S

S ⓘ
S s ſ
(Aşağıya bakınız)
Kullanım
Yazı sistemi	Latin alfabesi
Tip	Alfabetik ve Logografik
Köken dil	Latin dili
Fonetik kullanım	/s/ /ʃ/ /θ/ /ts/ /ʒ/ /ɛs/
Unicode kod noktası	U+0053, U+0073
Alfabetik konum	19
Tarih
Geliştirme	<hiero>Aa32</hiero><hiero>M40</hiero> Σ σ ς ς 𐌔 S s ſ
Zaman aralığı	~-700'den günümüze
Torunlar	ſ ß Ƨ Ꞅ $ ₷ § ℠ ᛋ ∫
Kız Kardeşler	Ꚃ ꚃ Ѕ ѕ С с Ш ш Щ щ Ҫ ҫ Ԍ ԍ ש ش ܫ س ࠔ 𐎘 𐡔 ሠ ㅅ (tartışmalı) Ս ս श स શ સ
Varyasyonlar	(Aşağıya bakınız)
Diğer
Yaygın olarak kullanılan diğer harfler	s(x), sh, sz

S veya s, Modern İngiliz alfabesindeki ve ISO temel Latin alfabesindeki on dokuzuncu harftir. İngilizcedeki adı ess (okunuşu /ˈɛs/), çoğulu esses'tir. ⓘ

Latin alfabesi Ss harfi
S	s
S	s

Ss, Türk alfabesinin 22. harfidir. Latin alfabesinin ise 19. harfidir. Türk dilinde se diye telaffuz edilir. ⓘ

Tarih

Köken

Kuzeybatı Sami šîn, sessiz bir postalveolar sürtünmeli /ʃ/ ('ship'). Büyük olasılıkla bir diş piktogramı (שנא) olarak ortaya çıkmış ve akrofonik prensip aracılığıyla /ʃ/ fonemini temsil etmiştir. ⓘ

Eski Yunancada /ʃ/ fonemi yoktu, bu nedenle türetilen Yunanca sigma (Σ) harfi sessiz alveolar ıslıklı /s/'yi temsil etmeye başladı. Σ harfinin şekli Fenikece šîn'i devam ettirirken, sigma ismi samekh harfinden alınmıştır, samekh'in şekli ve konumu ancak šîn ismi xi'de devam ettirilmiştir. Yunancada sigma adı, Yunanca σίζω (daha önce *sigj-) "tıslamak" kelimesiyle olan ilişkisinden etkilenmiştir. "Sigma" harfinin orijinal adı san olabilir, ancak Yunan epikorik alfabelerinin karmaşık erken tarihi nedeniyle "san" ayrı bir harf olan Ϻ olarak tanımlanmıştır. Herodotos, "San "ın İyonyalılar tarafından "Sigma" olarak adlandırılan aynı harfe Dorlar tarafından verilen isim olduğunu bildirmektedir. ⓘ

Cumae'de kullanılan Batı Yunan alfabesi MÖ 7. yüzyılda Etrüskler ve Latinler tarafından benimsenmiş, sonraki yüzyıllarda Etrüsk alfabesi ve erken Latin alfabesi de dahil olmak üzere bir dizi Eski İtalik alfabeye dönüşmüştür. Etrüskçede Yunan sigmasının (𐌔) /s/ değeri korunurken, san (𐌑) büyük olasılıkla /ʃ/ (ś olarak çevrilir) olan ayrı bir fonemi temsil ediyordu. Eski Latincede /ʃ/ fonemi olmadığı için erken Latin alfabesi sigma'yı benimsemiş, ancak san'ı benimsememiştir. ⓘ

Latince S şekli, Yunanca Σ harfinin dört vuruşundan birinin atılmasıyla ortaya çıkmıştır. Üç vuruştan oluşan (köşeli) S şekli, Batı Yunan alfabelerindeki epigrafide dört vuruşlu Σ harfinin bir varyantı olarak zaten mevcuttu ve klasik Etrüsk alfabesinde üç ve dört vuruşlu varyantlar yan yana bulunuyordu. Diğer İtalik alfabelerde (Venetik, Lepontik) harf, üç ila altı vuruş arasında herhangi bir sayıda zikzaklı bir çizgi olarak temsil edilebilir. ⓘ

İtalik harf, Sowilō (ᛊ) olarak Yaşlı Futhark'a da uyarlanmıştır ve en eski runik yazıtlarda dört ila sekiz vuruşla görünür, ancak 5. yüzyılın sonlarından itibaren ara sıra üç vuruşa (ᛋ) indirilir ve Genç Futhark'ta düzenli olarak üç vuruşla görünür. ⓘ

Uzun s

Uzun ve yuvarlak s'lerin kullanımını gösteren geç ortaçağ Alman yazısı (Swabian bastarda, 1496 tarihli): prieſters tochter ("rahibin kızı"). ⓘ

