Beyrut
| Beyrut بيروت | |
|---|---|
 Bayrak  Arma | |
| Ülke |
 Lübnan |
| Bölge | Beyrut ili |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Abdel Mounim Ariss |
| Yüzölçümü | |
| • Başkent | 85 km² (32 mil²) |
| Nüfus 2004 | |
| • Başkent | y. 361.366 |
| • Metropol | y. 2.200.000 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 |
|
Resmî site Beyrut Resmî Sitesi | |
.jpg)
.jpg)
Beyrut (Arapça: بيروت), Lübnan'ın başkentidir. Nüfusu 1,5 milyonun üzerinde olan Beyrut, deniz etkisinden biraz korunan bir körfezin kıyısındadır. ⓘ
Beyrut'ta tipik bir Akdeniz iklimi görülür. Uzun yıllar Orta Doğu'nun ekonomik, fikrî ve kültürel merkezi olan Beyrut, 1970'lerden sonra başlayan toplumsal ve siyasal karışıklıklar ve bu yüzden patlayan Lübnan İç Savaşı (1975-1991) sonucu bu özelliğini kaybetmiştir. ⓘ
Beyrut, Osmanlı döneminde planlı bir gelişme göstermişti. 1943'te Lübnan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra gelişigüzel ve hızlı bir büyüme dönemine girmiştir. ⓘ
İç savaştan önce Beyrut nüfusu içinde Hristiyan ve Müslümanların sayısı hemen hemen eşitti. Şimdi Müslümanlar çoğunlukta. Halkın büyük çoğunluğunu meydana getiren Araplar, Lübnanlıları, Filistinli mültecileri, Suriyelileri ve başka göçmen Arap cemiyetleri de içine alır. En büyük ve tek etnik azınlık Hristiyan Ermenilerdir. Ama Hristiyan Araplar gibi iç savaş yüzünden ve sonrasında sayıları göçle azaldı ve azalmaya devam etmektedir. ⓘ
Beyrut'un doğusunda Hristiyanlar, batısında ise Müslümanlar çoğunluktadır. Eskiden Müslüman topluluğun çoğunluğu Sünni iken 1960'lardan sonra göçler sonucu Şiilerin sayısı giderek artmıştır ve bugün Müslüman topluluğun çoğunluğunu oluşturmaktadır. Batı Beyrut'un bazı bölümlerinde küçük Dürzi toplulukları da yaşar. ⓘ
Beyrut, 1950-70 yılları arasında Orta Doğu'nun gözbebeği idi. Lübnan'ın serbest ekonomi ve döviz sistemi, altın esasına dayalı istikrarlı ve konvertibl parası, banka hesaplarının gizliliğini sağlayan kanunları, çekici banka faizleri Beyrut'u Arap zenginlerinin bankacılık merkezi haline getirdi. Ayrıca deniz ve hava yoluyla dünyaya açılması ve yabancı firma ve bankalar içinde Ortadoğu'ya girmek açısından ideal bir üs olan Beyrut, serbest liman bölgesiyle Ortadoğu'nun en büyük antreposu oldu. Şehirdeki Beyrut Amerikan Üniversitesi, Saint Joseph Üniversitesi, Lübnan Üniversitesi ve Beyrut Arap Üniversitesi diğer Arap ülkelerinden pek çok talebeyi Beyrut'a çeken bir faktördü. Ancak 1970'lerden sonra başlayan iç karışıklıklar ve Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) karargahını buraya taşıması ve devlet otoritesinin ve düzeninin zayıflaması Beyrut'un cazibesini kaybettirdi. Bu toplumsal ve siyasal karışıklıklar gittikçe artarak 13 Nisan 1975'te iç savaşa yol açtı. İç savaş Beyrut'un çok ağır maddi hasarına ve can kaybına yolaçtı. Savaş 1991 yılında sona erdiğinde Beyrut bir harabeye dönüşmüştü ve 150.000 Lübnanlı can vermişti. Kentin merkezi onarılmasına ve maddi olarak biraz toparlanmasına rağmen geleceği hala belirsizdir. 12 Temmuz 2006 tarihinde başlayan 2006 İsrail-Lübnan Krizi'nde İsrail’in hava saldırıları sırasında Beyrut kenti, özellikle güney kısmı ağır hasar görmüştür. 4 Ağustos 2020 tarihinde meydana gelen 2020 Beyrut patlamalarında, 6 yıl önce Beyrut Limanı'nda el konulan ve limanda depolanan 2.750 ton amonyum nitrat infilak edince, çok şiddetli bir patlamaya ve şok dalgasına yol açtı ve kentde büyük bir hasara neden oldu. Patlamadan dolayı 200'den fazla kişi can verdi, 7.000'den fazla kişi yaralandı ve 300.000'den fazla Beyrutlu evsiz kaldı. ⓘ
Beyrut
| |
|---|---|
Başkent ve Belediye | |
Yukarıdan aşağıya ve soldan sağa: Gün batımında Beyrut, Beyrut'ta bir çarşı olan Sahat al Shouhada, Aziz George Maruni Katedrali (solda) ve Mohammad Al-Amin Camii (sağda), Sursock Müzesi, Raouché'nin Güvercin Kayalıkları | |
 Bayrak Mühür | |
| Lakap(lar): Doğu'nun Paris'i | |
| Slogan(lar): Berytus Nutrix Legum (Latince) Beyrut, kanunların anası | |
  Beyrut Beyrut'un Lübnan içindeki konumu  Beyrut Beyrut (Doğu Akdeniz)  Beyrut Beyrut (Arap dünyası)  Beyrut Beyrut (Asya) | |
| Koordinatlar: 33°53′13″N 35°30′47″E / 33.88694°N 35.51306°EKoordinatlar: 33°53′13″N 35°30′47″E / 33.88694°N 35.51306°E | |
| Ülke | Lübnan |
| Valilik | Beyrut |
| Hükümet | |
| - Vali | Marwan Abboud |
| - Belediye Başkanı | Jamal Itani |
| Alan | |
| - Başkent ve Belediye | 19,8 km2 (7,6 sq mi) |
| - Metro | 1.988,1 km2 (767,6 sq mi) |
| Nüfus (2017) | |
| - Başkent ve Belediye | c. 433,249 |
| - Metro | c. 2,145,527 |
| Demonim(ler) | Beiruti |
| Saat dilimi | UTC+2 (EET) |
| - Yaz (DST) | UTC+3 (EEST) |
| Alan kodu(ları) | +961 (01) |
| ISO 3166 kodu | LB-BA |
| Koruyucu Aziz | Aziz George |
Beyrut, Lübnan'ın başkenti ve en büyük şehridir. 2014 yılı itibariyle Büyük Beyrut'un nüfusu 2,4 milyondur ve bu da onu Levant bölgesindeki üçüncü en büyük şehir yapmaktadır. Şehir, Lübnan'ın Akdeniz kıyısının orta noktasında bir yarımada üzerinde yer almaktadır. Beyrut'ta 5.000 yıldan fazla bir süredir yerleşim vardır ve Fenike'nin en önemli şehir devletlerinden biriydi, bu da onu dünyanın en eski şehirlerinden biri yapmaktadır (bkz. Berytus). Beyrut'tan tarihsel olarak ilk kez MÖ 14. yüzyıla tarihlenen Mısır'ın Yeni Krallığı'ndan kalma Amarna mektuplarında bahsedilmektedir. ⓘ
İsimler
İngilizce Beyrut ismi Arapça Bayrūt (بيروت) isminin erken dönem transkripsiyonudur. Aynı ismin Fransızcaya transkripsiyonu Beyrouth'tur ve Lübnan'ın Fransız işgali sırasında bazen kullanılmıştır. Arapça isim Fenikece bēʾrūt (𐤁𐤀𐤓𐤕 bʾrt) kelimesinden türemiştir. Bu, Kenan ve Fenikece bīʾrōt kelimesinin daha sonra bēʾrūt, yani "kuyular" anlamına gelen ve bölgenin erişilebilir su tablasına atıfta bulunan bir değişiklikti. Bu isim ilk olarak MÖ 14. yüzyılda, Biruta Kralı Ammunira'nın Mısır Kralı Amenhotep III veya Amenhotep IV'e gönderdiği mektuplar olan Amarna mektuplarının üç Akad çivi yazılı tabletinde geçmektedir. Biruta'dan Byblos Kralı Rib-Hadda'nın Amarna mektuplarında da bahsedilmiştir. ⓘ
Yunanlılar bu ismi Bērytós (Eski Yunanca: Βηρυτός) olarak Hellenleştirmiş, Romalılar ise Berytus olarak Latinceleştirmiştir. Bir Roma kolonisi statüsü kazandığında, kavramsal olarak yeniden kuruldu ve resmi adı imparatorluk sponsorlarını da içerecek şekilde Colonia Iulia Augusta Felix Berytus olarak değiştirildi. ⓘ
Haçlı seferleri sırasında şehir Fransızca'da Barut veya Baruth olarak biliniyordu. ⓘ
Tarih öncesi
Tarih öncesi
Beyrut'a 5.000 yıl önce yerleşilmiştir ve çevredeki bölgenin bundan on binlerce yıl önce de iskân edildiğine dair kanıtlar vardır. Beyrut'un kentsel alanı içerisinde Orta Paleolitik ve Üst Paleolitik dönemlerden Neolitik ve Bronz Çağı'na kadar uzanan ardışık dönemlere ait çakmaktaşı aletler ortaya çıkaran çeşitli tarih öncesi arkeolojik alanlar keşfedilmiştir. ⓘ
Beyrut I (Minet el-Hosn), Louis Burkhalter tarafından "Beyrut kasabası" (Fransızca: Beyrouth ville) olarak listelenmiş ve Beyrut'un merkezindeki Avenue des Français'de Orient ve Bassoul otellerinin yakınındaki sahilde olduğu söylenmiştir. Bu alan 1894 yılında Lortet tarafından keşfedilmiş ve 1900 yılında Godefroy Zumoffen tarafından ele alınmıştır. Alandan elde edilen çakmaktaşı endüstrisi Mousterian olarak tanımlanmıştır ve Lyon Güzel Sanatlar Müzesi tarafından muhafaza edilmektedir. ⓘ
Beyrut II (Umm el-Khatib) Burkhalter tarafından, P.E. Gigues'in deniz seviyesinden yaklaşık 100 metre (328 feet) yükseklikte bir Bakır Çağı çakmaktaşı endüstrisi keşfettiği Tarik el Jedideh'in güneyinde olduğu öne sürülmüştür. Bu alan 1948 yılına kadar üzerine inşaat yapılmış ve tahrip edilmiştir. ⓘ
Tabet Platosu olarak listelenen Beyrut III'ün (Furn esh-Shebbak) Beyrut Nehri'nin sol kıyısında yer aldığı öne sürülmüştür. Burkhalter buranın Şam yolunun batısında olduğunu öne sürmüş, ancak bu tespit Lorraine Copeland tarafından eleştirilmiştir. P. E. Gigues, yüzeyde bir dizi Neolitik çakmaktaşı alet ile birlikte kulübe çemberi olduğu düşünülen bir yapının kalıntılarını keşfetmiştir. Auguste Bergy, bölgenin yapılaşması ve kentleşmesi sonucunda artık tamamen ortadan kalkmış olan bu alanda bulunan cilalı baltaları tartışmıştır. ⓘ
