İfrit

Arghan Div adında bir ifrit zırh sandığını Hamza'ya getirir. İfritin alev alev yanan gözleri hafifçe şaşıdır ve turuncu derisinin her yeri beneklidir, açıklanamayan nedenlerle Muhammed peygamberin amcası Hamza adına suların üzerinden bir sandık taşımaktadır. ⓘ

İfrit, efreet, afrit ve afreet olarak da yazılır (Arapça: ʿifrīt: عفريت, çoğul ʿafārīt: عفاريت), İslam mitolojisinde güçlü bir iblis türüdür. Afarit genellikle yeraltı dünyasıyla ilişkilendirilir ve ayrıca ölülerin ruhlarıyla özdeşleştirilir ve Avrupa kültüründeki kötü geniī loci ile karşılaştırılmıştır. Kur'an, hadis ve Mi'rac rivayetlerinde bu terimi her zaman cinlerden ifadesi takip eder. Daha sonraki folklorda, bazen harabeler ve tapınaklar gibi ıssız yerlerde yaşayan güçlü şeytanlar veya ölülerin ruhları olarak tanımlanan bağımsız varlıklar haline gelmişlerdir. Gerçek yaşam alanları yeraltı dünyasıdır. ⓘ

İfrit, İslam mitolojisinde güçlü ve zararlı olduğu düşünülen şeytanlara verilen isimdir. Cehennem cinlerinden bir grubun ismi olarak da inanılır. Negatif tasvirlerine rağmen, ifritler ahlaki bir düzlemde temelde kötü değildir; Tanrı'nın amacını bile gerçekleştirebilirler. Gerçekleştirdikleri kan intikamı alma yükümlülüğü ve intikam alma cinayeti gibi yükümlülükleri yine de acımasız olabilir. Çoğu, İblis'in en vefalı hizmetkarlarıdır. ⓘ

Bir ifrit tarafından süslenen Makhan, Genceli Nizami'nin hamza şiiri için kullanılmış, Buhara, 1648. ⓘ

Etimoloji

Makhan bir ifrit tarafından kucaklanmış. Nizami'nin Hamsa şiirinin illüstrasyonu. Buhara, 1648. ⓘ

İfrit kelimesi Kur'an'dan türemiştir, ancak belirli bir iblis türünü belirtmek için değil, yalnızca bir sıfat olarak kullanılmıştır. Terimin kendisi İslam öncesi Arap şiirinde bulunmaz, ancak ifriya ve ifr gibi varyantları Kur'an'dan önce kaydedilmiştir. Geleneksel olarak Arap filologlar kelimenin kökenini عفر (ʻafara, "tozla ovmak" veya "toz haline getirmek") kelimesine dayandırırlar. Ayrıca sinsi, kötü niyetli, hain ve kurnaz özellikleri tanımlamak için de kullanılır. ⓘ

Bazı Batılı filologlar sözcüğün yabancı kökenli olduğunu öne sürmekte ve Modern Farsça آفريدن (yaratmak) sözcüğüne karşılık gelen Orta Farsça afritan sözcüğüne dayandırmaktadır, ancak bu başkaları tarafından olası görülmemektedir. Folklorda bu terim belirli bir iblis sınıfını tanımlamak için kullanılmış olsa da çoğu İslami ilim geleneği bu terimi bir sıfat olarak kabul etmektedir. Bu popüler inanışlar el-İbşihi'nin Mustatraf'ı gibi eserlerde detaylandırılmıştır. Bunlar ya kadınları avlayan tehlikeli bir tür şeytan (şeyatin) ya da ölülerin ruhları olarak tanımlanmıştır. ⓘ

İfrit, Arapçada bir tür zararlı cin anlamında kullanılır. İfrit, batılı filologlara göre Orta Farsça'da yaratık anlamına gelen Afrita kelimesinden türetilmiştir. Afritan, Afrikan ya da Afrikalı gibi kelimelerin de kökenini oluşturmaktadır. ⓘ