Uzun s olarak adlandırılan minüskül ſ biçimi, erken ortaçağda, Vizigotik ve Karolenj ellerinde, Geç Antik Çağ'ın yarı onikilik ve el yazısı yazılarındaki öncülleriyle birlikte gelişmiştir. Ortaçağ boyunca batı yazısında standart olarak kaldı ve hareketli tiplerle erken baskıda benimsendi. O zamanlar yalnızca kelimelerin sonunda kullanılan küçük "yuvarlak" ya da "kısa" s'lerin yanında yer almıştır. ⓘ

Çoğu batı imlasında ſ 18. yüzyılın ikinci yarısında yavaş yavaş kullanımdan düşmüş, ancak 19. yüzyıla kadar ara sıra kullanılmaya devam etmiştir. İspanya'da bu değişim esas olarak 1760 ve 1766 yılları arasında gerçekleşmiştir. Fransa'da ise değişim 1782 ile 1793 yılları arasında gerçekleşmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki matbaacılar 1795 ile 1810 yılları arasında uzun s'yi kullanmayı bırakmıştır. İngiliz yazımında, Londralı matbaacı John Bell (1745-1831) değişikliğe öncülük etmiştir. Shakespeare'in 1785'teki baskısı "hataya daha az açık olduğu için uzun 'ſ'yu yuvarlak olan lehine reddederek yaygın moddan ayrılmaya cesaret ettiği....." iddiasıyla ilan edildi. The Times of London 10 Eylül 1803 tarihli sayısında uzun s'den kısa s'ye geçiş yapmıştır. Encyclopædia Britannica'nın 1817'de tamamlanan 5. baskısı uzun s'nin kullanıldığı son baskı olmuştur. ⓘ

Alman imlasında uzun s, Fraktur (Schwabacher) yazı tipinde ve standart el yazısında (Sütterlin) 20. yüzyıla kadar korunmuş ve 1941'de resmen kaldırılmıştır. Bununla birlikte, ſs (veya ſz) ligatürü korunmuş ve çağdaş Alman imlasında Eszett, ß ortaya çıkmıştır. ⓘ

Yazı sistemlerinde kullanım

s⟩ harfi İngilizcede en yaygın yedinci harftir ve ⟨t⟩ ve ⟨n⟩ harflerinden sonra en yaygın üçüncü ünsüzdür. İngilizce dilinde bir kelimenin ilk harfi için en yaygın harftir. ⓘ

İngilizce ve diğer bazı dillerde, özellikle İspanyolca ve Fransızca gibi Batı Roman dillerinde, son ⟨s⟩ çoğul isimlerin olağan işaretidir. İngilizce üçüncü şahıs şimdiki zaman fiillerinin düzenli bitişidir. ⓘ

s⟩, Uluslararası Fonetik Alfabede olduğu gibi çoğu dilde sessiz alveolar veya sessiz dental ıslıklı /s/'yi temsil eder. Ayrıca Portekizce mesa (masa) veya İngilizce 'rose' ve 'bands' gibi yaygın olarak sesli alveolar veya sesli dental ıslıklı /z/'yi temsil eder, ya da Portekiz lehçelerinin çoğunda olduğu gibi hece-sonunda, Macarcada, Almancada (⟨p⟩, ⟨t⟩'den önce) ve bazı İngilizce kelimelerde 'şeker' olarak sessiz palato-alveolar sürtünmeyi [ʃ] temsil edebilir, yod-birleşmesi baskın bir özellik haline geldiğinden ve [ʒ], İngilizce 'measure' (yine yod-birleşmesi nedeniyle), Avrupa Portekizcesi Islão (İslam) veya, Brezilya Portekizcesinin birçok sosyoekleminde, bazı Endülüs lehçelerinde esdrúxulo (proparoxytone), Yarımada İspanyolcası ⟨c⟩ ve ⟨z⟩ ile birleşti ve şimdi [θ] olarak telaffuz ediliyor. Fransızca kökenli bazı İngilizce sözcüklerde ⟨s⟩ harfi sessizdir, 'isle' veya 'debris' sözcüklerinde olduğu gibi. Türkmencede ⟨s⟩ harfi [θ]'yı temsil eder. ⓘ

İngilizce /ʃ/ için ⟨sh⟩ digrafı, Eski İngilizce ⟨sc⟩ digrafının yerini alarak Orta İngilizcede (⟨sch⟩ ile birlikte) ortaya çıkar. Benzer şekilde, Eski Yüksek Almanca ⟨sc⟩, Erken Modern Yüksek Almanca imlasında ⟨sch⟩ ile değiştirilmiştir. ⓘ

