Cenova
| Cenova | |
|---|---|
|
Komün | |
|
Comune di Genova | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
.svg) Cenova'nın Cenova İli ve Ligurya Bölgesi'nde konumu | |
  Cenova Cenova'nın İtalya'daki konumu. | |
| Ülke |
 İtalya |
| Bölge | Ligurya |
| İl | Genova ili |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Marco Bucci |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 240,29 km² (92,77 mil²) |
| Rakım | 19 m (62 ft) |
| Nüfus (1 Ocak 2018) | |
| • Toplam | 580,097 |
| • Yoğunluk | 2,400/km² (6,21/mil²) |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Posta kodu |
16100 |
| Alan kodu | 010 |
|
Resmî site comune.genova.it | |
.jpg) | |
UNESCO Dünya Mirası | |
| Konum |
 İtalya |
| Kriter | Kültürel: ii, iv |
| Referans | 1211 |
| Tescil | 2006 (30. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Cenova (İtalyanca: Genova), İtalya'nın Ligurya bölgesinde kendi ismini taşıyan Genova ilinin merkezi ve Ligurya Bölgesi'nin başkenti olan bir şehir ve yerel idare bakımından bir komündür. ⓘ
Cenova eski tarihsel merkezinin "Le Strade Nuove (Yeni Sokaklar)" ve "Palazzi dei Rolli (Rolli'lerin Sarayları)"'ndan oluşan büyük bir kısmı 2006'dan itibaren UNESCO Dünya Mirasları İtalya listesine katılmıştır. ⓘ
Cenova şehrinin çok zengin sanat, müzik, gastronomi, mimari ve tarihsel özellikleri dolayısıyla şehir 2004 yılı için Avrupa Kültür Başkenti olmuştur. ⓘ
Cenova
| |
|---|---|
Komün | |
| Comune di Genova | |
    Yukarıdan aşağıya, soldan sağa: Piazza De Ferrari, XX Settembre Caddesi, tarihi merkez, Castelletto mahallesinden şehrin panoramik görünümü. | |
|
Bayrak  Arma | |
Cenova Cenova'nın Ligurya'daki konumu  Cenova Cenova (Liguria) | |
| Koordinatlar: 44°24′40″N 8°55′58″E / 44.41111°N 8.93278°EKoordinatlar: 44°24′40″N 8°55′58″E / 44.41111°N 8.93278°E | |
| Ülke | İtalya |
| Bölge | Liguria |
| Metropol şehir | Cenova (GE) |
| Hükümet | |
| - Belediye Başkanı | Marco Bucci |
| Alan | |
| - Toplam | 240,29 km2 (92,78 sq mi) |
| Yükseklik | 20 m (70 ft) |
| Nüfus (1 Ocak 2018) | |
| - Toplam | 580,097 |
| - Yoğunluk | 2.400/km2 (6.300/q mi) |
| Demonim(ler) | Genoese, Genovese |
| Saat dilimi | UTC+1 (CET) |
| - Yaz (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Posta kodu | 16121-16167 |
| Arama kodu | 010 |
| ISTAT kodu | 010025 |
| Koruyucu aziz | Vaftizci Yahya |
| Azizler Günü | 24 Haziran |
| Web sitesi | www.comune.genova.it |
UNESCO Dünya Mirası Alanı | |
| Resmi adı | Cenova: Le Strade Nuove ve Palazzi dei Rolli sistemi |
| Kriterler | Kültürel: (ii)(iv) |
| Referans | 1211 |
| Yazıt | 2006 (30. Oturum) |
| Alan | 15.777 hektar (38.99 dönüm) |
| Tampon bölge | 113 hektar (280 dönüm) |
Cenova (/ˈdʒɛnoʊə/ JEN-oh-ə; İtalyanca: Genova [ˈdʒɛːnova] (
dinle), yerel olarak [ˈdʒeːnova]; Ligurya dili: Zêna [ˈzeːna]) İtalya'nın Ligurya bölgesinin başkenti ve İtalya'nın altıncı en büyük şehridir. 2015 yılında şehrin idari sınırları içerisinde 594.733 kişi yaşamaktaydı. 2011 İtalya nüfus sayımı itibariyle, 2015 yılında Cenova Büyükşehir Şehri olan Cenova Vilayeti'nde 855.834 kişi yaşamaktaydı. İtalyan Rivierası boyunca uzanan daha geniş metropoliten alanda 1,5 milyondan fazla insan yaşamaktadır. ⓘ
Ligurya Denizi'ndeki Cenova Körfezi'nde yer alan Cenova, tarihsel olarak Akdeniz'in en önemli limanlarından biri olmuştur: şu anda İtalya'nın ve Akdeniz'in en işlek, Avrupa Birliği'nin ise en işlek on ikinci limanıdır. ⓘ
Cenova, 11. yüzyıldan 1797'ye kadar yedi yüzyılı aşkın bir süre boyunca en güçlü deniz cumhuriyetlerinden birinin başkenti olmuştur. Özellikle 12. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Avrupa'nın ticari ticaretinde öncü bir rol oynayan şehir, kıtanın en büyük deniz güçlerinden biri haline gelmiş ve dünyanın en zengin şehirleri arasında sayılmıştır. Denizlerdeki ihtişamı ve etkileyici simge yapıları nedeniyle Petrarch tarafından la Superba ("gururlu olan") olarak da adlandırılmıştır. Şehir 19. yüzyıldan bu yana devasa tersanelere ve çelik fabrikalarına ev sahipliği yapmaktadır ve sağlam finans sektörü Orta Çağ'a kadar uzanmaktadır. 1407'de kurulan Saint George Bankası, dünyanın bilinen en eski devlet mevduat bankasıdır ve 15. yüzyılın ortalarından bu yana kentin refahında önemli bir rol oynamıştır. ⓘ
Kuzeybatı İtalya'daki Milano-Torino-Cenova sanayi üçgeninin güney köşesini oluşturan Cenova, ülkenin önemli ekonomik merkezlerinden biridir. Şehirde Fincantieri, Selex ES, Ansaldo Energia, Ansaldo STS, Edoardo Raffinerie Garrone, Piaggio Aerospace, Mediterranean Shipping Company ve Costa Cruises gibi önde gelen İtalyan şirketleri bulunmaktadır. ⓘ
İsim
Şehrin modern adı Latince "diz" anlamına gelen kelimeden (genu; çoğulu, genua) türemiş olabilir ancak başka teoriler de vardır. Tanrı Janus'tan türemiş olabilir, çünkü Cenova'nın da onun gibi iki yüzü vardır: denize bakan bir yüz ve dağlara dönük bir diğer yüz. Ya da yine Tanrı Janus'un adıyla bağlantılı olan ve "kapı" veya "geçit" anlamına gelen Latince ianua kelimesinden geliyor olabilir. Bunun yanı sıra, Ligurya kıyı kemerinin merkezindeki coğrafi konumuna atıfta bulunuyor olabilir. Latince adı olan oppidum Genua, Yaşlı Plinius (Nat. Hist. 3.48) tarafından Auguste Regio IX Liguria'nın bir parçası olarak kaydedilmiştir. ⓘ
Başka bir teori ise, bir çömlek parçasının üzerindeki Kainua yazısına dayanarak, Latince ismin orijinal anlamı "yeni şehir" olan eski bir Etrüsk isminin bozulmuş hali olabileceğini öne sürerek, bu ismi "Yeni Şehir" anlamına gelen Etrüskçe Kainua kelimesine dayandırmaktadır. ⓘ
Şehir ismi diz anlamındadır. Şehir, coğrafi konumunun bir diz seklinde olması sebebiyle bu adı almıştır. ⓘ
Tarihte ise İtalyan Şehir devleti olan Ceneviz'in başkenti olmuştur. Ünlü kâşif Kristof Kolomb'un doğduğu yerdir. ⓘ
Tarih
Tarih öncesi ve Roma dönemi
M.Ö. beşinci ya da dördüncü binyıldan bu yana yerleşim gören kent, dünyanın sürekli yerleşim gören en eski kentlerinden biridir. M.Ö. 5. yüzyılda ilk kasaba ya da oppidum, muhtemelen antik Ligures (modern Ligurya bölgesine adını veren) tarafından bugün Castello (Kale) olarak adlandırılan ve ortaçağdan kalma eski şehrin içinde yer alan tepenin zirvesinde kurulmuştur. Bu dönemde "Genuati" (bir grup Ligure halkı) tarafından iskan edilen Ceneviz kasabası, güçlü ticari karakteri nedeniyle "Liguryalıların imparatorluğu" olarak kabul ediliyordu. ⓘ
"Ceneviz oppidumu", İkinci Pön Savaşı sırasında bir foedus aequum (eşit anlaşma) yoluyla Roma ile ittifak yapmıştı. Kartacalılar bu nedenle MÖ 209'da burayı tahrip etmişlerdir. Kasaba yeniden inşa edildi ve Kartaca Savaşları MÖ 146'da sona erdikten sonra belediye haklarına sahip oldu. Orijinal castrum daha sonra bugünkü Santa Maria di Castello ve San Lorenzo burnu bölgelerine doğru genişlemiştir. Ticaret malları arasında deri, kereste ve bal bulunuyordu. Mallar, Tortona ve Piacenza gibi büyük şehirler de dahil olmak üzere Cenova'nın hinterlandına götürülüp getiriliyordu. Roma dönemine ait diğer arkeolojik kalıntıların yanı sıra burada bir amfitiyatro da bulunmuştur. ⓘ
Orta Çağ'dan erken modern döneme
5. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar
Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Ostrogotlar Cenova'yı işgal etti. Gotik Savaşı'ndan sonra Bizanslılar burayı papazlarının merkezi yaptılar. Lombardlar 568'de İtalya'yı işgal ettiğinde, Milano Piskoposu Honoratus kaçtı ve Cenova'daki yerini korudu. Bu süre zarfında ve takip eden yüzyılda Cenova küçük bir merkezden biraz daha fazlasıydı ve Batı Akdeniz'in önde gelen ticari taşıyıcısı haline gelecek olan ticaret filosunu yavaş yavaş inşa ediyordu. Şehir 934-35 yıllarında Ya'kub ibn İshak el-Temimi komutasındaki bir Fatımi donanması tarafından tamamen yağmalandı ve yakıldı. ⓘ
Ceneviz Cumhuriyeti'nin Yükselişi
Cenova Birinci Haçlı Seferi sırasında genişlemeye başlamıştır. O dönemde şehrin nüfusu yaklaşık 10.000'di. Cenova'dan on iki kadırga, bir gemi ve 1.200 asker haçlı seferine katıldı. Soylu de Insula ve Avvocato liderliğindeki Ceneviz birlikleri Temmuz 1097'de yola çıktı. Ceneviz filosu, özellikle 1098'deki Antakya kuşatması sırasında, Ceneviz filosunun şehri abluka altına aldığı ve askerlerin kuşatma sırasında destek sağladığı sırada, haçlıları taşıdı ve onlara deniz desteği sağladı. Kudüs'ün 1099'daki kuşatmasında Guglielmo Embriaco liderliğindeki Cenevizli arbaletçiler şehrin savunucularına karşı destek birlikleri olarak hareket etmiştir. ⓘ
Cumhuriyet'in Akdeniz bölgesindeki deniz gücü rolü, Cenevizli tüccarlar için pek çok elverişli ticari anlaşmayı güvence altına aldı. Bizans İmparatorluğu, Trablusgarp (Libya), Antakya Prensliği, Kilikya Ermenistanı ve Mısır ticaretinin büyük bir kısmını kontrol eder hale geldiler. Cenova, Mısır ve Suriye'de serbest ticaret haklarını korumasına rağmen, Selahaddin'in 12. yüzyılın sonlarında bu bölgelere yaptığı seferlerden sonra topraklarının bir kısmını kaybetti. ⓘ
13. ve 14. yüzyıllar
Cenova ve Venedik'in ticari ve kültürel rekabeti on üçüncü yüzyıl boyunca devam etmiştir. Venedik Cumhuriyeti'nin Dördüncü Haçlı Seferi'ndeki büyük rolü sayesinde, Venedik'in ticaret hakları yürürlüğe kondu ve Venedik Doğu Akdeniz ticaretinin büyük bir bölümünün kontrolünü ele geçirdi. ⓘ
Ticaretin kontrolünü yeniden ele geçirmek için Cenova Cumhuriyeti, Konstantinopolis'i yeniden ele geçirerek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmak isteyen İznik İmparatoru Michael VIII Palaiologos ile ittifak kurdu. Mart 1261'de ittifak anlaşması Nymphaeum'da imzalandı. 25 Temmuz 1261'de Aleksios Strategopulos komutasındaki İznik birlikleri Konstantinopolis'i yeniden ele geçirdi. Sonuç olarak, dengeler İznik İmparatorluğu'nda serbest ticaret hakkı tanınan Cenova lehine değişti. Sakız ve Midilli adaları Cenova'nın, Smyrna (İzmir) şehri de Cenova'nın ticari istasyonları haline geldi. Aynı yüzyılda Cumhuriyet, Ceneviz kolonisi Caffa'nın kurulduğu Gazaria olarak bilinen Kırım'da birçok yerleşim yerini fethetti. Yeniden kurulan Bizans İmparatorluğu ile ittifak Cenova'nın zenginliğini ve gücünü artırırken, aynı zamanda Venedik ve Pisan ticaretini de azalttı. Bizans İmparatorluğu serbest ticaret haklarının çoğunu Cenova'ya vermişti. ⓘ
