdürülebilir drenaj sistemleri, yağmur suyunun geri dönüşümü, yeşil çatılar ve verimli atık yönetimi çözümleri yer almaktadır. Şehir planlamasında sokaklar ve meydanlar, araç kullanmak yerine bisiklete binmeyi ve yürümeyi teşvik edecek şekilde tasarlanacaktır. Ayrıca şehir yönetimi, karbon-nötr bir ekonomiye geçişi destekleyen yeni çözümleri uygulamak için veri ve teknolojinin nasıl kullanılabileceğini geliştirmek üzere akıllı şehir girişimleriyle birlikte çalışmaktadır. Bu çözümler, örneğin halk sağlığı, bölgesel ısıtma, kentsel hareketlilik ve atık yönetimi sistemlerini iyileştirmek için şehir yönetimi tarafından kapsanan operasyonları desteklemektedir. Kopenhag'daki akıllı şehir faaliyetleri, şehrin Teknik ve Çevre İdaresi'ne bağlı resmi akıllı şehir geliştirme birimi olan Copenhagen Solutions Lab tarafından yürütülmektedir. ⓘ
Demografi ve toplum
Ulusal yarışmalar alt ulusal kökene göre (2006 1. Çeyrek) ⓘ | |
---|---|
Uyruk | Nüfus |
Grönland | 5,333 |
Göçmenler menşe ülkeye göre (İlk 15) (2022 1. Çeyrek) ⓘ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Uyruk | Nüfus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pakistan | 8,581 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye | 7,457 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Irak | 6,894 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Almanya | 6,720 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polonya | 6,510 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsveç | 5,459 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Somali | 5,440 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fas | 5,312 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Birleşik Krallık | 5,263 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lübnan | 5,058 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İtalya | 4,787 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Norveç | 4,752 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hindistan | 4,295 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çin | 4,243 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İran | 4,232 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kopenhag, Danimarka'nın en kalabalık şehri ve İskandinav ülkelerinin en kalabalık şehirlerinden biridir. İstatistiksel amaçlar için, Danimarka İstatistikleri Kopenhag Şehrini (Byen København) Kopenhag Belediyesi artı üç komşu belediyeden oluşuyor olarak kabul eder: Dragør, Frederiksberg ve Tårnby. Bu belediyelerin toplam nüfusu 763.908'dir (Aralık 2016 itibariyle). ⓘ
Kopenhag Belediyesi 644.431 nüfusuyla (2022 itibariyle) ülkenin açık ara en kalabalık belediyesi ve İskandinavya'nın en kalabalık belediyelerinden biridir. 1990'larda ve 21. yüzyılın ilk on yıllarında, büyük ölçüde Danimarka'ya göç nedeniyle demografik bir patlama yaşanmıştır. 2022'nin ilk çeyreğindeki rakamlara göre, belediye nüfusunun %73,7'si Danimarka kökenli olup, Danimarka'da doğmuş ve Danimarka vatandaşlığına sahip en az bir ebeveyne sahip olarak tanımlanmaktadır. Geriye kalan %26,3'lük nüfusun büyük bir kısmı göçmen (%20,3) veya yakın zamanda göç etmiş kişilerin torunları (%6) olarak tanımlanan yabancı kökenlilerden oluşmaktadır. Etnik gruplara ilişkin resmi istatistikler bulunmamaktadır. Yandaki tablo Kopenhag sakinlerinin en yaygın menşe ülkelerini göstermektedir. En büyük yabancı gruplar Pakistanlılar (%1.3), Türkler (%1.2), Iraklılar (%1.1), Almanlar (%1.0) ve Polonyalılardır (%1.0). ⓘ
Danimarka İstatistiklerine göre, Kopenhag'ın kentsel alanı 1.280.371 kişilik daha büyük bir nüfusa sahiptir (1 Ocak 2016 itibariyle). Kentsel alan Kopenhag ve Frederiksberg belediyelerinin yanı sıra beşi kısmen de olsa eski Kopenhag ve Roskilde ilçelerinin 20 belediyesinin 16'sından oluşmaktadır. Büyükşehir Kopenhag'ın toplam nüfusu 2.016.285'tir (2016 itibariyle). Metropoliten Kopenhag'ın alanı Parmak Planı ile tanımlanmıştır. Øresund Köprüsü'nün 2000 yılında açılmasından bu yana, Zelanda ile İsveç'teki Scania arasında gidip gelmeler hızla artmış ve daha geniş, entegre bir alan ortaya çıkmıştır. Øresund Bölgesi olarak bilinen bu bölgede 4,1 milyon kişi yaşamaktadır (bu nüfusun 2,7 milyonu (Ağustos 2021) bölgenin Danimarka kısmında yaşamaktadır). ⓘ
Din
Kopenhag'da yaşayanların çoğunluğu (%56,9) Danimarka Lüteriyen Kilisesi üyesidir. 2019 rakamlarına göre bu oran bir yıl öncesine göre %0,6 daha düşüktür. Ulusal Katedral, Meryem Ana Kilisesi, Kopenhag'daki düzinelerce kiliseden biridir. Şehirde en büyüğü Roma Katoliği olmak üzere başka Hristiyan topluluklar da bulunmaktadır. ⓘ
Kopenhag'a son otuz yılda artan yabancı göçü dini çeşitliliğin artmasına katkıda bulunmuştur; Danimarka'daki ilk cami olan Kopenhag Ulu Camii 2014 yılında açılmıştır. İslam, Kopenhag'daki ikinci büyük dindir ve nüfusun yaklaşık %10'unu oluşturmaktadır. Resmi istatistikler bulunmamakla birlikte, ülkedeki tahmini 175.000-200.000 Müslüman'ın önemli bir kısmı Kopenhag kentsel bölgesinde yaşamakta olup, en yüksek yoğunluk Nørrebro ve Vestegnen'dedir. Danimarka'da ayrıca, çoğu birkaç sinagogun bulunduğu Kopenhag bölgesinde olmak üzere yaklaşık 7.000 Yahudi bulunmaktadır. Şehirde Yahudilerin uzun bir tarihi vardır ve Kopenhag'daki ilk sinagog 1684 yılında inşa edilmiştir. Bugün, Danimarka Yahudilerinin tarihi Kopenhag'daki Danimarka Yahudi Müzesi'nde keşfedilebilir. ⓘ
Yaşam kalitesi
Kopenhag, uzun yıllardır yaşam kalitesi açısından uluslararası anketlerde üst sıralarda yer almaktadır. İstikrarlı ekonomisi, eğitim hizmetleri ve sosyal güvenlik düzeyi Kopenhag'ı hem yerel halk hem de ziyaretçiler için cazip kılmaktadır. Dünyanın en pahalı şehirlerinden biri olmasına rağmen, toplu taşıma araçları, bisikletlilere sağladığı olanaklar ve çevre politikalarıyla en yaşanabilir şehirlerden biridir. Monocle, 2013 yılında Kopenhag'ı "en yaşanabilir şehir" konumuna yükseltirken açık alanlarına, sokaklarda artan hareketliliğe, bisikletliler ve yayalar lehine şehir planlamasına ve toplum, kültür ve mutfağa vurgu yaparak sakinlerini şehir hayatından keyif almaya teşvik eden özelliklerine dikkat çekmiştir. Diğer kaynaklar Kopenhag'ı iş ortamı, erişilebilirlik, restoranlar ve çevre planlaması açısından üst sıralara yerleştirmiştir. Ancak Kopenhag 2012 yılında öğrenci dostu olma konusunda 39. sırada yer almıştır. Yaşam kalitesi açısından üst sıralarda yer almasına rağmen, işveren faaliyetleri ve uygun fiyat açısından düşük puanlar almıştır. ⓘ
