Bari
| Bari | |
|---|---|
|
Comune di Bari | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
 Bari'nin İtalya ve Puglia Bölgesi'nde konumu | |
| Ülke |
 İtalya |
| Bölge | Puglia |
| İl | Bari ili |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Antonio Decaro (Demokratik Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 116,20 km² (4.480 mil²) |
| Rakım | 5 m (16 ft) |
| Nüfus (31.5.2010) | |
| • Toplam | 319.978 |
| • Yoğunluk | 2.758,43/km² (714.430/mil²) |
| • Metropol | Yak. 1.000.000 |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Alan kodu | 080 |
|
Resmî site http://www.comune.bari.it/ | |
Bari, İtalya'nın güneydoğusunda Adriyatik Denizi kenarında bir liman kentidir. Puglia bölgesinin ve aynı adlı Bari ilinin merkezidir. Bari belediyesi sınırları içinde (2010 itibarıyla) nüfus 319.978 kişi, varoş belediyeleriyle birlikte (yak. 230 km² lik) şehirsel alanda nüfus 653.028 ve metropoliten Bari bölgesinde yaklaşık 1 milyondur. ⓘ
Güney İtalya'nın yarımadasındaki Napoli'den sonra ikinci büyük kenti olan Bari, büyük bir bölgesel merkez ve özellikle Akdeniz'in doğu kesimiyle ilişkilerde önemli bir ticaret (Levante Fuarı) kentidir. Yakın dönemde geleneksel sanayilere, besin sanayisi, kimya, dokuma ve makine sanayileri eklenmiştir. Eski kentin yer aldığı burun, eski ve yeni limanları ayırır; arkada yer alan 19. yüzyıl kenti, dama tahtası biçiminde bir plana göre kurulmuştur. ⓘ
Bari
Bare (Napoliten) ⓘ | |
|---|---|
Komün | |
| Comune di Bari | |
Bari'den bir kolaj, Sol üstte: Swabian Kalesi, Sağ üst: Pane e Pomodoro Plajı'nda gece, Sol alt: Ferrarese Meydanı, Sağ alt üst: Andrea da Bari caddesindeki Bari Üniversitesi, Sağ altta: Punta Perotti sahil bölgesinin görünümü | |
|
Bayrak  Arma | |
  Bari Bari'nin İtalya'daki konumu  Bari Bari (Apulia) | |
| Koordinatlar: 41°07′31″N 16°52′0″E / 41.12528°N 16.86667°EKoordinatlar: 41°07′31″N 16°52′0″E / 41.12528°N 16.86667°E | |
| Ülke | İtalya |
| Bölge | Apulia |
| Metropol şehir | Bari (BA) |
| Hükümet | |
| - Belediye Başkanı | Antonio Decaro (PD) |
| Alan | |
| - Toplam | 117 km2 (45 sq mi) |
| Yükseklik | 5 m (16 ft) |
| Nüfus (1 Ocak 2019) | |
| - Toplam | 316,491 |
| - Yoğunluk | 2.700/km2 (7.000/q mi) |
| Demonim(ler) | Barese |
| Saat dilimi | UTC+1 (CET) |
| - Yaz (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Posta kodu | 70121-70132 |
| Arama kodu | 080 |
| ISTAT kodu | 072006 |
| Koruyucu aziz | Aziz Nicholas |
| Azizler Günü | 8 Mayıs |
| Web sitesi | Resmi web sitesi |
Bari (/ˈbɑːri/ BAR-ee, İtalyanca: [ˈbaːri] (
dinle); Barese: Bare [ˈbæːrə]; Latince: Barium), İtalya'nın güneyinde Adriyatik Denizi kıyısında yer alan Apulia bölgesinin ve Bari Metropolitan Şehri'nin başkentidir. Napoli'den sonra Güney İtalya anakarasının en önemli ikinci ekonomik merkezidir. Bir liman ve üniversite kenti olmasının yanı sıra Aziz Nicholas şehridir. Kentin nüfusu 315.284 olup 116 kilometrekarelik (45 sq mi) bir alana yayılmıştır, kentsel alanın nüfusu ise 750.000'dir. Metropoliten alanın nüfusu ise 1,3 milyondur. ⓘ
Bari dört farklı kentsel bölümden oluşmaktadır. Kuzeyde, iki modern liman arasındaki yarımada üzerinde, Aziz Nikolaos Bazilikası, San Sabino Katedrali (1035-1171) ve Frederick II için inşa edilen Hohenstaufen Kalesi'nin yer aldığı, günümüzde önemli bir gece hayatı bölgesi olan eski şehir yer almaktadır. Güneyde ise Joachim Murat tarafından inşa ettirilen ve şehrin modern kalbi olan Murat Mahallesi yer almakta olup, bu mahalle dikdörtgen bir ızgara plan üzerine kurulmuş olup, deniz kenarında bir gezinti yeri ve başlıca alışveriş bölgesini (via Sparano ve via Argiro) barındırmaktadır. ⓘ
Bari'nin merkezini çevreleyen modern yerleşim bölgeleri 1960'lı ve 1970'li yıllarda, şehir surlarındaki kapılardan dışarı doğru uzanan yollar boyunca gelişen eski banliyölerin yerine inşa edilmiştir. Buna ek olarak, dış banliyöler 1990'larda hızla gelişmiştir. Şehirde, birçok Avrupa şehrine bağlantıları olan, yeniden geliştirilmiş bir havalimanı olan Karol Wojtyła Havalimanı bulunmaktadır. ⓘ