Beyrut IV (Furn esh-Shebbak, nehir kıyısı) de nehrin sol kıyısında ve Furn esh Shebbak polis karakolundan nehre doğru doğuya giden ve şehir sınırlarını belirleyen yolun her iki tarafındaydı. Bölge Kuvaterner nehir teraslarını temsil eden kırmızı kumla kaplıydı. Bu alan Cizvit Peder Dillenseger tarafından bulunmuş ve diğer Cizvitler Godefroy Zumoffen, Raoul Describes ve Auguste Bergy tarafından yayınlanmıştır. Alanda Bergy, Describes ve başka bir Cizvit olan Paul Bovier-Lapierre tarafından koleksiyonlar yapılmıştır. Yüzeyde ve nehre akan yan oluklarda çok sayıda Orta Paleolitik çakmaktaşı alet bulunmuştur. Bunlar arasında Acheulean dönemine atfedilen, bazıları parlak bir parlaklığa sahip olan ve şu anda Lübnan Prehistorya Müzesi'nde tutulan yaklaşık 50 adet çeşitli iki yüzeyli alet de bulunmaktadır. Henri Fleisch ayrıca, günümüzde binaların altında kaybolmuş olan bu alandan çıkan malzemeler arasında bir Emireh ucu da bulmuştur. ⓘ
Beyrut V (Nahr Beyrut, Beyrut Nehri) Dillenseger tarafından keşfedilmiş ve nehrin sol kıyısında, nehir ağzının yakınında, dut ağaçlarından oluşan bir meyve bahçesinde olduğu ve Trablus'a giden tren istasyonu ve köprüye yakın olduğu söylenmiştir. Levallois çakmaktaşları, kemikler ve benzer yüzey malzemeleri breşleşmiş tortular arasında bulunmuştur. Alanın üzerine şimdi inşaat yapılmıştır. ⓘ
Beyrut VI (Patrikhane), Beyrut'un Patrikhane bölgesindeki Lübnan Evanjelik Kız Okulu'nun arazisi üzerinde inşaat yapılırken keşfedilen bir alandır. Byblos'un erken ya da orta Neolitik dönemlerine ait olduğu düşünülen ve okul kütüphanesinde muhafaza edilen ince stilize Kenan dilimli bir ciritin bulunmasıyla dikkat çekmiştir. ⓘ
Beyrut VII, Rue el Arz bölgesindeki Bourj yakınlarında bulunan Rivoli Sineması ve Byblos Sineması alanları, 1964 yılında Lorraine Copeland, Peter Wescombe ve Marina Hayek tarafından keşfedilen ve Diana Kirkbride ve Roger Saidah tarafından incelenen iki alandır. Alanlardan biri Byblos Sineması'nın otoparkının arkasındaydı ve yıkılmış duvarlar, çukurlar, zeminler, odun kömürü, çanak çömlek ve çakmaktaşları içeriyordu. Rivoli Sineması'nın batısındaki bir uçuruma bakan diğer alan ise kireçtaşı ana kaya üzerine oturtulmuş üç tabakadan oluşuyordu. Siyah topraktan oluşan ilk katmandan dilgi parçaları ve geniş yongalar çıkarılmış, bunun üzerindeki gri toprak katmanında ise Tunç Çağı çanak çömleği bulunmuştur. Üst katmanda Roma çanak çömlek parçaları ve mozaikler bulunmuştur. Bu alanda Orta Tunç Çağı mezarları bulunmuştur ve Beyrut antik kentinin Bourj bölgesinde olduğu düşünülmektedir. ⓘ
Tarih
Beyrut'un en eski yerleşimi Beyrut Nehri'ndeki bir adadaydı, ancak onu kıyıdan ayıran kanal alüvyonla doldu ve ada ortadan kalktı. Şehir merkezinde yapılan kazılarda Fenike, Helenistik, Roma, Bizans, Arap, Haçlı ve Osmanlı dönemlerine ait kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. ⓘ
Fenike dönemi
Beyrut'un Fenike limanı kuzey kıyısında Rue Foch ile Rue Allenby arasında yer alıyordu. Liman birkaç yıl önce kazılmış ve rapor edilmiştir ve şimdi şehrin altında gömülüdür. Bir başka liman ya da çekek yerinin ise 2011 yılında Lübnan Üniversitesi Eski Eserler Genel Müdürlüğü'nden Lübnanlı arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından yaklaşık 1 kilometre (0,62 mil) batıda keşfedildiği iddia edilmiştir. Lübnan Kültür Bakanı Gaby Layoun'un 26 Haziran 2012 tarihinde Venus Towers Gayrimenkul Geliştirme Şirketi adlı özel bir şirkete Beyrut şehir merkezindeki Hotel Monroe'nun arkasında üç gökdelen ve bir bahçeden oluşan 500 milyon dolarlık inşaat projesi kapsamında kalıntıları (BEY194 arkeolojik alanı) yok etme izni vermesiyle tartışmalar başladı. Layoun tarafından atanan ve aralarında Hanz Curver'in de bulunduğu uluslararası bir arkeologlar komitesi tarafından daha sonra hazırlanan iki rapor ve Denizcilik Arkeolojisi Enstitüsü üyesi olan ve şu anda Almanya'nın Marburg kentinde öğretmenlik yapan Ralph Pederson tarafından hazırlanan bir uzman raporu, hendeklerin bir liman olduğu iddialarını çeşitli kriterlere dayanarak reddetmiştir. BEY194 alanının kesin işlevi hiçbir zaman bilinemeyebilir ve bu konu hararetli duygulara yol açarak Lübnan mirası konusunun basında daha fazla yer almasına neden olmuştur. ⓘ
Helenistik dönem
MÖ 140 yılında Fenike kenti, Helenistik Seleukos monarşisinin tahtı için Antiochus VII Sidetes ile çatışması sırasında Diodotus Tryphon tarafından yıkılmıştır. Fenike'deki Laodikya aynı alan üzerine daha geleneksel bir Helenistik plan üzerine inşa edilmiştir. Günümüz Beyrut'u bu antik kentin üzerinde yer alır ve 1991'deki iç savaş sonrasına kadar çok az arkeoloji çalışması yapılmıştır. 1993'ten sonra yapılan kurtarma kazıları, Beyrut tarihinin bu döneminin düzeni ve tarihi hakkında yeni bilgiler sağlamıştır. Kamu mimarisi çeşitli alanları ve binaları içeriyordu. ⓘ
Berytus'tan gelen 1. yüzyıl ortası sikkelerinde servet tanrıçası Tyche'nin başı yer alır; arka yüzde ise şehrin sembolü görülür: bir yunus balığı bir çapaya dolanmıştır. Bu sembol daha sonra 15. yüzyıl Venedik'inde erken dönem matbaacı Aldus Manutius tarafından kullanılmıştır. Selevkos İmparatorluğu'nun karşı karşıya kaldığı iç savaş ve gerileme döneminin ardından, Ermenistan Krallığı Kralı Büyük Tigranes Beyrut'u fethederek etkin bir Ermeni kontrolü altına sokar. Ancak Tigranocerta Savaşı'ndan sonra Ermenistan Suriye'deki topraklarını sonsuza dek kaybetti ve Beyrut Romalı general Pompey tarafından fethedildi. ⓘ
Roma dönemi
Laodikya MÖ 64 yılında Pompeius tarafından fethedilmiş ve Berytus adı geri verilmiştir. Şehir Roma İmparatorluğu'na asimile edilmiş, buraya askerler gönderilmiş ve büyük inşaat projeleri gerçekleştirilmiştir. MÖ 1. yüzyıldan itibaren Bekaa Vadisi, Levant'taki Roma eyaletleri ve hatta Roma'nın kendisi için bir tahıl kaynağı olarak hizmet vermiştir. Claudius döneminde Berytus, Bekaa Vadisi'ne ulaşacak ve Heliopolis'i (Baalbek) de içine alacak şekilde genişledi. Şehir, bölgede tarımı teşvik eden Romalı kolonistler tarafından iskân edilmiştir. ⓘ
Bu yerleşimin bir sonucu olarak şehir hızla Romalılaştı ve Suriye-Fenike eyaletinde Latince konuşulan tek bölge haline geldi. MÖ 14 yılında, Büyük Hirodes'in hükümdarlığı sırasında, Berytus, Suriye-Fenike bölgesindeki dört koloniden biri ve vatandaşlarını imparatorluk vergisinden muaf tutan tam İtalyan haklarına (ius Italicum) sahip tek koloni oldu. Beyrut, Roma İmparatorluğu'nun doğu eyaletlerindeki en Romalı şehir olarak kabul ediliyordu. Ayrıca, imparator Augustus tarafından iki Roma lejyonunun gazileri Berytus şehrinde kurulmuştur: 5. Makedonya ve 3. Galya Lejyonları. ⓘ
Berytus'un hukuk okulu yaygın olarak biliniyordu; Roma'nın en ünlü hukukçularından ikisi, Papinian ve Ulpian, Fenike'nin yerlileriydi ve Severan imparatorları döneminde burada ders vermişlerdi. Justinianus 6. yüzyılda Pandektlerini bir araya getirdiğinde, kanun külliyatının büyük bir kısmı bu iki hukukçudan türetilmişti ve MS 533'te Justinianus okulu imparatorluğun üç resmi hukuk okulundan biri olarak tanıdı. ⓘ
551 yılında Berytus'u vuran büyük bir deprem geniş çaplı hasara yol açmıştır. Deprem kıyı boyunca uzanan şehirleri harabeye çevirdi ve bazı ölçümlere göre sadece Berytus'ta 30.000 kişi öldü. Sonuç olarak, hukuk fakültesi öğrencileri Sidon'a nakledilmiştir. ⓘ
1993'ten bu yana yapılan kurtarma kazıları, Roma dönemi Berytus'unun yerleşim planı ve tarihi hakkında yeni bilgiler edinilmesini sağlamıştır. Kamusal mimari, çeşitli hamam komplekslerini, sütunlu caddeleri, bir sirki ve tiyatroyu içerirken; Bağışlanma Bahçesi, Şehitler Meydanı ve Beyrut Çarşısı'nda yerleşim alanları kazılmıştır. ⓘ
Orta Çağ
Beyrut 635 yılında Müslümanlar tarafından fethedilmiştir. Prens Arslan bin el-Mündhir 759 yılında Beyrut'ta Sin el Fil Prensliği'ni kurdu. Bu prenslikten, daha sonra Büyük Lübnan'ın, bugünkü Lübnan'ın kurulmasına temel olan Lübnan Dağı Prensliği gelişti. Doğu Akdeniz'in ticaret merkezi olan Beyrut, Orta Çağ boyunca Akka'nın (günümüz İsrail'inde) gölgesinde kalmıştır. 1110'dan 1291'e kadar Beyrut şehri ve Lordluğu Kudüs Krallığı'nın bir parçasıydı. Şehir 1187'de Selahaddin tarafından ele geçirilmiş ve 1197 Alman Haçlı Seferi'nin bir parçası olarak Brabantlı I. Henry tarafından 1197'de geri alınmıştır. Beyrut'un Eski Lordu olarak bilinen İbelinli John'a 1204 yılında şehrin lordluğu verildi. Eyyubiler tarafından yıkıldıktan sonra şehri yeniden inşa etti ve ayrıca Beyrut'ta İbelin Evi sarayını inşa etti. ⓘ
.jpg)
