İbibik
| Avrasya Toygarı ⓘ | |
|---|---|
| |
| Tamil Nadu'da yükseltilmiş taçlı birey | |
Koruma statüsü
| |
 En Az Endişe Verici (IUCN 3.1) ("Bayağı Toy Kuşu" olarak) | |
Bilimsel sınıflandırma 
| |
| Krallık: | Hayvanlar Alemi |
| Filum: | Kordalılar |
| Sınıf: | Kuşlar |
| Takım: | Bucerotiformes |
| Aile: | Upupidae |
| Cins: | Upupa |
| Türler: | U. epops
|
| Binom adı | |
| Upupa epops Linnaeus, 1758
| |
Avrasya hoopee (üreme)
Avrasya hoopee (yerleşik)
Avrasya hoopee (kışlayan)
Madagaskar Toygarı
Afrikalı hoopee ⓘ
Avrasya Toygarı (Upupa epops), Upupa cinsinin en yaygın türüdür. Siyah ve beyaz kanatları, uzun dik bir ibiği, siyah kuyruğu boyunca geniş beyaz bir bandı ve uzun, dar, aşağı doğru eğimli gagası ile kendine özgü tarçın renkli bir kuştur. Çağrısı yumuşak bir "oop-oop-oop" şeklindedir. Avrupa, Asya ve Afrika'nın kuzey yarısına özgüdür. Menzilinin kuzey kısmında göçmendir. Zamanının çoğunu yerde kurtçuk ve böcek arayarak geçirir. Yedi ila sekiz yumurta mevcut bir boşluğa bırakılır. Yumurtalar dişi tarafından kuluçkaya yatırılır ve eşzamanlı olarak çatlar. Bazı ornitologlar Afrika ve Madagaskar hoopolarını Avrasya hoopolarının alt türleri olarak ele alır. ⓘ
İbibik (Upupa epops), çavuş kuşu adı ile de bilinen, Gökkuzgunumsular (Coraciiformes) takımının, ibibikgiller (Upupidae) familyasında yer alan tek kuş türü. Uzunluğu 28 cm kadar, gagası uzun yay biçiminde, tüyleri turuncu-kahverengi olup başı sorguçlu, kısa kanatlı bir kuştur. Bazı Türkiye Türkçesi ağızlarında baltalı olarak da geçer. ⓘ
Hüthüt veya hüdhüd (Arapça: هدهد / hudhud) olarak da isimlendirilir. Bu adı eşleşme dönemlerinde çıkardıkları sesten dolayı aldığı düşünülür. ⓘ
Taksonomi
Avrasya Toygarı resmi olarak 1758 yılında İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus tarafından Systema Naturae adlı eserinin onuncu baskısında tanımlanmıştır. Linnaeus, daha önce Fransız doğa bilimci Pierre Belon ve İsviçreli doğa bilimci Conrad Gessner tarafından yapılan ve her ikisi de 1555 yılında yayınlanan tanımlara atıfta bulunmuştur. Linnaeus, Avrasya Toygarı'nı kuzey kelaynak kuşu ve kırmızı gagalı kız kuşu ile birlikte Upupa cinsine yerleştirmiş ve Upupa epops binomial ismini türetmiştir. Özel epitet epops, Antik Yunancada çuha kuşu anlamına gelmektedir. ⓘ
Alt türler
Kristin tarafından Avrasya Toygarı'nın dokuz alt türü tanınmaktadır (2001 Dünya Kuşları El Kitabı'nda). Çoğunlukla boyut ve tüylerdeki renk derinliği bakımından farklılık gösterirler. Bir alt tür daha önerilmiştir: Kuzeybatı Hindistan'da U. e. orientalis. ⓘ
| Alt türler | Üreme aralığı | Ayırt edici özellikler ⓘ |
|---|---|---|
| U. e. epops Linnaeus, 1758 |
Kuzeybatı Afrika, Kanarya Adaları ve Avrupa'dan güney orta Rusya'ya, kuzeybatı Çin'e ve güneyden kuzeybatı Hindistan'a kadar. | Aday gösterin |