Tarihçe
Antik Çağ
Antik çağda Barium olarak bilinen Bari'nin kendisi, Iapygian Peuceti'nin bir limanıydı. Etymologicum Magnum'un yazarları, antik yazarların Barium hakkında Messapic'teki "ev" kelimesi olarak açıkladıkları bir etimolojiyi korumuşlardır. Şehir Roma döneminden önce güçlü Yunan etkilerine sahipti. Antik Yunanca'da Βάριον olarak biliniyordu. MÖ 3. yüzyılda Roma Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu ve daha sonra Romalılaştırıldı. Kent, sahil yolu ile Via Traiana arasındaki kavşak noktası ve doğuya doğru ticaret için bir liman olarak stratejik bir önem kazandı; Tarentum'a giden bir yan yol Barium'dan geçiyordu. MÖ 181 gibi erken bir tarihte adı geçen limanı, günümüzde olduğu gibi antik çağda da muhtemelen bölgenin başlıca limanıydı ve balıkçılığın merkeziydi. Bari'nin ilk tarihi piskoposu 347 yılında Sardica Konsili'nde adı geçen Gervasius'tur. Piskoposlar 10. yüzyıla kadar Konstantinopolis Patriğine bağlıydı. ⓘ
Orta Çağ
Gotik Savaşları'nın yıkımlarından sonra, Longobard yönetimi altında, diğer güney şehirlerindeki benzer yazılı anayasaları etkileyen Consuetudines Barenses adlı bir dizi yazılı düzenleme oluşturulmuştur. Bari, Normanların gelişine kadar Longobardlar ve Bizanslılar tarafından yönetilmeye devam etmiş, sadece zaman zaman kesintiye uğramıştır. ⓘ
Bu dönem boyunca ve aslında Orta Çağ boyunca Bari, Akdeniz'in başlıca köle depolarından biri olarak hizmet vermiş ve Slav köle ticareti için merkezi bir konum sağlamıştır. Köleler çoğunlukla Venedik tarafından Dalmaçya'dan, Kutsal Roma İmparatorluğu tarafından şimdiki Prusya ve Polonya'dan ve Bizanslılar tarafından Balkanlar'ın başka yerlerinden ele geçiriliyor ve genellikle Bizans İmparatorluğu'nun diğer bölgelerine ve (çoğunlukla) Akdeniz'i çevreleyen Müslüman devletlere gönderiliyordu: Abbasi Halifeliği, Kurtuba Emevi Halifeliği, Sicilya Emirliği ve Fatımi Halifeliği (Sakalaba Memlükleri lejyonları için Bari pazarından satın alınan Slavlara güveniyordu). ⓘ
Bari 20 yıl boyunca Bari Emirliği'nin merkezi olmuştur; şehir 847 yılında Beneventolu Radelchis I tarafından buraya yerleştirilen paralı garnizonun bir parçası olan ilk emirleri Kalfun tarafından ele geçirilmiştir. Bizans donanmasının desteğiyle İmparator Louis II'nin beş yıl süren seferinin ardından 871 yılında şehir fethedilmiş ve emirlik ortadan kaldırılmıştır. Chris Wickham, Louis'nin Bari'yi önce küçültmek sonra da işgal etmek için beş yıl boyunca seferler düzenlediğini, "sonra da sadece Bizans/Slav deniz ablukasına maruz kaldığını" belirtir; "en azından Frankların gözünde" diye ekleyerek başarı için "övgüyü Louis'nin aldığını" söyler ve bu başarıdan sonra uzun süre güney İtalya'da kalarak "neredeyse imkânsızı başardığını: Beneventalılar, Salernitalılar, Napolililer ve Spoletalıların kendisine karşı ittifak kurduğunu; daha sonraki kaynaklarda Sawadān'ın da buna dâhil olduğunu" belirterek sözlerini bitirir. 885 yılında Bari, yerel Bizans katapanının ya da valisinin ikametgâhı oldu. Lombard soyluları Bari'li Melus ve kayınbiraderi Dattus'un Bizans valiliğine karşı başarısız isyanı (1009-1011), Cannae Savaşı'nda (1018) kesin olarak bastırılmış olsa da, Norman maceraperest müttefiklerine bölgede ilk dayanak noktasını sundu. 1025 yılında Başpiskopos Byzantius yönetimindeki Bari, Roma'ya bağlandı ve "taşra" statüsü verildi. ⓘ
1071 yılında Bari, üç yıllık bir kuşatmanın ardından Robert Guiscard tarafından ele geçirildi. ⓘ
Basilica di San Nicola, Bizans topraklarında bulunan Likya'daki Myra'dan gizlice getirilen bu azizin kalıntılarını almak için 1087 yılında kurulmuştur. Aziz, Myra'lı Aziz Nicholas'tan Bari'li Aziz Nicholas'a dönüşmeye başlamış ve Bari ekonomisinin merkezinde yer alan hacıların ilgisini çekmeye başlamıştır. ⓘ