Ekonomi
Kopenhag, Danimarka'nın başlıca ekonomik ve finansal merkezidir. Kentin ekonomisi büyük ölçüde hizmet ve ticarete dayanmaktadır. 2010 yılı istatistikleri Kopenhag'daki 350.000 çalışanın büyük çoğunluğunun hizmet sektöründe, özellikle de ulaşım ve iletişim, ticaret ve finans sektörlerinde istihdam edildiğini, 10.000'den azının ise imalat sanayinde çalıştığını göstermektedir. Eğitim ve sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere kamu sektörü işgücü 110.000 civarındadır. 2006'dan 2011'e kadar ekonomi Kopenhag'da %2,5 oranında büyürken, Danimarka'nın geri kalanında %4 oranında küçülmüştür. 2017 yılında Danimarka'nın daha geniş Başkent Bölgesi 120 milyar Avro gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) ve Avrupa Birliği'ndeki bölgeler arasında kişi başına düşen en büyük 15. GSYH'ye sahipti. ⓘ
Kopenhag'da aralarında Alm. Brand, Danske Bank, Nykredit ve Nordea Bank Danmark'ın da bulunduğu çok sayıda finans kuruluşu ve bankanın merkezi bulunmaktadır. Brand, Danske Bank, Nykredit ve Nordea Bank Danmark. Kopenhag Menkul Kıymetler Borsası (CSE) 1620 yılında kurulmuştur ve şu anda Nasdaq, Inc. şirketine aittir. Kopenhag ayrıca aralarında A.P. Møller-Mærsk, Novo Nordisk, Carlsberg ve Novozymes'in de bulunduğu çok sayıda uluslararası şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Şehir yetkilileri, bilgi teknolojisi, biyoteknoloji, ilaç, temiz teknoloji ve akıllı şehir çözümlerini içeren çeşitli yenilikçi sektörlerde iş kümelerinin geliştirilmesini teşvik etmiştir. ⓘ
Yaşam bilimleri, kapsamlı araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile kilit bir sektördür. Medicon Valley, Øresund Bölgesini kapsayan, Avrupa'nın önde gelen iki uluslu bir yaşam bilimleri kümelenmesidir. Kopenhag, biyoteknoloji alanında araştırma ve geliştirmeye odaklanan şirketler ve kurumlar açısından zengindir ve Medicon Valley girişimi bu konumu güçlendirmeyi ve şirketler ile akademi arasındaki işbirliğini teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Her ikisi de dünyanın en büyük 50 ilaç ve biyoteknoloji şirketi arasında yer alan Novo Nordisk ve Lundbeck gibi birçok büyük Danimarka şirketi bu iş kümesinde yer almaktadır. ⓘ
Dünyanın en büyük denizcilik şirketi olan Maersk'in dünya merkezinin Kopenhag'da olması nedeniyle denizcilik bir diğer önemli sektördür. Şehirde endüstriyel bir liman olan Kopenhag Limanı bulunmaktadır. On yıllar süren durgunluğun ardından 1990 yılında Malmö limanı ile birleşmesinin ardından yeniden canlanma yaşamıştır. Her iki liman da Kopenhag Malmö Limanı (CMP) tarafından işletilmektedir. Øresund Bölgesi'ndeki merkezi konumu, limanların Baltık ülkelerine taşınan yükler için bir merkez görevi görmesini sağlamaktadır. CMP yılda yaklaşık 8.000 gemi kabul etmekte ve 2012 yılında yaklaşık 148.000 TEU elleçlemiştir. ⓘ
Kopenhag dünyadaki en yüksek brüt ücretlerden bazılarına sahiptir. Yüksek vergiler, zorunlu kesintiden sonra ücretlerin düşmesi anlamına gelmektedir. Yabancı uzmanların düşük vergilendirildiği faydalı bir araştırmacı programı, Danimarka'yı yabancı işgücü için cazip bir yer haline getirmiştir. Ancak aynı zamanda Avrupa'nın en pahalı şehirleri arasındadır. ⓘ
Danimarka'nın Flexicurity modeli, Avrupa'daki en esnek işe alma ve işten çıkarma mevzuatlarından bazılarına sahiptir ve Kopenhag'a yerleşmek isteyen yabancı yatırımlar ve uluslararası şirketler için cazip koşullar sağlamaktadır. Dansk Industri'nin 2013 yılında Danimarka'nın doksan altı belediyesinde istihdam faktörleri üzerine yaptığı ankette Kopenhag, eğitim nitelikleri ve özel şirketlerin son yıllardaki gelişimi açısından birinci sırada yer alırken, yerel şirketlerin istihdam ortamına ilişkin değerlendirmelerinde 86. sıraya gerilemiştir. Anket, şirketlerin belediye yetkilileriyle kurdukları diyalog düzeyinden önemli ölçüde memnuniyetsizlik duyduklarını ortaya koymuştur. ⓘ
Turizm
Turizm, Kopenhag'ın ekonomisine önemli bir katkı sağlamakta ve kentin limanı, kültürel cazibe merkezleri ve ödüllü restoranları nedeniyle ziyaretçi çekmektedir. Kopenhag, 2009 yılından bu yana Avrupa'nın en hızlı büyüyen metropol destinasyonlarından biri olmuştur. Şehirdeki otel kapasitesi önemli ölçüde artmaktadır. 2009'dan 2013'e kadar uluslararası yatak gecelemelerinde (turistlerin geçirdiği toplam gece sayısı) %42'lik bir artış yaşanırken, Çinli ziyaretçiler için bu oran %70'e yaklaşmıştır. Başkent Bölgesi'ndeki toplam yatak geceleme sayısı 2013 yılında 9 milyonu aşarken, uluslararası yatak geceleme sayısı 5 milyona ulaşmıştır. ⓘ
2010 yılında şehir tatili turizminin 2 milyar DKK ciroya katkıda bulunduğu tahmin edilmektedir. Ancak 2010 yılı şehir turizmi için istisnai bir yıl olmuş ve ciro bir yıl içinde %29 oranında artmıştır. 2015 yılında limanı 680.000 kruvaziyer yolcusu ziyaret etmiştir. 2019 yılında Kopenhag, Lonely Planet'in ziyaret edilecek en iyi on şehri arasında birinci sırada yer almıştır. Ekim 2021'de Kopenhag, Bordeaux, Dublin, Floransa, Ljubljana, La Palma de Mallorca ve Valencia ile birlikte Avrupa Komisyonu'nun 2022 Avrupa Akıllı Turizm Başkenti ödülü için kısa listeye girmiştir. ⓘ
Şehir Manzarası
Şehrin bugünkü görünümü, yüzyıllar boyunca bölgesel bir merkez olarak oynadığı kilit rolle şekillenmiştir. Kopenhag, her biri kendine özgü bir karaktere sahip olan ve kendi dönemini temsil eden çok sayıda bölgeye sahiptir. Kopenhag'ın diğer ayırt edici özellikleri arasında bol miktarda su, çok sayıda park ve çoğu caddede bulunan bisiklet yolları sayılabilir. ⓘ
Mimari
Kopenhag'ın şehir içindeki en eski bölümü genellikle Middelalderbyen (ortaçağ şehri) olarak anılır. Bununla birlikte, şehrin en ayırt edici bölgesi Frederiksstaden, V. Frederick döneminde geliştirilmiştir. Merkezinde Amalienborg Sarayı vardır ve Frederik Kilisesi'nin (veya Mermer Kilise) kubbesi ve birkaç zarif 18. yüzyıl Rokoko konağı hakimdir. Şehrin iç kesimlerinde, üzerinde Christiansborg Sarayı'nın bulunduğu küçük bir ada olan Slotsholmen ve kanallarıyla Christianshavn yer almaktadır. Slotsholmen'deki Børsen ve Hillerød'daki Frederiksborg Sarayı, Kopenhag'daki Hollanda Rönesans tarzının önde gelen örnekleridir. Tarihi şehir merkezinin çevresinde, çoğunlukla 19. yüzyılın sonlarından kalma bir grup uygun yerleşim bölgesi (Vesterbro, Inner Nørrebro, Inner Østerbro) yer almaktadır. Bunlar, şehrin nihayet surlarının ötesine genişlemesine izin verildiğinde eski surların dışında inşa edilmiştir. ⓘ
