Š
Latin alfabesi Šš harfi |
|
Š | š |
Š | š |
(Š: Büyük harf, š: Küçük harf) Latin Alfabesi'ndeki S harfinin caron (ters şapka) ile birleşmesiyle oluşan bir harftir. Genellikle Türkçe'deki Ş gibi okunur. Š harfi içeren diller şunlardır:
- Slav dillerinde: Hırvat ve Boşnak alfabelerinin 25., Sloven alfabesinin 20. harfidir. Aynı zamanda Çekçe, Slovakça ve Slovencede de Š harfi vardır. Bu dillerde /ʃ/ karakterine uygun olarak sesletilir. Karakter aynı zamanda Sırp alfabesinin 25. harfinin ve Makedon alfabesinin 26. harfinin Latin harflerine uyarlanmış biçimi olarak kullanılır. Slovakçada, /ʂ/ yerine kullanılır. Bulgarcadaki Ш harfinin de Latin harflerinde karşılığı olarak kullanılır. Yalnız Bulgarca'da değil, Kiril alfabesiyle yazılan tüm dillerde Š harfinin karşılığı Sha (Ш) harfidir. İngilizcede sh, Almancada sch, Türkçede ş olarak yazılır.
- Š aynı zamanda Estonca, Fince (sadece yabancı kökenli sözcüklerde), Letonca ve Litvancada da Š harfi vardır. Š, /ʃ/ yerine de kullanılır.
- Sümerce ve Akadca /ʃ/ veya /ʧ/ harflerinin transliterasyonu için de Š harfi kullanılır. Hititçedeki /s/ sesi, ve Semitik dillerdeki /ʃ/ sesi için de bu karakter kullanılır. ⓘ
Š, š (karonlu S) grafemi, show sözcüğünde olduğu gibi sh sesini temsil eden çeşitli bağlamlarda kullanılır ve genellikle sessiz postalveolar sürtünmeli /ʃ/ veya benzer sessiz retroflex sürtünmeli /ʂ/ sesini ifade eder. Uluslararası Fonetik Alfabede bu ses ʃ veya ʂ ile gösterilir, ancak Amerikancı fonetik gösterimde ve Ural Fonetik Alfabesinde küçük harf š kullanılır. Türk harfi Ş ve Rumen harfi Ș (S virgülü) ile aynı sesi temsil eder. ⓘ
Bilgisayar sistemlerinde kullanım için Š ve š sırasıyla Unicode kod noktaları U+0160 ve U+0161'dedir (giriş için Alt 0138 ve Alt 0154). HTML kodunda, varlıklar Š ve š karakterleri temsil etmek için de kullanılabilir. ⓘ
Arapçanın Romanizasyonu
Arapçanın romanizasyonunda ise Peltek S (ﺙ: Se) harfini gösterir. Örneğin: Ševab, Kešir, Šaniye... ⓘ
ISO temel Latin alfabesi ⓘ | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | |
Özel işaret almış S harfi
Ters şapka işaretini kullanan harfler ǍǎČčĎďĚěǦǧȞȟǏǐJ̌ǰǨǩĽľŇňǑǒŘřŠšŤťǓǔŽžǮǯ
tarih • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • harf listesi |
Yazı sistemi, alfabe veya harf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. ⓘ |
Birincil kullanım
Bu sembolün kökeni 15. yüzyılda Jan Hus'un reformlarıyla ortaya çıkan Çek alfabesine dayanmaktadır. Buradan ilk olarak 1830 yılında Ljudevit Gaj tarafından aynı sesi temsil etmek üzere Hırvat alfabesine ve oradan da Letonca, Litvanyaca, Slovakça, Slovence, Karelyaca, Sami, Veps ve Sorbça gibi diğer ortografilere uyarlanmıştır. ⓘ
Bulgar Kirili, Makedon Kirili ve Sırp Kirili gibi bazı ortografiler Latin alfabelerinde "š" sesini temsil eden "ш" harfini kullanmaktadır. Ayrıca, Boşnakça, Sırpça ve Karadağca standart dilleri Kiril alfabesinin yanı sıra Gaj'ın Hırvat alfabesini de benimseyerek "š" harfini kullanırken, aynı alfabe Makedoncanın Romanizasyonu için de kullanılmaktadır. Belarus Latincesi ve Bulgar Latincesinin bazı varyantları da bu harfi kullanır. ⓘ
Fince ve Estonca'da š sadece alıntı kelimelerde görülür. Zaman zaman š harfinin yerine sh harfi kullanılabilir, ancak bu sadece aksanlı karakterin dizgisinin teknik olarak mümkün olmadığı durumlarda geçerlidir. ⓘ
Lehçe ve Macarca š kullanmaz. Lehçe bunun yerine sz digrafını, Macarca ise temel latin harfi s'yi kullanır. sz digrafı diğer dillerin çoğunun s harfine eşittir. ⓘ
Avrupa dışında Süryani Latincesi bu harfi benimsemiştir ancak aksanlı diğer harflerle birlikte nadiren kullanılır. Alfabe dili yazmak için yerel olarak kullanılmaz; bunun yerine Süryani alfabesi kullanılır. Lakota, Cheyenne ve Cree (Moose Cree gibi lehçelerde), Klasik Malayca (19. yüzyılın sonuna kadar) ve Kuzey Sotho ve Songhay gibi bazı Afrika dillerinde kullanılmaktadır. Farsça Latin (Rumi) alfabesinde ش'ye eşdeğer olarak kullanılır. ⓘ
Transliterasyon
Bu sembol aynı zamanda ISO 9 ve bilimsel transliterasyonda Kiril ш'nin romanizasyonu olarak kullanılır ve Makedonca, Bulgarca, Sırpça, Belarusça, Ukraynaca ve Başkurtça'nın Latin yazı sistemlerinde kullanılır. Ayrıca Gürcüce'nin bazı transliterasyon sistemlerinde ⟨შ⟩ (/ʃ/) harfini temsil etmek için kullanılır. ⓘ
Buna ek olarak, grapheme Sümerce ve Akadca /ʃ/ veya /t͡ʃ/'nin çivi yazısı imlasını ve (Akad imlasına dayalı olarak) Hititçe /s/ fonemini ve Sami dillerinin /ʃ/ fonemini transliterasyonla şin (Fenikece ve onun soyundan gelenler), Kiril ш'nin doğrudan öncülüdür. ⓘ
Hesaplama kodu
Önizleme | Š | š | ||
---|---|---|---|---|
Unicode adı | KARON İLE LATİNCE BÜYÜK S HARFİ | KARONLU LATİN KÜÇÜK S HARFİ | ||
Kodlamalar | ondalık | altıgen | dec | altıgen |
Unicode | 352 | U+0160 | 353 | U+0161 |
UTF-8 | 197 160 | C5 A0 | 197 161 | C5 A1 |
Sayısal karakter referansı | Š | Š | š | š |
Adlandırılmış karakter referansı | Š | š |