| U. e. ana dal Brehm C.L., 1855 |
Kuzeydoğu Afrika | Nominattan daha büyük, daha uzun gagalı, daha dar kuyruk bandı, daha gri üst parçalar |
| U. e. senegalensis Swainson, 1913 |
Senegal'den Etiyopya'ya | Nominattan daha küçük, daha kısa kanatlı |
| U. e. waibeli Reichenow, 1913 |
Kamerun'dan Kuzey Kenya'ya | U. e. senegalensis gibi ancak daha koyu tüyler ve kanatlarda daha fazla beyaz |
| U. e. saturata Lönnberg, 1909 |
Japonya, Sibirya'dan Tibet ve Güney Çin'e | Nominate gibi, daha gri manto, daha az pembe alt kısım |
| U. e. ceylonensis Reichenbach, 1853 |
Hint Alt Kıtası | Nominattan daha küçük, genel olarak daha kızıl, tepesinde beyaz yok |
| U. e. longirostris Jerdon, 1862 |
Güneydoğu Asya | Nominasyondan daha büyük, soluk |
Açıklama
.jpg)
_at_Hodal_I_IMG_9225.jpg)
Avrasya Toygarı, 25-32 cm (9,8-12,6 inç) uzunluğunda, 44-48 cm (17-19 inç) kanat açıklığına sahip orta büyüklükte bir kuştur. Ağırlığı 46-89 g (1,6-3,1 oz) arasındadır. Tür, tabanı açık kahverengi olan siyah uzun, ince sivrilen gagasıyla oldukça ayırt edicidir. Başın güçlendirilmiş kas yapısı, toprağın içini araştırırken gaganın açılmasını sağlar. Toy kuşunun güçlü uçuş yeteneğine sahip geniş ve yuvarlak kanatları vardır; bunlar kuzeydeki göçmen alt türlerde daha büyüktür. Toy kuşu, her vuruşun ya da kısa vuruş dizisinin sonunda kanatların yarı kapanması nedeniyle dev bir kelebeğinkine benzeyen karakteristik dalgalı bir uçuşa sahiptir. Yetişkinler tüy dökümüne üreme mevsiminden sonra başlayabilir ve kış için göç ettikten sonra da devam edebilir. ⓘ
Çağrı tipik olarak üç heceli bir oop-oop-oop'tur, bu da İngilizce ve bilimsel isimlerine yol açabilir, ancak iki ve dört heceli de yaygındır. İngilizce ve bilimsel isimlerin alternatif bir açıklaması, kuşun Fransızca adı olan ve tepeli anlamına gelen huppée'den türetilmiş olmalarıdır. Himalayalar'da bu ötüşler Himalaya guguk kuşu (Cuculus saturatus) ile karıştırılabilir, ancak guguk kuşu tipik olarak dört nota çıkarır. Diğer ötüşleri arasında alarm halindeyken çıkardığı hırıltılı vıraklamalar ve tıslamalar yer alır. Dişiler, erkek tarafından beslenirken kur yapma sırasında hırıltılı bir nota üretir. ⓘ
Dağılım ve yaşam alanı
Avrasya Toygarı Avrupa, Asya, Kuzey Afrika ve kuzey Sahra Altı Afrika'da yaygındır. Avrupa ve Kuzey Asya kuşlarının çoğu kışın tropik bölgelere göç eder. Avrupa'da üreyenler genellikle Sahraaltı Afrika'nın Sahel kuşağına göç eder. Kuşlar ağırlıklı olarak geceleri göç eder. Buna karşılık, Afrika popülasyonları tüm yıl boyunca yerleşiktir. Bu tür Alaska'da serseri olarak yaşamaktadır; U. e. saturata 1975 yılında Yukon Deltası'nda kaydedilmiştir. Toy kuşlarının Avrupa'daki yayılış alanlarının kuzeyinde ve güney İngiltere'de bol miktarda çekirge ve benzeri böceklerin bulunduğu sıcak ve kurak yaz aylarında üredikleri bilinmektedir. 