1291'de Beyrut ele geçirildi ve Haçlılar Sultan el-Eşref Halil'in Memlük ordusu tarafından kovuldu. ⓘ
Osmanlı yönetimi
Osmanlı padişahı I. Selim (1512-1520) döneminde Osmanlılar bugünkü Lübnan da dahil olmak üzere Suriye'yi fethetmiştir. Beyrut, Osmanlı dönemi boyunca yerel Dürzi emirleri tarafından kontrol edilmiştir. Bunlardan biri olan Fahr-al-Din II, 17. yüzyılın başlarında burayı tahkim etti, ancak Osmanlılar 1763 yılında geri aldı. Şam'ın yardımıyla Beyrut, Akka'nın Suriye deniz ticareti üzerindeki tekelini başarılı bir şekilde kırdı ve birkaç yıl boyunca bölgedeki ana ticaret merkezi olarak onun yerini aldı. Cezzar Paşa ve Abdullah Paşa yönetiminde Akka'da Osmanlı hegemonyasına karşı başlayan isyan döneminde Beyrut yaklaşık 10.000 nüfuslu küçük bir kasabaya dönüştü ve Osmanlılar, yerel Dürziler ve Memlükler arasında bir çekişme konusu oldu. Mısırlı İbrahim Paşa 1832'de Akka'yı ele geçirdikten sonra Beyrut yeniden canlanmaya başladı. ⓘ
On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde Beyrut, başta Fransa olmak üzere Avrupalı emperyal güçlerle yakın ticari ve siyasi bağlar geliştiriyordu. Avrupa'nın Lübnan ipeğine ve diğer ihraç ürünlerine olan ilgisi şehri önemli bir liman ve ticaret merkezine dönüştürdü. Bölgeler arası ticaretteki bu patlama, Sursock ailesi gibi bazı grupların ticaret ve üretim imparatorlukları kurmasına olanak sağladı ve Beyrut'un imparatorluk hanedanlarının çıkarları için kilit bir ortak olarak konumunu daha da güçlendirdi. Bu arada Osmanlı'nın bölgedeki gücü azalmaya devam etti. Mezhepsel ve dini çatışmalar, güç boşlukları ve bölgenin siyasi dinamiklerindeki değişiklikler 1860 Lübnan çatışmasıyla doruğa ulaştı. Beyrut, Lübnan Dağı'ndaki ve Şam'daki çatışmaların en kötü bölgelerinden kaçan Maruni Hıristiyan mültecilerin uğrak yeri haline geldi. Bu da Beyrut'un dini yapısını değiştirdi ve gelecekte burada ve daha büyük Lübnan'da mezhepsel ve dini sorunların tohumlarını ekti. Ancak bu arada Beyrut zenginleşmeyi başardı. Bu da yine Avrupa'nın müdahalesinin ve kent sakinleri arasında ticaretin, ticaretin ve refahın iç istikrara bağlı olduğunun genel olarak fark edilmesinin bir ürünüydü. Yerel burjuvaların dilekçelerinin ardından, Suriye Valisi Vilayet Mehmed Reşid Paşa, İmparatorluğun Arap vilayetlerinde kurulan ilk belediye olan Beyrut Belediye Meclisi'nin kurulmasına izin verdi. Konsey, şehrin ileri gelenlerinden oluşan bir meclis tarafından seçildi ve sonraki on yıllar boyunca şehrin yönetiminde önemli bir rol oynadı. ⓘ
Beyrut Vilayeti
1888 yılında Beyrut, Suriye'de Lazkiye, Trablusşam, Beyrut, Akka ve Bekaa sancaklarını kapsayan bir vilayetin (valilik) başkenti oldu. Bu zamana kadar Beyrut kozmopolit bir şehir haline geldi ve Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri ile yakın bağlantılara sahip oldu. Ayrıca Beyrut Amerikan Üniversitesi gibi eğitim kurumlarının ortaya çıkmasını sağlayan bir misyonerlik faaliyeti merkezi haline geldi. Bir İngiliz şirketinden su ve bir Fransız şirketinden gaz temin edilmesiyle, Avrupa'ya yapılan ipek ihracatı yerel ekonomiye hakim oldu. Fransız mühendisler 1894'te modern bir liman ve 1907'de Lübnan üzerinden Şam ve Halep'e demiryolu bağlantısı kurduktan sonra ticaretin büyük kısmı Fransız gemileriyle Marsilya'ya taşındı. Bölgedeki Fransız etkisi kısa sürede diğer Avrupa güçlerininkini aştı. 1911 Encyclopædia Britannica'ya göre nüfus 36.000 Müslüman, 77.000 Hıristiyan, 2.500 Yahudi, 400 Dürzi ve 4.100 yabancıdan oluşuyordu. Salim Ali Salam 20. yüzyılın başında Beyrut'un en önde gelen isimlerinden biriydi ve Beyrut'tan Osmanlı parlamentosuna milletvekili ve Beyrut Belediyesi Başkanı da dahil olmak üzere çok sayıda kamu görevinde bulundu. Modern yaşam tarzı göz önüne alındığında, Salim Ali Salam'ın kamusal bir figür olarak ortaya çıkması, şehrin sosyal gelişimi açısından bir dönüşüm teşkil etmiştir.
Dr. Yussef Bin Ahmad Bin Ali Al Husseini 2003 yılında yayınladığı Beyrut ve Yedi Ailesi başlıklı kitabında şöyle demektedir:
Beyrut'un yedi ailesi, Beyrut şehrini ve kıyılarını korumak ve savunmak, işgalcileri kovalamak ve Beyrut'a doğru ilerlemelerini durdurmak için 1351 yılında Suriye Sahil Valisi ile ünlü tarihi anlaşmayı yapan ve birbirlerine bağlanan ailelerdir. ⓘ
Modern dönem
Lübnan'ın Başkenti
Birinci Dünya Savaşı'ndan ve Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Beyrut, Lübnan'ın geri kalanıyla birlikte Fransız Mandası altına girmiştir. Lübnan 1943 yılında bağımsızlığını elde etti ve Beyrut başkent oldu. Şehir bölgesel bir entelektüel başkent olarak kaldı, önemli bir turizm merkezi ve özellikle Basra Körfezi petrol patlaması için bir bankacılık cenneti haline geldi. ⓘ
Bu göreceli refah dönemi, 1975 yılında Lübnan İç Savaşı'nın ülke genelinde patlak vermesiyle sona erdi. Savaşın büyük bölümünde Beyrut, Müslüman batı kesimi ile Hıristiyan doğu kesimi arasında bölündü. Daha önce şehrin ticari ve kültürel faaliyetlerinin çoğuna ev sahipliği yapan şehir merkezi bölgesi, Yeşil Hat olarak bilinen insansız bir bölge haline geldi. Kent sakinlerinin çoğu başka ülkelere kaçtı. Savaşın ilk iki yılında (1975-1976) yaklaşık 60.000 kişi öldü ve şehrin büyük bir kısmı harap oldu. Özellikle yıkıcı bir dönem, Beyrut'un ana Hıristiyan bölgesi olan Achrafiyeh'in 1978 Suriye kuşatmasıydı. Suriye birlikleri şehrin doğu mahallesini acımasızca bombaladı, ancak Hıristiyan milisler Suriye'nin seçkin güçlerinin stratejik bölgeyi ele geçirmek için yaptığı birçok girişimi daha sonra Yüz Gün Savaşı olarak bilinen üç aylık bir harekâtla bozguna uğrattı. ⓘ
Bir diğer yıkıcı bölüm ise Batı Beyrut'un büyük bir kısmının İsrail birlikleri tarafından kuşatma altında tutulduğu 1982 Lübnan Savaşı'ydı. 1983 yılında Fransız ve ABD kışlaları bombalandı ve 241 Amerikan askeri, 58 Fransız askeri, altı sivil ve iki intihar bombacısı öldü. ⓘ
1989 ve 1990 yılları arasında Doğu Beyrut'un bazı bölgeleri General Aoun'a bağlı ordu birlikleri ile Samir Geagea'nın Lübnan Kuvvetleri arasındaki çatışmalarda tahrip edildi. ⓘ
1990'da savaşın sona ermesinden bu yana Lübnan halkı, kentsel yığılması büyük ölçüde savaş sırasında kıyı koridoru ve yakınlarındaki tepeler boyunca uzanan anarşik bir kentsel gelişim yoluyla oluşturulan Beyrut'u yeniden inşa etmektedir. İsrail-Lübnan çatışmasının başladığı 2006 yılında şehir, Orta Doğu'da bir turizm, kültür ve entelektüel merkez ve ticaret, moda ve medya merkezi olma statüsünü kısmen geri kazanmıştı. Beyrut şehir merkezinin yeniden inşası büyük ölçüde 1994 yılında Başbakan Refik Hariri tarafından kurulan bir kalkınma şirketi olan Solidere tarafından yürütülmüştür. Şehir, Asya Kulüpler Basketbol Şampiyonası ve Asya Futbol Kupası'na ev sahipliği yapmış ve Miss Europe yarışmasına dokuz kez ev sahipliği yapmıştır: 1960-1964, 1999, 2001-2002 ve 2016. ⓘ
Refik Hariri 2005 yılında Beyrut'taki Saint George Oteli yakınlarında suikasta uğramıştır. Bir ay sonra yaklaşık bir milyon kişi Beyrut'ta muhalif bir miting için toplandı. Sedir Devrimi o dönemde Lübnan tarihindeki en büyük mitingdi. Son Suriye birlikleri 26 Nisan 2005'te Beyrut'tan çekildi ve iki ülke 15 Ekim 2008'de diplomatik ilişkiler kurdu. ⓘ
2006 Lübnan Savaşı sırasında İsrail bombardımanı Beyrut'un birçok yerinde, özellikle de Beyrut'un Şii ağırlıklı güney banliyölerinde hasara yol açtı. 12 Temmuz 2006 tarihinde Hizbullah tarafından gerçekleştirilen "Doğru Söz Operasyonu" 8 İsraillinin ölümü ve 6'sının yaralanmasıyla sonuçlandı. Buna karşılık IDF, Hizbullah'ın ana medya organlarını hedef aldı. Ardından güney Lübnan'daki hedeflere topçu saldırıları düzenlendi ve İsrail kabinesi saldırılardan Beyrut'u sorumlu tuttu. Ardından 13 Temmuz 2006'da İsrail Lübnan üzerinde deniz ve hava ablukası uygulamaya başladı; bu abluka sırasında İsrail Beyrut Uluslararası Havaalanı'ndaki pistleri ve Doğu Lübnan'daki ana Beyrut-Şam karayolunu bombaladı. ⓘ