İslami kutsal metinler

isbn=978-1-365-97802-9 ⓘ

İslami kutsal metinlerde ifrit terimini her zaman cin ifadesi takip eder. Çok çeşitli farklı ruhlara uygulanan cin teriminin muğlak anlamı nedeniyle, cin cinsiyle olan ilişkileri belirsiz kalmaktadır. Bununla birlikte, İslami kutsal metinlerde bu terimin, doğası tanımlanmamış güçlü veya kötü niyetli bir ruhu tanımlamak için bir sıfat olarak kullanıldığı görülmektedir. ⓘ

Kur'an'da böyle bir ifritten (27:38-40) bahsedilmektedir. İfrit, Bilqis'in (Saba Melikesi) tahtını Süleyman'a taşımayı teklif eder: "Cinlerden bir ifrit dedi ki: 'Sen yerinden kalkmadan ben onu sana getiririm. Doğrusu ben, böyle bir iş için gerçekten güçlüyüm ve güvenilirim." Ancak görev ona değil, kutsal kitap bilgisine sahip birine verilmiştir. Muhammed el-Buhari'nin bir hadisinde, Peygamber Muhammed'in namazını bölmeye çalışan bir "ifrit "ten ve 8. yüzyılda Malik ibn Enes tarafından kaydedilen Muhammed'in gece yolculuğuna dair bir anlatıda "cinlerden bir ifrit "ten bahsedilir. İkinci anlatıda, "cinler arasındaki ifrit" Muhammed'i ateşli bir varlıkla tehdit eder, bunun üzerine baş melek Cebrail Muhammed'e onu yenmek için bir Du'a (İslami dua) öğretir. ⓘ

== İslami folklor == ⓘ

İslam folklorunda afarit, yedi dünyanın katmanlarında yaşayan, genellikle acımasız ve kötü olan, duman ve ateşten oluşan şeytani ruhlar sınıfı haline gelmiştir. Ancak olumsuz tasvirlerine ve yeraltı bölgelerine olan bağlılıklarına rağmen, afaritler ahlaki düzlemde temelde kötü değildir; hatta Tanrı'nın amacını yerine getirebilirler. Bu tür yükümlülükler yine de acımasız olabilir, örneğin kan intikamı ve cinayetin öcünü alma yükümlülüğü gibi. Dahası, bir ifrit çağrıldığı takdirde bir büyücü tarafından zorlanabilir. ⓘ

=

Mısır === ⓘ

ISBN=9789774162503 ⓘ

Her ne kadar afarit bir kişinin bileşenleri değil, bağımsız varlıklar olsa da, İslami Mısır'da yaygın bir inanç afarit'i insan ruhunun bir parçası ile ilişkilendirir. ⓘ

Muhtemelen Eski Mısır'daki Ka fikrinden etkilenen afarit, genellikle ölüm anında bedenden ayrılan ölülerin ruhlarıyla özdeşleştirilir. Kıyamet gününe kadar mezarlıklarda yaşar, ölen kişinin sık sık ziyaret ettiği yerlerde dolaşır ya da ölüm yerine yakın bir yerde yeryüzünde dolaşırlar. Doğal bir ölümle ölen bir kişinin kötü niyetli bir ifriti yoktur. Sadece öldürülen kişiler, kurbanın kanına çekilen tehlikeli ve aktif bir ifrit doğurur. Kullanılmamış bir çivinin kana batırılmasının bu ifritlerin oluşumunu durdurması beklenir. Böyle bir ifrit yaşayanları korkutabilir ve hatta öldürebilir ya da katilden intikam alabilir. Şehitlerin, azizlerin ve peygamberlerin hayaleti ve dolayısıyla ifriti yoktur. ⓘ

=

Fas === ⓘ

Fas inancında afarit, cinlere ve diğer doğaüstü yaratıklara kıyasla daha güçlü bir iblis türü oluşturur. Diğer iblislere kıyasla daha somut bir varoluşa sahiptirler ve ölçek ve kapasite olarak daha büyüktürler. Fiziksel görünümleri genellikle pençe benzeri veya dikenli eller, alevli gözler veya yedi baş gibi korkunç deformasyonlara sahip olarak tasvir edilir. ⓘ

Tıpkı cinlerde olduğu gibi, bir ifrit bir bireyi ele geçirebilir. Bu kişiler ifritten güçlenmek ve daha cesur olmak gibi bazı yetenekler kazanır, ancak ifrit onları delirtir. Büyülü bir yüzük yardımıyla ifrit, ağır taşlar taşımak gibi belirli emirleri yerine getirmeye zorlanabilir. ⓘ