1980'lerin başından itibaren kuzey Avrupa popülasyonlarının muhtemelen iklimdeki değişiklikler nedeniyle azaldığı bildirilmiştir. 2015 yılında İrlanda'da rekor sayıda Toy kuşu kaydedilmiş, ülkenin güneybatısında en az 50 kuş görülmüştür. Bu sayı, 65 bireyin görüldüğü 1965 yılından bu yana kaydedilen en yüksek sayıdır. ⓘ
Toy kuşunun yaşam alanı için iki temel gereksinimi vardır: üzerinde beslenebileceği çıplak veya az bitkili zemin ve yuva yapabileceği oyukların (ağaçlar, kayalıklar ve hatta duvarlar, yuva kutuları, samanlıklar ve terk edilmiş yuvalar gibi) bulunduğu dikey yüzeyler. Bu gereksinimler çok çeşitli ekosistemlerde sağlanabilir ve sonuç olarak Toy kuşu fundalıklar, ormanlık bozkırlar, savanlar ve otlakların yanı sıra ormanlık alanlar gibi çok çeşitli habitatlarda yaşar. ⓘ
Toy kuşları, Seylan ve Batı Ghats gibi bazı bölgelerde yağmura tepki olarak mevsimsel hareketler yaparlar. Kuşlar Himalayalar boyunca göç sırasında yüksek irtifalarda görülmüştür. Bir tanesi ilk Everest Dağı keşif gezisinde yaklaşık 6.400 m'de (21.000 ft) kaydedilmiştir. ⓘ
Davranış ve ekoloji
Uzun zamandır savunma amaçlı bir duruş olduğu düşünülen bu duruşta hoopolar, kanatlarını ve kuyruklarını yere doğru açarak ve başlarını yukarı doğru eğerek güneşlenirler; genellikle kanatlarını katlar ve yarı yolda önlerine bakarlar. Ayrıca toz ve kum banyosu yapmaktan da hoşlanırlar. ⓘ
Yiyecek ve beslenme
_juvenile_in_nest_box.jpg)
Avrasya Toygarı'nın diyeti çoğunlukla böceklerden oluşur, ancak küçük sürüngenler, kurbağalar ve tohumlar ve meyveler gibi bitki maddeleri de bazen alınır. Genellikle yerde beslenen yalnız bir avcıdır. Daha nadiren havada beslenirler; güçlü ve yuvarlak kanatları onları hızlı ve manevra kabiliyetine sahip kılar ve sürü halindeki çok sayıda böceğin peşine düşerler. Daha yaygın olarak beslenme tarzları, nispeten açık zeminde adımlamak ve gagalarının tüm uzunluğu ile zemini araştırmak için periyodik olarak durmaktır. Böcek larvaları, pupaları ve köstebek cırcır böcekleri gaga tarafından tespit edilir ve güçlü ayaklarıyla ya çıkarılır ya da kazılır. Hoopolar ayrıca yüzeydeki böceklerle beslenir, yaprak yığınlarını deler ve hatta gagalarını büyük taşları kaldırmak ve ağaç kabuklarını soymak için kullanır. Yaygın besin maddeleri arasında cırcır böcekleri, çekirgeler, böcekler, kulağakaçanlar, ağustosböcekleri, karınca aslanları, böcekler ve karıncalar bulunur. Bunların uzunluğu 10 ila 150 mm (3⁄8 ila 5+7⁄8 inç) arasında değişebilir ve tercih edilen av boyutu yaklaşık 20-30 mm'dir (3⁄4-1+1⁄8 inç). Daha büyük avlar, öldürmek ve kanat ve bacak gibi sindirilemeyen vücut parçalarını çıkarmak için yere ya da tercih edilen bir taşa vurulur. ⓘ