1095 yılında Ermiş Petrus burada ilk haçlı seferini vaaz etti. Ekim 1098'de, 1089'da Bazilikayı kutsamış olan Urban II, Anselm'in Papa'nın yanında oturarak ustalıkla savunduğu İman'daki filioque maddesi konusunda Yunanlılar ve Latinleri uzlaştırmak amacıyla toplanan bir dizi sinoddan biri olan Bari Konsili'ni topladı. Yunanlılar Latin düşünce tarzını kabul etmedi. ⓘ
Bari'de 1117 yılında başpiskopos Riso'nun öldürülmesiyle bir iç savaş patlak verdi. Bari'nin kontrolü yerli bir Lombard olan Grimoald Alferanites tarafından ele geçirildi ve Normanlara karşı lord seçildi. 1123 yılına gelindiğinde Bizans ve Venedik ile bağlarını güçlendirmiş ve gratia Dei et beati Nikolai barensis princeps unvanını almıştır. Grimoald şehrinde Aziz Nikolaos kültünü artırdı. Daha sonra Sicilyalı Roger II'ye biat etti, ancak isyan etti ve 1132'de yenildi. ⓘ
Bari, 1155 ve 1158 yılları arasında Manuel I Komnenos tarafından işgal edilmiştir. Lombard bir tüccarın oğlu olan Bari'li Maio (ölümü 1160), Norman Sicilya'sının büyük amirallerinin üçüncüsüydü. ⓘ
1246 yılında Bari yağmalandı ve yerle bir edildi; Kutsal Roma İmparatoru ve Sicilya Kralı Frederick II, Baris kalesini onardı ancak daha sonra birkaç kez yıkıldı. Bari her seferinde toparlanmıştır. ⓘ
Roma döneminde bir karayolları kavşağı olan Bari, sırasıyla, Lombardların ve Bizanslıların eline geçti. 841 yılında Araplar tarafından fethedildi ve 871'e dek Abbasi egemenliğinde kaldı. 11. yüzyılın başında özgür bir kentken, 1071'de Roberto Guiscardo tarafından ele geçirildi. Ortaçağ'da, Haçlı seferlerinin başlangıç noktası olan zengin bir kentti. 1813'te Napoléon'un generallerinden Murat kente bugünkü ilk şeklini verdi. Modern kent, 1860'tan sonra hızla gelişti. ⓘ
Erken modern dönem
Napoli prensesi ve Milano Dükü Gian Galeazzo Sforza'nın dul eşi Isabella d'Aragona, 1499-1524 yılları arasında ikamet ettiği kaleyi büyütmüştür. Polonya Kraliçesi Bona Sforza'nın ölümünden sonra Bari, Napoli Krallığı'na dahil olmuş ve sıtmanın bölgede endemik hale gelmesiyle Bari'nin tarihi yerel bir tarihe dönüşmüştür. Bari, Napolyon'un kayınbiraderi Joachim Murat tarafından taşra uykusundan uyandırıldı. Napolyon'un Napoli Kralı olan Murat, 1808'de rasyonalist bir ızgara plan üzerine kurulmuş olan ve bugün Murattiano olarak kendi adını taşıyan şehrin yeni bir bölümünün inşa edilmesini emretti. Bu teşvik altında Bari, bölgenin en önemli liman kenti haline geldi. Mussolini'nin mirası, deniz kıyısı boyunca uzanan heybetli mimaride görülebilir. ⓘ
İkinci Dünya Savaşı
11 Eylül 1943'te Cassibile Mütarekesi ile bağlantılı olarak Bari, İngiliz 1. Hava İndirme Tümeni tarafından direniş gösterilmeden ele geçirilmiş, ardından Ekim ve Kasım 1943'te 2. Yeni Zelanda Tümeni'ne bağlı Yeni Zelanda birlikleri Bari'de toplanmıştır. ⓘ
Yugoslav partizanları destekleyen Balkan Hava Kuvvetleri Bari'de üslenmiştir. ⓘ
1943 kimyasal savaş felaketi
Dünya Savaşı'nda iki tarafın da istemediği trajik bir tesadüf sonucu Bari, bu savaş sırasında kimyasal savaşa benzer etkilere maruz kalan tek Avrupa şehri olma özelliğini kazanmıştır. ⓘ
2 Aralık 1943 gecesi 105 Alman Junkers Ju 88 bombardıman uçağı, İtalyan Yarımadası'na doğru ilerleyen Müttefik kuvvetler için kilit bir ikmal merkezi olan Bari limanına saldırdı. Aralarında hardal gazı taşıyan ABD Liberty gemisi John Harvey'in de bulunduğu 20'den fazla Müttefik gemisi aşırı kalabalık limanda batırıldı; hardal gazının da rıhtımda istiflenmiş olarak nakledilmeyi beklediği bildirildi (kimyasal madde Alman kuvvetlerinin kimyasal savaş başlatması halinde misilleme amacıyla kullanılacaktı). Gazın varlığı son derece gizliydi ve ABD şehirdeki İngiliz askeri yetkililerini gazın varlığından haberdar etmemişti. Bu durum, hardal gazının etkileriyle karşı karşıya olduklarından habersiz olan İngiliz doktorların, maruz kalma ve suya daldırma nedeniyle acı çekenlere uygun tedaviler önermesi nedeniyle ölümlerin sayısını artırdı ve bu da birçok vakada ölümcül oldu. Kurtarma ekipleri gaz zayiatıyla karşı karşıya olduklarının farkında olmadıklarından, gaza doğrudan maruz kalanların kirlenmiş deri ve giysileriyle temas eden kurtarma ekipleri arasında çok sayıda ilave zayiat meydana gelmiştir. ⓘ