14. yüzyıl civarında Cenova, kot pantolonun yaratılmasından da sorumlu tutuluyordu. Cenova'nın jean kumaşı, Cenova'nın ünlü olduğu pamuklu kadifeye çok benzeyen "orta kalitede ve makul maliyetli" bir fustian kumaşıydı ve "genel olarak iş kıyafetleri için kullanılıyordu". Ceneviz donanması, ıslak ya da kuru giyilebilen bir kumaşa ihtiyaç duydukları için denizcilerini kot pantolonla donatmıştır. ⓘ
Cenevizlilerin Sicilya'daki Aragon yönetimine verdiği desteğin bir sonucu olarak, Cenova'ya Krallıkta serbest ticaret ve ihracat hakları verildi. Cenevizli bankerler de Sicilya'nın yeni soylularına verdikleri kredilerden kazanç sağladılar. Korsika ise 1347'de resmen ilhak edildi. ⓘ
15. ve 16. yüzyıllar
15. yüzyılda Cenova'da dünyanın en eski bankalarından ikisi kurulmuştur: 1407 yılında kurulan ve 1805 yılında kapandığında dünyanın en eski devlet mevduat bankası olan Saint George Bankası ve 1483 yılında dindarlık amacıyla kurulan ve halen varlığını sürdüren Banca Carige. Kristof Kolomb 1451'de Cenova'da doğmuş ve İspanya için Amerika'nın keşfinden elde ettiği gelirin onda birini gıda vergilerinin hafifletilmesi için Cenova'daki Saint George Bankası'na bağışlamıştır. Bunu takip eden ekonomik iyileşme döneminde Balbi, Doria, Grimaldi, Pallavicini ve Serra gibi birçok aristokrat Ceneviz ailesi muazzam servetler elde etti. Felipe Fernandez-Armesto ve diğerlerine göre, Cenova'nın Akdeniz'de geliştirdiği uygulamalar (menkul köleliği gibi) Yeni Dünya'nın keşfi ve sömürülmesinde çok önemliydi. ⓘ
Daha sonra Cenova, İspanyol İmparatorluğu'nun bir nevi ortağı haline gelmiş, özellikle Cenevizli bankerler Sevilla'daki saymanlıklarından İspanyol kraliyetinin dış girişimlerinin çoğunu finanse etmişlerdir. Hatta Fernand Braudel 1557-1627 dönemini "Cenevizliler çağı", "tarihçilerin uzun süre fark edemediği kadar ihtiyatlı ve sofistike bir yönetim çağı" olarak adlandırmıştır (Braudel 1984, s. 157). Cenevizli bankerler, hantal Habsburg sistemine akıcı bir kredi ve güvenilir, düzenli bir gelir sağlıyordu. Buna karşılık, daha az güvenilir olan Amerikan gümüşü sevkiyatları, daha sonraki girişimler için sermaye sağlamak üzere hızla Sevilla'dan Cenova'ya aktarıldı. Ancak Cenova'nın ticareti Akdeniz denizlerinin kontrolüne sıkı sıkıya bağlı kalmaya devam etti ve Sakız Adası'nın Osmanlı İmparatorluğu'na kaybedilmesi (1566) ağır bir darbe vurdu. ⓘ
17. ve 18. yüzyıllar
17. yüzyıldan itibaren Ceneviz Cumhuriyeti yavaş bir gerileme dönemine girmiş, Mayıs 1625'te bir Fransız-Savoya ordusu kısa süreliğine Cenova'yı kuşatmıştır. Kuşatma İspanyolların yardımıyla kaldırılmış olsa da, Fransızlar daha sonra Mayıs 1684'te Yeniden Birleşme Savaşı sırasında İspanya'yı desteklediği için şehri bombalayacaktı. Bu arada, 1656-57 yıllarında bir veba salgını Cenova sakinlerinin yarısını öldürdü. Cenova 18. yüzyıla kadar yavaş yavaş gerilemeye devam etti ve son Akdeniz kolonisi olan Tabarka ada kalesini 1742'de Tunus Beyi'ne kaptırdı. ⓘ
Avusturya'nın Sardinya Krallığı ile ittifak yaptığı 1742 Torino Konvansiyonu, Cumhuriyet'te bazı şaşkınlıklara neden oldu. Bunun üzerine Cenova Cumhuriyeti, Bourbon müttefikleri Fransa Krallığı, İspanya İmparatorluğu ve Napoli Krallığı ile gizli bir antlaşma imzaladı. 26 Haziran 1745'te Cenova Cumhuriyeti Sardinya Krallığı'na savaş ilan etti. Bu karar, daha sonra Eylül 1746'da Avusturyalılara teslim olan ve iki ay sonra bir isyanın şehri kurtarmasından önce kısa süreliğine işgal edilen Cenova için felaket olacaktı. ⓘ
Çok daha zayıf bir durumda olan Cenova, 1768 Versailles Antlaşması'nda Korsika'yı Fransızlara bırakmak zorunda kaldı. ⓘ
Napolyon'un (1796 Seferleri sırasında) ve Cenova'daki temsilcilerinin doğrudan müdahalesi, Haziran ayı başlarında Cumhuriyet'in yıkılmasına yol açan son eylem oldu ve devleti tüm tarihi boyunca yöneten eski elitleri devirerek 14 Haziran 1797'de Napolyon Fransa'sının gözetimi altında Ligurya Cumhuriyeti'ni doğurdu. Bonaparte'ın Fransa'da iktidarı ele geçirmesinden sonra daha muhafazakar bir anayasa yürürlüğe kondu, ancak Ligurya Cumhuriyeti'nin ömrü kısa oldu. 1805'te Fransa tarafından ilhak edilerek Apennins, Gênes ve Montenotte département'ları haline geldi. ⓘ
Napolyon'un düşüşünün ardından Cenova, bir yıldan az süren Genova Cumhuriyeti adıyla geçici bir bağımsızlık kazandı. Ancak Viyana Kongresi, eski Ceneviz Cumhuriyeti'nin tüm topraklarının Savoy Hanedanı tarafından yönetilen Sardinya Krallığı'na ilhak edilmesini sağlayarak eski Cumhuriyet'in meşru hükümetlerini ve monarşilerini geri getirme ilkesine aykırı davranmıştır. ⓘ
Geç modern ve çağdaş
19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında Cenova, büyük bir liman ve önemli bir çelik ve gemi inşa merkezi olarak rolünü pekiştirmiştir. Giovanni Ansaldo 1853 yılında Cenova'da Gio. Ansaldo & C. tersaneleri ARA Garibaldi, SS Roma, MS Augustus, SS Rex, SS Andrea Doria, SS Cristoforo Colombo, MS Gripsholm, SS Leonardo da Vinci, SS Michelangelo ve SS SeaBreeze gibi dünyanın en güzel gemilerinden bazılarını inşa edecekti. 1854 yılında Cenova'da Costa Crociere feribot şirketi ve ardından Lloyd Italico deniz sigorta şirketi kurulmuştur. 1861 yılında Registro Italiano Navale İtalyan denizcilik sicili ve 1879 yılında Yacht Club Italiano kurulmuştur. Geminin sahibi Raffaele Rubattino 1881 yılında Navigazione Generale Italiana adlı feribot şirketinin kurucuları arasında yer almış ve bu şirket daha sonra Italian Line adını almıştır. 1870 yılında Banca di Genova kurulmuş, 1895 yılında Credito Italiano adını almış ve 1998 yılında Unicredit olmuştur. 1874 yılında şehir demiryolu hatları ile Fransa'ya ve İtalya'nın geri kalanına tamamen bağlanmıştır: Cenova-Turin, Cenova-Ventimiglia, Cenova-Pisa. 1884 yılında Rinaldo Piaggio, lokomotif ve demiryolu vagonları üreten Piaggio & C.'yi kurdu ve 1923 yılında uçak üretimine başladı. Şu anda Piaggio Aerospace olarak faaliyet gösteren şirket Mubadala Development Company'ye aittir ve Villanova d'Albenga'da yerleşiktir. 1898 yılında Alleanza Assicurazioni adlı sigorta şirketi kurulmuştur. ⓘ
Temmuz 2001'de gerçekleşen 27. G8 zirvesine Cenova şehri ev sahipliği yapmış, ancak zirve şiddetli protestoların (Küreselleşme karşıtı hareket) gölgesinde kalmış ve bir protestocu hayatını kaybetmiştir. ⓘ
2004 yılında Avrupa Birliği, Fransa'nın Lille kenti ile birlikte Cenova'yı o yıl için Avrupa Kültür Başkenti olarak belirledi. Cenovalı aktör ve siyasi aktivist Beppe Grillo 2009 yılında Beş Yıldız Hareketi'ni kurdu. ⓘ
14 Ağustos 2018'de motorlu taşıtlar için kullanılan Ponte Morandi viyadük köprüsü şiddetli sağanak yağış sırasında çökmüş ve 43 kişinin ölümüne yol açmıştır. Ponte Morandi viyadük köprüsünün kalıntıları Ağustos 2019'da yıkılmıştır. Yerine yapılan Cenova-Saint George Köprüsü Ağustos 2020'de COVID-19 Pandemisi sırasında açıldı. ⓘ
Bayrak
Cenova bayrağı, beyaz alan üzerine kırmızı bir haç olan Aziz George Haçı'dır. ⓘ
Cenova'nın koruyucu azizi en az 958 yılına kadar Aziz Lawrence idi, ancak Cenevizliler bağlılıklarını 11. veya 12. yüzyılda bir noktada, büyük olasılıkla Haçlı Seferleri sırasında askeri azizin artan popülaritesi ile Aziz George'a (ve Vaftizci Aziz John'a) aktardılar. Cenova'da da en geç 1218'den beri, muhtemelen 1113'e kadar haçlı bir sancak vardı. Ancak haçlı sancak azizle ilişkili değildi; aslında azizin kendi bayrağı vardı, George ve ejderhayı gösteren kırmızı bir bayrak olan vexillum beati Georgii (ilk olarak 1198'de bahsedilmiştir). Bu bayrağın bir tasviri Ceneviz yıllıklarında 1227 yılı altında gösterilmiştir. Kırmızı haçlı Ceneviz bayrağı, en azından 1218'den itibaren insignia cruxata comunis Janue ("Cenova komününün haçlı sancağı") olarak bilinen bu "Aziz George'un bayrağı" ile birlikte kullanılmıştır. ⓘ
Azizin bayrağı şehrin ana savaş bayrağıydı, ancak haç bayrağı 1240'larda onun yanında kullanıldı. ⓘ
Aziz George'un bayrağı (yani azizi tasvir eden bayrak) en azından 1280'lere kadar Cenova'nın ana bayrağı olarak kaldı. Günümüzde "Aziz George'un Haçı" olarak bilinen bayrak, 14. yüzyılda bir noktada Cenova'nın ana bayrağı olarak yerini almış gibi görünmektedir. Tüm Krallıkların Bilgi Kitabı'nda (1385 civarı) iustiçia kelimesi ile yazılı ve şu şekilde tanımlanmış olarak gösterilmektedir:
Ve bu yerin efendisinin sancağı kırmızı haçlı beyaz bir flamadır. En üstte bu şekilde 'adalet' yazmaktadır. ⓘ
İngiltere bayrağının 1190 yılındaki Üçüncü Haçlı Seferi sırasında Ceneviz bayrağından uyarlandığını iddia eden bir tarih yazımı geleneği de vardır, ancak bunun tarihsel olduğu kanıtlanamamıştır. ⓘ
Coğrafya
Cenova şehri, Ligurya Denizi ile Apenin Dağları arasında 243 kilometrekarelik (94 sq mi) bir alanı kaplamaktadır. Şehir, Voltri mahallesinden Nervi'ye kadar yaklaşık 30 kilometre (19 mil) boyunca sahil boyunca ve Polcevera ve Bisagno vadileri boyunca sahilden kuzeye doğru 10 kilometre (6,2 mil) boyunca uzanır. Cenova bölgesi popüler olarak 5 ana bölgeye ayrılmıştır: merkez, batı, doğu, Polcevera ve Bisagno Vadisi. Şehir merkezinin büyük bir kısmı düşük bir rakımda yer alsa da, etrafındaki bölge dağlıktır ve gelişmemiş araziler genellikle sarp arazilerdedir. ⓘ
Cenova, iki popüler Ligurya tatil noktasına komşudur: Camogli ve Portofino. Cenova'nın metropol bölgesinde Aveto Doğal Bölge Parkı yer almaktadır.