Bazen "Kuleler Şehri" olarak da anılan Kopenhag, sadece kilise ve kalelerin kule ve kuleleriyle kırılan yatay siluetiyle tanınır. En karakteristik olanı, ziyaretçilerin tepesine tırmanabileceği daralan dış spiral merdiveniyle Kurtarıcımız Kilisesi'nin Barok kulesidir. Diğer önemli kuleler Christiansborg Sarayı, Belediye Binası ve şu anda modern bir sanat mekanına ev sahipliği yapan eski Aziz Nikolaj Kilisesi'ninkilerdir. Rosenborg Kalesi'nin Rönesans kuleleri ve Christian IV'ün eski borsasının dört ejderhanın iç içe geçmiş kuyruklarını andırdığı için bu adı alan "ejderha kulesi" o kadar yüksek değildir. ⓘ
Kopenhag, dünya çapında en iyi kentsel planlama uygulamalarının bir örneği olarak kabul edilmektedir. Gelişen karma kullanımlı şehir merkezi, çarpıcı çağdaş mimari, ilgi çekici kamusal alanlar ve bol miktarda insan aktivitesi ile tanımlanmaktadır. Bu tasarım sonuçları, 20. yüzyılın ikinci yarısında dikkatli bir şekilde yeniden planlanarak elde edilmiştir. ⓘ
Son yıllarda Kopenhag'da hem Danimarka mimarisi hem de uluslararası mimarların eserleri açısından modern mimaride bir patlama yaşanmıştır. Birkaç yüz yıl boyunca Kopenhag'da neredeyse hiç yabancı mimar çalışmamıştı, ancak milenyumun başından bu yana kent ve yakın çevresi en iyi uluslararası mimarlar tarafından tasarlanan binalara ve projelere sahne oldu. İngiliz tasarım dergisi Monocle Kopenhag'ı 2008 yılında dünyanın en iyi tasarım kenti seçmiştir. ⓘ
Kopenhag'ın 20. yüzyılın ilk yarısındaki kentsel gelişimi sanayileşmeden büyük ölçüde etkilenmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kopenhag Belediyesi Fordizmi benimsemiş ve ulaşım, ticaret ve iletişim alanındaki yeniliklere yanıt olarak özel otomobil altyapısını kolaylaştırmak için ortaçağ merkezini yeniden düzenlemiştir. Kopenhag'ın bu zaman dilimindeki mekânsal planlaması, arazi kullanımlarının ayrılması ile karakterize edilmiştir: sakinlerin farklı kullanımlardaki tesislere erişmek için araba ile seyahat etmelerini gerektiren bir yaklaşım. ⓘ
Kentsel gelişim ve modern mimarideki patlama, şehrin siluetinde bazı değişiklikleri de beraberinde getirmiştir. Siyasi çoğunluk tarihi merkezi yüksek binalardan arındırmaya karar vermiştir, ancak bazı bölgelerde yoğun kentsel gelişim görülecektir ya da zaten görülmüştür. Ørestad, son dönemde en çok gelişmenin yaşandığı yer oldu. Kopenhag Havaalanı'nın yakınında yer alan bu bölgede şu anda İskandinavya'nın en büyük alışveriş merkezlerinden biri ile çeşitli ofis ve konut binalarının yanı sıra IT Üniversitesi ve bir lise bulunmaktadır. ⓘ
Parklar, bahçeler ve hayvanat bahçesi
Kopenhag irili ufaklı pek çok parka sahip yeşil bir şehirdir. Rosenborg Kalesi'nin bahçesi olan Kral Bahçesi (Kongens Have) bunların en eskisi ve en sık ziyaret edilenidir. Bahçenin peyzajını ilk kez 1606 yılında IV Christian geliştirmiştir. Her yıl 2,5 milyondan fazla ziyaretçi ağırlayan bahçe yaz aylarında güneşlenenler, piknik yapanlar ve top oynayanlarla dolup taşmaktadır. Yaz aylarında hem kalıcı sergilerin hem de geçici sergilerin yer aldığı bir heykel bahçesi olarak hizmet vermektedir. Şehir merkezinde ayrıca Carlsberg'in kurucusu J. C. Jacobsen tarafından bağışlanan 19. yüzyıl seralarından oluşan büyük kompleksiyle tanınan Botanik Bahçeleri de bulunmaktadır. Fælledparken 58 hektarlık (140 dönüm) alanıyla Kopenhag'ın en büyük parkıdır. ⓘ
Spor karşılaşmaları için popülerdir ve opera sezonunun açılışında ücretsiz bir opera konseri, diğer açık hava konserleri, karnaval ve İşçi Bayramı kutlamaları ve antika arabalar için bir yarış olan Kopenhag Tarihi Grand Prix gibi çeşitli yıllık etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır. Şehrin kuzeydoğu kesiminde yer alan tarihi yeşil alan Kastellet, iyi korunmuş bir Rönesans kalesi olup günümüzde ağırlıklı olarak bir park olarak hizmet vermektedir. Bir diğer popüler park ise 32 hektarlık romantik bir peyzaj parkı olan Frederiksberg Bahçeleri'dir. Evcil gri balıkçıl ve diğer su kuşlarından oluşan bir koloniye ev sahipliği yapmaktadır. Park, bitişiğindeki Kopenhag Hayvanat Bahçesi'nin dünyaca ünlü İngiliz mimarı Norman Foster tarafından tasarlanan fillerin ve fil evinin manzarasını sunmaktadır. Øresund kıyısı boyunca uzanan bir park ve gezinti yeri olan Langelinie, Kopenhag'ın en çok ziyaret edilen turistik mekanlarından biri olan Küçük Deniz Kızı heykeline ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Kopenhag'da birçok mezarlık, sadece güneşlenme, okuma ve meditasyon gibi daha sakin aktiviteler için park olarak ikiye katlanmaktadır. Hans Christian Andersen'in defnedildiği Assistens Mezarlığı, İç Nørrebro bölgesi için önemli bir yeşil alan ve bir Kopenhag kurumudur. Daha az bilinen Vestre Kirkegaard, Danimarka'nın en büyük mezarlığıdır (54 hektar (130 dönüm)) ve sık korular, açık çimler, dolambaçlı yollar, çitler, büyümüş mezarlar, anıtlar, ağaçlarla çevrili caddeler, göller ve diğer bahçe özelliklerinden oluşan bir labirent sunar. ⓘ
Kopenhag'da 2015 yılına kadar tüm vatandaşların yürüyerek bir parka ya da plaja 15 dakikadan daha kısa bir sürede ulaşabilmesi resmi belediye politikasıdır. Bu politika doğrultusunda, Nørrebro semtindeki yenilikçi Superkilen de dahil olmak üzere birçok yeni park tamamlanmış veya yeşil alan eksikliği olan bölgelerde geliştirilmektedir. ⓘ
Bölgelere göre simge yapılar
Indre Tarafından
Şehrin tarihi merkezi Indre By ya da İç Şehir, Kopenhag'ın en popüler anıt ve turistik yerlerinin çoğunu barındırmaktadır. Frederiksstaden olarak bilinen ve 18. yüzyılın ikinci yarısında V. Frederik tarafından Rokoko tarzında geliştirilen bölgenin merkezinde kraliyet konutu olan Amalienborg'un dört konağı ve geniş kubbeli Mermer Kilise yer almaktadır. Amalienborg'un tam karşısında, Holmen adasında 21. yüzyıldan kalma Kopenhag Opera Binası yer almaktadır. Frederiksstaden'in güneyinde yer alan Nyhavn kanalı, 17. ve 18. yüzyıllardan kalma renkli evlerle kaplıdır ve birçoğunda artık canlı restoran ve barlar bulunmaktadır. Kanal, liman önünden 1670 yılında V. Christian tarafından düzenlenen geniş Kongens Nytorv meydanına kadar uzanmaktadır. Önemli binalar arasında sanat sergileriyle ünlü Charlottenborg Sarayı, Thott Sarayı (şimdi Fransız Büyükelçiliği), Danimarka Kraliyet Tiyatrosu ve 1755 yılına tarihlenen Hotel D'Angleterre bulunmaktadır. Indre By'deki diğer simge yapılar arasında Christiansborg parlamento binası, Belediye Binası ve aslen bir gözlemevi olan Rundetårn bulunmaktadır. Bölgede ayrıca 18. yüzyıl heykeltıraşı Bertel Thorvaldsen'e adanmış Thorvaldsen Müzesi de dahil olmak üzere çeşitli müzeler bulunmaktadır. 1964'ten beri trafiğe kapalı olan, dünyanın en eski ve en uzun yaya caddelerinden biri olan Strøget, Rådhuspladsen'den Kongens Nytorv'a kadar 3,2 km (2,0 mil) boyunca uzanmaktadır. Özel mağazaları, kafeleri, restoranları ve çalgıcılarıyla her zaman hayat dolu olan bu cadde, Gammel Torv ve Amagertorv'un her birinde bir çeşme bulunan eski meydanlarını da içermektedir. Øster Voldgade üzerindeki Rosenborg Kalesi, 1606 yılında Christian IV tarafından Rönesans tarzında bir yazlık konut olarak inşa edilmiştir. Danimarka taç mücevherlerine ve taç giysilerine, taç giyme tahtına ve V. Christian'ın Scanian Savaşı'ndaki zaferlerini gösteren duvar halılarına ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Christianshavn
