Şanghay
Şanghay
上海 ⓘ | |
|---|---|
Belediye | |
Üstten, soldan sağa: Lujiazui silüeti; Yu Bahçesi; Eski Şanghay Şehri; Şanghay Sergi Merkezi; Nanjing Yolu; HSBC Binası ve Gümrük Binası; ve Jing'an Tapınağı | |
| Etimoloji: 上海浦 (Shànghăi Pǔ) "Huangpu Nehri'nin orijinal adı." | |
.svg) Şanghay Belediyesi'nin Çin'deki Konumu | |
| Koordinatlar (Halk Meydanı): 31°13′43″N 121°28′29″E / 31.22861°N 121.47472°EKoordinatlar: 31°13′43″N 121°28′29″E / 31.22861°N 121.47472°E | |
| Ülke |  Çin |
| Bölge | Doğu Çin |
| Anlaşıldı | c. MÖ 4000 |
| Kuruluşu - Qinglong Kasabası | 746 |
| - Huating İlçesi [zh] | 751 |
| - Şanghay İlçesi | 1292 |
| - Belediye | 7 Temmuz 1927 |
| Belediye Meclisi | Şanghay Belediye Halk Kongresi |
| Bölümler - İlçe düzeyinde - İlçe- seviye | 16 bölge 210 kasaba ve nahiye |
| Hükümet | |
| - Tip | Belediye |
| - ÇKP Sekreteri | Li Qiang |
| - Kongre Başkanı | Jiang Zhuoqing |
| - Belediye Başkanı | Gong Zheng |
| - Belediye CPPCC Başkanı | Dong Yunhu [zh] |
| - Ulusal Halk Kongresi Temsilciliği | 58 milletvekili |
| Alan | |
| - Belediye | 6,341 km2 (2,448 sq mi) |
| - Su | 697 km2 (269 sq mi) |
| - Metro | 14.922,7 km2 (5.761,7 sq mi) |
| Yükseklik | 4 m (13 ft) |
| En yüksek rakım (Sheshan Hill) | 118 m (387 ft) |
| Nüfus (2021) | |
| - Belediye | 24,890,116 |
| - Rütbe | Çin'de 1. |
| - Yoğunluk | 3.900/km2 (10.000/q mi) |
| - Metro | 41,354,149 |
| - Metro yoğunluğu | 2.800/km2 (7.200/q mi) |
| Demonim(ler) | Shanghainese |
| Saat dilimi | UTC+08:00 (CST) |
| Posta kodu | 200000–202100 |
| Alan kodu(ları) | 21 |
| ISO 3166 kodu | CN-SH |
| GSYİH | 2021 |
| - Toplam | 4,32 trilyon Yen 680 milyar dolar (nominal) 1,035 trilyon dolar (PPP) |
| - Kişi başına | ¥173,697 $27,342 (nominal) $41,624 (PPP) |
| - Büyüme |  8.1% |
| HDI (2019) | 0.873 |
| Plaka ön ekleri | 沪A, B, D, E, F, G, H, J, K, L, M, N 沪C (sadece dış banliyöler) |
| Kısaltma | SH / 沪 (Hù) |
| Şehir çiçeği | Yulan manolya |
| Diller | Shanghainese Standart Mandarin |
| Web sitesi | www.shanghai.gov.cn (Çince) İngilizce versiyon |
_-_13.JPG)
.jpg)
| Şanghay ⓘ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg) Normal Çince karakterlerle "Shanghai" | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Çince | 上海 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hanyu Pinyin | Shànghǎi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wu |  Zaon22 he44 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gerçek anlamı | "Denizin Üzerinde" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Şanghay (/ʃæŋˈhaɪ/; Çince: 上海, Şanghayca: Zaon6he5 [zɑ̃̀.hɛ́] (dinle), Standart Mandarin telaffuzu: [ʂâŋ.xàɪ] (dinle)) Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC) doğrudan yönetilen dört belediyesinden biridir. Şehir, Yangtze Nehri'nin güney halicinde yer alır ve içinden Huangpu Nehri akar. Şanghay, 2021 yılı itibarıyla 24,89 milyonluk nüfusuyla Çin'in en kalabalık kentsel alanı ve dünyanın en kalabalık şehridir. Doğu Asya'da GSYİH'si kendi başkentinden daha büyük olan tek