İklim
Cenova, Köppen iklim sınıflandırmasında nemli subtropikal iklime (Cfa) sahiptir, çünkü sadece bir yaz ayı 40 milimetreden (1,57 inç) daha az yağış alır ve Cenova alçakları için özel bir not ile sadece Akdeniz olarak sınıflandırılmasını engeller. ⓘ
Yıllık ortalama sıcaklık gündüzleri 19 °C (66 °F) ve geceleri 13 °C (55 °F) civarındadır. En soğuk aylarda: Aralık, Ocak ve Şubat aylarında ortalama sıcaklık gündüz 12 °C (54 °F) ve gece 6 °C'dir (43 °F). En sıcak aylar olan Temmuz ve Ağustos aylarında ortalama sıcaklık gündüz 27,5 °C (82 °F) ve gece 21 °C'dir (70 °F). Günlük sıcaklık aralığı sınırlıdır, yüksek ve düşük sıcaklıklar arasında ortalama 6 °C (11 °F) aralık vardır. Cenova, yazların daha sıcak ve kışların oldukça soğuk geçtiği Parma gibi Ligurya dağlarının arkasındaki bölgelerin tam aksine, denizden gelen önemli bir ılımanlığa da sahiptir. ⓘ
Yıllık ortalama 2,9 gece ≤0 °C (32 °F) sıcaklık kaydedilmiştir (özellikle Ocak ayında). Şimdiye kadar kaydedilen en soğuk sıcaklık Şubat 2012'de -8 °C (18 °F); gün içinde kaydedilen en yüksek sıcaklık ise Ağustos 2015'te 38,5 °C (101 °F) olmuştur. Yıllık ortalama ≥30 °C (86 °F) sıcaklıktaki gün sayısı yaklaşık 8'dir, Temmuz ve Ağustos aylarında ortalama dört gün. ⓘ
Denizin yıllık ortalama sıcaklığı 17,5 °C (64 °F) olup, Ocak-Mart döneminde 13 °C (55 °F) ile Ağustos ayında 25 °C (77 °F) arasındadır. Haziran'dan Ekim'e kadar olan dönemde ortalama deniz sıcaklığı 19 °C'yi (66 °F) aşar. ⓘ
Cenova aynı zamanda rüzgarlı bir şehirdir, özellikle kuzey rüzgarlarının Po Vadisi'nden serin hava getirdiği kış aylarında (genellikle düşük sıcaklıklar, yüksek basınç ve açık gökyüzü eşliğinde). Bir diğer tipik rüzgar ise, çoğunlukla Atlantik çalkantıları ve fırtınalarının bir sonucu olarak güneydoğudan esmekte ve denizden nemli ve sıcak hava getirmektedir. Kar yağışı düzensizdir, ancak şehir merkezinde büyük miktarlar nadir olsa da neredeyse her yıl görülür. Cenova genellikle sonbaharda güçlü konveksiyon nedeniyle yoğun yağış alır. Buna rağmen, toplam yağış gün sayısı yıllık verime göre oldukça mütevazıdır. ⓘ
Yıllık ortalama bağıl nem oranı %68 olup, Şubat ayında %63'ten Mayıs ayında %73'e kadar değişmektedir. ⓘ
Kış aylarında günde ortalama 4 saat olan güneşlenme süresi yaz aylarında ortalama 9 saate çıkmaktadır ve yıllık toplam güneşlenme süresi 2.200'ün üzerindedir. Bu değer, Avrupa'nın kuzey yarısı ile Kuzey Afrika arasında bir ortalamadır. ⓘ
| Cenova için iklim verileri (1991-2020 normalleri), 2 m asl, güneş ışığı 1971-2000, 1955'ten beri aşırı uçlar ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 20.3 (68.5) |
22.5 (72.5) |
25.0 (77.0) |
29.4 (84.9) |
32.8 (91.0) |
35.6 (96.1) |
35.4 (95.7) |
38.3 (100.9) |
34.2 (93.6) |
28.9 (84.0) |
22.9 (73.2) |
20.8 (69.4) |
38.3 (100.9) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 12.1 (53.8) |
12.7 (54.9) |
15.2 (59.4) |
17.8 (64.0) |
21.5 (70.7) |
24.9 (76.8) |
27.8 (82.0) |
28.3 (82.9) |
25.0 (77.0) |
20.5 (68.9) |
16.1 (61.0) |
13.1 (55.6) |
19.6 (67.3) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 9.1 (48.4) |
9.6 (49.3) |
12.1 (53.8) |
14.6 (58.3) |
18.4 (65.1) |
22.0 (71.6) |
24.7 (76.5) |
25.1 (77.2) |
21.8 (71.2) |
17.6 (63.7) |
13.3 (55.9) |
10.1 (50.2) |
16.6 (61.9) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 6.0 (42.8) |
6.5 (43.7) |
8.9 (48.0) |
11.3 (52.3) |
15.3 (59.5) |
19.0 (66.2) |
21.6 (70.9) |
21.8 (71.2) |
18.5 (65.3) |
14.7 (58.5) |
10.5 (50.9) |
7.1 (44.8) |
13.5 (56.3) |
| Kayıt düşük °C (°F) | −8.5 (16.7) |
−5.0 (23.0) |
−3.6 (25.5) |
3.4 (38.1) |
6.6 (43.9) |
7.3 (45.1) |
13.9 (57.0) |
10.7 (51.3) |
9.0 (48.2) |
5.1 (41.2) |
1.1 (34.0) |
−3.6 (25.5) |
−8.5 (16.7) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 76.4 (3.01) |
57.9 (2.28) |
73.8 (2.91) |
83.6 (3.29) |
57.8 (2.28) |
51.2 (2.02) |
26.2 (1.03) |
47.6 (1.87) |
115.9 (4.56) |
149.7 (5.89) |
200.2 (7.88) |
99.4 (3.91) |
1,039.7 (40.93) |
| Ortalama yağış günleri (≥ 1 mm) | 5.9 | 5.0 | 5.3 | 7.0 | 5.8 | 4.4 | 3.0 | 3.7 | 5.5 | 7.4 | 8.8 | 6.9 | 68.7 |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 117.8 | 130.5 | 158.1 | 192.0 | 220.1 | 246.0 | 294.5 | 266.6 | 201.0 | 173.6 | 111.0 | 111.6 | 2,222.8 |
| Kaynak 1: Météo Climat | |||||||||||||
| Kaynak 2: Servizio Meteorologico, güneş ışığı saatleri verileri | |||||||||||||
| Cenova için iklim verileri (1971-2000 normalleri) ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 11.5 (52.7) |
12.2 (54.0) |
14.6 (58.3) |
16.8 (62.2) |
20.5 (68.9) |
23.9 (75.0) |
27.3 (81.1) |
27.7 (81.9) |
24.4 (75.9) |
20.0 (68.0) |
15.1 (59.2) |
12.5 (54.5) |
18.9 (66.0) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 8.5 (47.3) |
9.1 (48.4) |
11.4 (52.5) |
13.7 (56.7) |
17.4 (63.3) |
20.8 (69.4) |
24.1 (75.4) |
24.4 (75.9) |
21.1 (70.0) |
16.9 (62.4) |
12.2 (54.0) |
9.5 (49.1) |
15.7 (60.3) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 5.5 (41.9) |
6.0 (42.8) |
8.2 (46.8) |
10.5 (50.9) |
14.2 (57.6) |
17.6 (63.7) |
20.9 (69.6) |
21.0 (69.8) |
17.9 (64.2) |
13.8 (56.8) |
9.2 (48.6) |
6.5 (43.7) |
12.6 (54.7) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 101.8 (4.01) |
74.0 (2.91) |
81.7 (3.22) |
88.0 (3.46) |
72.4 (2.85) |
58.2 (2.29) |
24.2 (0.95) |
69.3 (2.73) |
136.4 (5.37) |
171.3 (6.74) |
108.8 (4.28) |
93.1 (3.67) |
1,079.2 (42.49) |
| Ortalama yağışlı günler (≥ 1,0 mm) | 7.7 | 5.6 | 6.9 | 8.1 | 7.0 | 5.0 | 2.8 | 5.0 | 6.0 | 8.0 | 7.1 | 6.5 | 75.7 |
| Ortalama karlı günler | 0.9 | 0.5 | 0.2 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.7 | 2.3 |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 117.8 | 130.5 | 158.1 | 192.0 | 220.1 | 246.0 | 294.5 | 266.6 | 201.0 | 173.6 | 111.0 | 111.6 | 2,222.8 |
| Kaynak 1: Servizio Meteorologico, güneş ışığı saatleri verileri | |||||||||||||
| Kaynak 2: Rivista Ligure "La neve sulle coste del Maditerraneo" | |||||||||||||
 Cenova iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 11,5 | 12,2 | 14,6 | 16,8 | 20,5 | 23,9 | 27,3 | 27,7 | 24,4 | 20,0 | 15,1 | 12,5 | 18,9 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 8,5 | 9,1 | 11,4 | 13,7 | 17,4 | 20,8 | 24,1 | 24,4 | 21,1 | 16,9 | 12,2 | 9,5 | 15,7 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 5,5 | 6,0 | 8,2 | 10,5 | 14,2 | 17,6 | 20,9 | 21,0 | 17,9 | 13,8 | 9,2 | 6,5 | 12,6 |
| Ortalama yağış (mm) | 101,8 | 74,0 | 81,7 | 88,0 | 72,4 | 58,2 | 24,2 | 69,3 | 136,4 | 171,3 | 108,8 | 93,1 | 1.079,2 |
| Kaynak: İtalya Meteoroloji Enstitüsü | |||||||||||||
Hükümet
Belediye yönetimi
Cenova Belediye Meclisi şu anda Haziran 2017'de seçilen sağcı bir çoğunluk tarafından yönetilmektedir. Belediye Başkanı Marco Bucci, Forza Italia, Lega Nord, Fratelli d'Italia ve diğer küçük listelerden oluşan sağcı bir ittifakın ifadesidir. Cenova geleneksel olarak solcu bir şehir olarak kabul edilirdi ve Bucci 1975'ten bu yana ilk sağcı belediye başkanıdır. ⓘ
İdari alt bölümler
Cenova şehri belediyesi idaresi halka daha yaklaşmak nedeni ile 2007'de Cenova Şehri Belediye Meclisi kararı ile şehir belediye hizmetlerini vermek için 9 tane alt-belediye oluşturmuştur. Prensip her bir alt-belediyenin ortalama olarak 67.500 kadar şehirliye hizmet vermesi ön görülmekteydi ama şu anda "Centro-Est (Merkezî-Doğu Alt-belediyesi" bölgesi yaklaşık 90.000 şehirliye ve "Bassa Val Bisagno (Aşağı Bisagno Vadisi)" alt-belediyesi 78.000 şehirliye hizmet etmektedir. ⓘ
| # | Alt-belediye | Nüfus ve şehir nüfusunun yüzdesi | Kapsamdaki semtler ⓘ |
|---|---|---|---|
| I. | Centro-Est (Merkezî-Doğu) |
90,161 (%14.8) | Pré, Molo, Maddalena, Oregina, Lagaccio, San Nicola, Castelletto, Manin, San Vincenzo, Carignano |
| II. | Centro-Ovest (Merkezî-Batı) |
68,313 (%11.2) | Sampierdarena, San Benigno, Campasso, San Teodoro, San Bartolomeo |
| III. | Bassa Val Bisagno Aşağı Bisagno Vadisi |
77,721 (%12.8) | San Fruttuoso, Marassi, Quezzi |
| IV. | Media Val Bisagno Orta Bisagno Vadisi |
58,034 (%9.5) | Staglieno, Sant'Eusebio, San Gottardo, Molassana, Doria, Struppa, Prato |
| V. | Valpolcevera | 63,176 (%10.4) | Borzoli, Certosa, Rivarolo, Teglia, Begato, Bolzaneto, Morego, San Quirico, Pontedecimo |
| VI. | Medio Ponente | 61,950 (%10.2) | Sestri Ponente, Cornigliano, Campi |
| VII. | Ponente | 62,257 (%10.2) | Vesima, Crevari, Voltri, Palmaro, Prà, Pegli, Multedo |
| VIII. | Medio Levante | 61,087 (%10.0) | Foce, Brignole, Boccadasse, Albaro, San Martino, San Giuliano, Lido, Puggia |
| IX. | Levante | 65,238 (%10.7) | Sturla, Quarto dei Mille, Quinto al Mare, Nervi, Bavari, San Desiderio, Borgoratti |
Cenova şehri, 2007 yılında Belediye Meclisi tarafından onaylandığı üzere dokuz municipi'ye (idari bölge) bölünmüştür.