Christianshavn, Indre By'nin güneydoğusunda, limanın diğer tarafında yer almaktadır. Bölge 17. yüzyılın başlarında Christian IV tarafından geliştirilmiştir. Amsterdam şehrinden etkilenerek, Hollandalı mimarları, bugün hala iyi korunmuş olan surları içinde kanallar oluşturmaları için görevlendirmiştir. Merkezi Christianshavn Kanalı'ndan ayrılan ve ev tekneleri ile gezi teknelerinin sıralandığı kanallar bölgenin cazibe merkezlerinden biridir. Bir başka ilginç özellik de 1971'deki öğrenci ayaklanmaları sırasında gecekonducular tarafından işgal edilen oldukça geniş bir alan olan Freetown Christiania'dır. Bugün hala bir ölçüde özerkliğini korumaktadır. Bölge sakinleri "Pusher Sokağı "nda açıkça uyuşturucu satmakta ve el sanatlarını icra etmektedir. Christianshavn'da ilgi çeken diğer binalar arasında sarmal çan kulesiyle Kurtarıcımız Kilisesi ve muhteşem Rokoko Hıristiyan Kilisesi yer almaktadır. Bir zamanlar depo olarak kullanılan Kuzey Atlantik Evi şimdi İzlanda ve Grönland kültürünü sergilemekte ve İskandinav mutfağıyla tanınan Noma restoranına ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Vesterbro
Indre By'nin güneybatısında yer alan Vesterbro, panayır atmosferi, Pantomim Tiyatrosu, Konser Salonu ve çok sayıda gezinti yeri ve restoranıyla şehrin en çok turist çeken yeri olan Tivoli Bahçeleri ile başlamaktadır. Carlsberg mahallesi, Fil Kapısı ve Ny Carlsberg Bira Fabrikası da dahil olmak üzere aynı adı taşıyan eski bira fabrikasının bazı ilginç kalıntılarına sahiptir. Tycho Brahe Planetaryumu, Kopenhag göllerinden biri olan Skt. Jørgens Sø'nun kenarında yer almaktadır. Merkez İstasyonun arkasındaki eski saman pazarı Halmtorvet, kafe ve restoranlarıyla giderek daha popüler bir bölge haline gelmektedir. Eski sığır pazarı Øksnehallen, sanat ve fotoğrafçılık için modern bir sergi merkezine dönüştürülmüştür. Danimarkalı mimar ve tasarımcı Arne Jacobsen tarafından 1956 ve 1960 yılları arasında İskandinav Havayolları Sistemi (SAS) için inşa edilen Radisson Blu Royal Hotel, bir zamanlar 69,60 m (228,3 ft) yüksekliğiyle Danimarka'nın en yüksek oteliydi ve 1969 yılına kadar şehrin tek gökdeleniydi. 1908 yılında tamamlanan ve Vesterbrogade ile Gammel Kongevej arasındaki bir geçitte yer alan Det Ny Teater (Yeni Tiyatro), 1994 yılında yeniden açılmasından bu yana müzikaller için popüler bir mekan haline gelmiş ve ülkedeki en büyük izleyici kitlesini çekmiştir. ⓘ
Nørrebro
Şehir merkezinin kuzeybatısında yer alan Nørrebro, son zamanlarda işçi sınıfı bölgesinden antika dükkanları, Danimarkalı olmayan yiyecek mağazaları ve restoranlarıyla renkli bir kozmopolit bölgeye dönüşmüştür. Faaliyetlerin çoğu Sankt Hans Torv ve Rantzausgade çevresinde yoğunlaşmaktadır. Kopenhag'ın tarihi mezarlığı Assistens Kirkegård, Nørrebrogade'nin yarısında, Søren Kierkegaard, Niels Bohr ve Hans Christian Andersen gibi birçok ünlü ismin dinlenme yeridir, ancak aynı zamanda yerel halk tarafından bir park ve rekreasyon alanı olarak da kullanılmaktadır. ⓘ
Østerbro
Şehir merkezinin hemen kuzeyinde yer alan Østerbro, bazıları şu anda elçilik olarak hizmet veren çok sayıda güzel konağın bulunduğu üst orta sınıf bir semttir. Bölge, Nørrebro'dan Küçük Deniz Kızı heykelinin Langelinie olarak bilinen gezinti yolundan görülebildiği sahile kadar uzanmaktadır. Hans Christian Andersen'in peri masalından esinlenilerek Edvard Eriksen tarafından yapılmış ve 1913 yılında açılmıştır. Küçük Denizkızı'ndan çok uzak olmayan eski Kale (Kastellet) görülebilir. Christian IV tarafından inşa edilen kale, Kuzey Avrupa'nın en iyi korunmuş surlarından biridir. Bölgede bir yel değirmeni de bulunmaktadır. Anders Bundgaard tarafından tasarlanan ve 1908 yılında tamamlanan büyük Gefion Çeşmesi (Gefionspringvandet) Kastellet'in güneydoğu köşesine yakın bir yerde durmaktadır. Figürleri bir İskandinav efsanesini tasvir etmektedir. ⓘ
Frederiksberg
Kopenhag kentsel alanı içinde ayrı bir belediye olan Frederiksberg, Nørrebro ve Indre By'nin batısında ve Vesterbro'nun kuzeyinde yer almaktadır. Kentin simge yapıları arasında 1869 yılında kurulan ve dünyanın dört bir yanından 250'den fazla hayvan türünü barındıran Kopenhag Hayvanat Bahçesi ile İtalyan mimarisinden esinlenen Frederick IV tarafından yazlık konut olarak inşa edilen Frederiksberg Sarayı bulunmaktadır. Şimdi bir askeri akademi olan saray, köşkleri, şelaleleri, gölleri ve dekoratif binalarıyla geniş peyzajlı Frederiksberg Bahçelerine bakmaktadır. Vesterbrogade ile Frederiksberg Bahçelerini birbirine bağlayan Frederiksberg Allé'nin ağaçlarla kaplı geniş caddesi uzun zamandır tiyatro ve eğlence ile ilişkilendirilmiştir. Eski tiyatroların bir kısmı artık kapalı olsa da, Betty Nansen Tiyatrosu ve Aveny-T hala aktiftir. ⓘ
Amagerbro
Amagerbro (Sønderbro olarak da bilinir), Amager'in en kuzeyinde Christianshavn'ın hemen güney doğusunda yer alan bölgedir. Eski şehir hendekleri ve onları çevreleyen parklar bu semtler arasında net bir sınır oluşturmaktadır. Ana cadde, liman köprüsü Langebro'dan sonra H. C. Andersens Bulvarı'nın bir uzantısı olan ve çeşitli mağaza ve dükkanların yanı sıra restoran ve barlara sahip olan Amagerbrogade'dir. Amagerbro yirminci yüzyılın ilk iki on yılında inşa edilmiştir ve tipik olarak 4-7 katlı şehrin en güneyindeki blok yapılaşmış alandır. Daha güneyde Sundbyøster ve Sundbyvester bölgeleri yer almaktadır. ⓘ
Diğer semtler