Saldırının ardından liman üç hafta boyunca operasyonlara kapatıldı ve Şubat 1944'e kadar tam kapasiteye dönmedi. ⓘ
ABD Generali Dwight D. Eisenhower'ın sağlık ekibinin bir üyesi olan Stewart F. Alexander, baskının ardından Bari'ye gönderilmiştir. Alexander, Maryland'deki Edgewood Cephaneliği'nde eğitim görmüştü ve hardal gazının bazı etkilerine aşinaydı. John Harvey'nin taşıdığı kargo hakkında bilgi sahibi olmamasına ve kurbanların çoğunun (havadan değil) su ve yağda seyreltilmiş hardala maruz kalmanın neden olduğu atipik semptomlardan muzdarip olmasına rağmen, Alexander hızla hardal gazının mevcut olduğu sonucuna vardı. Her ne kadar komuta zincirinden bu konuda herhangi bir onay alamamış olsa da, Alexander tıbbi personeli hastaları hardal gazına maruz kalma açısından tedavi etmeye ikna etti ve bunun sonucunda birçok hayat kurtardı. Ayrıca Bari'de otopsi yapılan kurbanlardan alınan çok sayıda doku örneğini de muhafaza etti. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bu örnekler, hardala dayalı erken bir kemoterapi türü olan Mustine'in geliştirilmesiyle sonuçlanacaktı. ⓘ
Müttefik liderler Franklin D. Roosevelt, Winston Churchill ve Eisenhower'ın emriyle kayıtlar yok edildi ve tüm olay savaştan sonra uzun yıllar boyunca gizli tutuldu. Saldırıya ilişkin ABD kayıtlarının gizliliği 1959'da kaldırıldı, ancak olay, yazar Glenn B. Infield'in Bari'de Felaket adlı kitabında hikayeyi ortaya çıkardığı 1967 yılına kadar karanlıkta kaldı. Buna ek olarak, ölenlerin tam sayısı konusunda da önemli anlaşmazlıklar vardır. Bir anlatıma göre: "[S]altmış dokuz ölüm tamamen ya da kısmen hardal gazına bağlanmıştır, bunların çoğu Amerikalı denizcilerdir". Diğerleri ise bu sayıyı "binden fazla Müttefik askeri ve binden fazla İtalyan sivil" olarak vermektedir. ⓘ
Karışıklık ve tartışmaların bir kısmı, Hawaii'deki Amerikan deniz üssüne yapılan Japon hava saldırısının ardından "Küçük Pearl Harbor" olarak adlandırılan Alman saldırısının, gazın etkilerinden ayrı olarak, kendi içinde oldukça yıkıcı olmasından kaynaklanmaktadır. Alman saldırısının doğrudan etkilerinden farklı olarak ölüm nedenlerinin gaza bağlanması hiç de kolay olmamıştır. ⓘ
Bu olay iki kitaba konu olmuştur: Glenn B. Infield tarafından yazılan Disaster at Bari ve Gerald Reminick tarafından yazılan Nightmare in Bari: The World War II Liberty Ship Poison Gas Disaster and Coverup. ⓘ
1988 yılında Nick T. Spark, ABD Senatörleri Dennis DeConcini ve Bill Bradley'in çabalarıyla Dr. Stewart Alexander, Bari felaketi sırasındaki eylemleri nedeniyle Birleşik Devletler Ordusu Genel Cerrahı tarafından takdir edilmiştir. ⓘ
Charles Henderson patlaması
Bari limanı, 9 Nisan 1945'te Liberty gemisi Charles Henderson'ın 2000 ton hava bombası boşaltırken limanda patlamasıyla (patlama meydana geldiğinde bu miktarın yarısı boşaltılmıştı) bir kez daha felakete uğradı. Üç yüz altmış kişi ölmüş ve 1730 kişi de yaralanmıştır. Liman bu kez de bir ay süreyle kullanılamaz hale geldi. ⓘ
9 Nisan 1945 - Kışladan görünüm. Fotoğraf 773. Bando'nun direktörü olarak Bari'de görev yapan WOJG Hubert Platt Henderson tarafından çekilmiştir.
9 Nisan 1945 - 773. Bando Şefi olarak Bari'de görev yapan WOJG Hubert Platt Henderson'ın fotoğrafı
9 Nisan 1945 - 773. Bando Şefi olarak Bari'de görev yapan WOJG Hubert Platt Henderson'ın fotoğrafı ⓘ
Coğrafya
Bari, Adriyatik'teki en büyük kentsel ve metro bölgesidir. Güney İtalya'da, Napoli'den daha kuzey enlemde, Roma'dan daha güneyde yer almaktadır. ⓘ
İklim
Bari, ılıman kışlar ve sıcak, kurak yazlar ile Akdeniz iklimine (Köppen: Csa) sahiptir.