Şehir Manzarası
Başlıca turistik yerler
UNESCO Dünya Mirası Listesi Cenova'da yer alan Palazzi dei Rolli kentin önemli yapılarındandır: Le Strade Nuove ve Palazzi dei Rolli sistemi. Dünyaca ünlü Strade Nuove, via Garibaldi (Strada Nuova), via Cairoli (Strada Nuovissima) ve via Balbi'dir (Strada Balbi). En önemli saraylar arasında Palazzo Rosso, Palazzo Bianco, Palazzo Podestà o di Nicolosio Lomellino, Palazzo Reale, Palazzo Angelo Giovanni Spinola, Palazzo Pietro Spinola di San Luca ve Palazzo Spinola di Pellicceria yer almaktadır. ⓘ
Cenova'nın tarihi merkezi, meydanlar ve dar caruggi'lerden (tipik Ceneviz sokakları) oluşan bir labirente eklemlenmiştir. Ortaçağ boyutunu 16. yüzyıl ve Barok müdahaleleri (antik Via Aurea, şimdi Via Garibaldi) takip ederek birleştirir. ⓘ
Via Garibaldi yakınlarında, Castelletto Levante kamu asansörü aracılığıyla şehrin en güzel manzaralı yerlerinden biri olan Belvedere Castelletto'ya ulaşılabilir. Cenova'nın merkezi, yüksek saraylar arasında kalan ve creuze adı verilen antik patikalarla yukarı kısmına bağlanmaktadır. Bu küçük patikalar boyunca yürüyerek Santuario di Nostra Signora di Loreto gibi muhteşem yerlere ulaşılabilir. Corso Firenze, Corso Paganini, Corso Magenta, Via Solferino ve Corso Armellini'yi içeren Circonvallazione a Monte olarak adlandırılan üst çevre yolu çok güzeldir. ⓘ
San Lorenzo Katedrali görkemli bir portala ve Galeazzo Alessi tarafından tasarlanan kubbeye sahiptir. İçeride, diğer nesnelerin yanı sıra Kutsal Kadeh olduğu söylenen şeyin de bulunduğu Katedralin hazinesi bulunur. ⓘ
Şehrin sembolleri, denizden (30 kilometre (19 mil) ötesinden) görülebilen eski ve ayakta duran deniz feneri Lanterna (deniz feneri) (117 metre (384 feet) yüksekliğinde) ve yakın zamanda restore edilen, şehrin yaşamının çekirdeği olan Piazza De Ferrari'nin anıtsal çeşmesidir. Piazza De Ferrari ve Teatro Carlo Felice'nin yakınında, birçok şık mağaza ve kafenin yer aldığı tipik bir on dokuzuncu yüzyıl yapısı olan Mazzini Galerisi bulunmaktadır. ⓘ
Bir diğer turistik yer, Lido d'Albaro boyunca uzanan ve dondurmalarıyla tanınan gezinti yolu Corso Italia'ya bir mühür olarak yerleştirilmiş çok renkli tekneleriyle Boccadasse'nin ("eşeğin ağzı" anlamına gelir) antik sahil bölgesidir. Boccadasse'den sonra deniz boyunca Sturla'ya kadar devam edebilirsiniz. ⓘ
Şehir merkezinin hemen dışında, ancak yine de belediyenin topraklarına dahil olan 33 km'lik (21 mil) sahilin bir parçası olan Nervi, Doğu Ligurya Rivierası'na açılan doğal kapı ve Batı Rivierası'na erişim noktası olan Pegli'dir. Nervi birçok cazibe merkezi sunmaktadır: Passeggiata Anita Garibaldi [it] adı verilen denize bakan gezinti yolu; yemyeşil tropikal bitki örtüsüyle kaplı parklar; şu anda müzelere (GAM-Galleria d'Arte Moderna, Raccolte Frugone Müzesi, Museo Giannettino Luxoro ve Wolfsoniana gibi) ev sahipliği yapan halka açık çok sayıda villa ve saray. (ayrıca bkz. Parchi di Nervi [it]) Riviera di Levante olarak adlandırılan Cenova'nın Doğu Rivierası İtalyan Rivierası'nın bir parçasıdır. Doğu Rivierası ziyaret edilecek ilginç kasabalarla doludur ve daha sonra Cenova'dan doğuya doğru şunlardır: Bogliasco, Pieve Ligure, Sori, Recco, Camogli, Portofino, Santa Margherita Ligure, Rapallo, Zoagli, Chiavari, Lavagna ve Sestri Levante. Batıda Pegli, ünlü Villa Durazzo-Pallavicini'nin bulunduğu yerdir ve Arenzano, Parco naturale regionale del Beigua'nın eteklerinde bir sahil kasabasıdır. ⓘ
Yeni Cenova yeniden doğuşunu, aralarında Parco naturale regionale del Beigua'nın da bulunduğu yakın iç kesimlerdeki yeşil alanların restorasyonuna ve Eski Liman'daki Cenova Akvaryumu - İtalya'nın en büyüğü ve Avrupa'nın en büyüklerinden biri - ve Marina (yüzlerce gezi teknesini barındıran turistik küçük liman) gibi tesislerin inşasına dayandırmıştır. Tüm bunlar 1992 Kolomb Kutlamaları vesilesiyle restore edilen Expo Alanı'nın içinde yer almaktadır. ⓘ
Şehrin yakınlarında, Cenova'nın Eski Limanından (Porto Antico) günlük feribotla ulaşılabilen Camogli ve San Fruttuoso manastırı bulunmaktadır. San Fruttuoso manastırının önündeki deniz yatağında Uçurum İsa'sı bulunmaktadır. Eski Liman'dan Cenova çevresindeki Portofino veya biraz daha uzaktaki Lerici ve Cinque Terre gibi diğer ünlü sahil yerlerine tekneyle ulaşılabilir. ⓘ
Yeniden kazanılan gurur, kente geçmişini unutmadan geleceğe bakabilme bilincini geri kazandırmıştır. Eski kentin caruggi'sinde çok eskiden beri bulunmayan, gelişen bazı el işçiliği faaliyetlerinin yeniden başlaması bunun doğrudan bir kanıtıdır. Cenova'nın birçok kilise ve sarayının 1980'ler ve 1990'larda restore edilmesi kentin yeniden doğuşuna katkıda bulunmuştur. Carignano tepesinde yer alan ve şehrin neredeyse her yerinden görülebilen Santa Maria Assunta Bazilikası, Rönesans dönemine ait önemli bir örnektir. Doge Sarayı ve Eski Liman'ın tamamen restore edilmesi ve İkinci Dünya Savaşı'nda bombalanarak tahrip edilen Teatro Carlo Felice'nin yeniden inşa edilmesi, yeni bir Cenova'nın gerçekleştirilmesi için iki güç noktası daha olmuştur. ⓘ
Cenova, özellikle 1960'lardan itibaren, diğer birçok metropolde olduğu gibi, kalitesi, faydası ve işlevselliği orada yaşayanlar için tartışmalı olan ve hala tartışmalı olan büyük toplu konut komplekslerinin gerçekleştirilmesinden geçmesi gereken büyük bir yenilenmeden vazgeçemezdi. Bu konuda en bilinen örnekler, kalabalık Marassi semtinin tepelerinde yer alan uzun bir yılan şeklindeki "Biscione" ve Prà semtindeki "Le Lavatrici" (çamaşır makineleri) olarak bilinen bir grup evdir. ⓘ
Bölgenin tamamen yeniden şekillendirilmesinin ötesinde, Porta Siberia'daki Mandraccio açıklığının yakınındaki antik liman bölgesi, Cenovalı mimar Renzo Piano tarafından Cenova Akvaryumu'ndan çok uzak olmayan liman sularına yerleştirilen metal ve camdan yapılmış büyük bir küre ile zenginleştirildi ve 2001 yılında Cenova'da düzenlenen G8 Zirvesi vesilesiyle açıldı. Vatandaşlar tarafından "Piano'nun balonu" ya da "Top" olarak adlandırılan küre, Cenova Botanik Bahçeleri'nden fenslerin sergilenmesine ev sahipliği yaptıktan sonra, şu anda çeşitli bitkiler, küçük hayvanlar ve kelebeklerle tropikal bir ortamın yeniden inşasına ev sahipliği yapmaktadır. Piano ayrıca metro istasyonlarını ve tepeler bölgesinde UNESCO ile işbirliği içinde Renzo Piano Yapı Atölyesi'nin üssü olan Punta Nave'nin inşasını da tasarlamıştır. ⓘ
Eski Liman'ın yakınında, bugün Belediye yönetiminin bir kısmının ve çeşitli şirketlerin üssü olan San Benigno gelişiminin çekirdeği olan WTC kuleleri grubuyla yan yana duran, kalem şeklinde bir gökdelen olan "Matitone" bulunmaktadır. ⓘ
.jpg)
.jpg)
Kiliseler
Aziz Lawrence Katedrali (Cattedrale di San Lorenzo) şehrin Gotik-Romanesk tarzda inşa edilmiş katedralidir. Diğer önemli tarihi kiliseler Commenda di San Giovanni di Prèl, San Matteo, San Donato, Santa Maria di Castello, Sant'Agostino (19. yüzyıldan beri kutsallıktan arındırılmıştır, bazen tiyatro temsilleri için kullanılmaktadır) olarak adlandırılan Aziz John Tarikatı Kumandanlığı'dır, Santo Stefano, Santi Vittore e Carlo, Basilica della Santissima Annunziata del Vastato, San Pietro in Banchi, Santa Maria delle Vigne, Nostra Signora della Consolazione, San Siro, Santa Maria Maddalena [it], Santa Maria Assunta di Carignano ve Chiesa del Gesù. San Bartolomeo degli Armeni Edessa İmgesi'ne ev sahipliği yapmaktadır ve San Pancrazio İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Malta Egemen Askeri Tarikatı'nın Ligurya delegasyonuna emanet edilmiştir. Bu kilise ve bazilikalar Romanesk (San Donato, Santa Maria di Castello, Commenda di San Giovanni di Pré), Gotik (San Matteo, Santo Stefano, Sant'Agostino), Barok (San Siro) veya Rönesans (Santa Maria Assunta di Carignano, San Pietro in Banchi) görünümünde veya farklı tarzların bir karışımı olarak inşa edilmiştir (Nostra Signora della Consolazione, Santissima Annunziata del Vastato; Bu sonuncusu Barok bir iç mekana ve Neoklasik bir cepheye sahiptir). ⓘ
Cenevizlilerin iyi bilinen bir diğer kilisesi de, limana bakan dış avlusu ve denizde ölenlerin anısına dikilen anıtıyla dikkat çeken Paola'lı Aziz Francis'in tapınağıdır. Bu kilise, kiliseye giden tuğla yol boyunca yer alan Via Crucis İstasyonları'nın çini tasvirleriyle sanatsal bir öneme sahiptir. ⓘ
Cenova yakınlarında Nostra Signora della Guardia Mabedi bulunmaktadır (bu mabedin yazar Umberto Eco'ya Gülün Adı romanını yazarken ilham verdiği söylenmektedir). Cenova'nın mahallelerindeki bir diğer ilginç kilise ise San Siro di Struppa'dır. ⓘ
Şehir birçok papanın (Innocent IV, Adrian V, Innocent VIII ve Benedict XV) ve çeşitli azizlerin (Cenovalı Syrus, Cenovalı Romulus, Cenovalı Catherine ve Virginia Centurione Bracelli) doğum yeridir. Cenova Başpiskoposu Jacobus de Voragine Altın Efsane'yi yazmıştır. Ayrıca Cenova'dan: İsa Cemiyeti'nin Baş Generali Giovanni Paolo Oliva; Aix Başpiskoposu Girolamo Grimaldi-Cavalleroni; rahip, filozof ve teolog Ausonio Franchi; Kardinal Giuseppe Siri; ve rahipler Francesco Repetto, Giuseppe Dossetti, Gianni Baget Bozzo ve Andrea Gallo. Cenova'nın şimdiki başpiskoposu Kardinal Angelo Bagnasco Cenevizli bir aileden gelmektedir ancak Brescia yakınlarındaki Pontevico'da doğmuştur (ayrıca bkz. Cenova Başpiskoposluğu). ⓘ
Binalar ve saraylar
Cenova merkezinin başlıca özellikleri arasında, çevresinde Opera ve Doges Sarayı'nın bulunduğu Piazza De Ferrari yer almaktadır. ⓘ
Palazzo di San Giorgio, Saint George Bankası'nın merkeziydi ve Marco Polo ile Rustichello da Pisa'nın Marco Polo'nun Seyahatleri'ni yazdıkları yerdi. ⓘ
Şehir surlarının dışında, Kristof Kolomb'un çocukken yaşadığı söylenen Kristof Kolomb Evi bulunmaktadır. Mevcut bina, 1684 Fransız deniz bombardımanında yıkılan orijinal binanın 18. yüzyılda yeniden inşa edilmiş halidir. ⓘ
Eski şehirdeki Strada Nuova (şimdiki adıyla Via Garibaldi) 2006 yılında Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır. Bu bölge 16. yüzyılın ortalarında şehrin en seçkin ailelerinin Maniyerist saraylarını barındıracak şekilde tasarlanmıştır. Cenova'da 114 soylu sarayı bulunmaktadır (ayrıca bkz. Rolli di Genova): bunlardan 42'si Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır. Palazzi dei Rolli arasında en ünlüleri Palazzo Rosso (şimdi bir müze), Palazzo Bianco, Palazzo Tursi, Palazzo Gerolamo Grimaldi [it], Palazzo Podestà [it], Palazzo Reale, Palazzo Angelo Giovanni Spinola, Palazzo Pietro Spinola di San Luca, Palazzo Spinola di Pellicceria, Palazzo Cicala'dır. Palazzo Bianco ve Palazzo Rosso aynı zamanda Musei di Strada Nuova olarak da bilinmektedir. Ünlü sanat koleji de bu cadde üzerinde yer almaktadır. Ceneviz sanatsal rönesansı, Andrea Doria tarafından yaptırılan Villa del Principe'nin inşasıyla başlar: mimarlar Giovanni Angelo Montorsoli ve Giovanni Ponzello, iç mekan Perino del Vaga tarafından boyanmış ve bahçe çeşmesi Taddeo Carlone tarafından gerçekleştirilmiştir. 1548 yılında Galeazzo Alessi, Villa Giustiniani-Cambiaso [it] projesiyle Cenova'da çalışan Bartolomeo Bianco, Pietro Antonio Corradi, Rocco Lurago, Giovan Battista Castello ve Bernardino Cantone gibi diğer mimarlara ilham kaynağı olacak yeni bir Ceneviz sarayı prototipi tasarladı. Peter Paul Rubens 1622 yılında Cenova saraylarına adanmış bir kitap olan Palazzi di Genova'yı yazmıştır. ⓘ
On beşinci ve yirminci yüzyıllar arasında inşa edilmiş çok sayıda villa şehrin dört bir yanına dağılmıştır. En iyi bilinenleri arasında şunlar yer almaktadır: Villa Brignole Sale Duchessa di Galliera [it], Villa Durazzo-Pallavicini, Villa Doria Centurione [it], Villa Durazzo Bombrini [it], Villa Serra [it], Villa Giustiniani-Cambiaso, Villa Rossi Martini [it], Villa Imperiale Scassi [it], Villa Grimaldi [it], Villa Negrone Moro [it], Villa Rosazza, Villetta Di Negro [it], Villa delle Peschiere, Villa Imperiale [it], Villa Saluzzo Bombrini [it] ve Villa Grimaldi Fassio [it]. ⓘ
19. yüzyılla ilgili olarak mimar Ignazio Gardella (kıdemli) ve Giovanni Battista Resasco ile birlikte Staglieno Anıtsal Mezarlığı'nı gerçekleştiren Carlo Barabino'yu hatırlayın. Mezarlık, Giuseppe Mazzini, Fabrizio De André ve Constance Lloyd (Oscar Wilde'ın eşi) gibi önemli şahsiyetlerin kalıntılarını muhafaza eden heykelleri ve mezar anıtlarıyla ünlüdür. Albergo dei Poveri [it] ve Acquedotto storico [it] 19. yüzyılın ilk yarısında tamamlanmıştır. 1901 yılında Giovanni Antonio Porcheddu [o] Silos Granari'yi gerçekleştirmiştir. ⓘ
Şehir, Albertis Kalesi, Castello Bruzzo [it], Villa Canali Gaslini [it] ve mimar Gino Coppedè tarafından tasarlanan Mackenzie Kalesi gibi Gotik Uyanış'ın tanıklığı açısından zengindir. Cenova, aralarında Art Nouveau eserlerin de bulunduğu zengin bir şehirdir: Palazzo della Borsa [it], Via XX Settembre [it], Hotel Bristol Palace, Grand Hotel Miramare [it] ve Stazione marittima [it]. Her ikisi de mimar Marcello Piacentini tarafından tasarlanan Torre Piacentini ve Arco della Vittoria'nın bulunduğu Piazza della Vittoria, 20. yüzyılın ilk yarısının Rasyonalist mimari eserleridir. Cenova'nın 20. yüzyıldaki çehresini değiştiren diğer mimarlar şunlardır: Ignazio Gardella, Piazza Rossetti ve Il Biscione olarak adlandırılan konut kompleksini gerçekleştiren Luigi Carlo Daneri [it], Mario Labò [it], Aldo Rossi, Ludovico Quaroni [it], Palazzo Rosso'nun iç mekanlarını tasarlayan Franco Albini ve Piero Gambacciani [it]. Mario Labò tarafından tasarlanan Edoardo Chiossone Doğu Sanatı Müzesi, Avrupa'daki en büyük Doğu sanatı koleksiyonlarından birine sahiptir. ⓘ