Etiyopik ve Palearktik bölgelerin ağaçlık ve bağlık yerinde yaşarlar. Yaşlı ağaç bulunan açık yerlerde, çam orman veya yaprağını döken ormanlarda, meyve bahçelerinde ve bağlarda yerleşirler. Açık arazide bulunabildiği gibi şehir parklarında da rastlanabilir. ⓘ
Her çeşit oyukta ve kovukta yuvalarını yaparlar ve insana rahatlıkla alışırlar. Haşere, böcek, böcek larvaları, salyangoz ve solucanlarla beslenirler. Sivri ve uzun gagaları ile toprağı eşerek çıkardığı kurtçukları havaya fırlatıp gagasını açarak havada kapmayı severler. ⓘ
Üreme
Toy kuşu cinsi tek eşlidir, ancak çift bağı görünüşe göre yalnızca tek bir mevsim sürer ve bölgeseldir. Erkek, bölgenin kendisine ait olduğunu ilan etmek için sık sık çağrı yapar. Rakip erkekler (ve bazen dişiler) arasında kovalamaca ve kavgalar yaygındır ve acımasız olabilir. Kuşlar gagalarıyla rakiplerini bıçaklamaya çalışır ve bireyler zaman zaman kavgalarda kör olur. Yuva bir ağaç ya da duvardaki bir deliktedir ve dar bir girişi vardır. Yuva astarsız olabilir ya da çeşitli artıklar toplanabilir. Yumurtaların kuluçkaya yatırılmasından yalnızca dişi sorumludur. Debriyaj büyüklüğü konuma göre değişir: Kuzey Yarımküre'deki kuşlar Güney Yarımküre'dekilere göre daha fazla yumurta bırakır ve daha yüksek enlemlerdeki kuşlar ekvatora yakın olanlara göre daha büyük kuluçkaya yatar. Orta ve kuzey Avrupa ile Asya'da kavrama büyüklüğü 12 civarındayken, tropik bölgelerde dört, subtropik bölgelerde ise yedi civarındadır. Yumurtalar bırakıldıklarında yuvarlak ve süt mavisidir, ancak giderek kirlenen yuvada hızla renk değiştirirler. Ağırlıkları 4,5 g'dır (0,16 oz). Yedek bir kavrama mümkündür. ⓘ
Türün kuluçka süresi 15 ila 18 gün arasındadır ve bu süre zarfında erkek dişiyi besler. Kuluçka ilk yumurta bırakılır bırakılmaz başlar, bu nedenle civcivler eşzamanlı olarak doğar. Civcivler yumurtadan tüylü bir örtü ile çıkar. Yaklaşık üç ila beşinci günlerde, yetişkin tüyleri haline gelecek olan tüy tüyleri ortaya çıkar. Yavrular 9 ila 14 gün boyunca dişi tarafından bakılır. Dişi daha sonra yiyecek getirme görevinde erkeğe katılır. Yavrular 26 ila 29 gün içinde yumurtadan çıkar ve yaklaşık bir hafta daha ebeveynleriyle birlikte kalır. Toy kuşları yumurtadan çıkarken eşzamansızlık gösterirler, bunun da yiyecek az olduğunda yavruların azalmasına olanak sağladığı düşünülmektedir. ⓘ