| Bari Karol Wojtyła Havalimanı için iklim verileri ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 24.0 (75.2) |
24.0 (75.2) |
27.2 (81.0) |
32.6 (90.7) |
39.1 (102.4) |
41.4 (106.5) |
43.3 (109.9) |
44.8 (112.6) |
39.0 (102.2) |
35.2 (95.4) |
26.8 (80.2) |
23.0 (73.4) |
44.8 (112.6) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 12.6 (54.7) |
12.9 (55.2) |
15.0 (59.0) |
18.0 (64.4) |
22.8 (73.0) |
26.8 (80.2) |
29.2 (84.6) |
29.2 (84.6) |
25.9 (78.6) |
21.5 (70.7) |
16.8 (62.2) |
13.9 (57.0) |
20.4 (68.7) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 8.8 (47.8) |
8.9 (48.0) |
10.7 (51.3) |
13.3 (55.9) |
17.8 (64.0) |
21.8 (71.2) |
24.3 (75.7) |
24.3 (75.7) |
21.1 (70.0) |
17.1 (62.8) |
12.7 (54.9) |
10.1 (50.2) |
15.9 (60.6) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 4.9 (40.8) |
4.8 (40.6) |
6.3 (43.3) |
8.6 (47.5) |
12.9 (55.2) |
16.7 (62.1) |
19.3 (66.7) |
19.4 (66.9) |
16.3 (61.3) |
12.6 (54.7) |
8.6 (47.5) |
6.2 (43.2) |
11.4 (52.5) |
| Rekor düşük °C (°F) | −5.9 (21.4) |
−3 (27) |
−2.4 (27.7) |
1.1 (34.0) |
5.3 (41.5) |
7.8 (46.0) |
12.8 (55.0) |
12.8 (55.0) |
8.4 (47.1) |
1.0 (33.8) |
0.0 (32.0) |
−1.6 (29.1) |
−5.9 (21.4) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 53.7 (2.11) |
64.2 (2.53) |
42.0 (1.65) |
40.5 (1.59) |
34.9 (1.37) |
23.3 (0.92) |
25.4 (1.00) |
30.4 (1.20) |
59.7 (2.35) |
61.5 (2.42) |
72.7 (2.86) |
54.3 (2.14) |
562.6 (22.14) |
| Ortalama yağış günleri (≥ 1 mm) | 6.7 | 7.7 | 6.8 | 6.2 | 5.2 | 3.7 | 2.6 | 3.5 | 5.0 | 6.3 | 7.7 | 7.1 | 68.5 |
| Ortalama bağıl nem (%) | 77 | 74 | 72 | 68 | 68 | 65 | 64 | 65 | 68 | 72 | 76 | 78 | 71 |
| Kaynak 1: Servizio Meteorologico (1971-2000 verileri) | |||||||||||||
| Kaynak 2: Bağıl nem: Servizio Meteorologico (1961-1990 verileri) | |||||||||||||
 Bari iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 24,0 | 24,0 | 27,2 | 32,6 | 39,1 | 41,4 | 43,3 | 44,8 | 39,0 | 35,2 | 26,8 | 23,0 | 44,8 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 12,6 | 12,9 | 15,0 | 18,0 | 22,8 | 26,8 | 29,2 | 29,2 | 25,9 | 21,5 | 16,8 | 13,9 | 19,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 8,8 | 8,9 | 10,7 | 13,3 | 17,8 | 21,8 | 24,3 | 24,3 | 21,1 | 17,1 | 12,7 | 10,1 | 15,9 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 4,9 | 4,8 | 6,3 | 8,6 | 12,9 | 16,7 | 19,3 | 19,4 | 16,3 | 12,6 | 8,6 | 6,2 | 11,4 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −5,9 | −3 | −2,4 | 1,1 | 5,3 | 7,8 | 12,8 | 12,8 | 8,4 | 1,0 | 0,0 | −1,6 | −5,9 |
| Ortalama yağış (mm) | 53,7 | 64,2 | 42,0 | 40,5 | 34,9 | 23,3 | 25,4 | 30,4 | 59,7 | 61,5 | 72,7 | 54,3 | 562,6 |
| Kaynak: İtalya Meteoroloji Enstitüsü (1971–2000) | |||||||||||||
Quarters
Bari, 2014 yılında kurulan 5 belediyeye (Municipality) ayrılmıştır. Belediye ayrıca 17 resmi mahalleye ("quartieri") bölünmüştür. ⓘ
| Codice | Nome | Alan | Abitanti ⓘ |
|---|---|---|---|
| 1 | Belediye 1 | 24,07 km² | 113,378 |
| 2 | Belediye 2 | 15,44 km² | 91,303 |
| 3 | Municipio 3 | 22,51 km² | 50,742 |
| 4 | Municipio 4 | 33,16 km² | 38,566 |
| 5 | Belediye 5 | 21,56 km² | 30,209 |
Mimari simge yapılar
.jpg)
- Teatro Margherita.
- Teatro Piccinni.
- Orto Botanico dell'Università di Bari, bir botanik bahçesi.
- Santa Chiara, bir zamanlar Töton Şövalyelerinin kilisesi (Santa maria degli Alemanni olarak) ve şimdi bir müzeye ev sahipliği yapıyor. Kilise 1539 yılında restore edilmiştir.
- Acquedotto Pugliese
- Ön cephesinde bir gül penceresi bulunan San Marco dei Veneziani Ortaçağ kilisesi.
- Bari Konservatuarı
- San Giorgio degli Armeni.
- Santa Teresa dei Maschi, şehirdeki ana Barok kilisesi (1690-1696).
- Pane e Pomodoro Plajı şehre ulaşılabilen ana plajdır. Ünü, birkaç yıl boyunca yakındaki endüstriyel tesislerden kaynaklanan asbestin belirgin varlığından muzdarip olmuştur.