Mayıs 2008'de hükümetin Hizbullah'ın iletişim ağını dağıtma kararı almasının ardından (bu karar daha sonra iptal edildi), şehrin kontrolü Lübnan Ordusu'na devredilmeden önce hükümet müttefikleri ile muhalif güçler arasında kısa süreli şiddetli çatışmalar yaşandı. Bunun ardından Katar Prensinin daveti üzerine Doha'da bir ulusal diyalog konferansı düzenlendi. Konferansta Lübnan'a yeni bir cumhurbaşkanı atanması ve tüm siyasi muhalifleri kapsayan yeni bir ulusal hükümet kurulması kararlaştırıldı. Doha Anlaşması'nın bir sonucu olarak muhalefetin barikatları ve Şehitler Meydanı'ndaki protesto kampları söküldü. 19 Ekim 2012'de Beyrut'un Achrafiyeh mahallesinde bomba yüklü bir araçla düzenlenen saldırıda, aralarında İç Güvenlik Kuvvetleri İstihbarat Bürosu Şefi Tuğgeneral Wissam al-Hassan'ın da bulunduğu sekiz kişi öldü. Bombalı saldırıda ayrıca 78 kişi de yaralandı. Bu 2008'den bu yana başkentte meydana gelen en büyük saldırıydı. 27 Aralık 2013'te Merkez Bölge'de bomba yüklü bir aracın patlatılması sonucu aralarında Lübnan'ın eski ABD Büyükelçisi Muhammed Chatah'ın da bulunduğu en az beş kişi ölmüş, 71 kişi de yaralanmıştı. ⓘ
12 Kasım 2015 Beyrut bombalamalarında iki intihar bombacısı bir caminin dışında ve bir fırının içinde patlayıcıları infilak ettirerek 43 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına neden oldu. Irak Şam İslam Devleti saldırıların sorumluluğunu hemen üstlendi. ⓘ
4 Ağustos 2020'de Beyrut Limanı'nda meydana gelen büyük bir patlama en az 203 kişinin ölümüne (üç kişi de kayıp) ve 6.500'den fazla kişinin yaralanmasına neden oldu. Ölenler arasında en az 22 ülkeden yabancılar bulunuyordu. Ayrıca patlamalarda en az 108 Bangladeşli yaralanmış olup, Bangladeşliler patlamalardan en çok etkilenen yabancı topluluk olmuştur. Patlamanın nedeninin hükümet tarafından el konulan ve depolanan amonyum nitrat olduğuna inanılıyor. Patlama nedeniyle 300,000 kadar insan evsiz kaldı. Lübnan'daki protestocular 8 Ağustos 2020'de hükümete 4 Ağustos patlamasına neden olduğu iddia edilen ihmalin sona erdirilmesi çağrısında bulundu. Protestolar sonucunda 10 Ağustos 2020 tarihinde Başbakan Hassan Diab istifa ettiğini açıkladı. Haftalar sonra, 10 Eylül 2020'de limanın gümrüksüz bölgesindeki bir petrol ve lastik deposunda büyük bir yangın çıktı. ⓘ
Coğrafya
Beyrut, Akdeniz'in batısına doğru uzanan bir yarımada üzerinde yer almaktadır. Lübnan Dağları tarafından çevrelenmiştir ve büyük ölçüde iki tepe arasındaki ve tepesindeki durumundan etkilenerek üçgen bir şekil almıştır: Al-Ashrafieh ve Al-Musaytibah. Beyrut Valiliği 18 kilometrekare (6,9 mil kare), şehrin metropoliten alanı ise 67 kilometrekare (26 mil kare) büyüklüğündedir. Sahil oldukça çeşitlidir; kayalık plajlar, kumlu kıyılar ve uçurumlar yan yana yer alır. ⓘ
İklim
Beyrut'ta sıcak yaz Akdeniz iklimi (Köppen: Csa) hakimdir ve kıyı konumu sayesinde sıcaklıklar deniz tarafından ılımanlaştırılır. Sonbahar ve ilkbahar ılık ama kısadır. Kış ılık ve yağışlı geçer. Yaz mevsimi uzun, sıcak ve bunaltıcıdır. Öğleden sonra ve akşamları hakim rüzgar batıdan (karadan, Akdeniz'den esen); geceleri ise tersine dönerek açık denizden, karadan denize doğru esmektedir. ⓘ
Yıllık ortalama yağış miktarı 825 milimetredir (32,5 inç) ve bunun büyük çoğunluğu Ekim'den Nisan'a kadar düşer. Sonbahar ve ilkbahar yağmurlarının çoğu sınırlı sayıda günde şiddetli sağanak şeklinde yağarken, kışın yağışlar daha eşit bir şekilde günlere yayılır. Yaz aylarında ise çok az yağış görülür. Bölgenin yüksek rakımları nedeniyle kar yağışının görüldüğü dağlık doğu banliyöleri dışında kar nadirdir. Dolu yağışı (genellikle şiddetli olabilen) yılda birkaç kez, çoğunlukla kış aylarında görülür. ⓘ
| Beyrut Uluslararası Havalimanı için iklim verileri ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 27.9 (82.2) |
30.5 (86.9) |
36.6 (97.9) |
39.3 (102.7) |
39.0 (102.2) |
40.0 (104.0) |
40.4 (104.7) |
39.5 (103.1) |
37.5 (99.5) |
37.0 (98.6) |
33.1 (91.6) |
30.0 (86.0) |
40.4 (104.7) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 17.4 (63.3) |
17.5 (63.5) |
19.6 (67.3) |
22.6 (72.7) |
25.4 (77.7) |
27.9 (82.2) |
30.0 (86.0) |
30.7 (87.3) |
29.8 (85.6) |
27.5 (81.5) |
23.2 (73.8) |
19.4 (66.9) |
24.3 (75.7) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 14.0 (57.2) |
14.0 (57.2) |
16.0 (60.8) |
18.7 (65.7) |
21.7 (71.1) |
24.9 (76.8) |
27.1 (80.8) |
27.8 (82.0) |
26.8 (80.2) |
24.1 (75.4) |
19.5 (67.1) |
15.8 (60.4) |
20.9 (69.6) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 11.2 (52.2) |
11.0 (51.8) |
12.6 (54.7) |
15.2 (59.4) |
18.2 (64.8) |
21.6 (70.9) |
24.0 (75.2) |
24.8 (76.6) |
23.7 (74.7) |
21.0 (69.8) |
16.3 (61.3) |
12.9 (55.2) |
17.7 (63.9) |
| Rekor düşük °C (°F) | 0.8 (33.4) |
3.0 (37.4) |
0.2 (32.4) |
7.6 (45.7) |
10.0 (50.0) |
15.0 (59.0) |
18.0 (64.4) |
19.0 (66.2) |
17.0 (62.6) |
11.1 (52.0) |
7.0 (44.6) |
4.6 (40.3) |
0.2 (32.4) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 154 (6.1) |
127 (5.0) |
84 (3.3) |
31 (1.2) |
11 (0.4) |
1 (0.0) |
0.3 (0.01) |
0 (0) |
5 (0.2) |
60 (2.4) |
115 (4.5) |
141 (5.6) |
730 (28.7) |
| Ortalama yağmurlu günler | 12 | 10 | 8 | 5 | 2 | 2 | 0.04 | 0.1 | 1 | 4 | 7 | 11 | 62 |
| Ortalama bağıl nem (%) | 64 | 64 | 64 | 66 | 70 | 71 | 72 | 71 | 65 | 62 | 60 | 63 | 66 |
| Ortalama çiğlenme noktası °C (°F) | 7 (45) |
8 (46) |
9 (48) |
12 (54) |
16 (61) |
19 (66) |
22 (72) |
22 (72) |
19 (66) |
16 (61) |
11 (52) |
8 (46) |
14 (57) |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 131 | 143 | 191 | 243 | 310 | 348 | 360 | 334 | 288 | 245 | 200 | 147 | 2,940 |
| Kaynak 1: Pogodaiklimat.ru | |||||||||||||
| Kaynak 2: Danimarka Meteoroloji Enstitüsü (sun 1931-1960)
Kaynak 3: Saat ve Tarih (çiğlenme noktaları, 1985-2015 arası) | |||||||||||||
| Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 18,5 °C (65,3 °F) | 17,5 °C (63,5 °F) | 17,5 °C (63,5 °F) | 18,5 °C (65,3 °F) | 21,3 °C (70,3 °F) | 24,9 °C (76,8 °F) | 27,5 °C (81,5 °F) | 28,5 °C (83,3 °F) | 28,1 °C (82,6 °F) | 26,0 °C (78,8 °F) | 22,6 °C (72,7 °F) | 20,1 °C (68,2 °F) |
 Beyrut iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 27,9 | 30,5 | 36,6 | 39,3 | 39,0 | 40,0 | 40,4 | 39,5 | 37,5 | 37,0 | 33,1 | 30,0 | 40,4 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 17,4 | 17,5 | 19,6 | 22,6 | 25,4 | 27,9 | 30,0 | 30,7 | 29,8 | 27,5 | 23,2 | 19,4 | 24,3 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 14,0 | 14,0 | 16,0 | 18,7 | 21,7 | 24,9 | 27,1 | 27,8 | 26,8 | 24,1 | 19,5 | 15,8 | 20,9 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 11,2 | 11,0 | 12,6 | 15,2 | 18,2 | 21,6 | 24,0 | 24,8 | 23,7 | 21,0 | 16,3 | 12,9 | 17,7 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 0,8 | 3,0 | 0,2 | 7,6 | 10,0 | 15,0 | 18,0 | 19,0 | 17,0 | 11,1 | 7,0 | 4,6 | 0,2 |
| Ortalama yağış (mm) | 154 | 127 | 84 | 31 | 11 | 1 | 0,3 | 0 | 5 | 60 | 115 | 141 | 730 |
| Kaynak: Danimarka Meteoroloji Enstitüsü | |||||||||||||
Çevresel konular
Lübnan, özellikle de Beyrut ve banliyöleri, Temmuz 2015'ten Mart 2016'ya kadar büyük bir çöp krizi yaşadı. Sorun, yetkililerin Beyrut'un çöpleri için kullanılan ana depolama alanını şehrin güney doğusunda kapatması ve aylarca alternatif bir çözüm sunmaması ile başladı. Bunun sonucunda Büyük Beyrut'ta çöpler sokaklarda birikti ve zaman zaman polis müdahalesine yol açan protestoların patlak vermesine neden oldu. Bu sorundan genellikle ülkenin siyasi durumu sorumlu tutuldu. Bu çöp krizi, ülkedeki siyasetçilere yönelik "Kokuşmuşsunuz" adlı bir hareketin doğmasına neden oldu. Mart 2016'da hükümet nihayet geçici bir çözüm bularak çöpleri depolamak üzere şehrin doğusunda ve güneyinde iki yeni çöp depolama alanı kurarken, ülke genelindeki bazı belediyeler de daha önce benzeri görülmemiş bir hamleyle atık yönetim tesisleri inşa ederek ve merkezi hükümet yerine kendilerine güvenerek atıkları geri dönüştürmeye ve daha verimli bir şekilde yönetmeye başladı. Dahası, Beyrut'ta yeşil alan eksikliği bulunmaktadır ve sadece iki ana kamu bahçesi (sanayeh ve horch Beirut) bulunmaktadır. Aslında, beton çatılar başkent alanının %80'ini kaplamaktadır. ⓘ
Mahalleler ve sektörler
Beyrut 12 mahalleye (quartier) bölünmüştür:
- Achrafieh
- Dar Mreisse
- Bachoura
- Mazraa (Badaro mahallesi ile birlikte)
- Medawar (Mar Mikhaël mahallesiyle birlikte)
- Minet El Hosn
- Moussaitbeh (Ramlet al-Baida ile birlikte)
- Liman
- Ras Beyrut
- Remeil
- Saifi
- Zuqaq al-Blat ⓘ
Bu mahalleler 59 sektöre (secteurs) ayrılmıştır. ⓘ
Badaro, Beyrut Hipodromu, Beyrut Çam Ormanı ve Fransız Büyükelçisinin Çam Rezidansını da içeren Beyrut'un yeşil bölgesi (secteur du parc) içinde yer alan sinirli, bohem tarzda bir mahalledir. Burası Beyrut'un en gözde gece hayatı merkezlerinden biridir. ⓘ