şehirdir. Suzhou, Wuxi, Nantong, Ningbo, Jiaxing, Zhoushan ve Huzhou'yu içeren Büyük Şanghay metropolitan alanının 2018 itibariyle yaklaşık 9,1 trilyon RMB (1,33 trilyon $) gayrisafi metropolitan hasıla (nominal) ürettiği tahmin edilmektedir. Şanghay finans, iş ve ekonomi, araştırma, eğitim, bilim ve teknoloji, üretim, turizm, kültür, yemek, sanat, moda, spor ve ulaşım alanlarında dünyanın en önemli merkezlerinden biri olmuştur ve Şanghay Limanı dünyanın en işlek konteyner limanıdır. Şanghay Pudong Uluslararası Havalimanı, 2019 yılında yolcu trafiğine göre dünyanın en yoğun 10 havalimanından biri ve Şanghay metropol bölgesine hizmet veren iki uluslararası havalimanından biri olup, diğeri Şanghay Hongqiao Uluslararası Havalimanı'dır. ⓘ
Başlangıçta bir balıkçı köyü ve pazar kasabası olan Şanghay, 19. yüzyılda hem iç hem de dış ticaret ve elverişli liman konumu nedeniyle önem kazanmıştır. Şehir, Birinci Afyon Savaşı'ndan sonra Avrupa ticaretine açılmak zorunda kalan beş anlaşma limanından biriydi. Daha sonra Şanghay Uluslararası Yerleşimi ve Fransız İmtiyazı kurulmuştur. Şehir daha sonra gelişerek 1930'larda Asya'nın başlıca ticari ve finansal merkezi haline geldi. İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında şehir büyük Şanghay Savaşı'na sahne olmuştur. Savaştan sonra, 1949'da komünistlerin anakarayı ele geçirmesiyle ticaret diğer sosyalist ülkelerle sınırlandı ve şehrin küresel etkisi azaldı. Buna rağmen, yeni kurulan ÇHC'de modern ticaret 1940'ların sonu/ 1950'lerin başında başladı ve Şanghay 1978'deki ekonomik reformdan önce resmen sosyalist devletler arasındaki en büyük ve en önemli şehirlerden biri haline geldi. ⓘ
1990'lara gelindiğinde, on yıl önce Deng Xiaoping tarafından başlatılan ekonomik reformlar şehrin, özellikle de Pudong Yeni Bölgesi'nin yoğun bir şekilde yeniden gelişmesine yol açarak finans ve yabancı yatırımın geri dönüşüne yardımcı olmuştur. Şehir o zamandan beri uluslararası ticaret ve finans merkezi olarak yeniden ortaya çıkmıştır; piyasa değerine göre dünyanın en büyük borsalarından biri olan Şanghay Borsası'na ve Çin anakarasındaki ilk serbest ticaret bölgesi olan Şanghay Serbest Ticaret Bölgesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Şangay, 2020 yılı itibariyle GaWC tarafından Alfa+ (küresel birinci kademe) şehir olarak sınıflandırılmış ve Küresel Finans Merkezleri Endeksi tarafından New York ve Londra'nın ardından dünyanın en rekabetçi ve en büyük 3. finans merkezine sahip olarak gösterilmiştir. Dünyadaki tüm şehirler arasında en geniş metro ağına, dünyadaki tüm şehirler arasında beşinci en yüksek milyarder sayısına, dünyadaki tüm şehirler arasında beşinci en yüksek gökdelen sayısına, dünyadaki tüm şehirler arasında beşinci en yüksek bilimsel araştırma çıktısına ve Fudan, Shanghai Jiao Tong, Tongji, East China Normal, Shanghai, Donghua, Shanghai University of Finance and Economics, East China University of Science and Technology ve University of Shanghai for Science and Technology gibi üst düzey eğitim kurumlarına sahiptir. ⓘ