Kopenhag Havaalanı'ndan çok uzak olmayan Kastrup sahilinde, Mart 2013'te tamamlanan Blue Planet artık ulusal akvaryuma ev sahipliği yapıyor. Bu akvaryum 53 akvaryumuyla İskandinavya'da türünün en büyük örneğidir. Bispebjerg'in kuzey banliyösünde yer alan Grundtvig Kilisesi, P.V. Jensen Klint tarafından tasarlanmış ve 1940 yılında tamamlanmıştır. Ekspresyonist kilise mimarisinin nadir bir örneği olan kilisenin çarpıcı batı cephesi bir kilise orgunu andırmaktadır. ⓘ
Kültür
Kopenhag, ulusal başkent olmasının yanı sıra Danimarka'nın ve daha geniş anlamda İskandinavya'nın kültürel merkezi olarak da hizmet vermektedir. Kopenhag, 1990'ların sonlarından bu yana mütevazı bir İskandinav başkentinden Barselona ve Amsterdam ile aynı ligde yer alan uluslararası cazibeye sahip bir metropol kentine dönüşmüştür. Bu, altyapı ve kültüre yapılan büyük yatırımların yanı sıra başarılı yeni Danimarkalı mimarların, tasarımcıların ve şeflerin çalışmalarının bir sonucudur. Kuzey Avrupa'nın en büyük moda etkinliği olan Kopenhag Moda Haftası her yıl Şubat ve Ağustos aylarında düzenlenmektedir. ⓘ
Müzeler
Kopenhag'da çok sayıda uluslararası nitelikte müze bulunmaktadır. Ulusal Müze, Nationalmuseet, Danimarka'nın en büyük arkeoloji ve kültür tarihi müzesidir ve hem Danimarka hem de yabancı kültürlerin tarihlerini içerir. Danimarka'nın Ulusal Galerisi (Statens Museum for Kunst) 12. yüzyıldan günümüze uzanan koleksiyonlarıyla ulusal sanat müzesidir. Koleksiyonlarda Danimarkalı ressamların yanı sıra Rubens, Rembrandt, Picasso, Braque, Léger, Matisse, Emil Nolde, Olafur Eliasson, Elmgreen ve Dragset, Superflex ve Jens Haaning gibi sanatçılar temsil edilmektedir. ⓘ
Kopenhag'ın bir diğer önemli sanat müzesi ise ikinci nesil Carlsberg hayırseveri Carl Jacobsen tarafından kurulan ve kendi kişisel koleksiyonları etrafında şekillenen Ny Carlsberg Glyptotek'tir. Müzenin ana odağı klasik Mısır, Roma ve Yunan heykelleri ve antik eserleri ile Fransa dışındaki en büyük Rodin heykelleri koleksiyonudur. Müze, heykel koleksiyonlarının yanı sıra Monet, Renoir, Cézanne, van Gogh ve Toulouse-Lautrec gibi Empresyonist ve Post-Empresyonist ressamların tabloları ile Danimarka Altın Çağ ressamlarının eserlerinden oluşan kapsamlı bir koleksiyona da sahiptir. ⓘ
Louisiana, Kopenhag'ın hemen kuzeyindeki sahilde yer alan bir Modern Sanat Müzesi'dir. Øresund'a bakan bir uçurumun üzerindeki heykel bahçesinin ortasında yer almaktadır. Picasso, Giacometti ve Dubuffet'nin eserlerini içeren 3.000'in üzerinde eserden oluşan bir koleksiyona sahiptir. Danimarka Tasarım Müzesi, 18. yüzyıldan kalma eski Frederiks Hastanesi'nde yer almakta ve Danimarka tasarımının yanı sıra uluslararası tasarım ve el sanatlarını da sergilemektedir. ⓘ
Diğer müzeler şunlardır: Roma'da yaşamış ve çalışmış olan romantik Danimarkalı heykeltıraş Bertel Thorvaldsen'in eserlerine adanmış Thorvaldsens Müzesi; değişen su seviyelerinin oluşturduğu sarkıtlarla tamamlanan eski sarnıçlarda yer alan ve çağdaş sanat için bir sergi alanı olan Cisternerne müzesi; ve Kopenhag'ın hemen kuzeyinde yer alan, 19. yüzyıl Fransız ve Danimarka sanatına yer veren ve Paul Gauguin'in eserleriyle dikkat çeken Ordrupgaard Müzesi. ⓘ
Eğlence ve sahne sanatları
Yeni Kopenhag Konser Salonu Ocak 2009'da açılmıştır. Jean Nouvel tarafından tasarlanan salon, 1.800 kişilik ana oditoryum ile birlikte dört salona sahiptir. Danimarka Ulusal Senfoni Orkestrası'nın evi olarak hizmet veren salon, Los Angeles'taki Walt Disney Konser Salonu ile birlikte bugüne kadar inşa edilmiş en pahalı konser salonudur. Klasik müzik için bir diğer önemli mekân ise Tivoli Bahçeleri'nde yer alan Tivoli Konser Salonu'dur. Henning Larsen tarafından tasarlanan Kopenhag Opera Binası (Operaen) 2005 yılında açılmıştır. Dünyanın en modern opera binaları arasında yer almaktadır. Danimarka Kraliyet Tiyatrosu, drama prodüksiyonlarının yanı sıra opera da sahnelemektedir. Ayrıca Danimarka Kraliyet Balesi'ne de ev sahipliği yapmaktadır. Tiyatro ile birlikte 1748 yılında kurulan bale, Avrupa'nın en eski bale topluluklarından biridir ve Bournonville tarzı balesiyle tanınmaktadır. ⓘ
Kopenhag uzun yıllardır var olan önemli bir caz sahnesine sahiptir. Ben Webster, Thad Jones, Richard Boone, Ernie Wilkins, Kenny Drew, Ed Thigpen, Bob Rockwell, Dexter Gordon ve rock gitaristi Link Wray gibi Amerikalı caz müzisyenlerinin 1960'larda Kopenhag'da yaşamaya başlamasıyla gelişmiştir. Kopenhag Caz Festivali kapsamında her yıl Temmuz ayı başında Kopenhag'ın sokakları, meydanları, parkları, kafeleri ve konser salonları irili ufaklı caz konserleriyle dolup taşıyor. Avrupa'nın en iyi caz festivallerinden biri olan bu yıllık etkinlikte 100 mekânda yaklaşık 900 konser verilmekte, Danimarka'dan ve dünyanın dört bir yanından 200.000'in üzerinde konuk ağırlanmaktadır. ⓘ
Kopenhag'da popüler müzik için en büyük mekân Vesterbro semtindeki Vega'dır. Uluslararası müzik dergisi Live tarafından "Avrupa'nın en iyi konser mekanı" seçilmiştir. Mekanda üç konser salonu bulunmaktadır: büyük salon Store Vega 1.550, orta salon Lille Vega 500 ve Ideal Bar Live 250 kişilik seyirci kapasitesine sahiptir. 2006'dan bu yana her Eylül ayında Kopenhag'da Sonsuz Minnettarlık Festivali (FOEG) düzenlenmektedir. Bu festival indie karşı kültür, deneysel pop müzik ve sol alan müziği ile görsel sanat sergilerine odaklanmaktadır. ⓘ
Ücretsiz eğlence için Strøget boyunca, özellikle de Nytorv ve Højbro Plads arasında gezinebilirsiniz; burası öğleden sonra ve akşam geç saatlerde müzisyenler, sihirbazlar, hokkabazlar ve diğer sokak sanatçıları ile doğaçlama bir üç halkalı sirke benzemektedir. ⓘ
Edebiyat
Danimarka'nın başlıca yayınevlerinin çoğu Kopenhag'da bulunmaktadır. Bunlar arasında kitap yayıncıları Gyldendal ve Akademisk Forlag ile gazete yayıncıları Berlingske ve Politiken (sonuncusu aynı zamanda kitap da yayınlamaktadır) bulunmaktadır. Peri masallarıyla Hans Christian Andersen (1805-1875), filozof Søren Kierkegaard (1813-1855) ve oyun yazarı Ludvig Holberg (1684-1754) gibi Danimarka edebiyatına katkıda bulunan en önemli yazarların çoğu hayatlarının çoğunu Kopenhag'da geçirmiştir. Kopenhag'da geçen romanlar arasında Kirsten Thorup'un Baby (1973), Barbara Mertz'in The Copenhagen Connection (1982), Lois Lowry'nin Number the Stars (1989), Peter Høeg'in Miss Smilla's Feeling for Snow (1992) ve Borderliners (1993), Rose Tremain'in Music and Silence (1999), David Ebershoff'un The Danish Girl (2000) ve Bernard Cornwell'in Sharpe's Prey (2001) adlı kitapları sayılabilir. Michael Frayn'ın fizikçiler Niels Bohr ve Werner Heisenberg'in 1941'deki buluşmasını konu alan 1998 tarihli Kopenhag oyunu da şehirde geçmektedir. 15-18 Ağustos 1973 tarihlerinde Kopenhag'da 9. Uluslararası Antropoloji ve Etnoloji Bilimleri Kongresi kapsamında bir sözlü edebiyat konferansı düzenlenmiştir. ⓘ