- Bari'de iki deniz limanı bulunmaktadır: Eski Liman ve 1850 yılında inşa edilen Yeni Liman. ⓘ
Aziz Nicholas Bazilikası
Basilica di San Nicola (Aziz Nikola), 1087 yılında Likya'daki Myra'dan getirilen bu azizin kalıntılarını almak için kurulmuştur ve şimdi iyi niyete dönüştürülen eski hırsızların mirası olan Topinlerin gömülü olduğu mahzende sunağın altında yatmaktadır. Kilise Apulia'nın dört Palatine kilisesinden biridir (diğerleri Acquaviva delle Fonti ve Altamura katedralleri ile Monte Sant'Angelo sul Gargano kilisesidir). ⓘ
Bari Katedrali
Canosa'lı Aziz Sabinus'a (San Sabino) adanmış olan Bari Katedrali, 1034 yılında Bizans tarzında inşa edilmeye başlanmış, ancak 1156 yılında şehrin yağmalanması sırasında yıkılmıştır. Bunun üzerine 1170 ve 1178 yılları arasında kısmen San Nicola'dan esinlenerek yeni bir bina inşa edilmiştir. Orijinal yapıdan bugün sadece transeptte döşeme izleri görülebilmektedir. ⓘ
Apulian Romanesk mimarisinin bir örneği olan kilise, üç portallı basit bir Romanesk cepheye sahiptir; üst kısımda canavar ve fantezi figürleriyle süslenmiş bir gül pencere vardır. İç kısımda, kemerli on altı sütunla bölünmüş bir nef ve iki koridor vardır. Mahzende Aziz Sabinus'un kalıntıları ve Madonna Odigitria ikonası bulunmaktadır. ⓘ
İç mekân ve dış cephe 18. yüzyılda Barok tarzında yeniden dekore edilmiş, ancak 1950'lerde yapılan restorasyonda bu eklemeler kaldırılmıştır. ⓘ
Petruzzelli Tiyatrosu
1903'te kurulan Petruzzelli Tiyatrosu, farklı canlı eğlence türlerine veya on dokuzuncu yüzyıl "Politeama "sına ev sahipliği yapmıştır. Tiyatro, 27 Ekim 1991 tarihinde çıkan bir yangında tamamen yok olmuştur. Tiyatro 18 yıl aradan sonra Ekim 2009'da yeniden açılmıştır. ⓘ
Swabian Kalesi
Yaygın olarak Castello Svevo (Svabya Kalesi) olarak bilinen Norman-Hohenstaufen Kalesi, Sicilyalı Roger II tarafından 1131 yılı civarında inşa edilmiştir. 1156 yılında yıkılan kale, Hohenstaufen'li Frederick II tarafından yeniden inşa edilmiştir. Kale günümüzde şehirdeki çeşitli geçici sergiler için bir galeri olarak hizmet vermektedir. ⓘ
Pinacoteca Provinciale di Bari
Pinacoteca Provinciale di Bari (Bari İl Resim Galerisi) Apulia'daki en önemli sanat galerisidir. İlk olarak 1928 yılında kurulmuştur ve 15. yüzyıldan çağdaş sanat günlerine kadar birçok resim içermektedir. ⓘ
Rus Kilisesi
Bari'nin Carrassi bölgesinde bulunan Rus Aziz Nikola Kilisesi, 20. yüzyılın başlarında, azizin kalıntılarının bulunduğu eski şehirdeki Aziz Nikola kilisesini ziyaret etmek üzere şehre gelen Rus hacıları karşılamak üzere inşa edilmiştir. ⓘ
Belediye meclisi ve İtalyan ulusal hükümeti kısa bir süre önce Moskova'daki Putin hükümetiyle bir takasa girerek kilisenin üzerinde bulunduğu araziyi dolaylı da olsa Bari'nin merkez tren istasyonu yakınlarındaki bir askeri kışla ile takas etti. ⓘ
Barivecchia
Barivecchia ya da Eski Bari, şehrin modern Murat bölgesinin kuzeyinde kalan bölümünü oluşturan sokak ve geçitlerden oluşan bir bölgedir. Barivecchia, yakın zamana kadar yüksek seviyedeki adi suçlar nedeniyle Bari sakinlerinin çoğu tarafından gidilmemesi gereken bir bölge olarak görülmekteydi. Yeni bir kanalizasyon sistemi ile başlayan geniş çaplı bir yeniden geliştirme planının ardından iki ana meydan olan Piazza Mercantile ve Piazza Ferrarese geliştirilmiştir. ⓘ
Demografi
2019 yılı itibarıyla, Puglia'nın Bari ilinde bulunan Bari'de (2015 yılında Bari bölgesinde yaklaşık 1,6 milyon kişi yaşamaktaydı) %47,9'u erkek ve %52,1'i kadın olmak üzere 316.491 kişi ikamet etmekteydi. 2007 yılı itibariyle nüfusun yüzde 17,90'ını reşit olmayanlar (18 yaş ve altı çocuklar), yüzde 19,08'ini ise emekliler oluşturmaktadır. Bu oran İtalya ortalaması olan yüzde 18.06 (küçükler) ve yüzde 19.94 (emekliler) ile karşılaştırılmaktadır. Bari'de yaşayanların yaş ortalaması 42 olup, İtalya ortalaması 42'dir. 2002-2007 yılları arasındaki beş yılda Bari nüfusu yüzde 2.69 oranında artarken, İtalya'nın tamamı yüzde 3.56 oranında büyümüştür. Bari'deki mevcut doğum oranı 1.000 kişi başına 8,67 doğumdur ve İtalya ortalaması 9,45'tir. ⓘ