Toy kuşları yuvada iyi gelişmiş avcı karşıtı savunmalara sahiptir. Kuluçkaya yatan ve kuluçkaya yatan dişinin üropigial bezi hızlı bir şekilde kötü kokulu bir sıvı üretecek şekilde modifiye edilir ve yavruların bezleri de bunu yapar. Bu salgılar tüylere sürülür. Çürümüş et gibi kokan bu salgının yırtıcıları caydırmaya yardımcı olduğu, parazitleri uzaklaştırdığı ve muhtemelen antibakteriyel bir madde görevi gördüğü düşünülmektedir. Salgılar yavrular yuvadan ayrılmadan kısa bir süre önce kesilir. Altı günlükten itibaren yavrular dışkılarını davetsiz misafirlere yöneltebilir ve onlara yılan gibi tıslarlar. Yavrular ayrıca gagalarıyla ya da tek kanatlarıyla saldırırlar. ⓘ
Yuvasını ağaç kovuklarında veya yüksek toprak deliklerinde yapar. Türkiye'de yazın kuluçkaya yatarlar. Kuluçka zamanı kuyruk bezinden ağır bir koku yayılır. Dişileri 4-12 adet açık mavi veya zeytuni kahverengi yumurtalar üzerinde 16 gün kuluçkaya yatarlar. Kuluçka sırasında erkek dişiyi besler. Yavrular dışkı atarak düşmanlarından kendilerini korurlar. ⓘ
İnsanlarla ilişkileri
002.jpg)
Avrasya Toygarı'nın beslenmesi, zararlı bir orman zararlısı olan alaylı güve pupaları gibi insanlar tarafından zararlı olarak kabul edilen birçok türü içerir. Bu nedenle tür, birçok ülkede yasalar kapsamında koruma altına alınmıştır. ⓘ
Toy kuşları kendine özgü kuşlardır ve yayılış alanlarının büyük bölümünde kültürel bir etki yaratmışlardır. Eski Mısır'da kutsal sayılmış ve "mezarların ve tapınakların duvarlarında tasvir edilmişlerdir". Eski Krallık döneminde, Toy kuşu ikonografide çocuğun babasının varisi ve halefi olduğunu gösteren sembolik bir kod olarak kullanılmıştır. Minos Girit'inde de benzer bir konuma ulaşmışlardır. ⓘ
Tevrat, Levililer 11:13-19'da çulluklar iğrenç ve yenmemesi gereken hayvanlar arasında sayılmıştır. Ayrıca Tesniye 14:18'de de koşer olmayan hayvanlar arasında sayılmıştır. ⓘ
Toy kuşu Kuran'da da geçer ve Neml Suresi 27:20-22'de "Hudhud" (هدهد) olarak bilinir: "Ve Süleyman kuşlar arasında aradı ve dedi: Nasıl oluyor da ben Toy kuşunu görmüyorum, yoksa o gaipler arasında mı? (20) Andolsun, ben onu ağır bir cezaya çarptıracağım veya onu öldüreceğim ya da o bana apaçık bir mazeret getirecektir. (21) Fakat o, gelmekte gecikmedi ve dedi ki Ben senin bilmediğin bir şey öğrendim ve sana Saba'dan kesin bir haberle geldim." ⓘ
Toy kuşları İran'da erdemin sembolü olarak görülürdü. Farsça şiir kitabı Kuşlar Konferansı'nda ("Mantık al-Tayr", Attar) bir Toy kuşu kuşların lideriydi ve kuşlar bir kral aradıklarında Toy kuşu Simurg'un kuşların kralı olduğuna işaret eder. ⓘ
Toy kuşları Avrupa'nın büyük bölümünde hırsız, İskandinavya'da ise savaş habercisi olarak görülürdü. Estonya geleneğinde, Toy kuşları ölüm ve yeraltı dünyası ile güçlü bir şekilde bağlantılıdır; ötüşlerinin birçok insan veya sığır için ölümün habercisi olduğuna inanılır. ⓘ