Şanghay, Çin'in gelişen ekonomisinin "vitrini" olarak tanımlanmaktadır. Art Deco ve shikumen gibi çeşitli mimari tarzlara sahip olan şehir, Lujiazui silüeti, müzeleri ve Şehir Tanrısı Tapınağı, Yu Bahçesi, Çin Pavyonu ve Oriental Pearl TV Kulesi'ni de içeren Bund boyunca uzanan binalar gibi tarihi yapılarıyla ünlüdür. Şanghay aynı zamanda şekerli mutfağı, kendine özgü yerel dili ve canlı uluslararası havasıyla da tanınmaktadır. Önemli bir uluslararası şehir olan Şanghay, BRICS ülkeleri tarafından kurulan çok taraflı bir kalkınma bankası olan Yeni Kalkınma Bankası'nın merkezidir ve şehir her yıl 70'ten fazla yabancı temsilciye ve Şanghay Moda Haftası, Çin Grand Prix'si ve ChinaJoy gibi çok sayıda ulusal ve uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Şanghay, dünyanın en çok beş yıldızlı oteline sahip yedinci şehri ve dünyanın en yüksek üçüncü binası olan Şanghay Kulesi ile dünyanın en çok turist çeken şehridir. Şanghay, 2018 yılında dünyanın ilk ithalat temalı ulusal düzeydeki fuarı olan Çin Uluslararası İthalat Fuarı'na (CIIE) ev sahipliği yapmıştır. Şanghay 2019 yılında UNESCO Küresel Öğrenen Şehirler Ağı'na katılmıştır. ⓘ
Şanghay (Çince: 上海; Hanyu Pinyin: Shànghǎi; Putonghua telaffuzu: 
[ʂâŋ.xài] (yardım·bilgi); Şanghayca telaffuzu: [zɑ̃.hɛ] (yardım·bilgi)), Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı doğrudan yönetilen şehirdir. Dünyaca ünlü bir liman kenti olan Şanghay, Çin'in nüfusu en yüksek olan şehri olmanın yanı sıra ayrıca ülkenin ekonomi, finans, ticaret ve nakliye merkezidir. Şanghay, ülkenin doğu sahilinde, Yangtze Nehri Deltası'nın en doğusunda bulunur. Doğusunda Doğu Çin Denizi, güneyinde Hangzhou Körfezi ve batısında Jiangsu ile Zhejiang eyaletleri tarafından çevrelenir. Şanghay'ın en kuzeyini teşkil eden Chongming Adası ise Yangtze Nehri ağzının denize döküldüğü noktanın ortasındadır. Şanghay, komşu eyaletler Jiangsu, Zhejiang ve Anhui'ye bağlı birçok şehrin de oluşturduğu "Yangtze Nehri Deltası Ekonomik Bölgesi"'nin önemli bir parçasıdır. ⓘ
Tarihî olarak balıkçılık limanı, tuz üretim merkezi ve ticaret limanı işlevlerini gösteren Şanghay yerleşiminin nüfusu ilk olarak Jin Hanedanı döneminde çoğalmaya başladı. Şanghay, Tang ile Yuan Hanedanı dönemleri arasında Huating Kontluğu ve Songjiang Prefektörlüğü yönetim birimlerine bağlıydı. Ming ile Çing hanedanlık dönemleri boyunca Şanghay, özellikle eğirme ve dokuma sanayileri gelişmiş olan müreffeh bir kasabaydı. 1843 yılında Nanking Antlaşması'nın imzalanmasıyla Şanghay, dış ticarete açılmış beş Çin limanından biri oldu ve şehirde yabancı imtiyaz bölgeleri kuruldu. Bu dönemden itibaren Şanghay, dünya çapında önemli rol oynayan bir şehir olmaya başladı. Bu şartlar altında Şanghay'da şehrin kendisine özgü siyasi bir ortam oluştu ve limanın açılmasından dolayı şehrin ekonomisi eşi görülmemiş bir hızla büyüdü. Bu dönem boyunca özellikle Jiangsu, Zhejiang, Guangdong, Anhui ve Şantung eyaletlerinin yanı sıra yurtdışından da göçmenler çekti ve Uzak Doğu'nun en kalabalık metropollerinden