Lübnan'daki on iki resmi Filistin mülteci kampından ikisi Beyrut'un güney banliyölerinde yer almaktadır: Bourj el-Barajneh ve Shatila. Ayrıca belediye sınırları içinde de bir tane bulunmaktadır: Mar Elias. ⓘ
Güney banliyö semtleri arasında Chiyah, Ghobeiry (Bir Hassan, Jnah ve Ouzai Ghobeiry belediyesinin bir parçasıdır), Haret Hreik, Burj al Barajneh, Laylake-Mreijeh, Hay al Sillum ve Hadath bulunmaktadır. Doğu banliyöleri arasında Burj Hammoud, Sin el Fil, Dekwane ve Mkalles bulunmaktadır. Hazmiyeh de başkente yakınlığı nedeniyle doğu banliyösü olarak kabul edilmektedir. Kayıt dışı ya da resmi olmayan 15 mülteci kampından Şatilla'ya komşu olan Sabra da Beyrut'un güneyinde yer alıyor ve iç savaş sırasında bir katliama sahne oldu. ⓘ
Lübnan'da insanlar genellikle aynı coğrafi yerler için farklı isimler kullanıyor ve çok az kişi resmi, devlet tarafından sağlanan sokak numaralarına güveniyor. Bunun yerine, tarihi ve ticari işaretler daha yaygın olarak kullanılır. ⓘ
Demografi
Lübnan'da 1932'den bu yana nüfus sayımı yapılmamıştır ancak Beyrut'un nüfusuna ilişkin tahminler 938.940 ile 1.303.129 arasında değişmekte olup Büyük Beyrut'un bir parçası olarak 2.200.000'e kadar çıkmaktadır. ⓘ
Din
Beyrut'ta Din (2018 Seçim Sonuçları)
Beyrut, Lübnan'ın ve tüm Orta Doğu'nun en kozmopolit ve dini çeşitliliğe sahip şehirlerinden biridir. Önemli Müslüman ve Hıristiyan topluluklara ev sahipliği yapan şehirde resmi olarak tanınan on sekiz din bulunmaktadır: üç İslam mezhebi: Şii, Sünni ve Alevi; bir Dürzi mezhebi; on iki Hıristiyan mezhebi: Maruni Katolikler, Rum Ortodokslar, Melkit Katolikler, Protestan Evanjelikler ve Ermeni Ortodokslar, Ermeni Katolikler, Süryaniler (Süryani Ortodoks, Süryani Katolik, Doğu Kilisesi, Keldani Katolik), Kıptiler (iç savaştan bu yana tanınmaktadır) gibi Lübnan'a özgü olmayan diğer Hıristiyan mezhepleri; ve Yahudiler (bugün Lübnan'da çok az sayıda Yahudi kalmıştır, ancak Lübnanlı Yahudi ebeveynlerin çocukları Lübnan Büyükelçiliklerine vatandaş olarak kayıt yaptırabilmektedir). ⓘ
Beyrut nüfusunun %35'ini Hıristiyanlar, %63'ünü Müslümanlar, %1'ini Dürziler ve %1'ini de diğerleri oluşturmaktadır. ⓘ
Beyrut şehir merkezinde Saint George Maruni Kilisesi ve Mohammad Al-Amin Camii yan yana
Beyrut Şehir Merkezindeki Aziz Elias ve Aziz Gregory the Illuminator Katedrali
Beyrut Şehir Merkezindeki Aziz George Rum Ortodoks Katedrali
Beyrut Şehir Merkezindeki Maghen Abraham Sinagogu ⓘ
Evlilik, boşanma ve miras gibi ailevi konular hala kişinin inancını temsil eden dini makamlar tarafından ele alınmaktadır (Osmanlı "millet" sistemi). Resmi nikâh talepleri dini makamlar tarafından oybirliğiyle reddedilmektedir, ancak başka bir ülkede yapılan resmi nikâhlar Lübnan sivil makamları tarafından tanınmaktadır. ⓘ
İç savaştan önce Beyrut'un mahalleleri oldukça heterojendi, ancak çatışmadan sonra büyük ölçüde dinlere göre ayrıştılar. Doğu Beyrut'ta küçük bir Müslüman azınlıkla birlikte çoğunlukla Hıristiyan bir nüfus yaşarken, Batı Beyrut'ta küçük Şii, Hıristiyan ve Dürzi azınlıklarla birlikte Sünni Müslüman çoğunluk bulunmaktadır. İç savaşın sona ermesinden bu yana, Doğu ve Batı Beyrut'un her iki yarısına da taşınan Müslüman ve Hristiyanların sayısında artış görülmeye başlanmıştır. Güney banliyölerinde büyük ölçüde Şii Müslümanlar yaşarken, doğu ve kuzey banliyöleri büyük ölçüde Hıristiyanlardan oluşmaktadır. ⓘ
Şehir aynı zamanda Başpiskopos Paul Dahdah'ın apostolik papaz olarak görev yaptığı bir apostolik papazlık şeklinde az sayıda Latin Riti Roma Katoliğine de ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Beyrut Merkez Bölgesi
Beyrut Merkez Bölgesi (BCD) veya Centre Ville, Beyrut'un tarihi ve coğrafi çekirdeğine "Solidere" tarafından verilen isimdir ve "ülkenin canlı finans, ticaret ve yönetim merkezi "dir. Geleneksel olarak iş, finans, kültür ve eğlence odağı olan binlerce yıllık bir alandır. Yeniden inşası, en iddialı çağdaş kentsel gelişmelerden birini oluşturmaktadır. Lübnan İç Savaşı'nın şehir merkezinde yarattığı tahribat nedeniyle Beyrut Merkez Bölgesi, bölgedeki kültürel ve ekonomik konumunu geri kazandıran kapsamlı bir yeniden yapılanma ve kalkınma planından geçmiştir. O zamandan beri Beyrut Merkez Bölgesi, entegre bir iş ve ticaret ortamına ve bölgedeki finansal faaliyetlerin odağına dönüşmüştür. Bu evrime uluslararası kuruluşların taşınması, kamu ve hükümet binalarının yeniden işgal edilmesi, finansal faaliyetlerin genişlemesi, bölgesel merkezlerin ve küresel firmaların şehir merkezinde kurulması eşlik etti. ⓘ
BCD'deki inşaat alanı talebinin değerlendirilmesi, kentte çarşılar, finans, kültür ve eğlence merkezleri gibi yeni faaliyet alanlarına ihtiyaç duyulduğu bir dönemde bir dizi makroekonomik, demografik ve kentsel planlama hususları dikkate alınarak yapılmıştır. Bölgenin toplam alanı 4.690.000 metrekaredir (50.482.740 fit kare) ve bunun büyük bir kısmı konut alanına ayrılmıştır (1.924.000 metrekare veya 20.709.764 fit kare). Beyrut Merkez Bölgesi'nde 60'ın üzerinde bahçe, meydan ve açık alan bulunmaktadır. Bu alanlar peyzajlı caddeler, bahçeler, tarihi meydanlar, yaya alanları ve deniz gezinti yollarından oluşmakta olup toplamda 96 dönümlük (39 hektar) bir açık alan alanına tekabül etmektedir. ⓘ
Merkez bölge alışveriş, eğlence ve yemek için Lübnan'ın en önemli yeridir. Beyrut Merkez Bölgesi'nde 100'den fazla kafe, restoran, bar ve gece kulübü ile cadde ve mahallelere dağılmış 350'den fazla perakende satış mağazası bulunmaktadır. Beyrut Çarşıları tek başına 200'den fazla mağazaya ve bir avuç restoran ve kafeye ev sahipliği yapmaktadır. Beyrut Çarşıları, eski çarşıları karakterize eden orijinal Helenistik sokak ızgarası ve uzun tonozlu alışveriş sokakları ve pasajlar boyunca bölgenin tarihi simge yapılarıyla birlikte yakın zamanda yenilenen Merkez Bölge'nin eski ortaçağ pazarıdır. Bölgenin yeniden inşası ve yenilenmesinden sorumlu olan Solidere şirketi, yıl boyunca Beyrut Maratonu, Fête de la Musique, Beyrut Caz Festivali gibi müzik ve eğlence etkinlikleri düzenlemektedir. ⓘ
Ancak, şehrin bu özel bölgesindeki kentsel gelişim araçları pek çok eleştiri ve tartışmaya konu oldu. Daha sonra başbakan olacak olan Refik Hariri'nin şirketin çoğunluk hissedarı olması, kamu-özel sektör ortaklığı bağlamında çıkar çatışması endişelerine yol açmıştır. Projeyi mümkün kılan kamulaştırmaların birçoğu değerinin altında arazi bedelleri üzerinden yapılmış ve kısmen şirket payı olarak ödenmiştir. İnsanları kendilerini yenilemeye değil satmaya zorlamak için katı kentleşme yasaları konuldu. Bugün Solidere fiili bir belediye gibi hareket etmektedir, dolayısıyla şehrin bu mahallesi fiilen özelleştirilmiştir. Örneğin birçok restoranın bulunduğu Zeituna Koyu'nda bisiklete binmek yasaktır ve bu yasalar ulusal polis ya da belediye polisi tarafından değil özel güvenlik görevlileri tarafından uygulanmaktadır. ⓘ
Proje ayrıca kentin bazı mimari ve kültürel mirasını yok ettiği için de eleştirildi. "Beyrut Amerikan Üniversitesi profesörü Nabil Beyhum 1992 yılında The Beirut Review dergisinde "Yıkılan yüzlerce bina arasında Beyrut'taki son Osmanlı ve Ortaçağ kalıntıları da vardı" diye yazdı. UCLA profesörü Saree Makdisi 1997'de Critical Inquiry dergisinde "başkentin en önemli bina ve yapılarından bazılarının" 1980'lerde ve 1990'ların başında onaylanmamış yıkımlarla yıkıldığını yazdı. Dahası, Beyrut şehir merkezindeki geleneksel özel mülkiyete ait dükkanların çoğunun yerini, sadece birkaç kişinin karşılayabileceği lüks mağazalar ve üst düzey restoranlar aldı. Solidere tarafından yeniden inşanın başlangıcından bu yana vaat edilen "Bağışlanma Bahçesi", merkezi bir park ve bir arkeoloji müzesi gibi kamusal alanların çoğu bugüne kadar tamamlanmadı ve bu da projenin halka gerçek faydasının sorgulanmasına neden oldu. ⓘ
Son olarak, güçlü askeri varlık nedeniyle BCD'nin büyük bölümünün bugün boş olduğu, parlamentonun bulunduğu Nejmeh Meydanı'nın çoğu zaman tamamen terk edildiği ve burada bulunan işletmelerin çoğunlukla taşındığı göz önüne alındığında, projenin gerçek başarısı son zamanlarda şüphe uyandırmaktadır. ⓘ
Ekonomi
Beyrut'un ekonomisi hizmet odaklıdır ve başlıca büyüme sektörleri bankacılık ve turizmdir. ⓘ