Toy kuşu, Aristophanes'in Antik Yunan komedisi Kuşlar'da kuşların kralıdır. Ovid'in Metamorphoses adlı eserinin 6. kitabında Trakya Kralı Tereus, karısı Procne'nin kız kardeşi Philomela'ya tecavüz eder ve dilini keser. Procne intikam almak için oğulları Itys'i öldürür ve babasına yahni olarak sunar. Tereus bir tabakta servis edilen çocuğun başını görünce kılıcını çeker ama tam kız kardeşleri öldürmeye kalkıştığı sırada onlar kuşa dönüşür - Procne bir kırlangıca, Philomela ise bir bülbüle. Tereus'un kendisi de bir epops'a (6.674), Dryden tarafından lapwing, John Gower tarafından Confessio Amantis'te lappewincke (lappewinge) ya da A.S. Kline'ın çevirisinde hoopoe olarak çevrilmiştir. Kuşun ibiği kraliyet statüsüne işaret ederken, uzun ve keskin gagası da vahşi doğasının bir sembolüdür. İngiliz çevirmenler ve şairler, ibiğini göz önünde bulundurarak akıllarında muhtemelen kuzey lapwing kuşunu tutmuşlardır. ⓘ
Toy kuşu, Mayıs 2008'de ülkenin 60. yıldönümüyle bağlantılı olarak 155.000 vatandaşın katıldığı ulusal bir anket sonucunda beyaz gözlüklü bülbülü geride bırakarak İsrail'in ulusal kuşu olarak seçilmiştir. Toy kuşu Johannesburg Üniversitesi'nin logosunda yer alır ve Üniversite sporlarının resmi maskotudur. Almanya'nın Armstedt ve Brechten belediyelerinin armalarında hoopo vardır. ⓘ
Fas'ta çengel boynuzlu atlar canlı olarak ve tıbbi ürün olarak başta aktar dükkanları olmak üzere pazarlarda satılmaktadır. Bu ticaret düzenlenmemiştir ve yerel halk için potansiyel bir tehdittir ⓘ
CGI ile geliştirilmiş üç hoopo, topluca "tittifer" olarak adlandırılan diğer kuşlarla birlikte BBC çocuk televizyon dizisi In the Night Garden'da sık sık bir şarkıyı ıslıkla çalarken gösteriliyor.... ⓘ
Koruma
Avrasya Toygarı, IUCN tarafından "En az endişe duyulan" türler arasında listelenmiştir. Buna rağmen tür, 2008 yılından bu yana örgüte göre sürekli bir düşüş içindedir ve bunun nedenleri habitat kaybı ve aşırı avlanmadır. ⓘ
Avlanma Güney Avrupa ve Asya'da endişe kaynağıdır. ⓘ
Avrupa'da, Toy kuşu bazı bölgelerde tehdit altında olmasına rağmen istikrarlı bir nüfusa sahip görünmektedir. Kuş İsveç'te nesli tükenmiş ve Polonya'da "aktif koruma gerektiren" tür olarak kabul edilmektedir. Tür İsviçre'de iyileşmiş ve istikrar kazanmıştır, ancak tür savunmasız olmaya devam etmektedir ⓘ
İnanışlar
Eşine olan bağlılığı, eşi ölünce yeni bir eş aramaması, yaşlandıklarında anne ve babasının yiyeceklerini temin etmesi, annesi öldüğünde uygun bir yer buluncaya kadar onu başında taşıması özellikleri bulunan hüthüt hakkında, İslami gelenekte başındaki tepeliğin anne-babasına karşı olan bu hürmetkârlığı sonucu verildiği inancı görülür. Benzer inanışlar Yunanlar ve Romalılarda da görülür. ⓘ
Çok uzaklardaki suyu havadan görebilme ve keşfedebilme yeteneği ile Süleyman peygambere ve ordusuna kılavuzluk ettiğine inanılan hüthüdün ‘hüd hüd’ şeklinde ötmesi gizli şeyleri göstermek için "orada orada" demesinden ibaret olduğu da rivayet edilir. Rüyada bu kuşun görülmesi suya kavuşma, sıkıntıdan kurtulma, uzaktan haber alma, misafir gelmesi, emniyette olmak şeklinde yorumlanmıştır. ⓘ