=

Şabakizm === ⓘ

Kuzey Irak'taki Şebek topluluğu arasında, Adem'in yaratılışından çok önce kötü doğasıyla Ali'yi kızdıran bir ifrit hakkında bir hikaye dolaşmaktadır. Sonuç olarak, ifritin kötülüğünden dolayı Ali ifriti zincire vurur ve onu yalnız bırakır. Peygamberler geldiğinde, hepsine göründü ve serbest bırakılması için onlara yalvardı, ancak hiçbir peygamber ifritin zincirlerini kıramadı. Muhammed ifriti bulduğunda onu Ali'ye getirdi. Ali ifrit'e merhamet etti. Tanrı'nın iradesine teslim olması şartıyla onu serbest bırakmaya karar verdi. ⓘ

== Kurguda == ⓘ

Afarit, cennet ve cehennem arasında "dar boğazları" ve "karanlık vadileri" olan bir cenneti ziyaret eden kahramanını anlatan El-Ma'arri (973-1057) gibi erken dönem şiirlerinde de görülür. Daha sonraki eserlerde, Binbir Gece Masalları'nda toplanan anlatılar arasında afaritten bahsedilir. "Hamal ve Genç Kızlar" adlı bir masalda, bir prens korsanların saldırısına uğrar ve bir oduncuya sığınır. Prens ormanda bir ifrit tarafından kaçırılan güzel bir kadına giden bir yeraltı odası bulur. Prens kadınla yatar ve ikisi de prensi maymuna dönüştüren kıskanç ifrit tarafından saldırıya uğrar. Daha sonra bir prenses prensi geri getirir ve çeşitli hayvanlara, meyvelere ve ateşe dönüşerek kül olana kadar ifritle savaşır. "Balıkçı ve Cini "de Süleyman'ın Mührü tarafından bir kavanoza kilitlenen ifrit serbest bırakılır ancak daha sonra balıkçı tarafından kandırılarak tekrar kavanoza sokulur. Balıkçı, ifritin kendisine zenginliğe ulaşmasında yardımcı olması koşuluyla ifriti tekrar serbest bırakır. Ancak bu son ifritin yerine, kahraman tarafından kolayca kandırılabilen bir başka güçlü iblis türü olan bir marid konabilir. Bir kavanozdan salınan dilek dileyen bir ruh olarak ifritin ikinci tasviri, Batılı cin tasvirlerinin karakteristik özelliği haline gelmiştir. ⓘ

Afarit film ve video oyunlarında sıkça yer almaktadır. Final Fantasy video oyunu serisinde ifrit, çağrılabilir bir ruh ve bir düşman olarak karşımıza çıkmaktadır. Mitolojik karşılığı gibi, bir ateş ruhudur ve Hell-Fire adlı ikonik bir büyü kullanabilir. True Blood (2012) dizisinin beşinci sezonunda bir ifrit, Iraklı sivillerin ABD askerleri tarafından öldürülmesinin intikamını almaya çalışmaktadır. Hem Amerikan Tanrıları (2001) romanında hem de Neil Gaiman'ın televizyon uyarlamasında taksi şoförü kılığına girmiş, yeni rolüne alışmaya çalışan ve yalnız bir dünyada yakınlık arayan bir ifrit ortaya çıkar. ⓘ

== Ayrıca bakınız ==

Archdemon

Dybbuk

Popüler kültürde cin

İmp

Oni

Yūrei

Zabaniyya ⓘ

İslami literatürde

İfrit kelimesi Kur'an ve hadislerde de kullanılan bir deyimdir. ⓘ

“Cinlerden bir "ifrit", ‘Sen makamından kalkmadan ben onu sana getiririm. Gerçekten bu işe gücüm ve güvenim var.’ Dedi. Kitaptan ilmi olan kimse ise, ‘Gözünü açıp kapamadan, ben onu sana getirebilirim’ dedi. Onu yanı başına yerleşivermiş görünce, ‘Bu, dedi, şükür mü edeceğim, yoksa nankörlük mü edeceğim diye, beni sınamak üzere Rabbimin lütfundandır.”(27:39-40) ⓘ