Otoriter ya da militarist rejimlerin hakim olduğu bir bölgede Lübnan'ın başkenti, istikrarsız da olsa, genellikle özgürlükçü bir sığınak olarak görülmüştür. Lübnan'ın serbest ekonomi ve kambiyo sistemi, altın destekli para birimi, bankacılık gizliliği yasası ve uygun faiz oranlarıyla birleşen limanı ve havaalanıyla Beyrut, Arap zenginliği için yerleşik bir bankacılık merkezi haline geldi ve bu zenginliğin büyük kısmı inşaat, ticari girişim ve sanayiye (çoğunlukla tekstil ve ayakkabı üretimi, gıda işleme ve baskı) yatırıldı. Beyrut'un ekonomisi yayıncılık, bankacılık, ticaret ve çeşitli endüstrileri içeren çok yönlü bir yapıya sahiptir. Bu dönemde Beyrut bölgenin finansal hizmetler merkeziydi. 1960'larda başlayan petrol patlamasının başlangıcında, Lübnan merkezli bankalar bölgenin petrodolarlarının ana alıcılarıydı. ⓘ
Beyrut, Lübnan ekonomisinin odak noktasıdır. Başkentte Lübnan'ın merkez bankası Banque du Liban'ın genel merkezi, Beyrut Borsası, Lübnan'ın bayrak taşıyıcısı Orta Doğu Havayolları'nın genel merkezi, Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu, Arap Bankalar Birliği ve Arap Borsalar Birliği bulunmaktadır. ⓘ
Bankacılık ve finans
Bankacılık Sistemi, 2012 yılı sonunda 152 milyar dolarlık bilançosuyla yerel ekonominin belkemiğini oluşturmaktadır ve IMF tarafından 43 milyar dolar olarak tahmin edilen GSYH'nin 3,5 katına yaklaşmaktadır. Banka mevduatları da 2012 yılında %8'lik bir artışla 125 milyar dolara ulaşarak sektör varlıklarının %82'sini oluşturmuştur. BLOM Bank araştırma müdürü Marwan Mikhael, "Bankalar hala mevduat çekmeye devam ediyor çünkü sunulan faiz oranları Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ndekilerden daha yüksek" diyor. ⓘ
Beyrut'un yabancı rezervleri 2011 yılında 32,5 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine yaklaştı ve analistler Merkez Bankası'nın piyasadaki Lübnan para biriminin yaklaşık yüzde 80'ini karşılayabildiğini söylüyor. Bu da Merkez Bankası'nın devasa döviz rezervleri sayesinde gelecekte öngörülemeyen herhangi bir krizle kolayca başa çıkabileceği anlamına geliyor. ⓘ
Lübnan bankacılık sistemi, yabancı sermaye ve kazançların korunmasını sağlama açısından Beyrut'un bölgesel bir finans merkezi olarak rolünü destekleyen çeşitli özelliklere sahiptir. Lübnan para birimi tamamen konvertibldir ve başka herhangi bir para birimiyle serbestçe değiştirilebilir. Ayrıca, sermaye ve kazançların Lübnan ekonomisine serbestçe girip çıkmasına hiçbir kısıtlama getirilmemiştir. Bankacılık gizliliği kanununun 3 Eylül 1956 tarihinde kabul edilmesiyle, Lübnan'da kurulan tüm bankalar ve yabancı bankaların şubeleri "meslek sırrı "na tabi tutulmuştur. Hem 30 Aralık 1993 tarihli ve 282 sayılı kanunun 16. maddesi hem de 26 Ağustos 1994 tarihli ve 5451 sayılı kararnamenin 12. maddesi, Lübnan bankalarında açılan her türlü hesaptan elde edilen tüm faiz ve gelirler için gelir vergisinden muafiyet sağlamaktadır. 1 Nisan 1975 tarihli 29 sayılı kararname, Lübnan hükümetine, yerleşik olmayanların yabancı para cinsinden mevduat ve yükümlülüklerini, kazanılan faiz üzerinden alınan gelir vergisinden, Para ve Kredi Kanunu'nun 76. maddesi uyarınca Banque Du Liban tarafından uygulanan zorunlu karşılıklardan ve Ulusal Mevduat Garanti Kurumu'nun karına banka mevduatlarına uygulanan mevduat garanti priminden muaf tutma hakkı vererek bir serbest bankacılık bölgesi kurmuştur. ⓘ
Turizm
Beyrut'taki turizm endüstrisi yerel ekonomi için tarihsel olarak önemli olmuştur ve günümüzde de şehir ve genel olarak Lübnan için önemli bir gelir kaynağı olmaya devam etmektedir. Lübnan İç Savaşı'ndan önce Beyrut yaygın olarak "Orta Doğu'nun Paris'i" olarak görülüyordu ve ziyaretçilerin Levanten Akdeniz kültürünü deneyimleyebilecekleri bir finans ve iş merkezi olarak anılıyordu. Beyrut'un farklı atmosferi ve eski tarihi onu, süregelen kargaşanın ardından yavaş yavaş kendini yeniden inşa eden önemli bir destinasyon haline getirmektedir. Ancak son zamanlarda ABD gibi bazı ülkeler, çok sayıda bombalı araç saldırısı ve organize siyasi şiddet eylemleri nedeniyle Lübnan'ı ve özellikle de Beyrut'u sık sık seyahat uyarıları listesine almıştır. ⓘ
.jpg)
2012 yılı turist istatistiklerine göre Beyrut'a gelen turistlerin %34'ü Arap Birliği üyesi ülkelerden, %33'ü Avrupa ülkelerinden (özellikle Fransa, Almanya ve İngiltere) ve %16'sı Amerika kıtasından (yaklaşık yarısı ABD'den) gelmektedir. ⓘ
Büyük ölçüde yayalaştırılmış Beyrut Merkez Bölgesi, Beyrut turizm sahnesinin çekirdeğini oluşturmaktadır. Bölge, kavisli sokakları ve radyal geçitleri sıralayan taş cepheli binalar kümesidir. Bölgenin mimarisi Fransız Mimarisi ve Venedik Gotik mimarisinin Arabesk ve Osmanlı Mimarisi ile karışımından oluşmaktadır. Bölgede çok sayıda eski cami ve Haçlı kilisesinin yanı sıra Roma dönemine ait ortaya çıkarılmış kalıntılar ve harabeler de bulunmaktadır. Bölgede düzinelerce restoran, kafe ve barın yanı sıra başta Beyrut Çarşıları olmak üzere çok çeşitli alışveriş mağazaları bulunmaktadır. Bölgenin New Waterfront, marina ve sahil şeridinde yüksek oteller ve kuleler sıralanmaktadır. ⓘ
Beyrut'taki bir diğer popüler turistik yer, kuzeydeki Saint George Körfezi'nden şehrin güneyindeki Avenue de Paris ve Avenue General de Gaulle'e kadar başkentin deniz kıyısını çevreleyen 4,8 km'lik (3 mil) bir yaya gezinti yolu olan Corniche Beirut'tur. Korniş, deniz seviyesinden en yüksek yüksekliğine, dev bir beyaz kireçtaşı uçurumunun üzerinde yükselen ve kıyıdan tanınan Raouché Kayalıklarına bakan yüksek katlı bir yerleşim bölgesi olan Raouché'de ulaşır. ⓘ
Badaro, Beyrut'un en çekici mahallelerinden biri olup gündüzleri gezinmek için hoş bir yer, akşamları ise dışarı çıkmak için bir hedeftir. Badaro, 75 dönümlük (30 hektar) bir kamu parkı (Beyrut Çam Ormanı) ve 50 dönümlük (20 hektar) bir hipodrom ile Beyrut'un yeşil bölgesi içinde yer almaktadır. Her köşede küçük bakkalların bulunduğu, insan ölçeğinde bir mahalledir. Eski yoksul Hıristiyan burjuvazi, 30'lu yaşlarındaki bohem tarzda insanlar ve köklü kent profesyonellerinin bir karışımı olan mahalle sakinleri, yerel fırın ve pastanelere sadıktır. Gelişen kafe ve bar ortamı nedeniyle son zamanlarda Beyrut'un genç ve huzursuz kesimi için popüler bir yer haline gelmiştir ancak eski Beyrutlular Badaro'nun altmışlı yıllarda Beyrut'un Village versiyonu olduğunu hatırlamaktadır. Bölgenin neredeyse her sokağında bakkallar ve lokantalar bulunabilir. Neredeyse her tarzda düzinelerce restoran, bar ve patika kafe bulunmaktadır. Badaro "Köyü", yerel sakinler, günübirlikçiler ve Beyrut'un her yerinden gelen hipsterlar, ofis çalışanları ve çok sayıda gurbetçiyle büyür. ⓘ
Hamra Caddesi, Beyrut Merkez Bölgesi ile kıyıdaki Raouche bölgesini birbirine bağlayan arnavut kaldırımlı uzun bir caddedir. Cadde alışveriş mağazaları, butikler, restoranlar, bankalar, sokak satıcıları, patika kafeler, gazete büfeleri ve komşu Beyrut Amerikan Üniversitesi öğrencileri tarafından canlandırılan hareketli bir gece hayatı ile doludur. AUB kampüsü, Akdeniz'e bakan ormanlık bir yamaca dağılmış 19. yüzyıldan kalma kırmızı çatılı binalar kümesinden oluşan bir başka popüler ziyaretçi destinasyonudur. ⓘ
Gemmayzeh, Beyrut'un dar sokaklar ve Fransız döneminden kalma tarihi binalarla dolu sanatsal bohem mahallesidir. Beyrut Merkez Bölgesi'nin doğusunda, Saifi Köyü'nün sınırında yer almaktadır. Mahalle, popüler barları ve pubları, kafeleri, restoranları ve salonları ile ünlüdür; çoğu doğrudan bölgenin ortasından geçen ana cadde olan Rue Gouraud üzerinde yer almaktadır. Travel + Leisure dergisi Gemmayzeh'i 1950'lerden kalma apartmanların ve duvar dibi dükkânlarının arasında yer alan renkli ve şık kafeleri nedeniyle "SoHo by the Sea" olarak adlandırmıştır. Ancak Gemmayzeh, 2020'deki Beyrut patlamasından en çok zarar gören bölge olmuştur. ⓘ
Beyrut hem Arap dünyasından hem de Batı'dan gelen turistlerin uğrak yeridir. Travel + Leisure dergisinin 2006 Dünya'nın En İyileri Ödülleri'nde dünyanın en iyi 9. şehri seçilmiştir. Bu liste 2006 Lübnan Savaşı'nın patlak vermesinden kısa bir süre önce oylanmıştır. 2008 yılında The Guardian Beyrut'u dünyanın en iyi on şehri arasında göstermiştir. New York Times 2009 yılında "gidilecek 44 yer" listesinde Beyrut'u bir numaraya yerleştirmiştir. 2011 MasterCard Endeksi, Beyrut'un Orta Doğu ve Afrika'da toplam 6,5 milyar dolarla en yüksek ikinci ziyaretçi harcama seviyesine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Beyrut 2012 yılında Condé Nast Traveller tarafından Tel Aviv ve Dubai'yi geride bırakarak Orta Doğu'nun en iyi şehri seçilmiştir. ⓘ