Dinî kaynaklarda
Mürg-i Süleyman adı ile de bilinen hüdhüd, Kur'an'da kendisine kuş dilinin öğretildiği ifade edilen (Kur'an 27:16) Süleyman peygambere Saba Melikesi Belkıs hakkında haber getiren (Kur'an 27:22-27) ve Süleyman'ın irşat mektubunu Belkıs'a ulaştıran (Kur'an 27:28-29) kuş olarak anılmaktadır. Hüdhüd kelime olarak Neml suresinin 20. ayetinde geçmektedir. ⓘ
| “ | (Süleyman) kuşları gözden geçirdi ve şöyle dedi: Hüdhüd'ü niçin göremiyorum? Yoksa kayıplara mı karıştı? Kur'an 27:20 | „ ⓘ |
Hadis kaynaklarına göre hüthüt, göçeğen kuşu (sarı ve yeşil renkli ağaçkakan kuşu, surad), karınca ve arının öldürülmesi yasaklanmıştır. Bu yasaklamanın sebebi olarak Süleyman’a su bulması ve elçilik görevi yapması gösterilir. Hüdhüd eti Hanefi ve Malikiler'e göre mekruh, Şafii ve Hambeliler'e göre haramdır. ⓘ
Edebi eserlerde
Hüdhüd, Feridüddin Attar'ın Mantık-ut Tayr adlı vahdet-i vücud felsefesine dayanan tasavvuf eserinde mürşid-i kamili simgeleyen rehber kuştur. Bu esere göre, kendilerine padişah arayan kuşlar içlerinde en bilge görülen Hüdhüd öncülüğünde Simurg’u bulmak için Kaf Dağı'na doğru yola çıkarlar.Yolda karşılaşılan engelleri aşabilen otuz kuş kalır ve kuşlar "otuz kuş" demek olan Simurg'un kendileri olduğunu anlarlar. Daha sonra hepsi güneşte kaybolarak fenafillaha ulaşır ve bekabillahı yaşamaya başlarlar. ⓘ
Mesneviler dışındaki divan edebiyatı örneklerinde mazmun, mesel veya motif olarak yer alır. Divan şiirinde Hüthüt, Belkıs, Seba, Süleyman kelimelerini bir beyitte toplayıp ustalıklı tenasüpler yapma geleneği görülür:
|
|
|||||||||||||
Cân hüdhüdü ve dil hüdhüdü olarak da karşımıza çıkan bu kuş, divanlarda ayrıca sâhib-i külâh, mürg-i hüdhüd, hüdhüd-i bînâ, hüdhüd-i hidayet, hüdhüd-i peygâm, hüdhüd-i ümmîd, hüdhüd-i Kuds-âşiyân, hüdhüd-i tâc-âver-i ma’nâ olarak da yer almıştır. Kuvvetli ileriyi görme yetisi (şiddet-i basar) ve görünmeyen şeylerden haber vermesi özellikleri de divan şiirlerinde kullanılmıştır:
|
|
|||||||||
Arap şiirinde de hüthütün görme gücüne işaret edilmiş ve mesellerde yer almıştır. Türkçe türkü, şarkı ve şiirlerde sıklıkla ibibik kelimesi de kullanılır:
| “ | Kara gözlüm efkarlanma gül gayrı İbibikler öter ötmez ordayım Mektubunda diyorsun ki gel gayrı Vatan borcu biter bitmez ordayım. Bekir Sıtkı Erdoğan |
„ ⓘ |
İsrail'in sembolü
29 Mayıs 2008 tarihinde İsrail'de askerler ve öğrencilerin katılımıyla yapılan oylamada, ülkenin ulusal kuşu seçilmiştir. Katılanların üçte birinden fazlasının oyunu alan ibibiğin seçildiği, Cumhurbaşkanı Şimon Peres tarafından düzenlenen bir törenle kamuoyuna duyurmuştur. ⓘ