Kopenhag Üniversitesi'ne ait olan Kraliyet Kütüphanesi, 1482'den bu yana basılmış tüm Danimarka kitaplarının neredeyse eksiksiz bir koleksiyonuna sahip olan İskandinav ülkelerindeki en büyük kütüphanedir. 1648 yılında kurulan Kraliyet Kütüphanesi, ana kütüphane Slotsholmen rıhtımında olmak üzere şehirde dört noktada bulunmaktadır. Kopenhag'ın halk kütüphanesi ağının 20'den fazla noktası vardır ve bunların en büyüğü şehir merkezindeki Krystalgade'de bulunan Merkez Kütüphane'dir (Københavns Hovedbibliotek). ⓘ
Sanat
Kopenhag'da hem tarihi eserlerin hem de daha modern katkıların sergilendiği çok sayıda sanat müzesi ve galerisi bulunmaktadır. Bunlar arasında Østre Anlæg parkındaki Statens Museum for Kunst, yani Danimarka ulusal sanat galerisi ve 19. ve 20. yüzyılın başlarında uzmanlaşmış bitişik Hirschsprung Koleksiyonu bulunmaktadır. Şehir merkezindeki Kunsthal Charlottenborg'da ulusal ve uluslararası çağdaş sanat eserleri sergilenmektedir. Østerport İstasyonu yakınındaki Den Frie Udstilling, resmi makamlar yerine çağdaş sanatçıların kendileri tarafından yaratılan ve seçilen resimleri sergilemektedir. Arken Modern Sanat Müzesi Ishøj'un güneybatısında yer almaktadır. Kopenhag manzaralarını resmeden sanatçılar arasında Martinus Rørbye (1803-1848), Christen Købke (1810-1848) ve üretken Paul Gustav Fischer (1860-1934) bulunmaktadır. ⓘ
Şehirde bir dizi önemli heykel görülebilir. Rıhtımdaki Küçük Denizkızı'nın yanı sıra şehir merkezinde iki tarihi atlı heykel bulunmaktadır: Jacques Saly'nin Amalienborg Meydanı'ndaki At Sırtında V. Frederik (1771) heykeli ve 1688 yılında Abraham-César Lamoureux tarafından Paris'teki Louis XIII heykelinden esinlenerek yapılan Kongens Nytorv'daki V. Christian heykeli. Rosenborg Kalesi Bahçeleri, August Saabye'nin Hans Christian Andersen, Aksel Hansen'in Echo ve Vilhelm Bissen'in Dowager Queen Caroline Amalie heykelleri de dahil olmak üzere çok sayıda heykel ve anıt içermektedir. ⓘ
Kopenhag'ın 1989 yılından bu yana her yıl Şehirde düzenlenen fotomaraton fotoğraf yarışmasını icat ettiğine inanılmaktadır. ⓘ
Mutfak
2014 yılı itibariyle Kopenhag'da 15 Michelin yıldızlı restoran bulunmaktadır ve bu sayı tüm İskandinav şehirleri arasında en fazladır. Şehir giderek artan bir şekilde uluslararası alanda bir gurme destinasyonu olarak tanınmaktadır. Bunlar arasında Den Røde Cottage, Formel B Restaurant, Grønbech & Churchill, Søllerød Kro, Kadeau, Kiin Kiin (Danimarka'nın ilk Michelin yıldızlı Asya gurme restoranı), Fransız restoranı Kong Hans Kælder, Relæ, iki yıldızlı Restaurant AOC ve Noma (Danca: nordisk mad, İngilizce: Nordic food'un kısaltması) ve üç yıldızlı Geranium bulunmaktadır. Noma, 2010, 2011, 2012 ve 2014 yıllarında Restaurant tarafından Dünyanın En İyi Restoranı seçilerek Yeni İskandinav Mutfağına olan ilgiyi artırmıştır. ⓘ
Lüks restoranların yanı sıra Kopenhag'da çok çeşitli Danimarka, etnik ve deneysel restoranlar da bulunmaktadır. Geleneksel bir Danimarka öğle yemeği olan smørrebrød olarak bilinen açık sandviçler sunan mütevazı lokantalar bulmak mümkündür; ancak çoğu restoran uluslararası yemekler servis etmektedir. Danimarka hamur işleri, şehrin her yerinde bulunan sayısız fırından herhangi birinde denenebilir. Kopenhag Fırıncılar Birliği'nin (Danca: Københavns Bagerlaug) tarihi 1290'lara kadar uzanmaktadır ve Danimarka'nın halen faaliyette olan en eski şekerleme dükkanı Conditori La Glace, 1870 yılında Skoubogade'de Flensburg'dan eğitimli usta bir fırıncı olan Nicolaus Henningsen tarafından kurulmuştur. ⓘ
Kopenhag uzun zamandır bira ile anılmaktadır. Carlsberg birası 1847'den beri Vesterbro ve Valby bölgeleri arasındaki sınırda bulunan bira fabrikasında üretilmektedir ve uzun zamandır Danimarka bira üretimiyle neredeyse eşanlamlı hale gelmiştir. Ancak son yıllarda mikro bira fabrikalarının sayısında büyük bir artış yaşanmış ve Danimarka'da bugün çoğu Kopenhag'da olmak üzere 100'den fazla bira fabrikası faaliyet göstermektedir. Nørrebro Bryghus gibi bazıları aynı zamanda tesislerinde yemek yemenin de mümkün olduğu brewpub'lar olarak faaliyet göstermektedir. ⓘ
Gece hayatı ve festivaller
Kopenhag, dünyada kişi başına düşen restoran ve bar sayısının en yüksek olduğu şehirlerden biridir. Gece kulüpleri ve barlar sabah 5 ya da 6'ya kadar, hatta bazıları daha da uzun süre açık kalmaktadır. Danimarka'da çok liberal bir alkol kültürü ve bira fabrikaları için güçlü bir gelenek vardır, ancak aşırı içki içmek hoş karşılanmaz ve Danimarka Polisi alkollü araç kullanmayı çok ciddiye alır. Vesterbro'daki Istedgade ve Enghave Plads, Nørrebro'daki Sankt Hans Torv ve Frederiksberg'deki bazı yerler gibi şehir içi bölgeler özellikle gece hayatıyla dikkat çekmektedir. Önemli gece kulüpleri arasında Bakken Kbh, ARCH (daha önce ZEN), Jolene, The Jane, Chateau Motel, KB3, At Dolores (daha önce Sunday Club), Rust, Vega Nightclub, Culture Box ve bar, kafe, restoran ve sanat galerisi olarak da hizmet veren Gefährlich bulunmaktadır. ⓘ
Kopenhag'da özellikle yaz aylarında tekrarlanan çeşitli topluluk festivalleri düzenlenmektedir. Kopenhag Karnavalı 1982 yılından bu yana her yıl Whitsun Tatili sırasında Fælledparken'de ve şehir çevresinde 120 grup, 2.000 dansçı ve 100.000 seyircinin katılımıyla gerçekleşmektedir. Limandaki Refshaleøen'de bulunan eski B&W Tersanesi 2010 yılından bu yana heavy metal rock müzik festivali Copenhell'e ev sahipliği yapmaktadır. Kopenhag Pride her yıl Ağustos ayında düzenlenen bir eşcinsel onur festivalidir. Onur Yürüyüşü kapsamında Kopenhag'ın dört bir yanında bir dizi farklı etkinlik düzenlenir, ancak kutlamaların çoğu Belediye Binası Meydanı'nda gerçekleştirilir. Onur Yürüyüşü sırasında meydanın adı Onur Meydanı olarak değiştirilir. Kopenhag Distortion, her yıl Haziran ayının başında 100.000 kişinin katıldığı partilerle Avrupa'nın en büyük sokak festivallerinden biri haline gelmiştir. ⓘ
Eğlence parkları
Kopenhag dünyanın en eski iki eğlence parkına sahiptir. ⓘ