2015 yılı itibariyle nüfusun %3,8'i yabancı uyrukludur. ⓘ
| Bölgelere Göre Sakinler | Uyruklarına Göre Sakinler ⓘ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
Bari komününün belediye sınırları içinde nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllarda gelişmesi resmî nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir: Kişi ⓘ
$wgTimelinePerlCommand öğesinin doğru ayarlandığından emin olun.Göç
Bari'de yapılan bir kentsel göç araştırmasına göre, kentsel alanlara geri dönüş göçü kazancı, kentsel alanlardan göç kaybından daha yüksektir. Kentsel yerlerden göç eden kişiler, kırsal alanlardan göç eden kişilere kıyasla farklı yerlere göç etme eğilimindedir. Bu bulgular, İtalya'nın Bari kentine geri dönen 211 göçmenden oluşan bir örneklemin geçmişine ve davranışlarına dayanmaktadır. Bari bir liman kentidir ve Yunanistan, Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz ile olan güçlü ticaret bağlantıları nedeniyle tarihsel olarak önemlidir. Bari'nin ekonomik yapısı sanayi, ticaret, hizmetler ve idareye dayanmaktadır. Kentin istihdamının yaklaşık üçte ikisi liman, ticaret ve idari işlevleri ile üçüncül sektördedir. Bari'de çalışan nüfusun %45,6 ile en yüksek oranı hizmet sektöründe istihdam edilmektedir. 1958'den 1982'ye kadar, göçmenlerin yaklaşık %20'si Bari'yi diğer İtalyan komünleri için terk ederken, yaklaşık %17'si veya göçmenler diğer İtalyan komünlerinden Bari'ye gelmiştir. Göçmenlerin %2'sinden azı yurtdışına gitmek için Bari'den ayrılmış ve şehre yurtdışından gelmiştir. ⓘ
Kültür
Fiera del Levante
Eylül ayında Bari şehir merkezinin batı yakasındaki Fiera alanında düzenlenen Fiera del Levante, tarım ve sanayiye odaklanmaktadır. Ayrıca dünyanın dört bir yanından gelen el işi ve yerel olarak üretilen ürünlerin sergilendiği bir "Uluslar Fuarı" da bulunmaktadır. ⓘ
Mutfak ve gastronomi
Bari'nin mutfağı, Apulia bölgesinde bulunan üç tipik tarım ürününe, yani buğday, zeytinyağı ve şaraba dayanmaktadır. Yerel mutfak ayrıca yerel olarak üretilen çok çeşitli meyve ve sebzelerle de zenginleştirilmiştir. Yerel un, başta ünlü orecchiette kulak şeklindeki makarna, recchietelle veya strascinate, chiancarelle (farklı boyutlardaki orecchiette) ve cavatelli olmak üzere ev yapımı ekmek ve makarna üretiminde kullanılmaktadır. ⓘ
Ev yapımı hamur ayrıca soğan, hamsi, kapari, zeytin vb. ile doldurulmuş fırında calzoni; mozzarella ve/veya ricotta forte ile kızartılmış panzerotti; domates, zeytin ve kekikli focaccia alla barese; küçük tuzlu taralli ve daha büyük friselle; ve sgagliozze, kızarmış polenta dilimleri için de kullanılır; hepsi Barese mutfak repertuarını oluşturur. ⓘ
Sebzeli minestrone, nohut, bakla, hindiba, kereviz ve rezene de sıklıkla ilk yemek veya garnitür olarak servis edilir. ⓘ
Et yemekleri ve yerel Barese ragù'su genellikle kuzu ve domuz eti içerir. ⓘ
Fırında makarna yemeği olan Pasta al forno, Bari'de çok popülerdir ve tarihsel olarak bir Pazar yemeği ya da dini nedenlerle yumurta ve domuz eti gibi tüm zengin malzemelerin kullanılması gereken Büyük Perhiz'in başlangıcında kullanılan bir yemektir. Tarif genellikle penne ya da benzeri boru makarna şekilleri, domates sosu, küçük dana ya da domuz köfteleri ve ikiye bölünmüş haşlanmış yumurtadan oluşur. Makarnanın üzerine mozzarella ya da benzeri bir peynir konur ve fırında pişirilerek yemeğin kendine has çıtır dokusu elde edilir. ⓘ
Bir diğer popüler makarna yemeği de spaghetti all'assassina'dır. Demir bir tavada sarımsak, zeytinyağı, acı biber, domates sosu ve domates suyu ile pişirilen hafif çıtır bir spagetti yemeğidir. ⓘ
Taze balık ve deniz ürünleri genellikle çiğ olarak yenir. Ahtapot, deniz kestanesi ve midye yoğun olarak tüketilmektedir. Bari'nin belki de en ünlü yemeği fırında pişmiş patate, riso e cozze'dir (pirinçli patates ve midye). ⓘ
Bari ve tüm Apulian bölgesi, Primitivo, Castel del Monte ve Muscat, özellikle Moscato di Trani dahil olmak üzere bir dizi şaraba sahiptir. ⓘ
Dil
Bari lehçesi üst-güney İtalo-Romans ailesine aittir ve şu anda İtalyanca ile bir arada bulunmaktadır; genellikle bunlar farklı bağlamlarda kullanılmaktadır. ⓘ