İlgili karakterler

Latin alfabesindeki torunlar ve ilgili karakterler

• ſ : Latince uzun s harfi, s'nin eski bir varyantı
• ẜ ẝ : Ortaçağ kâtip kısaltmaları için çeşitli uzun s biçimleri kullanılmıştır
• ẞ ß : Almanca Eszett veya "keskin S", uzun s'nin ardından s veya z'nin geldiği bir bağ harfinden türetilmiştir
• Diyakritiklerle S: Ś ś Ṡ ṡ ẛ Ṩ ṩ Ṥ ṥ Ṣ ṣ S̩ s̩ Ꞩ ꞩ Ꟊꟊ Ŝ ŝ Ṧ ṧ Š š Ş Ș ș S̈ s̈ ᶊ Ȿ ȿ ᵴ ᶳ
• ₛ : 1902'de resmi olarak standartlaştırılmadan önce Ural Fonetik Alfabesinde küçük s alt simgesi kullanılıyordu
• ˢ : Değiştirici harf küçük s fonetik transkripsiyon için kullanılır
• ꜱ : Küçük büyük S, İzlandaca Birinci Gramer İncelemesi'nde ikizleşmeyi işaretlemek için kullanılmıştır
• Ʂ ʂ : Kancalı S, 1950'lerin ortalarında pinyin romanizasyonunun ilk taslak versiyonunu kullanarak Mandarin Çincesi yazmak için kullanılır
• Ƨ ƨ : Latin harfi ters S (Zhuang transliterasyonunda kullanılır)
• S ile ilgili IPA'ya özgü semboller: ʃ ɧ ʂ
• ⎛ ꞅ : Insular S
• Ꟙ ꟙ : Latince Sigmoid S harfi, s'nin eski bir varyantı ⓘ

Türetilmiş işaretler, semboller ve kısaltmalar

Sortavala armasında bir S harfi ⓘ

• $ : Dolar işareti
• ₷ : Spesmilo
• § : Bölüm işareti
• ℠ : Hizmet işareti sembolü
• ∫ : İntegral sembolü, toplamanın kısaltması (uzun s'den türetilmiştir) ⓘ

Diğer alfabelerdeki atalar ve kardeşler

• 𐤔 : Aşağıdaki sembollerin aslen türediği Sami harfi Şin
  • Arkaik Yunanca Sigma farklı açı ve vuruş sayılarıyla yazılabiliyordu. Dört vuruşlu klasik formun yanı sıra (), köşeli Latin S'ye benzeyen üç vuruşlu bir form () yaygın olarak bulunurdu ve özellikle Attika ve birkaç "kırmızı" alfabe de dahil olmak üzere bazı anakara Yunan çeşitlerinin karakteristik özelliğiydi.
    • Σ: klasik Yunan harfi Sigma
      • Ϲ ϲ: Yunanca lunat sigma
        • Ⲥ ⲥ : Kıpti harf sima
        • С с : Sigma'nın bir biçiminden türetilen Kiril harfi Es
    • 𐌔 : Eski İtalik S harfi, arkaik Yunan harfinde de bulunan varyantları içerir
      • S: Latin harfi S
      • ᛊ, ᛋ, ᛌ : Eski İtalik S'den türetilen Runik harf sowilo
    • 𐍃: Gotik harfli mühür
• Ս : Ermenice Se harfi ⓘ

ص harfi Vurgulu S sesidir (Ṡ). Bu harfin çeşitli dillerdeki adı Tsad (Tsade) olarak bilinir. Sert ve dolgun bir S sesi verir. Bu harf Türkçede mevcut değildir. Ancak Arapçadan Osmanlıcaya geçen kelimelerde yer alır. Örneğin: Ṡahib, Ṡadaka, Ṡabır, Ṡabun, Huṡuṡ. ⓘ

Bilgisayar Kodları

Karakter Bilgisi ⓘ

Önizleme	S		s
Unicode isim	LATIN CAPITAL LETTER S		LATIN SMALL LETTER S
Encodings	decimal	hex	decimal	hex
Unicode	83	U+0053	115	U+0073
UTF-8	83	53	115	73
Nümerik Karakter Referansı	S	S	s	s
ASCII 1	83	53	115	73

ISO temel Latin alfabesi ⓘ
Aa	Bb	Cc	Dd	Ee	Ff	Gg	Hh	Ii	Jj	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu	Vv	Ww	Xx	Yy	Zz
Özel işaret almış S harfi ŚśṤṥŜŝŠšṦṧṠṡẛŞşṢṣṨṩȘșS̩s̩ᵴᶊʂȿ tarih • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • harf listesi

¹ Ayrıca DOS, Windows, ISO-8859 ve Macintosh kodlama aileleri de dahil olmak üzere ASCII tabanlı kodlamalar için. ⓘ

Diğer gösterimler

NATO fonetik	Mors kodu
Sierra	▄ ▄ ▄

Sinyal bayrağı	Bayrak semaforu	Amerikan el alfabesi (ASL fingerpelling)	İngiliz el alfabesi (BSL parmak yazımı)	Braille noktaları-234 Birleşik İngilizce Braille

Kimya

S harfi kullanılır:

• Bir kimyasal formülde sülfürü temsil etmek için. Örneğin, SO
  ₂ sülfür dioksittir.
• Bir kimyasal için tercih edilen IUPAC adında, belirli bir enantiyomeri belirtmek için. Örneğin, "(S)-2-(4-Kloro-2-metilfenoksi)propanoik asit" mecopropun enantiyomerlerinden biridir. ⓘ