Turistlerin çoğu geri dönen Lübnanlı gurbetçilerden oluşmakla birlikte birçoğu da Batılı ülkelerden gelmektedir. 2010 yılında yaklaşık 3 milyon ziyaretçi gelmiştir; bir önceki rekor 1974 yılında 1,4 milyon ziyaretçiydi. ⓘ
Diğer turizm türleri gibi Lübnan'da sağlık turizmi de son dönemde yükselişe geçmiştir. Komşu Arap ülkelerinden gelen ziyaretçiler, yakınlığı nedeniyle buradaki medikal turizm hastalarının büyük kısmını oluştursa da Beyrut, daha fazla Güney Avrupalı, Asyalı ve Kuzey Amerikalı'yı ülkesine çekmeye çalışıyor. Lübnan'daki Yatırım Geliştirme Ajansı, 2009'dan bu yana medikal turizm sektöründeki büyümenin yılda %30'a kadar çıktığını bildiriyor. Ülkenin turizm bakanlığı organize, kaliteli bir sağlık destinasyonu yaratmak için sağlık sektörü ve üst sınıf otellerle yakın işbirliği içinde çalışıyor. Büyük otel ve spa zincirleri, yabancı ziyaretçiler için kapsamlı sağlık ve iyileşme paketleri oluşturmak üzere yerel klinikler, seyahat acenteleri ve turizm bakanlığı ile birlikte çalışmaktadır. Hükümet bu sektörle yakından ilgilenmekte ve süreci mümkün olduğunca kolaylaştırmak için çaba göstermektedir. Kozmetik cerrahi, Lübnan'daki medikal turizmin önemli bir bileşenidir. Yabancı hastaların çoğu plastik cerrahi, diş veya göz ameliyatı gibi rutin operasyonlar için gelmektedir ve Beyrut'taki hastaneler iç bypass ameliyatı ve diğer teknik tedaviler gibi özel prosedürleri de gerçekleştirebilmektedir. Sahel General gibi en iyi klinikleri ve hastaneleri tüm cerrahi prosedürleri uygulayabilecek donanıma sahiptir. Johns Hopkins International'a bağlı Beyrut merkezli Clemenceau Tıp Merkezi (CMC), 2012 yılında medikal turizm için dünyanın en iyi on hastanesinden biri seçilmiştir. ⓘ
Hükümet
Beyrut, Lübnan'ın başkenti ve hükümet merkezidir. Lübnan Parlamentosu, tüm Bakanlıklar ve kamu idarelerinin çoğu, büyükelçilikler ve konsolosluklar burada bulunmaktadır. Beyrut Valiliği sekiz mohafazattan (mohafazah'ın çoğulu veya valilik) biridir. ⓘ
| İsim | Göreve başladı | Ofisten ayrıldı ⓘ | |
|---|---|---|---|
| 1 | Kamel Hamieh | 1936 | 1941 |
| 2 | Nicholas Rizk | 1946 | 1952 |
| 3 | George Assi | 1952 | 1956 |
| 4 | Bachour Haddad | 1956 | 1958 |
| 5 | Philip Boulos | 1959 | 1960 |
| 6 | Emile Yanni | 1960 | 1967 |
| 7 | Shafic Bou Haydar | 1967 | 1977 |
| 8 | Mitri El Nammar | 1977 | 1987 |
| 9 | George Smaha | 1987 | 1991 |
| 10 | Nayef El Malouf | 1992 | 1995 |
| 11 | Nicholas Saba | 1995 | 1999 |
| 12 | Yakup Sarraf | 1999 | 2005 |
| 13 | Nassif Kaloush | 2005 | 2008 |
| 14 | Rachid Ammoury Maalouf | 2008 | 2015 |
| 15 | Jamal Itani | 2016 | Mevcut |
Beyrut Belediye Binası'nın dış cephesi
Büyük Serail
Lübnan Parlamentosu
Birleşmiş Milletler Lübnan Genel Merkezi ⓘ
Uluslararası Kuruluşlar
Şehir çok sayıda uluslararası kuruluşa ev sahipliği yapmaktadır. Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu'nun (ESCWA) merkezi Beyrut şehir merkezindedir, Arap Hava Taşıyıcıları Örgütü (AACO), Arap Bankalar Birliği ve Arap Borsalar Birliği ile Dünya Gençlik İttifakı'nın merkezleri de şehirdedir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve UNESCO'nun (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) Beyrut'ta Arap dünyasını kapsayan bölgesel ofisleri bulunmaktadır. ⓘ
Eğitim
Lübnan genelinde yüksek öğrenim üniversiteler, kolejler ve teknik ve mesleki enstitüler tarafından sağlanmaktadır. ⓘ
Beyrut Amerikan Üniversitesi ve Université Saint-Joseph (USJ), ülkedeki sırasıyla İngilizce ve Fransızca eğitim veren en eski üniversitelerdir. ⓘ
Lübnan Üniversitesi, Beyrut'taki tek kamu yüksek öğrenim kurumudur. Beyrut ayrıca, birçok programıyla birlikte ABD kurumları tarafından akredite edilen ve son zamanlarda Orta Doğu'daki en iyi üniversitelerden biri olarak kabul edilen Lübnan Amerikan Üniversitesi'ne (LAU) de ev sahipliği yapmaktadır. Beyrut ayrıca Amerikan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (AUST), Balamand Üniversitesi, École Supérieure des Affaires (ESA), Beyrut Arap Üniversitesi (BAU), Haigazian Üniversitesi (HU), Lübnan Uluslararası Üniversitesi (LIU) ve Notre Dame Üniversitesi - Louaize (NDU), Université La Sagesse (ULS)'ye de ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Notre Dame Üniversitesi'nin (NDU) dereceleri zamanla daha da değerli hale geliyor. NDU, akreditasyonunu 2015 yılında NIASC'den almıştır. ⓘ
Yükseköğretim Genel Müdürlüğü, Beyrut'taki ve ülke genelindeki üniversite kolejlerinin, üniversite enstitülerinin ve üniversitelerin yönetiminden sorumludur. ⓘ
Beyrut'taki özel ortaöğretim okulları arasında Lycee Abdel Kader, Grand Lycée Franco-Libanais, Lycée Franco-Libanais Verdun, American Community School, International College, Collège Louise Wegmann, Rawdah High School, Saint Mary's Orthodox College, Collège Notre Dame de Nazareth, Collège du Sacré-Coeur Gemmayzé, Collège Protestant Français, Armenian Evangelical Central High School, German School of Beirut ve Armenian Hamazkayin Arslanian College bulunmaktadır. ⓘ
AUB 1866 yılında Amerikan Yabancı Misyonlar Komiserleri Kurulu tarafından kurulmuştur
Saint Joseph Üniversitesi veya Université Saint-Joseph, 1875 yılında Cizvitler tarafından kurulmuştur
Amerikan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, 1989 yılında Beyrut'ta kurulmuştur
Haigazian Üniversitesi 1955 yılında Ermeni Evanjelik cemaati tarafından kurulmuştur
Beyrut'ta Global Üniversite
Paris Ticaret Odası (Chambre de Commerce et d'Industrie de Paris) ve Lübnan Bankası arasında ortak bir işbirliği olarak 1996 yılında kurulan École supérieure des affaires ⓘ
Ulaşım
Şehrin yenilenmiş havalimanı güney banliyölerinde yer alan Refik Hariri Uluslararası Havalimanı'dır. Doğu Akdeniz'in en büyük ve en ticari limanlarından biri olan Beyrut Limanı da bir diğer giriş limanıdır. Son varış noktası olarak Lübnan'a Şam'dan doğudaki Bekaa vadisi üzerinden karayoluyla ulaşılabilir. ⓘ
Beyrut'tan Lübnan'ın diğer şehirlerine ve Suriye'nin Humus ve başkent Şam gibi büyük şehirlerine sık sık otobüs seferleri düzenlenmektedir. Lübnan'da toplu taşıma hizmeti veren çok sayıda farklı şirket bulunmaktadır. Kamuya ait otobüsler Office des Chemins de Fer et des Transports en Commun (OCFTC - "Demiryolu ve Toplu Taşıma Kurumu") tarafından yönetilmektedir. Kuzey varış noktaları ve Suriye'ye giden otobüsler Charles Helou İstasyonu'ndan kalkmaktadır. ⓘ
Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanlığı, özel araç kullanımını azaltma umuduyla, başkent dışındaki bölgelere ve sıkışık Beyrut'a daha iyi hizmet verebilmek için 2012 yılında fazladan 250 adet şehir içi ve şehirlerarası otobüs satın aldı. ⓘ
Beyrut'ta ayrıca Lübnan Ulaşım Şirketi tarafından sağlanan özel otobüsler de bulunmaktadır. ⓘ
Beyrut 2017 yılında şehrin belirli bölgelerinde bisiklet paylaşım hizmeti sunmaya başlamıştır. ⓘ
Kültür
Beyrut'un kültürü Yunanlılar, Romalılar, Araplar, Osmanlı Türkleri ve Fransızlar gibi pek çok farklı halk ve medeniyetin etkisi altında gelişmiştir. Beyrut şehir merkezindeki hukuk fakültesi dünyanın en eski hukuk fakültelerinden biriydi ve Doğu Roma İmparatorluğu'nda hukuk çalışmalarının önde gelen merkezlerinden biri olarak kabul ediliyordu. ⓘ
Beyrut 2002 yılında Frankofoni ve Arap Birliği zirvelerine ev sahipliği yapmış ve 2007 yılında her yıl seçkin Frankofon gazetecileri ödüllendiren Prix Albert Londres törenine ev sahipliği yapmıştır. Şehir ayrıca 2009 yılında Jeux de la Francophonie'ye ev sahipliği yapmıştır. Aynı yıl UNESCO tarafından Dünya Kitap Başkenti ilan edilmiştir. ⓘ
Beyrut aynı zamanda "Arap dünyasının parti başkenti" olarak da anılmaktadır. Rue Monnot kulüpçüler arasında uluslararası bir üne sahiptir ve Gemmayze ve Mar Mikhael gibi semtlerdeki Rue Gouraud, Hamra Caddesi'ndeki "The Alleyway "in yanı sıra bar müdavimleri ve kulüpçüler için yeni sıcak noktalar olarak ortaya çıkmıştır. ⓘ
Müzeler
Beyrut Ulusal Müzesi, Lübnan'daki başlıca arkeoloji müzesidir. Tarih öncesi dönemlerden ortaçağ Memluk dönemine kadar uzanan yaklaşık 1.300 eser sergilenmektedir. Beyrut Amerikan Üniversitesi Arkeoloji Müzesi, Orta Doğu'nun en eski üçüncü müzesi olup Lübnan ve komşu ülkelerden çok çeşitli eserler sergilemektedir. Sursock Müzesi, 19. yüzyılın sonunda ünlü Sursock ailesi tarafından Nicolas Sursock için özel bir villa olarak inşa edilmiş ve ölümünün ardından Lübnan devletine bağışlanmıştır. Günümüzde Beyrut'un en etkili ve popüler sanat müzesine ev sahipliği yapmaktadır. Kalıcı koleksiyonda bir dizi Japon gravürü, çok sayıda İslam sanatı eseri ve klasik İtalyan tabloları yer alırken, yıl boyunca geçici sergiler de gösterilmektedir. Beyrut'un Grand Serail'i yakınlarındaki Robert Mouawad Özel Müzesi, Henri Pharaon'un arkeoloji ve antikalardan oluşan özel koleksiyonunu sergilemektedir. ⓘ