Diğer önemli mimari eserler arasında: Renzo Piano tarafından tasarlanan Akvaryum, Bigo [it] ve Biosfera [it] ile Eski Liman'ın yeni tasarımı, Palasport di Genova, Matitone gökdeleni ve Jean Nouvel tarafından tasarlanan Padiglione B of Genoa Fuarı [it] bulunmaktadır. Cenova, Riccardo Morandi tarafından 1967'de inşa edilen, 2018'de yıkılan ve Şubat-Haziran 2019'da yıkılan Ponte Morandi'ye ev sahipliği yapıyordu. ⓘ
Eski liman
Eski liman (İtalyanca'da "porto antico") Cenova limanının antik kısmıdır. Liman, şehir için iyi bir coğrafi durum yaratarak dış topluluklara erişim sağlamıştır. Şehir, Ligurya sahilinin bir bölümü boyunca coğrafi olarak yayılmıştır ve bu da gemi ile ticareti mümkün kılmaktadır. Araba, tren ve uçak yolculuğunun gelişmesinden önce, çevredeki dağlar karadan kuzeye ticareti kıyı ticaretinden daha zor hale getirdiğinden, şehrin ana dış erişimi denizdi. Ticaret yolları Cenova'yı her zaman uluslararası ölçekte birbirine bağlamış, ortaçağdan önce Avrupa'nın kıyı şeridi boyunca yapılan ticaretten başlayarak günümüzdeki kıtalar arası bağlantıya kadar giderek daha geniş bir alana ulaşmıştır. Ceneviz Donanması en parlak döneminde Akdeniz'de önemli bir güçtü. ⓘ
Cenova limanı tüccarlar için kendi ekonomik başarıları için çok önemli olduğundan, yakındaki diğer limanlar ve limanlar yabancı tüccarlar için bir iniş noktası için rekabet olarak görülüyordu. 16. yüzyılda Cenovalılar, yerel nakliye rekabeti olan Savona limanını yok etmek için çalıştılar. Cenovalı tüccarlar ve Cenova'da siyasi olarak güçlü olanlar, meseleyi kendi ellerine alarak Savona limanına taşlarla saldırdılar. Bu eylem Savona'nın yükselişi sırasında şehrin ekonomik istikrarını ve zenginliğini korumak için yapılmıştı. Cenovalılar, ticaret endüstrisini korumak için Venedik gibi diğer kıyı, ticaret şehirleriyle savaşacak kadar ileri gideceklerdi. ⓘ
Renzo Piano, tarihi binaları (Pamuk depoları gibi) restore ederek ve Akvaryum, Bigo ve son zamanlarda "Bolla" (Küre) gibi yeni simge yapılar yaratarak bölgeyi halkın erişimi için yeniden geliştirdi. Bu bölgenin başlıca turistik cazibe merkezleri ünlü Akvaryum ve Deniz Müzesi'dir (MuMA). Bunlar 2007 yılında yaklaşık 1.7 milyon ziyaretçi çekmiştir. ⓘ
Surlar ve kaleler
Cenova şehri uzun tarihi boyunca en azından 9. yüzyıldan beri farklı savunma duvarlarıyla korunmuştur. Bu surların büyük bir kısmı günümüzde de varlığını sürdürmektedir ve Cenova, İtalya'daki diğer tüm şehirlerden daha fazla ve daha uzun surlara sahiptir. Ana şehir surları "Dokuzuncu yüzyıl surları", "Barbarossa Surları" (12. yüzyıl), "Ondördüncü yüzyıl surları", "Onaltıncı yüzyıl surları" ve "Yeni Surlar" (İtalyanca'da "Mura Nuove") olarak bilinmektedir. Şehrin etrafındaki tepelerin sırtına 17. yüzyılın ilk yarısında inşa edilen daha heybetli surlar yaklaşık 20 km (12 mil) uzunluğa sahiptir. Bazı kaleler "Yeni Surların" çevresi boyunca uzanmakta ya da onları kapatmaktadır. ⓘ
Parklar
Cenova şehir merkezinde 82.000 metrekarelik (880.000 feet kare) halka açık parklar bulunmaktadır; örneğin şehrin tam kalbinde yer alan ve tarihi merkeze bakan Villetta Di Negro gibi. Merkezin dışında çok daha büyük yeşil alanlar bulunmaktadır: doğuda denize bakan Nervi Parkları (96.000 metrekare veya 1.030.000 fit kare), batıda Villa Durazzo Pallavicini'nin güzel bahçeleri ve Giardino botanico Clelia Durazzo Grimaldi (265.000 metrekare veya 2.850.000 fit kare). Palazzo del Principe, Villa Doria, Palazzo Bianco ve Palazzo Tursi, Palazzo Nicolosio Lomellino, Albertis Kalesi, Villa Rosazza, Villa Croce, Villa Imperiale Cattaneo, Villa Bombrini, Villa Brignole Sale Duchessa di Galliera, Villa Serra ve çok daha fazlası gibi şehrin sayısız villa ve sarayının da kendi bahçeleri bulunmaktadır. ⓘ
Şehir, Parco naturale regionale dell'Antola, Parco naturale regionale del Beigua, Aveto Doğal Bölge Parkı ve Ligurya Denizi Cetacean Sanctuary (deniz koruma alanı) gibi doğal parklarla çevrilidir. ⓘ
Cenova Akvaryumu
Cenova Akvaryumu (İtalyanca: Acquario di Genova) İtalya'nın en büyük akvaryumu olup Avrupa'nın da en büyükleri arasındadır. Cenova Expo '92 için inşa edilen akvaryum bir eğitim, bilim ve kültür merkezidir. Misyonu, su ortamlarının korunması, yönetimi ve sorumlu kullanımı konusunda halkı eğitmek ve bilinçlendirmektir. Yılda 1.2 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlamaktadır. ⓘ
Tankların sıcaklığı, filtrasyonu ve aydınlatması da dahil olmak üzere tüm ortamın kontrolü, 2001 yılında Siemens tarafından satın alınan yerel Otomasyon Tedarikçisi Orsi Automazione tarafından sağlanmıştır. Cenova Akvaryumu AquaRing AB projesini koordine etmektedir. Ayrıca Çevrimiçi Kaynak Merkezi aracılığıyla AquaRing için bilimsel uzmanlık ve belgeler, görüntüler, akademik içerik ve interaktif çevrimiçi kurslar dahil olmak üzere çok sayıda içerik sağlamaktadır. ⓘ
Demografi
| Yıl | Pop. | ±% |
|---|---|---|
| 1115 | 50,000 | — |
| 1300 | 100,000 | +100.0% |
| 1400 | 100,000 | +0.0% |
| 1400+ | 117,000 | +17.0% |
| 1861 | 242,447 | +107.2% |
| 1871 | 256,486 | +5.8% |
| 1881 | 289,234 | +12.8% |
| 1901 | 377,610 | +30.6% |
| 1911 | 465,496 | +23.3% |
| 1921 | 541,562 | +16.3% |
| 1931 | 590,736 | +9.1% |
| 1936 | 634,646 | +7.4% |
| 1951 | 688,447 | +8.5% |
| 1961 | 784,194 | +13.9% |
| 1971 | 816,872 | +4.2% |
| 1981 | 762,895 | −6.6% |
| 1991 | 678,771 | −11.0% |
| 2001 | 610,307 | −10.1% |
| 2011 | 608,493 | −0.3% |
| 2015 | 588,668 | −3.3% |
| Kaynak: ISTAT 2001 | ||
Cenova'da 2011 yılı başında 608.493 kişi yaşamaktaydı ve bunların %47'si erkek, %53'ü kadındı. Şehir, hızlı yaşlanma ve son on yılda kısmi bir yavaşlama gösteren uzun bir demografik gerileme geçmişi ile karakterize edilmektedir. Cenova en düşük doğum oranına sahiptir ve büyük İtalyan şehirleri arasında en yaşlı olanıdır. Reşit olmayanlar (18 yaş ve altı çocuklar) nüfusun sadece %14,12'sini oluştururken, emeklilerin oranı %26,67'dir. Bu oran İtalya ortalaması olan %18,06 (küçükler) ve %19,94 (emekliler) ile karşılaştırılmaktadır. Cenova'da yaşayanların ortanca yaşı 47 olup, İtalya ortalaması 42'dir. Şehrin mevcut doğum oranı, 9,45 olan ulusal ortalamaya kıyasla 1.000 kişi başına sadece 7,49 doğumdur. ⓘ
Cenova'nın belediye sınırları içindeki nüfusu (30.11.2010 tahminleri itibarıyla) 608.015 kişi olup nüfus yoğunluğu 2.495,96 kişi/km² olur. Ama şehirleşmiş metropoliten Cenova'nın nüfusunun yaklaşık 740.000 kişi olduğu tahmin edilmiştir. 19. ve 20. yüzyılda Cenova'nın belediye sınırları içindeki şehir nüfusunun gelişimi şu gösterimde incelenebilir: Kişi ⓘ
Ekonomi
Cenova metropolitan alanı 2011 yılında 30,1 milyar $ veya kişi başına 33.003 $ GSYİH'ye sahipti. ⓘ
Ligurya tarımı yüksek kaliteli ürünlerde (çiçek, şarap, zeytinyağı) uzmanlaşma modelini artırmış ve böylece işçi başına brüt katma değeri ulusal ortalamanın çok üzerinde bir seviyede tutmayı başarmıştır (aradaki fark 1999 yılında yaklaşık %42 idi). Çiçek üretiminin değeri, tarım sektörü cirosunun %75'inden fazlasını temsil ederken, bunu hayvancılık (%11.2) ve sebze yetiştiriciliği (%6.4) takip etmektedir. ⓘ
1950'ler ve 1960'lardaki patlama sırasında önemli bir endüstri olan çelik, 1980'lerin sonundaki krizden sonra İtalya'nın teknolojik olarak daha gelişmiş ve çevreyi daha az kirleten üretimler için ağır sanayiden uzaklaşmasıyla aşamalı olarak ortadan kalkmıştır. Böylece Ligurya sanayisi, yüksek kaliteli ve yüksek teknolojili ürünlerden oluşan geniş bir yelpazeye yönelmiştir (gıda, gemi yapımı (Sestri Ponente'de ve metropol bölgesinde - Sestri Levante), elektrik mühendisliği ve elektronik, petrokimya, havacılık vb.) Bununla birlikte, bölge hala gelişen bir gemi inşa sektörüne sahiptir (yat yapımı ve bakımı, yolcu gemisi inşası, askeri tersaneler). ⓘ
Hizmetler sektöründe, Ligurya'da çalışan başına brüt katma değer ulusal ortalamanın %4 üzerindedir. Bu durum, özellikle ticaret ve turizmde modern teknolojilerin giderek yaygınlaşmasından kaynaklanmaktadır. İyi bir otoyol ağı (2000 yılında 376 km (234 mil)) sınır bölgeleri ile iletişimi nispeten kolaylaştırmaktadır. Ana otoyol kıyı şeridi boyunca uzanmakta ve Nice (Fransa'da), Savona, Cenova ve La Spezia ana limanlarını birbirine bağlamaktadır. Her 1000 kiĢiye düĢen binek araç sayısı (2001 yılında 524) ulusal ortalamanın (584) altındadır. Bölgenin ana limanlarından ortalama 17 milyon ton yük sevk edilmekte ve yaklaĢık 57 milyon ton yük bölgeye girmektedir. Cenova Limanı 58.6 milyon tonluk ticaret hacmiyle İtalya'da birinci sırada yer alırken, 2 milyon TEU'yu aşan ticaret hacmiyle Gioia Tauro aktarma limanından sonra yirmi ayak eşdeğer birim açısından ikinci sırada yer almaktadır. Kargo-yolcu trafiğinin ana varış noktaları Sicilya, Sardunya, Korsika, Barselona ve Kanarya Adaları'dır. ⓘ
Cenova'da yerleşik bazı şirketler arasında Ansaldo STS, Ansaldo Energia, Edoardo Raffinerie Garrone, Piaggio Aerospace, Registro Italiano Navale, Banca Carige, SLAM ve Costa Cruises yer almaktadır. ⓘ
Eğitim
Cenova'da yüksek öğrenimin ilk organize biçimleri, özel kolejlerin tıp, felsefe, teoloji, hukuk ve sanat alanlarında derece verme hakkına sahip olduğu 13. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bugün 15. yüzyılda kurulan Cenova Üniversitesi, 11 fakültesi, 51 bölümü ve 14 kütüphanesiyle İtalya'nın en büyük üniversitelerinden biridir. Üniversitenin 2007-2008 döneminde 41.000 öğrencisi ve 6.540 mezunu olmuştur. ⓘ
Cenova ayrıca başka Kolejlere, Akademilere veya Müzelere de ev sahipliği yapmaktadır:
- Cenova Üniversitesi
- CNR Area della Ricerca di Genova
- Accademia ligustica di belle arti
- Accademia Ligure di scienze e lettere
- Istituto Italiano di Tecnologia
- ISICT-istituto superiore di studi in tecnologie dell'informazione e della comunicazione
- Renzo Piano Yapı Atölyesi
- OBR Açık Bina Araştırması
- The Accademia Italiana della Marina Mercantile
- "Niccolò Paganini" Konservatuvarı
- İtalyan Hidrografi Enstitüsü
- Deledda Uluslararası Okulu
- The Deutsche Schule Genua
- Cenova Çizgi Roman Akademisi
- Cenova'daki Uluslararası Okul
- Rus Bale Koleji ⓘ
İtalyan Teknoloji Enstitüsü, temel ve uygulamalı araştırmalarda mükemmelliği teşvik etmek amacıyla 2003 yılında İtalyan Eğitim, Üniversiteler ve Araştırma Bakanlığı ile İtalyan Ekonomi ve Maliye Bakanı tarafından ortaklaşa kurulmuştur. Enstitünün ana araştırma alanları Sinirbilim, Robotik, Nanoteknoloji, İlaç keşfidir. Merkezi araştırma laboratuarları ve genel merkezi Bolzaneto'ya komşu Morego'da yer almaktadır. ⓘ
Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney Carolina eyaletinde bulunan Clemson Üniversitesi'nin Cenova'da mimarlık öğrencilerinin ve ilgili alanlardaki öğrencilerin bir sömestr ya da bir yıllık eğitim programına katılabilecekleri bir villası bulunmaktadır. ⓘ
Merkezi Miami, Florida, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Florida Uluslararası Üniversitesi (FIU) de Cenova'da, FIU Mimarlık Okulu bünyesinde dersler veren Cenova Üniversitesi ile birlikte küçük bir kampüse sahiptir. ⓘ
Bilim
Cenova, Giovanni Battista Baliani ve Vincentio Reinieri'nin, genetikçi Luigi Luca Cavalli-Sforza'nın, Nobel Ödüllü astrofizikçi Riccardo Giacconi'nin ve astronot Franco Malerba'nın doğum yeridir. Şehir Erzelli Hi-Tech Park'a, Istituto Italiano di Tecnologia'ya, Istituto idrografico della Marina'ya ev sahipliği yapmakta ve her yıl Festival della Scienza'ya ev sahipliği yapmaktadır. Şehir jeoloji, paleontoloji, botanik ve doğa bilimleri alanlarında önemli bir geleneğe sahip olup, en seçkin şahsiyetler arasında yer almaktadır: Lorenzo Pareto, Luigi d'Albertis, Enrico Alberto d'Albertis, Giacomo Doria ve Arturo Issel, Orto Botanico dell'Università di Genova'yı işaret ediyoruz. Istituto Giannina Gaslini çok önemli ve ünlüdür. ⓘ
Şehir 1846 yılında İtalyan Bilim Adamlarının sekizinci toplantısına ev sahipliği yapmıştır. 1902 yılında Luigi Carnera bir asteroit keşfetmiş ve ona "485 Genua" adını vererek Cenova'nın Latince adına ithaf etmiştir. ⓘ
Erzelli bilim teknoloji parkı
Cenova'nın batı bölgesi, Siemens, Ericsson, Esaote gibi yüksek teknoloji şirketlerine ve İtalyan Teknoloji Enstitüsü'nün (IIT) robotik laboratuvarlarına ev sahipliği yapan, yapımı devam eden bir bilim teknoloji parkı olan Erzelli GREAT Kampüsü'ne ev sahipliği yapmaktadır. Erzelli GREAT Kampüsü bilim parkı bir genişleme sürecinden geçmektedir ve gelecekte Cenova Üniversitesi'nin yeni Mühendislik Fakültesi'ne ev sahipliği yapacaktır. Proje, son yıllarda çalışanlarını işten çıkaran ve gerçek bir büyüme gösteremeyen işletmelerle mücadele etmektedir. ⓘ
Ulaşım
Limanlar
Birçok kruvaziyer ve feribot hattı, 2007 yılında 3,2 milyon yolcu trafiği ile eski limandaki yolcu terminallerine hizmet vermektedir. MSC Cruises, ana limanını Savona'ya taşıyan Ceneviz şirketi Costa Cruises ile rekabet ederek Cenova'yı ana limanlarından biri olarak seçmiştir. Yolcu terminallerinin rıhtımları 250.000 metrekarelik (2.700.000 feet kare) bir alana yayılmakta olup, kruvaziyer gemileri için 5 ve feribotlar için 13 donanımlı rıhtım ile yıllık 4 milyon feribot yolcusu, 1,5 milyon otomobil ve 250.000 kamyon kapasitesine sahiptir. Ponte dei Mille'nin tarihi denizcilik istasyonu bugün, binlerce yolcu taşıyan yeni nesil gemilerin hızlı bir şekilde biniş ve inişlerini sağlamak için dünyanın en modern havalimanlarından sonra tasarlanan tesislere sahip, teknolojik olarak gelişmiş bir kruvaziyer terminalidir. Bir zamanlar tahıl trafiği için kullanılan Ponte Parodi rıhtımının yeniden tasarlanan alanında üçüncü bir kruvaziyer terminali inşa edilmektedir. ⓘ
Costa Cruises'a ait Costa Concordia yolcu gemisi sökülmeden önce limana yanaşmıştı.