Dyrehavsbakken, 1583 yılında kurulmuş bir fuar alanı ve eğlence parkı olup Kopenhag'ın hemen kuzeyindeki Klampenborg'da Dyrehaven olarak bilinen ormanlık bir alanda yer almaktadır. Christian IV tarafından gezintiler, oyunlar ve restoranlarla tamamlanmış bir eğlence parkı olarak kurulan bu park, dünyanın ayakta kalan en eski eğlence parkıdır. Çocukları eğlendirirken kayık benzeri bir şapka takan, kırmızı sırıtışlı, beyaz giysili bir budala olan Pierrot (Danca: Pjerrot) parkın en önemli atraksiyonlarından biri olmaya devam etmektedir. Danca'da Dyrehavsbakken genellikle Bakken olarak kısaltılır. Giriş için herhangi bir ücret ödenmemektedir ve C hattı üzerindeki Klampenborg İstasyonu yakınlardadır. ⓘ
Tivoli Bahçeleri, Kopenhag'ın merkezinde Belediye Binası Meydanı ile Merkez İstasyon arasında yer alan bir eğlence parkı ve keyif bahçesidir. 1843 yılında açılan park, dünyanın en eski ikinci eğlence parkıdır. Gezinti araçları arasında 1915'ten kalma ve halen faaliyette olan en eski rollercoaster Rutschebanen ve 1943'te açılan ve halen kullanımda olan en eski dönme dolap bulunmaktadır. Tivoli Bahçeleri aynı zamanda çeşitli sahne sanatları için bir mekan ve Kopenhag'daki kültürel ortamın aktif bir parçası olarak hizmet vermektedir. ⓘ
Eğitim
Kopenhag'ın en büyük üniversitelerine ve kurumlarına kayıtlı 94.000'den fazla öğrenci bulunmaktadır: Kopenhag Üniversitesi (38.867 öğrenci), Kopenhag İşletme Okulu (20.000 öğrenci), Metropolitan University College ve University College Capital (her biri 10.000 öğrenci), Danimarka Teknik Üniversitesi (7.000 öğrenci), KEA (yaklaşık 4.500 öğrenci), Kopenhag IT Üniversitesi (2.000 öğrenci) ve Aalborg Üniversitesi Kopenhag kampüsü (2.300 öğrenci). ⓘ
Kopenhag Üniversitesi, 1479 yılında kurulan Danimarka'nın en eski üniversitesidir. Her yıl yaklaşık 1.500 uluslararası ve değişim öğrencisi çekmektedir. Dünya Üniversiteleri Akademik Sıralaması 2016 yılında üniversiteyi dünyada 30. sıraya yerleştirmiştir. ⓘ
Danimarka Teknik Üniversitesi, Kopenhag'ın kuzey eteklerindeki Lyngby'de yer almaktadır. Üniversite 2013 yılında Kuzey Avrupa'nın önde gelen teknik üniversitelerinden biri olarak gösterilmiştir. Danimarka'nın en genç üniversitesi olan IT Üniversitesi, bilgi teknolojisinin teknik, toplumsal ve ticari yönlerine odaklanan tek fakülteli bir kurumdur. ⓘ
Danimarka Güzel Sanatlar Akademisi 250 yılı aşkın bir süredir sanat alanında eğitim vermektedir. Tarihi Görsel Sanatlar Okulu'nu da bünyesinde barındıran akademi, daha sonraki yıllarda Mimarlık Okulu, Tasarım Okulu ve Koruma Okulu'nu da bünyesine katmıştır. Kopenhag İşletme Okulu (CBS) Frederiksberg'de bulunan EQUIS onaylı bir işletme okuludur. Ayrıca University College Capital ve Metropolitan University College'ın Kopenhag içinde ve dışında şubeleri bulunmaktadır. ⓘ
Spor
Şehirde çeşitli spor takımları bulunmaktadır. Başlıca futbol takımları tarihsel olarak başarılı olan FC København ve Brøndby'dir. FC København maçlarını Østerbro'daki Parken'de oynamaktadır. İki eski Kopenhag kulübü olan B 1903 (iç banliyö Gentofte'den) ve KB'nin (Frederiksberg'den) birleşmesiyle 1992 yılında kurulmuştur. Brøndby maçlarını Brøndbyvester'in iç banliyösündeki Brøndby Stadion'da oynamaktadır. BK Frem, Kopenhag'ın güney kesiminde (Sydhavnen, Valby) yer almaktadır. Daha önemli diğer takımlar ise FC Nordsjælland (Farum banliyösünden), Fremad Amager, B93, AB, Lyngby ve Hvidovre IF'dir. ⓘ
Kopenhag, Danimarka'da özellikle popüler olan bir spor dalı olan hentbolda birçok takıma sahiptir. "En yüksek" liglerde oynayan kulüpler arasında Ajax, Ydun ve HIK (Hellerup) bulunmaktadır. København Håndbold kadın kulübü yakın zamanda kurulmuştur. Kopenhag'da üçü en üst ligde oynayan buz hokeyi takımları da vardır: Rødovre Mighty Bulls, Herlev Eagles ve Hvidovre Ligahockey, hepsi de banliyö kulüpleridir. Kopenhag Buz Pateni Kulübü 1869 yılında kurulmuş olup Danimarka'nın en eski buz hokeyi takımıdır ancak artık en üst ligde yer almamaktadır. ⓘ
Danimarka'nın başkentinde CSR-Nanok, Copenhagen Business School Sport Rugby, Frederiksberg RK, Exiles RUFC ve Rugbyklubben Speed gibi takımlarla rugby birliği de oynanmaktadır. Rugby ligi artık Kopenhag'da oynanmaktadır ve milli takım Gentofte Stadion'da oynamaktadır. Merkezi Kopenhag'da bulunan Danimarka Avustralya Futbol Ligi, İngilizce konuşulan dünyanın dışındaki en büyük Avustralya kuralları futbol müsabakasıdır. ⓘ
Kopenhag'ın yıllık maraton etkinliği olan Kopenhag Maratonu 1980 yılında kurulmuştur. Round Christiansborg Açık Su Yüzme Yarışı, her yıl Ağustos ayının sonlarında düzenlenen 2 kilometrelik (1,2 mil) bir açık su yüzme yarışmasıdır. Bu amatör etkinlik 10 kilometrelik (6 mil) Danimarka şampiyonası ile birleştirilmektedir. Etkinlik 2009 yılında sabah saatlerinde 10 kilometrelik (6 mil) bir FINA Dünya Kupası yarışmasını da içermiştir. Kopenhag, bisiklet dostu altyapısından yararlanarak Eylül 2011'de 2011 UCI Yol Dünya Şampiyonası'na ev sahipliği yapmıştır. Danimarka, Kopenhag'da düzenlendiği 1956 yılından bu yana ilk kez bu etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Ulaşım
Havaalanı
Kopenhag bölgesi, Kuzey Avrupa'da bir merkez haline gelmesini sağlayan çok iyi kurulmuş bir ulaşım altyapısına sahiptir. İskandinavya'nın en büyük havalimanı olan ve 1925 yılında açılan Kopenhag Havalimanı, Amager adasındaki Kastrup'ta yer almaktadır. Şehir merkezine metro ve ana hat demiryolu hizmetleriyle bağlıdır. Ekim 2013 2,2 milyon yolcu ile rekor bir ay olmuştur ve Kasım 2013 rakamları yolcu sayısının yıllık yaklaşık %3 oranında arttığını ve Avrupa ortalamasından yaklaşık %50 daha fazla olduğunu ortaya koymaktadır. ⓘ
Karayolu, demiryolu ve feribot
Kopenhag, şehri Danimarka'nın diğer bölgelerine ve Øresund Köprüsü üzerinden İsveç'e bağlayan otoyollar da dahil olmak üzere geniş bir karayolu ağına sahiptir. Araba hala şehir içinde en popüler ulaşım aracıdır ve kat edilen tüm mesafelerin üçte ikisini temsil etmektedir. Ancak bu durum trafiğin yoğun olduğu saatlerde ciddi tıkanıklıklara yol açabilmektedir. Øresund treni Kopenhag ile Malmö'yü haftanın 7 günü 24 saat birbirine bağlamaktadır. Kopenhag ayrıca Norveç'teki Oslo'ya günlük feribot bağlantısı ile hizmet vermektedir. Kopenhag Limanı 2012 yılında 372 yolcu gemisi ve 840.000 yolcuya hizmet vermiştir. ⓘ
Kopenhag S-Train, Kopenhag Metrosu ve bölgesel tren ağları şehirdeki yolcuların yaklaşık yarısı tarafından kullanılmakta, geri kalanı ise otobüs hizmetlerini kullanmaktadır. Şehir merkezine yakın Nørreport İstasyonu, ana hat demiryolu, S-tren, bölgesel tren, metro ve otobüs ile seyahat eden yolculara hizmet vermektedir. Her gün yaklaşık 750.000 yolcu toplu taşıma olanaklarından faydalanmaktadır. Kopenhag Merkez İstasyonu, Danimarka'ya ve uluslararası varış noktalarına hizmet veren DSB demiryolu ağının merkezidir. ⓘ