Planet Discovery, interaktif deneyler, sergiler, performanslar, atölye çalışmaları ve farkındalık yarışmaları içeren bir çocuk bilim müzesidir. Saint Joseph Üniversitesi, 2000 yılında Arap Orta Doğusu'ndaki ilk prehistorya müzesi olan ve Cizvitler tarafından toplanan kemikler, taş aletler ve neolitik çanak çömleklerin sergilendiği Lübnan Prehistorya Müzesi'ni açmıştır. ⓘ
Ekim 2013'te özel bir mineral müzesi olan Mim Müzesi kapılarını halka açtı. Müzede 70'ten fazla ülkeden yaklaşık 2000 mineral sergilenmektedir. Mim Müzesi'nin koleksiyonu, minerallerin çeşitliliği ve kalitesi açısından dünyanın en önemli özel koleksiyonlarından biri olarak kabul edilmektedir. Filmlerin ve mineralojinin bilimsel uygulamalarının gösterildiği ekranların eşlik ettiği didaktik bir devre, hem estetik hem de bilimsel açıdan paha biçilemez, beklenmedik harikalar dünyasını ortaya çıkaracaktır. Mimodactylus libanensis "mimo", bir pterodaktil fosili özel bir kanatta yer almaktadır. Orta Doğu'da türünün tek örneği olan bu tam örnek Lübnan'da bulunmuştur. En son modern tekniklerle tanıtılmaktadır: bir hologram, bir oto-stereoskopik film, tam ölçekli bir rekonstrüksiyon ve "mimo ile uç" oyunu - çocukları ve yetişkinleri memnun eden bir eğlence. Mim ayrıca 200 deniz fosilinden oluşan tematik bir sergiye de ev sahipliği yapmaktadır. "Fish'n'Stone" Mémoire du Temps işbirliği ile düzenlenmiştir. Tüm dünyada bilinen bu fosiller Lübnan dağlarından çıkarılmıştır. Fosil oluşumunun tarihi, sizi deniz yaşamının içine daldıran bir animasyonla gösteriliyor - sizi yaklaşık 100 milyon yıl öncesine götüren bir zaman kapsülü. ⓘ
Turizm
Beyrut, 2009 yılında The New York Times tarafından ziyaret edilecek en iyi yer ve aynı yıl Lonely Planet tarafından dünyanın en canlı on şehrinden biri olarak seçilmiştir. Amerikan küresel danışmanlık firması Mercer tarafından 2010 yılında yapılan ve lüks yerleşim alanları ve eğlence mekanları gibi üst düzey öğeleri karşılaştıran bir araştırmaya göre Beyrut, Orta Doğu'nun en pahalı 4. şehri ve araştırmaya dahil edilen Üst Orta Gelirli Ülkeler arasında 15. sırada yer almıştır. Beyrut, 2010 yılında "EuroCost International" tarafından yüksek kaliteli konutlar için kira piyasaları hakkında yapılan bir araştırmada bölgesel olarak birinci, uluslararası olarak ise 10. sırada yer almıştır. Beyrut, gece yarısından sonra da açık kalan barları, dans barları ve gece kulüpleriyle son derece aktif ve çeşitli gece hayatının uluslararası bir merkezidir. 2011 MasterCard Endeksi, Beyrut'un Orta Doğu ve Afrika'da toplam 6,5 milyar dolarla en yüksek ikinci ziyaretçi harcama seviyesine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Beyrut 2012 yılında Condé Nast Traveller tarafından Orta Doğu'nun en iyi şehri seçilmiştir. Condé Nast Traveller 2013 yılında Beyrut'u dünyanın en iyi 20 şehri arasında göstermiştir. ⓘ
7 Aralık 2014 tarihinde Beyrut, Doha, Durban, La Paz, Havana, Kuala Lumpur ve Vigan ile birlikte Şehirlerin Yeni 7 Harikası arasına seçildi. Kampanya New 7 Wonders tarafından düzenlendi. ⓘ
2016 yılında Yahoo, Beyrut'u yemek konusunda en iyi uluslararası şehir olarak listelemiştir. Travel and Leisure Beyrut'u dünyanın en iyi 15 şehri arasında göstermiştir. ⓘ
Dünya Turistleri tarafından 2019 yılı için ziyaret edilmesi gereken şehir seçilmiştir. ⓘ
Ekim 2019'dan itibaren hükümet karşıtı protestolar ve ardından koronavirüs salgını nedeniyle seyahat yasakları nedeniyle turizm sektörü kötü etkilendi ve turist sayısı azaldı. ⓘ
Medya
Beyrut, televizyon, radyo istasyonları, gazete ve kitap yayıncılığı endüstrileri için ana merkezdir. ⓘ
Beyrut merkezli televizyon kanalları arasında 33 UHF'de Télé Liban, LBC, ÓTV (Orange TV), MTV Lebanon, Tele Lumiere (Catholic TV), Future TV, New TV, NBN, ANB ve Saudi TV 1 ve 45 UHF'de MBC 1, MBC 4, MBC Action, Fox, Al Jazeera, Rotana, OSN First, OSN News, Al Yawm ve Arabic Series Channel bulunmaktadır. ⓘ
Radyo İstasyonları arasında Mix FM Lebanon, Virgin Radio Lebanon, Radio One Lebanon, Sawt el Ghad, RLL, Jaras Scoop, NRJ Lebanon... bulunmaktadır. ⓘ
Gazeteler arasında Daily Beirut An-Nahar, Al Joumhouria, As-Safir, Al Mustaqbal, Al-Akhbar, Al-Balad, Ad-Diyar, Al Anwar, Al Sharq bulunmaktadır. ⓘ
Fransızca yayınlanan gazete ve dergiler arasında L'Orient Le Jour (1970'ten beri), La Revue Du Liban, Al Balad-Fransızca Versiyon, Al Intiqad, Magazine L'Hebdo ve La Commerce Du Levant bulunmaktadır. ⓘ
Beyrut'ta yayınlanan İngilizce gazeteler arasında The Daily Star, Executive Magazine (haftalık), Beirut Online, Beirut Times (haftalık) ve Monday Morning bulunmaktadır. ⓘ
Spor
Lübnan'ın başkenti 1959 yılında Akdeniz Oyunları'na, 1999, 2000 ve 2012 yıllarında FIBA Asya Şampiyonlar Kupası'na, 2000 yılında AFC Asya Kupası'na ve 2010 yılında FIBA Asya Kupası'na ev sahipliği yapmıştır. Beyrut 2009 yılında Jeux de la Francophonie'nin 6. Yıllık Oyunlarına ev sahipliği yapmıştır. Beyrut ayrıca 1957, 1997 ve 2015 yıllarında Pan Arap Oyunlarına ev sahipliği yapmıştır. Beyrut ayrıca 2017 yılında 2017 FIBA Asya Kupası'na da ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Beyrut, Sidon ve Tripoli ile birlikte 2000 AFC Asya Kupası'na ev sahipliği yapmıştır. Şehirde Camille Chamoun Spor Şehri Stadyumu ve Beyrut Belediye Stadyumu olmak üzere iki stadyum bulunmaktadır. ⓘ
Basketbol Lübnan'da en popüler spordur. Şu anda 4 Beyrut takımı Lübnan Basketbol Ligi'nde oynamaktadır: Hekmeh, Sporting Al Riyadi Beirut, Homenetmen Beirut ve Beirut. ⓘ
Beyrut'taki diğer spor etkinlikleri arasında yıllık Beyrut Maratonu, hipball, Beyrut Hipodromu'nda haftalık at yarışları ve Lübnan Golf Kulübü'nde düzenlenen golf ve tenis turnuvaları yer almaktadır. Lübnan rugby ligi şampiyonasındaki beş takımdan üçü Beyrut'ta yerleşiktir. Lübnan erkek milli buz hokeyi takımı maçlarını Kanada'nın Montreal kentinde oynamaktadır. ⓘ
Sanat ve moda
Beyrut ve banliyölerinde yüzlerce sanat galerisi bulunmaktadır. Her yıl yüzlerce güzel sanatlar öğrencisi üniversitelerden ve enstitülerden mezun olmaktadır. Lübnan'ın dört bir yanında sanatçı atölyeleri bulunmaktadır. Beyrut'un Mkalles banliyösünde, Lübnan'da çağdaş sanata adanmış, kâr amacı gütmeyen bir dernek, mekân ve platform olan Beyrut Sanat Merkezi'nin açılışı, gösterim ve performans odası, mediatek, kitapçı, kafe ve teras ile kentteki mevcut sergi alanlarının sayısını artırdı. Bu mekanın bitişiğinde kültürel etkinliklere ve eğitim programlarına ev sahipliği yapan Ashkal Alwan Home Workspace bulunmaktadır. ⓘ
Çok sayıda uluslararası moda tasarımcısı çalışmalarını büyük defilelerde sergilemiştir. Çoğu büyük moda markasının Beyrut'un alışveriş bölgelerinde mağazaları bulunmaktadır ve şehir, Elie Saab, Yara Farhat, Reem Acra, Zuhair Murad, Georges Chakra, Georges Hobeika, Jean Faris, Nicolas Jebran, Rabih Kayrouz ve Abed Mahfouz gibi bazıları uluslararası üne kavuşmuş çok sayıda yerel moda tasarımcısına ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Beyrut aynı zamanda Lübnan İç Savaşı'ndan sonra gelişen dinamik bir sokak sanatı sahnesine de ev sahipliği yapmaktadır; en önemli sokak sanatçılarından biri Gemmayzeh, Hamra, Verdun ve Achrafieh gibi bölgelerde Beyrut'un duvarlarına en büyük duvar resimlerini yaptığı bilinen Yazan Halwani'dir. ⓘ
Beyrut aynı zamanda uluslararası sanatçıların konser turlarının da durak şehridir. Shakira, Mariah Carey, Enrique Iglesias, Andrea Bocelli, Pitbull, Engelbert Humperdinck, Scorpions ve daha birçok sanatçı Beyrut'u konser turlarına dahil etmiştir. ⓘ
Galeri
Beyrut 1913
Beyrut'un havadan görünümü -1970.
Beyrut 1965
Beyrut Korniş
Cliffs, Beyrut
Beyrut 1919
Şehitler Anıtı
Merkez Beyrut
Passage, Beyrut
Gece Beyrut ⓘ
Kardeş şehirler ve kardeş kentler
Beyrut kardeş şehirdir:
Atina, Yunanistan
Los Angeles, Birleşik Devletler
Paris, Fransa
Erivan, Ermenistan
Lusaka, Zambiya ⓘ
İstanbul Türkiye
Los Angeles Amerika Birleşik Devletleri 2006
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}