Hava taşımacılığı
Cenova Havalimanı (IATA: GOA, ICAO: LIMJ) (İtalyanca: Aeroporto di Genova) aynı zamanda Christopher Columbus Havalimanı (İtalyanca: Aeroporto Cristoforo Colombo) olarak da adlandırılmakta olup şehrin 4 NM (7,4 km; 4,6 mil) batısında yapay bir yarımada üzerine inşa edilmiştir. Havalimanı şu anda Aeroporto di Genova S.P.A. tarafından işletilmekte olup, yakın zamanda havalimanı kompleksini yenilemiş ve Cenova'yı Roma, Napoli, Paris, Londra, Madrid ve Münih'e günlük birkaç uçuşla bağlamaktadır. 2008 yılında, uluslararası destinasyonlar ve charter uçuşlarındaki artışla birlikte 1,202,168 yolcu havalimanından seyahat etmiştir. ⓘ
Toplu taşıma
Ana tren istasyonları doğuda Cenova Brignole ve batıda Cenova Principe'dir. Cenova Brignole iş bölgelerine ve fuar merkezine yakınken, Principe limana, üniversiteye ve tarihi merkeze yakındır. Bu iki istasyondan Cenova'yı Fransa, Torino, Milano ve Roma'ya bağlayan ana trenler kalkmaktadır. ⓘ
Cenova'nın üçüncü en önemli istasyonu, yoğun nüfuslu Sampierdarena mahallesine hizmet veren Cenova Sampierdarena'dır. Diğer 23 yerel istasyon, Nervi'den Voltri'ye uzanan 30 kilometrelik sahil şeridindeki ve Bolzaneto ile Polcevera Vadisi'nden geçen kuzey hattındaki diğer mahallelere hizmet vermektedir. ⓘ
Cenova belediye yönetimi, bu kentsel demiryolu hatlarını, şu anda Brin'i şehir merkezine bağlayan bir hafif metro olan Metropolitana di Genova'dan (Cenova Metrosu) oluşan hızlı transit sisteminin bir parçası olacak şekilde dönüştürmeyi planlamaktadır. Metro hattı Aralık 2012'de Brignole İstasyonu'na kadar uzatılmıştır. Trenler şu anda Corvetto istasyonundan De Ferrari ve Brignole arasında durmadan geçmektedir. Hattın doğudaki yoğun nüfuslu bölgelere doğru uzatılması planlanmıştır ancak belediye yönetimi hafif metronun uzatılmasını tamamlamak yerine yeni tramvay hatlarına yatırım yaparak toplu taşımayı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Metro hattının mevcut istasyonları Brin-Certosa, Dinegro, Principe, Darsena, San Giorgio, Sant'Agostino ve De Ferrari olup, hat 5,3 km (3,3 mil) uzunluğundadır. ⓘ
Şehrin tepelik doğası toplu taşımayı etkilemiştir. Şehre iki füniküler demiryolu (Zecca-Righi füniküleri, Sant'Anna füniküleri), Quezzi eğimli asansörü, Principe-Granarolo raflı demiryolu ve on halka açık asansör hizmet vermektedir. ⓘ
Şehrin metro, otobüs ve troleybüs ağı AMT (Azienda Mobilità e Trasporti S.p.A.) tarafından işletilmektedir. Drin Bus, Cenova'nın tepelik ve düşük yoğunluklu bölgelerini birbirine bağlayan talebe duyarlı bir ulaşım hizmetidir. Cenova'da insanların toplu taşıma ile işe gidip gelirken harcadıkları ortalama süre hafta içi bir günde 54 dakikadır. Toplu taşıma sürücülerinin %10'u her gün 2 saatten fazla yolculuk yapmaktadır. İnsanların toplu taşıma için bir durakta veya istasyonda beklediği ortalama süre 12 dakika iken, binicilerin %13'ü her gün ortalama 20 dakikadan fazla beklemektedir. İnsanların toplu taşıma ile tek bir yolculukta genellikle kat ettikleri ortalama mesafe 4 km iken, %2'si tek yönde 12 km'den fazla seyahat etmektedir.
Kültür
Görsel sanatlar
Cenovalı ressamlar 14. yüzyılda Barnaba da Modena ve onun yerel takipçisi Nicolò da Voltri ile aynı dönemde heykeltıraş Giovanni Pisano, kalıntıları bugün Sant'Agostino Müzesi'nde bulunan Brabantlı Margaret'in anıtını yapmak üzere Cenova'ya ulaşmıştır [it]. ⓘ
16. yüzyılda Cenova Cumhuriyeti ile Flandre arasında gelişen ticaretin yanı sıra kültürel alışveriş de artmıştır. Ressamlar Lucas ve Cornelis de Wael uzun süre Cenova'da yaşadılar ve burada Jaan Roos, Giacomo Legi, Jan Matsys, Andries van Eertvelt ve Vincent Malo gibi birçok Flaman ressam için bir mıknatıs rolü oynadılar. ⓘ
Bu yaratıcı ortam, Bernardo Strozzi ile birlikte 17. yüzyılın Ceneviz Resim Okulu'na hayat veren en önemli iki Flaman ressam Rubens ve Van Dyck'ı da kendine çekmiştir. ⓘ
Kentin sanatının büyük bir kısmı, çok sayıda Rönesans, Barok ve Rokoko freskinin bulunduğu kilise ve saraylarında bulunur. Katedral, Sünnet ve Rubens'in "Aziz Ignatius'un Mucizeleri "nin yer aldığı Chiesa del Gesù, Guido Reni'nin Assunzione della Vergine'si sanat eserleri açısından zengindir. San Donato Kilisesi'nde Barnaba da Modena, Nicolò da Voltri ve Joos van Cleve'nin eserleri, Santo Stefano Kilisesi'nde Giulio Romano'nun Aziz Stephen'ın Taşlanması ve Santa Maria Assunta Kilisesi'nde Filippo Parodi ve Pierre Puget'nin heykelleri, Santa Maria di Castello'da ise çok ilginç eserler bulunmaktadır. Ancak eserlerin çoğu Caravaggio'nun "Ecce Homo", Veronese'nin "Susannah and the Elders" ve Magnasco'nun Albaro'daki Bahçe Partisi eserlerinin bulunduğu Palazzo Bianco, van Dyck'ın Anton Giulio Brignole-Sale [it] portresi, Guercino'nun Cleopatra morente [it] ve Dürer, Bernardo Strozzi, Mattia Preti, Veronese'nin eserlerinin bulunduğu Palazzo Rosso gibi saraylarda muhafaza edilmektedir; Rubens'in "Giovanni Carlo Doria'nın At Sırtında Portresi" ve Antonello da Messina'nın Ecce Homo [it] (ayrıca Antonello da Messina'nın Ecce Homo serisine bakınız) tablolarının bulunduğu Palazzo Spinola di Pellicceria, Canova'nın Penitent Magdalene tablosunun bulunduğu Palazzo Tursi ve Strozzi, Gaulli, Tintoretto, van Dyck, Simon Vouet, Guercino'nun eserlerinin bulunduğu Palazzo Reale. ⓘ
En önemli Cenevizli ressamlar şunlardır: Luca Cambiaso, Bernardo ve Valerio Castello, Giovanni Benedetto Castiglione, Domenico ve Paolo Gerolamo Piola, Gregorio De Ferrari, Bernardo Strozzi, Giovanni Battista Gaulli ve Alessandro Magnasco. Heykeltıraşlar arasında Filippo Parodi, ahşap heykeltıraşı Anton Maria Maragliano, Francesco Maria Schiaffino ve Kraliyet Akademisi üyesi Agostino Carlini bulunmaktadır. ⓘ
Ünlü hümanist yazar, mimar, şair ve filozof Leon Battista Alberti 14 Şubat 1404 tarihinde Cenova'da doğmuştur. Döneminin en güzel kadını olarak kabul edilen Simonetta Vespucci de Cenova'da doğmuştur. Sandro Botticelli'nin Venüs'ün Doğuşu ve Primavera ile Piero di Cosimo'nun Simonetta Vespucci'nin Portresi adlı eserlerinde resmedilmiştir. ⓘ
Cenova aynı zamanda kentin birçok salonunu süsleyen sayısız duvar halısıyla da ünlüdür. Şehirdeki patrisyen sarayları ve villaları sade ve görkemliyken, iç mekanlar lüks ve özenli olma eğilimindeydi ve genellikle çoğu Flaman olan duvar halılarıyla doluydu. Ceneviz dantelleri arasında Türkçe kökenli makrame adı verilen dantel meşhurdur. Cenova'da Risseu adı verilen parke taşı ve laggioni adı verilen bir tür azulejo çok kullanılır. ⓘ
Cenova, belki Ortaçağ'da bugünkü gökdelenlere eşdeğer olan yüksek evleri, belki de geçmiş yüzyıllarda milyonlarca göçmenin geçtiği Cenova-New York deniz yolu nedeniyle birçok kişi tarafından Akdenizli bir New York'a benzetilmiştir. Mimar Renzo Picasso, vizyoner tasarımlarında iki şehir arasındaki bu garip yakınlığı pekiştiriyor. ⓘ
Staglieno Anıtsal Mezarlığı'nda Giulio Monteverde'nin Monteverde Meleği gibi 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarına ait muhteşem heykelleri ya da Augusto Rivalta, Leonardo Bistolfi, Edoardo Alfieri, Santo Varni gibi sanatçıların eserlerini görebilirsiniz. ⓘ
Tammar Luxoro, Ernesto Rayper, Rubaldo Merello ve Antonio Giuseppe Santagata 19. yüzyılın ve 20. yüzyılın ilk yarısının en önemli Cenevizli ressamları arasındadır. Heykeltıraş Francesco Messina da Cenova'da yetişmiştir. ⓘ
Cenovalı tarihçi, eleştirmen ve küratör Germano Celant 1967 yılında Arte Povera terimini ortaya atmıştır. Enrico Accatino bir diğer önemli sanat teorisyeniydi ve Emanuele Luzzati de Lorenzo Mongiardino gibi prodüksiyon tasarımcısı ve illüstratördü. Diğer iki önemli sanatçı ise Emilio Scanavino ve Vanessa Beecroft'tur. ⓘ
Her yıl düzenlenen Uluslararası Karikatüristler Sergisi 1972 yılında Cenova yakınlarındaki Rapallo'da kurulmuştur. Önemli bir isim de illüstratör ve çizgi roman sanatçısı Giovan Battista Carpi'dir. ⓘ
Edebiyat