Kopenhag Metrosu, 29 Eylül 2019 tarihinde Şehir Çemberi Hattı'nın (M3) açılmasıyla radikal bir şekilde genişlemiştir. Yeni hat, Merkez İstasyon da dahil olmak üzere şehrin tüm iç bölgelerini metroyla birbirine bağlamakta ve Kopenhaglılar için 17 yeni istasyon açmaktadır. 28 Mart 2020'de Liman Hattı'nın (M4) 2,2 km'lik (1,4 mil) Nordhavn uzantısı açıldı. Kopenhag Merkez İstasyonu'ndan başlayan yeni uzantı, M3 Cityring'in Østerport'a uzanan bir şube hattıdır. M4 Sydhavn şubesinin 2024 yılında açılması bekleniyor. Yeni metro hatları, kentin hareketliliği otomobil yerine toplu taşıma ve bisiklet gibi sürdürülebilir ulaşım türlerine dönüştürme stratejisinin bir parçası. ⓘ
Kopenhag, şehir planlamacıları tarafından toplu taşıma ve kentsel gelişimin örnek entegrasyonu ile anılmaktadır. Parmak Planını uygulayan Kopenhag, dünyanın ilk transit metropol örneği olarak kabul edilmektedir ve Ballerup ve Brøndby Strand gibi S-Train istasyonlarının etrafındaki alanlar, transit odaklı gelişimin ilk örnekleri arasındadır. ⓘ
Bisiklet
Kopenhag, 2015 yılından bu yana dünyanın en bisiklet dostu şehri olarak değerlendirilmektedir ve bisiklet sayısı şehir sakinlerinin sayısından fazladır. 2012 yılında çalışan veya okuyan tüm şehir sakinlerinin yaklaşık %36'sı işe, okula veya üniversiteye bisikletle gitmiştir. Kopenhag'daki bisikletliler (hem kent sakinleri hem de işe gidip gelenler dahil) her iş günü 1,27 milyon km yol kat etmekte ve Kopenhaglıların %75'i yıl boyunca bisiklet kullanmaktadır. Şehrin bisiklet yolları oldukça geniş ve iyi kullanılmaktadır. 400 kilometre (250 mil) uzunluğundaki bisiklet yolları arabalar ve yayalarla paylaşılmamaktadır ve bazen bisikletlilere hızlanmaları için birkaç saniyelik avantaj sağlayan kendi sinyal sistemlerine sahiptir. ⓘ
Sağlık hizmetleri
Sağlığın desteklenmesi Kopenhag belediye yetkilileri için önemli bir konudur. Sürdürülebilirlik misyonunun merkezinde "Çok Yaşa Kopenhag" (Længe Leve København) programı yer almaktadır ve bu programın amacı vatandaşların ortalama yaşam süresini artırmak, daha iyi sağlık standartları yoluyla yaşam kalitesini iyileştirmek ve daha üretken yaşamları ve eşit fırsatları teşvik etmektir. Kentin, insanları düzenli egzersiz yapmaya teşvik etme ve sigara ve alkol tüketenlerin sayısını azaltma hedefleri vardır. ⓘ
Kopenhag Üniversite Hastanesi, Kopenhag Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ile birlikte Region Hovedstaden ve Region Sjælland'daki çeşitli hastanelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur; Kopenhag'daki Rigshospitalet ve Bispebjerg Hastanesi bu üniversite hastaneleri grubuna dahildir. Rigshospitalet, Mart 1757'de Frederiks Hastanesi olarak faaliyet göstermeye başlamış ve 1903 yılında devlete ait olmuştur. Rigshospitalet, 1.120 yatağı ile yılda 65.000 yatan hasta ve yaklaşık 420.000 ayakta tedavi gören hastadan sorumludur. Kanser tedavisi, cerrahi ve radyoterapi alanlarında geniş bir araştırmacı ekibiyle ülkenin bir numaralı uzman hastanesi olmayı hedeflemektedir. Hastane, 8.000 personelinin yanı sıra eğitim ve ev sahipliği işlevlerine de sahiptir. Tıp ve diğer sağlık bilimleri alanında hizmet veren öğrencilerin yanı sıra çeşitli araştırma bursları kapsamında çalışan bilim insanlarının varlığından da faydalanmaktadır. Hastane, Lars von Trier'in televizyon korku mini dizisi The Kingdom'ın çekildiği yer olarak uluslararası üne kavuşmuştur. Bispebjerg Hastanesi 1913 yılında inşa edilmiştir ve yaklaşık 3.000 çalışanıyla Büyük Kopenhag bölgesinde yaklaşık 400.000 kişiye hizmet vermektedir. Şehirdeki diğer büyük hastaneler arasında Amager Hastanesi (1997), Herlev Hastanesi (1976), Hvidovre Hastanesi (1970) ve Gentofte Hastanesi (1927) bulunmaktadır. ⓘ
Medya
Birçok Danimarkalı medya kuruluşu Kopenhag'da bulunmaktadır. Danimarka'nın en büyük kamu hizmeti yayın kuruluşu olan DR, 2006 ve 2007 yıllarında faaliyetlerini DR Byen adlı yeni bir merkezde birleştirmiştir. Benzer şekilde Odense merkezli TV2 de Kopenhag'daki faaliyetlerini Teglholmen'deki modern bir medya evinde yoğunlaştırmıştır. İki ulusal günlük gazete Politiken ve Berlingske ile iki tabloid gazete Ekstra Bladet ve BT Kopenhag merkezlidir. Kristeligt Dagblad'ın merkezi Kopenhag'dadır ve haftada altı gün yayınlanmaktadır. Diğer önemli medya kuruluşları arasında İskandinavya'nın en büyük haftalık ve aylık dergi yayıncısı olan Aller Media, Egmont medya grubu ve Danimarka'nın en büyük kitap yayıncısı olan Gyldendal bulunmaktadır. ⓘ
Kopenhag büyük bir film ve televizyon endüstrisine sahiptir. Nordisk Film, 1906 yılında Valby, Kopenhag'da kurulmuş olup dünyanın en eski sürekli faaliyet gösteren film yapım şirketidir. Şirket 1992 yılında Egmont medya grubu ile birleşmiştir ve şu anda Kopenhag'daki 17 ekranlı Palads Sineması'nı işletmektedir. Hvidovre banliyösündeki eski bir askeri kampta yer alan Filmbyen (film şehri), çeşitli film şirketlerine ve stüdyolarına ev sahipliği yapmaktadır. Zentropa, Danimarkalı yönetmen Lars von Trier'in ortak olduğu bir film şirketidir. Kendisi birçok uluslararası film yapımının da arkasındadır ve Dogme Hareketini kurmuştur. CPH:PIX Kopenhag'ın uluslararası uzun metrajlı film festivalidir. 2009 yılında 20 yıllık NatFilm Festivali ile dört yıllık CIFF'in birleşimiyle kurulmuştur. CPH:PIX festivali Nisan ayı ortasında gerçekleşir. CPH:DOX Kopenhag'ın uluslararası belgesel film festivalidir ve her yıl Kasım ayında düzenlenmektedir. CPH:DOX, 100'den fazla filmden oluşan belgesel film programının yanı sıra, şehrin dört bir yanında düzinelerce etkinlik, konser, sergi ve partiden oluşan geniş bir etkinlik programına sahiptir. ⓘ
İkiz şehirler - kardeş şehirler
Fahri vatandaşlar
Kopenhag fahri vatandaşlığına layık görülen kişiler:
Tarih | İsim | Notlar ⓘ |
---|---|---|
21 Kasım 1838 | Bertel Thorvaldsen (1770-1844) | Danimarkalı heykeltıraş |
Kopenhag'da artık fahri vatandaşlık verilmemekle birlikte, üç kişiye fahri Kopenhaglı (æreskøbenhavnere) unvanı verilmiştir. ⓘ
Tarih | İsim | Notlar ⓘ |
---|---|---|
16 Haziran 1967 | Poul Reumert (1883-1968) | Danimarkalı aktör |
16 Haziran 1967 | Victor Borge (1909-2000) | Danimarkalı komedyen |
16 Haziran 1967 | Steen Eiler Rasmussen (1898-1990) | Danimarkalı mimar |
Galeri
Kopenhag Üniversitesi ⓘ