Önemli kişiler
- Licia Albanese
- Giovanni Alemanno
- Emanuele Arciuli
- Argyrus (İtalya katepan)
- Francesco Attolico
- Lino Banfi
- Alessio Bax
- Papa Benedict XIII
- Gioia Bruno
- Gianrico Carofiglio
- Antonio Cassano
- Riccardo Cucciolla
- Niccolò dell'Arca
- Franco Giordano
- Alfredo Giovine
- Ivan Iusco
- Gaetano Latilla
- Guido Marzulli
- Antonio Matarrese
- Domenico Modugno
- Aldo Moro
- Pomponio Nenna
- Mario Nuzzolese
- Joe Orlando
- Anna Oxa
- Pino Pascali
- Nico Perrone
- Niccolò Piccinni
- Victor Posa
- Francesco Riefolo
- Rocco Rodio
- Sergio Rubini
- Gaetano Salvemini
- Bona Sforza
- Cesare Stea
- Papa Urban VI
- Nichi Vendola
- Checco Zalone ⓘ
Spor
Şu anda Serie C'de (2019-2020 sezonu itibarıyla) mücadele eden yerel futbol kulübü S.S.C. Bari, maçlarını 1990 FIFA Dünya Kupası için inşa edilmiş, mimari açıdan yenilikçi 58.000 kişilik bir stadyum olan Stadio San Nicola'da oynamaktadır. Stadyum aynı zamanda 1991 Avrupa Kupası Finali'ne de ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Ulaşım
Bari'nin kendi havaalanı olan Bari Karol Wojtyła Havaalanı, Bari merkezinin 8 km (5,0 mi) kuzeybatısında yer almaktadır. Bari Aeroporto tren istasyonundan tren seferleri ile merkeze bağlanmaktadır. ⓘ
Bari Merkez İstasyonu Adriyatik demiryolu üzerinde yer alır ve Roma, Milano, Bologna, Torino ve Venedik gibi şehirlere bağlantısı vardır. Bir diğer ana hat ise Bari-Taranto demiryolu ile güneye doğru bağlantıdır. Bari metropolitan demiryolu servisi yerel banliyö hizmetleri sunarken; bölgesel servisler de Foggia, Barletta, Brindisi, Lecce, Taranto ve Apulia bölgesindeki diğer kasaba ve köylere hizmet vermektedir. ⓘ
Bari'de eski bir balıkçı limanı (Porto Vecchio) ve kuzeyde yeni liman olarak adlandırılan bir liman ile bazı marinalar bulunmaktadır. Bari Limanı, Güneydoğu Avrupa'ya önemli bir kargo taşıma merkezidir. Çeşitli yolcu taşıma hatları arasında Arnavutluk, Karadağ veya Dubrovnik'e giden bazı sezonluk feribot hatları bulunmaktadır. Bari-Igoumenitsa Yunanistan'a giden popüler bir feribot hattıdır, bazı yolcu gemileri de Bari'de demirlemektedir. ⓘ
Toplu taşıma istatistikleri
Bari şehirinde, örneğin hafta içi bir günde, insanların toplu taşıma kullanarak işe gidip gelmek için harcadıkları ortalama süre 57 dakikadır. Toplu taşıma kullananların %11'i her gün 2 saatten fazla yolculuk yapıyor. İnsanların toplu taşıma için bir durakta veya istasyonda beklediği ortalama süre 18 dakika iken, binicilerin %40'ı her gün ortalama 20 dakikadan fazla beklemektedir. İnsanların toplu taşıma ile tek bir yolculukta kat ettikleri ortalama mesafe 4,2 km (2,6 mil) iken, %2'si tek yönde 12 km'den (7,5 mil) fazla seyahat etmektedir. ⓘ
Kardeş şehirler
Bari şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:
Baalbek, Lübnan
Batum, Gürcistan
Guangzhou, Çin
Mar del Plata, Arjantin
Dıraç, Arnavutluk
Korfu, Yunanistan
Banja Luka, Bosna-Hersek- Patras, Yunanistan
Bandung, Endonezya
Sumgayıt, Azerbaycan ⓘ
Popüler kültürde
Gianrico Carofiglio'nun Guido Guerrieri romanları, Guerrieri'nin ceza avukatı olduğu Bari'de geçer ve kente dair pek çok tasvir içerir. ⓘ
Bari, Rex Stout'un Kara Dağ adlı polisiye romanının başlıca mekânlarından biridir. Karakterlerin Komünist Yugoslavya'ya doğru yola çıktıkları noktadır. ⓘ
1995 yapımı The Bridges of Madison County filminde İtalyan ev kadını Francesca Johnson'ın (Meryl Streep) Bari'li olduğu ve Napoli'de büyüdüğü belirtilmektedir. ⓘ
Sophia Loren'in başrolünü oynadığı 2020 yapımı Edoardo Ponti filmi La vita davanti a sé, Bari'de geçmektedir. ⓘ
Galeri
_2017.jpg)
.jpg)
.jpg)
Mimari
1087'de aziz Nicolaus'un kemiklerinin Anadolu'dan Bari'ye götürülmesi kenti kutsal bir merkez haline getirdi. Çok geçmeden 11. yüzyılın sonunda ve 12. yüzyılda yapımına başlanan büyük kilisenin bu benzeri (ilgi çekici piskoposluk tahtı, 1098?) 12. yüzyılın ikinci yarısında yapılan katedraldir. ⓘ
Konsolosluklar
Bari'de şu ülkelerin konsoloslukları bulunmaktadır:
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Resimler