"Cenovalı Anonim" Ligurya ve İtalya'da yerel dilde şiirler yazan ilk yazarlardan biriydi. Cenova'da Marco Polo ve Rustichello da Pisa'nın Palazzo San Giorgio hapishanelerinde Marco Polo'nun Seyahatleri'ni yazdıklarını açıklamıştır. Altın Efsane, Cenova Başpiskoposu Jacobus de Voragine tarafından yazılmış bir hagiografi koleksiyonudur. Gabriello Chiabrera ve Sara Copia Sullam ile yazışmalarıyla tanınan "Ansaldo Cebà" 16. yüzyılın Ceneviz edebiyat ortamını canlandırmıştır. Şehir, tarihçi Caffaro di Rustico da Caschifellone, şair "Martin Piaggio", ünlü tarihçi, filozof ve gazeteci Giuseppe Mazzini, yazar Piero Jahier ve Nobel ödüllü şair Eugenio Montale'nin doğum yeri olmuştur. Yazar ve çevirmen Fernanda Pivano, gazeteci "Vito Elio Petrucci" ve şair Edoardo Sanguineti, edebiyat eleştirmeni Carlo Bo Cenova yakınlarındaki Sestri Levante'de doğmuştur. Ayrıca diyalekt şairi Edoardo Firpo [it], diyalekt "poeta crepuscolare" Giambattista Vigo ve sembolist Ceccardo Roccatagliata Ceccardi'yi [it] de hatırlıyoruz. Cenova kenti, aralarında Dino Campana, Camillo S. Ceccardi'nin de bulunduğu pek çok yazar ve şaire ilham kaynağı olmuştur: Dino Campana, Camillo Sbarbaro [it], "Kurdun Ağzı "nı yazan Gaspare Invrea [it] ve Giorgio Caproni. Tarihi merkezin sokakları arasında Eski Libreria Bozzi bulunmaktadır. "Berio Kent Kütüphanesi", "Durazzo Saatler Kitabı" başlıklı değerli el yazmasına ev sahipliği yapmaktadır. Mazzini Galerisi 20. yüzyılın ilk yarısında aralarında Guido Gozzano, Salvatore Quasimodo, Camillo Sbarbaro, Francesco Messina, Pierangelo Baratono [it], Eugenio Montale'nin de bulunduğu çok sayıda sanatçı, yazar ve entelektüelin buluşma yeriydi. Yirminci yüzyılın otuzlu yıllarında Cenova'da Circoli dergisi ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra "Il Gallo" dergisi faaliyet göstermiştir. 1960'lardan 1980'lere kadar yazar Minnie Alzona [it] tarafından canlandırılan Ceneviz edebiyat salonu çok sevildi ve tanındı. Hollandalı yazar Ilja Leonard Pfeijffer, Cenova'nın öne çıktığı bir roman olan "La Superba "yı yazdı. Bunu otobiyografik romanı "Brieven uit Genua" takip etti. ⓘ
1995 yılından bu yana, Haziran ayının tüm aylarında Cenova'da Claudio Pozzani [it] tarafından Massimo Bacigalupo'nun yardımıyla tasarlanan Cenova Uluslararası Şiir Festivali düzenlenmektedir. ⓘ
Müzik
Cenova, İtalya'da Oksitan kültürünün merkeziydi ve bu nedenle önemli bir ozan okulu geliştirdi: Lanfranc Cigala, Jacme Grils, Bonifaci Calvo, Luchetto Gattilusio, Guillelma de Rosers ve Simon Doria. ⓘ
Cenova, besteci Simone Molinaro, kemancı ve besteci Niccolò Paganini, kemancı Camillo Sivori ve besteci Cesare Pugni'nin doğum yeridir. Ayrıca ünlü keman yapımcısı Paolo de Barbieri. Paganini'nin kemanı Il Cannone Guarnerius, Palazzo Tursi'de muhafaza edilmektedir. Şehir, Niccolò Paganini Müzik Konservatuarı'nın bulunduğu yerdir. ⓘ
Orta barok dönem bestecisi Alessandro Stradella Cenova'da yaşamış ve 1682 yılında bir suikast sonucu öldürülmüştür. ⓘ
Felice Romani, Gaetano Donizetti ve Vincenzo Bellini gibi opera bestecileri için birçok libretto yazan bir şairdi. Giovanni Ruffini de Don Pasquale operasının librettosunu bestecisi için yazmasıyla tanınan bir başka şairdir. ⓘ
1847 yılında Goffredo Mameli ve Michele Novaro "Il Canto degli Italiani "yi bestelemiştir. ⓘ
1857'de Giuseppe Verdi'nin Cenova'nın ilk Doge'si Simone Boccanegra'dan esinlenen Simon Boccanegra adlı eseri sahnelenmiştir. ⓘ
Cenova aynı zamanda kondüktör Fabio Luisi'nin ve Giuseppe Taddei, Margherita Carosio, Luciana Serra, Ottavio Garaventa, Luisa Maragliano ve Daniela Dessì gibi birçok opera sanatçısının doğum yeridir. ⓘ
Teatro Carlo Felice 1828 yılında şehirde Piazza De Ferrari'de inşa edilmiş ve adını o zamanki Sardinya Krallığı'nın (bugünkü Sardinya, Piyemonte ve Ligurya bölgelerini kapsıyordu) hükümdarından almıştır. Tiyatro 19. yüzyılda müzik ve sosyal yaşamın merkezi olmuştur. Tiyatronun tarihinde çeşitli vesilelerle Mascagni, Richard Strauss, Hindemith ve Stravinsky tarafından sunumlar yapılmıştır. Diğer Ceneviz tiyatroları Politeama Genovese, Cenova'daki Teatro Stabile, Teatro della Tosse ve Teatro Gustavo Modena'dır. ⓘ
1992'deki Kristof Kolomb kutlamaları vesilesiyle, Paganini'nin evinin restorasyonu ve Cenevizli liman işçilerinin geleneksel şarkıları olan trallalero sunumları da dahil olmak üzere eski liman çevresindeki alana yeni bir müzikal hayat verilmiştir. ⓘ
Ceneviz lehçesinde geleneksel bir müzik olan trallalero, beş erkek ve birkaç şarkı tarafından icra edilen çok sesli bir vokal müziktir. Trallalero, kökleri Akdeniz geleneğine dayanan eski şarkılardır. Geleneksel Ceneviz müziğinin bir başka yönü de "Nostaljik Şarkı "dır. Ceneviz lehçesinde Nostaljik Şarkı'nın başlıca yazarları ve şarkıcıları, Arjantin'e göç eden bir kişinin Cenova anısı olan "Ma se ghe penso" (İngilizce: "But if I think about it") parçasını yazan Mario Cappello [it], Giuseppe Marzari [it], Agostino Dodero [it]'dan I Trilli [it]'ye kadar, Piero Parodi [it], Buby Senarega, Franca Lai [it]'dir. Geleneksel Nostaljik Şarkı, bazı durumlarda nostaljik duyguyu pop ve caz atmosferleriyle harmanlayacak olan şarkıcı-söz yazarlarının Scuola Genovese [it] olarak adlandırılan türü üzerinde büyük bir etkiye sahip olacaktır. ⓘ
Şarkıcı Natalino Otto İtalya'da swing türünü başlatmış, arkadaşı ve meslektaşı Pippo Barzizza ise besteci, aranjör, orkestra şefi ve müzik direktörü olmuştur. Diğer müzisyenler, besteciler ve aranjörler Angelo Francesco Lavagnino, Gian Piero Reverberi, Gian Franco Reverberi, Oscar Prudente, Pivio ve Aldo De Scalzi'dir. ⓘ
Cenova, 20. yüzyılın ikinci yarısında, Umberto Bindi, Luigi Tenco, Gino Paoli, Bruno Lauzi, Fabrizio de André, Ivano Fossati, Angelo Branduardi ve Francesco Baccini gibi Scuola Genovese [it] olarak adlandırılan önemli bir İtalyan şarkıcı-söz yazarı okuluyla ünlüydü. Nino Ferrer de Cenova'da doğmuştur. 70'li yıllarda Cenova'da New Trolls, Picchio dal Pozzo, Latte e Miele ve Delirium gibi çok sayıda İtalyan progresif rock grubu kuruldu. Bugün Buio Pesto ve The Banshee gruplarını işaret ediyoruz. ⓘ
Fabrizio de André'nin "Via del Campo" ve "La Città Vecchia", Paolo Conte'nin "Genova per noi", Amalia Rodrigues'in de söylediği "La Casa in Via del Campo" ve Francesco Guccini'nin Cenova 2001 gerçeklerini anlatan şarkısı "Piazza Alimonda" gibi Cenova şehriyle ilgili bazı şarkılar İtalyan popüler kültürünün bir parçasıdır. ⓘ
Fabrizio de André 1984 yılında tamamen Ceneviz lehçesinde yazılmış Crêuza de mä albümünü yayınladı. ⓘ
I Madrigalisti di Genova 1958 yılında kurulmuş, Ortaçağ ve Rönesans repertuarında uzmanlaşmış vokal ve enstrümantal bir gruptur ⓘ
Şehirde aralarında San Fruttuoso Manastırı Konserleri, Premio Paganini, I Concerti di San Torpete, Uluslararası Cenova Müzik Festivali, We Love Jazz, Gezmatz Festival & Workshop ve Goa-Boa Festivali'nin de bulunduğu çok sayıda müzik festivali düzenlenmektedir. Santa Margherita Ligure kasabasında bulunan antik Cervara manastırı sık sık oda müziği konserlerine ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
İtalya'nın en eski konser topluluklarından biri olan Giovine Orchestra Genovese, 1912 yılında Cenova'da kurulmuştur. ⓘ
Sinema
Cenova birçok filmin ve özellikle Polizieschi adı verilen türün seti olmuştur. Cenova doğumlu önemli yönetmenler arasında Pietro Germi ve Giuliano Montaldo, aktörler sayılabilir: Gilberto Govi, Vittorio Gassman, Paolo Villaggio, Alberto Lupo, aktrisler: Lina Volonghi, Delia Boccardo, Rosanna Schiaffino, Eleonora Rossi Drago, Marcella Michelangeli ve pornografik aktris Moana Pozzi. Aktör Bartolomeo Pagano sinema kariyerine başlamadan önce Cenova limanında camallo, yani istifçi olarak çalışıyordu. Sinema kariyeri ilk ve en ünlü kolossallardan biri olan Cabiria filmiyle başladı. 1985'te Roman Polanski'nin Korsanlar filminin bazı sahneleri Cenova'da çekildi, çekimler bittiğinde kalyon Neptün Eski Liman'da bırakıldı. ⓘ
Cenova'da geçen bazı filmler:
- Agata ve Fırtına
- Amore che vieni, amore che vai, Un destino ridicolo romanından
- Dikkat dikkat! Haydutlar!
- Kapalı Kepenklerin Ardında
- Mavi Gözlü Haydut
- Carlo Giuliani, Erkek
- Kanlı İris Vakası
- Cenova'da Komplo
- Günler ve Bulutlar
- Di che segno sei?
- Diaz - Bu Kanı Temizlemeyin
- Baba ve Oğul
- General Della Rovere
- Cenova
- Yüksek Suç
- Başlangıçta İç Çamaşırı Vardı
- Sulh Hakimi
- Mare Matto
- Mark Önce Ateş Etti
- Kötü Frank ve Çılgın Tony
- Acımasız Adam
- Kurdun Ağzı
- Onde
- Polis Vatandaşlara Hizmet Eder mi?
- Processo contro ignoti
- Bir Kadının Kokusu
- Sokak Hukuku
- Stregati
- Malapaga Surları
- Sarı Rolls-Royce ⓘ
Dil
Ceneviz lehçesi (Zeneize) Ligurya dilinin en önemli lehçesidir ve Cenova'da İtalyanca ile birlikte yaygın olarak konuşulur. Ligurya dili Ethnologue tarafından kendi başına bir dil olarak, Roman kolunun Ligurya Roman dili olarak listelenmiştir ve eski Ligurya dili ile karıştırılmamalıdır. Lombardiya, Piedmont ve çevre bölgelerin dilleri gibi Gallo-İtalik kökenlidir. ⓘ
Spor
Cenova'da iki büyük futbol takımı bulunmaktadır: Genoa C.F.C. ve U.C. Sampdoria; ilki İtalya'da faaliyet gösteren en eski futbol kulübüdür (bkz. Genoa C.F.C. Tarihi). Kulübün futbol bölümü 1893 yılında İngiliz bir doktor olan James Richardson Spensley tarafından kurulmuştur. Genoa 1893, 9 şampiyonluk (1898 ve 1924 yılları arasında) ve 1 Coppa Italia (1936-37) kazanmıştır. U.C. Sampdoria, 1946 yılında mevcut iki kulüp olan Andrea Doria (1895'te kuruldu) ve Sampierdarenese'nin (1911'de kuruldu) birleşmesiyle kuruldu. Sampdoria bir İtalya şampiyonluğu (1990-91 Serie A), 4 Coppa Italia, 1 UEFA Kupa Galipleri Kupası (1989-90) ve 1 Supercoppa Italiana kazanmıştır. Hem Genoa C.F.C. hem de U.C. Sampdoria iç saha maçlarını 36.536 seyirci kapasiteli Luigi Ferraris Stadyumunda oynamaktadır. Derby della Lanterna adı verilen derbi derinden hissedilmektedir. ⓘ
Uluslararası tenis turnuvası AON Open Challenger Cenova'da gerçekleşmektedir. ⓘ
Ragbi birliğinde şehir, Cenova Üniversitesi Spor Merkezi'nin ragbi birliği takımı olan CUS Genova Rugby tarafından temsil edilmektedir. CUS Genova 1971-1973 yılları arasında zirve yapmış, takım üç sezon üst üste İtalya Serie A ikincisi olmuş ve Petrarca Rugby ile başarısız bir şampiyonluk mücadelesi vermiştir. İtalya'yı uluslararası düzeyde temsil eden CUS Genova oyuncuları arasında en önemlileri Marco Bollesan ve Agostino Puppo'ydu. ⓘ
1947 yılında CUS Genova Hokey ve 1968 yılında Athletic Genova basketbol kulüpleri kurulmuştur. Şehir 1934 ve 1990 yıllarında FIFA Dünya Kupasına, 1988 yılında Avrupa Karate Şampiyonasına ve 1992 yılında Avrupa Atletizm Salon Şampiyonasına ev sahipliği yapmıştır. 2003 yılında kapalı spor arenası Vaillant Palace açılmıştır. ⓘ
Şehir, adını Cenova yelkeni olarak adlandırılan özel bir yelkenli tekne türüne vermektedir. 2007 yılında şehir Uzun Gemi Yarışlarına ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Mutfak
Ceneviz mutfağının popüler sosları arasında Pesto sosu, Agliata adı verilen sarımsak sosu, Salsa di noci [it] adı verilen "Ceviz Sosu", Yeşil sos, Pesto di fave [it], Pasta d'acciughe ve tócco adı verilen et sosu yer almaktadır. Ceneviz geleneği Trenette, Corzetti, Trofie, Pansoti [it], Croxetti, gnocchi ve ayrıca birçok makarna çeşidini içerir: Farinata, Panissa [it] ve Cuculli. ⓘ
Ceneviz mutfağının kilit malzemesi, diğer şeylerin yanı sıra Torta pasqualina [it] ve Barbagiuai'yi ve hala Focaccia con le cipolle [it], Farinata di ceci [it], Focaccette al formaggio [it] ve Avrupa Birliği PGI statüsü için bile düşünülen "Peynirli Focaccia" anlamına gelen Focaccia con il formaggio [it] hazırlamak için kullanılan Prescinsêua'dır. Diğer önemli malzemeler arasında Sardalya, Hamsi (ayrıca bkz. Acciughe ripiene [it] ve Acciughe sotto sale [it]), Garfish, Swordfish, Tuna, Ahtapot, Kalamar, Midye, Stockfish anlamına gelen Stoccafisso (ayrıca bkz. Brandacujun [it]), Musciame ve Gianchetti gibi birçok balık çeşidi bulunmaktadır. ⓘ
Cenova mutfağının diğer unsurları arasında Ligurya Zeytinyağı, Brös, U Cabanin [it], San Stè peyniri, Giuncata [it] gibi peynirler, Testa in cassetta, Salame cotto [it] gibi sosisler ve Cenova salamı tarzı olan Salame genovese di Sant'Olcese [it] sayılabilir. Taze makarna (genellikle trofie', trenette) ve pesto soslu "gnocchi" muhtemelen Cenova yemekleri arasında en ikonik olanlardır. Pesto sos taze Cenova fesleğeni, çam fıstığı, rendelenmiş parmesan ve pecorino karışımı, sarımsak ve zeytinyağının birlikte dövülmesiyle hazırlanır. Pigato, Riviera Ligure di Ponente Vermentino [it], Sciacchetrà [it], Rossese di Dolceacqua ve Ciliegiolo del Tigullio [it] gibi Liguria şarapları popülerdir. Ceneviz geleneğinin yemekleri arasında Sbira, Polpettone di melanzane, Tomaxelle, Minestrone alla genovese [it], Bagnun, balık içeren Ciuppin (San Francisco'nun Cioppino'sunun öncüsü), Buridda, Seppie in zimino [it] ve Preboggion [it] gibi çeşitli tariflerde pişirilen İşkembe yer almaktadır. ⓘ
Ceneviz mutfağının iki sofistike tarifi: Cappon magro ve Cima alla genovese [it] (Fabrizio De André'nin bir şarkısının adı 'A Çimma'dır ve bu Ceneviz tarifine adanmıştır). Cenova kökenli Pandolce, Cenova pastasının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Şehir, Ceneviz adı verilen kek ve hamur işlerini hazırlamak için kullanılan özel bir macuna ve Pain de Gênes'e adını vermiştir. ⓘ
Cenova'da Mercato del Ferro, Mercato Dinegro, Mercato di Via Prè, Mercato di piazza Sarzano, Mercato del Carmine, Mercato della Foce, Mercato Romagnosi gibi on dokuzuncu yüzyıldan kalma tipik demir yapılarda birçok gıda pazarı bulunmaktadır. Mercato Orientale [bunun] yerine kagirdir ve dairesel bir yapıya sahiptir. ⓘ
İnsanlar
Cenova birçok ünlü şahsiyet üzerinde olağanüstü bir etki bırakmıştır. Friedrich Nietzsche Cenova'yı çok sevmiş ve bazı eserlerini orada yazmıştır. Sigmund Freud ve Ezra Pound Cenova yakınlarında Rapallo'da yaşamıştır. Anton Çehov Cenova'nın "dünyanın en güzel şehri" olduğunu söylemiş, Richard Wagner ise şöyle yazmıştır: "Bu Cenova gibisini hiç görmedim! Tarif edilemeyecek kadar güzel bir şey". ⓘ
Cenova hakkında yazan 19. ve 20. yüzyıl şahsiyetleri arasında Heinrich Heine, Osip Mandelstam, Aleksandr Ivanovich Herzen, Mary Shelley, Oscar Wilde, John Ruskin Charles Dickens, Mark Twain, Joseph Conrad, Vicente Blasco Ibáñez, Gustave Flaubert, Alexandre Dumas, Louis Énault, Valery Larbaud, Albert Camus, Paul Valéry, F. Scott Fitzgerald, Paul Klee sayılabilir. Giuseppe Verdi, Giacomo Puccini ve Pietro Mascagni. Verdi, Simon Boccanegra adlı eserinde şehrin ortaçağ tarihinden esinlenmiştir. Şairler Dino Campana, Camillo Sbarbaro ve Giorgio Caproni Cenova'yı şiirsel çalışmalarının yinelenen bir unsuru haline getirmişlerdir. ⓘ
Ünlü Cenovalılar arasında Sinibaldo ve Ottobuono Fieschi (Papalar Innocent IV ve Adrian V), Giovanni Battista Cybo (Papa Innocent VIII) ve Giacomo della Chiesa (Papa Benedict XV), denizciler Christopher Columbus, Antonio de Noli sayılabilir, Enrico Alberto d'Albertis, Enrico de Candia (Malta Kontu Henry) ve Andrea Doria, besteciler Niccolò Paganini ve Michele Novaro, İtalyan vatanseverler Giuseppe Mazzini, Goffredo Mameli ve Nino Bixio, yazar ve çevirmen Fernanda Pivano, Şair Edoardo Sanguineti, Komünist politikacı Palmiro Togliatti, mimar Renzo Piano, sanat küratörü ve eleştirmeni Germano Celant, Fizik 2002 Nobel Ödülü sahibi Riccardo Giacconi, Edebiyat 1975 Nobel Ödülü sahibi Eugenio Montale, Delle Piane ailesinden saray ressamı Giovanni Maria delle Piane (Il Mulinaretto), sanatçılar Vanessa Beecroft, Enrico Accatino, komedyenler Gilberto Govi, Paolo Villaggio, Beppe Grillo, Luca Bizzarri, Paolo Kessisoglu ve Maurizio Crozza; şarkıcı-söz yazarları Fabrizio de André, Ivano Fossati, Umberto Bindi, Bruno Lauzi ve Francesco Baccini; sırasıyla Cassine ve Monfalcone'den olmalarına rağmen Luigi Tenco ve Gino Paoli de Cenevizli şarkıcı-söz yazarları olarak bilinmektedir; aktör Vittorio Gassman ve aktris Moana Pozzi, Carlo Guzzi ve Giovanni Ravelli ile birlikte motosiklet şirketi Moto Guzzi'yi tasarlayan Giorgio Parodi. ⓘ
Bazı raporlar denizci ve kaşif Giovanni Caboto'nun (John Cabot) da Cenova'dan olduğunu söylerken, diğerleri Savona'dan olduğunu söylemektedir. Cenovalı azizler arasında Romulus, Syrus, Cenovalı Catherine sayılabilir. Son kuşaklar arasında Andrea Bacchetti, Giulio Plotino, Sergio Ciomei, Lorenzo Cavasanti, Stefano Bagliano ve Fabrizio Cipriani gibi müzisyenlerin yanı sıra Michele Giugliano ve Roberto Dillon gibi akademisyen ve yazarlar, şehrin adının sanat, teknoloji ve kültür gibi farklı alanlarda uluslararası gündemde kalmasına yardımcı olmaktadır. ⓘ
Müzeler
- Accademia Ligustica di Belle Arti
- Albertis Kalesi
- Doge Sarayı, Cenova
- Edoardo Chiossone Doğu Sanatı Müzesi
- Galata - Museo del mare
- Galleria d'arte moderna (GAM)
- Cenova Deniz Feneri
- Mackenzie Kalesi
- Museo Civico di Storia Naturale di Genova
- Museo diocesano
- Santa Maria di Castello Müzesi
- Museo Giannettino Luxoro [it]
- Villa Croce Çağdaş Sanat Müzesi
- Museo del Risorgimento e istituto mazziniano [it]
- Sant'Agostino Müzesi [it]
- Museo navale di Pegli [it]
- Palazzo Bianco
- Palazzo Reale
- Palazzo Rosso
- Palazzi dei Rolli
- Palazzo Spinola di Pellicceria
- Raccolte Frugone
- Villa Durazzo-Pallavicini
- Wolfsoniana [it] ⓘ
Gezinti Alanları
Corso Italia, Albaro mahallesinde 2,5 km (1,6 mil) boyunca uzanmakta ve Foce ile Boccadasse mahallelerini birbirine bağlamaktadır. 1908'de inşa edilen gezinti yolu, Portofino burnuna doğru denize bakmaktadır. Başlıca görülecek yerler Punta Vagno'nun küçük deniz feneri, San Giuliano Manastırı ve Albaro Lido'sudur. ⓘ
Passeggiata Anita Garibaldi [it], denize bakan ve 2 kilometre (1,2 mil) uzunluğunda gezinti yolu, Nervi. ⓘ
"Circonvallazione a Monte" olarak adlandırılan ve aşağıdakileri içeren üst çevre yolunun gezinti yeri: Corso Firenze, Corso Paganini, Corso Magenta, Via Solferino, Corso Armellini. ⓘ
Cenova'nın merkezinden, Belvedere Castelletto, "Righi'nin bölgesi", "Santuario di Nostra Signora di Loreto", "Santuario della Madonnetta", "Santuario di San Francesco da Paola" gibi muhteşem yerlerin bulunduğu şehrin yüksek bölgelerine ulaşmak için yüksek saraylar ve "Creuze" arasındaki birçok antik yoldan birini takip ederek yürüyüş yapılabilir. ⓘ
Monte Fasce şehrin tam bir manzarasını sunmaktadır. ⓘ
Cenova Eyaleti'nin iç bölgelerine ulaşmak için Cenova dağları arasındaki 25 kilometrelik (16 mil) demiryolu olan Cenova - Casella Eski Demiryolu kullanılabilir. ⓘ
Uluslararası ilişkiler
İkiz şehirler - kardeş şehirler
Cenova Şehri, şu kentlerle kardeş şehir ilişkisi kurmuştur:
|
Baltimore, Maryland, Amerika Birleşik Devletleri
Beyoğlu, Türkiye .jpg){kind=link}
Cenova Şehrinin şu şehirlerle iş birliği anlaşması vardır:
Yekaterinburg, Rusya
Tirana, Arnavutluk- Sankt Petersburg, Rusya
Amersham, Birleşik Krallık
Buenos Aires, Arjantin- Tambov, Rusya
Varna, Bulgaristan
Guayaquil, Ekvador ⓘ
İşbirliği anlaşmaları
2013 yılı itibariyle Cenova'nın ikili anlaşmaları bulunmaktadır:
- Acqui Terme, İtalya
- Atina, Yunanistan
- Azuchi, Japonya
- Barselona, İspanya
- Belém, Brezilya
- Bogotá, Kolombiya
- Buenos Aires, Arjantin
- Capo di Ponte, İtalya
- Castelsardo, İtalya
- Köstence, Romanya
- Cremona, İtalya
- Dalian, Çin
- Deva, Romanya
- Guayaquil, Ekvador
- Havana, Küba
- Kaolack, Senegal
- Kiev, Ukrayna
- Lazkiye, Suriye
- Lille, Fransa
- Lyon, Fransa
- Mantua, İtalya
- El Mina, Lübnan
- Moskova, Rusya
- Nice, Fransa
- Ovada, İtalya
- La Paz, Bolivya
- Pizzo Calabro, İtalya
- Pointe-Noire, Kongo
- Polokwane, Güney Afrika
- Saint Petersburg, Rusya
- Santo Domingo, Dominik Cumhuriyeti
- Siena, İtalya
- Sousse, Tunus
- Sumqayıt, Azerbaycan
- Torino, İtalya
- Tursi, İtalya
- Valparaíso, Şili
- Varna, Bulgaristan
- Yekaterinburg, Rusya ⓘ
Konsolosluklar
- Arnavutluk
- Avusturya
- Belçika
- Bangladeş
- Brezilya
- Şili
- Kolombiya
- Kosta Rika
- Kıbrıs
- Çek Cumhuriyeti
- Danimarka
- Dominik Cumhuriyeti
- Ekvador
- El Salvador
- Estonya
- Finlandiya
- Fransa
- Almanya
- Yunanistan
- Gine
- Haiti
- Macaristan
- Kazakistan
- Letonya
- Litvanya
- Lüksemburg
- Malta
- Monako
- Hollanda
- Norveç
- Panama
- Peru
- Polonya
- Portekiz
- Kongo Cumhuriyeti
- Romanya
- Rusya
- San Marino
- Senegal
- Güney Afrika
- Güney Kore
- İspanya
- İsveç
- İsviçre
- Tayland
- Tunus
- Türkiye
- Uganda
- Birleşik Krallık
- Birleşik Devletler
- Uruguay ⓘ
Komşu komünler
Cenova komunünün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Arenzano, Bargagli, Bogliasco, Bosio (AL), Campomorone, Ceranesi, Davagna, Masone, Mele, Mignanego, Montoggio, Sant'Olcese, Sassello (SV), Serra Riccò, Sori, Tiglieto, Urbe (SV) ⓘ