biri oldu. Özellikle komşu eyaletlerden çok sayıda göçmenin Şanghay'a yerleşmesiyle bu eyaletlere ait Wuyue kültürünün Şanghay kültürü üzerindeki etkisi pek büyük; bu Wuyue kültürünün diğer yerlerden Şanghay'a gelmiş insanların getirdiği kültürel unsurlarla kaynaşması da Şanghay'ın kozmopolitliği ve çok kültürlülüğüne yol verdi. Limanın açılmasından sonra çağdaş Batı kültürüne ait unsurların da şehrin hayatı üzerine damgasını bırakmasıyla Şanghay'a özgü ve "Doğu, Batı ile buluşuyor" ruhunu taşıyan Haipai kültürü de ortaya çıktı. ⓘ
Çin Cumhuriyeti döneminde Şanghay, Asya'nın en büyük şehirlerinden biri ve Çin'in en önemli sanayi ve ticaret merkeziydi. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra Merkezî Hükûmet planlı bir ekonomi uyguladı ve özellikle Çin'in iç bölgelerindeki ağır sanayiyi geliştirdi. Bu süreç boyunca Şanghay, Çin ana karasının diğer yerlerinin gelişmesinde büyük oranda katkıda bulundu. 1990 yılında Pudong Yeni Bölgesi'nin ekonomisi, Merkezî Hükûmet'in ekonomik reform politikaları kapsamında özel olarak açtırıldı ve geliştirildi. Şanghay ekonomisinin büyümesi de bu politikaların sonucu olarak hızlandırıldı. Pudong Yeni Bölgesi ayrıca 2005 yılında Çin'in ilk özel ekonomik bölgesi olarak atandı ve 2013 yılında Şanghay Serbest Ticaret Bölgesi kuruldu. Bütün bu politikalar, Şanghay'ın daha fazla gelişmesine yol açtı. Şanghay da böylece Çin ana karasının günümüzdeki ekonomi, finans ve ticaret merkezi oldu. Dünya çapında finans, ticaret ve ulaşım alanlarında da önemli bir rol oynar. Şanghay Limanı, dünyanın en işlek konteyner limanıdır. Şanghay Menkul Kıymetler Borsası, Çin ana karasının iki menkul kıymetler borsasından biridir ve 2019 yılı itibarıyla market cap açısından dünyanın en büyük 5. borsasıdır. ⓘ
Şanghay, Çin'deki ekonomik patlamanın bir modeli olmanın yanı sıra turistik açıdan Çin'in en önemli varış noktalarından biridir ve birçok cazibe odağı yer ve manzara barındırır. Örneğin; Yu Bahçesi, Şehir Tanrısı Tapınağı, Nankin Caddesi, Bund, ve Lujiazui'nin gökdelen dolu manzarası. Michelin şirketi, yayınladığı gezi rehberinde Şanghay şehrini üç yıldızlı (görülmesi "şiddetle tavsiye edilen") bir yer olarak nitelendirdi. ⓘ
Etimoloji
Şehrin adındaki iki Çince karakter 上 (shàng/zan, "üzerine") ve 海 (hǎi/hae, "deniz") olup birlikte "Denizin Üzerinde" anlamına gelmektedir. Bu ismin en erken ortaya çıkışı, bölgede zaten bir nehir birleşimi ve bu isimde bir kasaba varken, 11. yüzyıl Song hanedanlığına dayanmaktadır. İsmin nasıl anlaşılması gerektiği tartışmalıdır, ancak Çinli tarihçiler Tang hanedanlığı döneminde günümüz Şanghay'ının bulunduğu bölgenin deniz seviyesinin altında olduğu, bu nedenle arazinin kelimenin tam anlamıyla "denizin üzerinde" olduğu sonucuna varmışlardır. Şanghay resmi olarak Çince'de 沪 (Hù/Vu2) olarak kısaltılır ve okyanusa açılan ana kanal olduğu dönemde Suzhou Deresi'nin ağzının 4. veya 5. yüzyıldaki Jin ismi olan 沪渎'nin (Hù Dú/Vu Doh, "Zıpkın Hendeği") kısaltmasıdır. Bu karakter bugün belediyede verilen tüm motorlu taşıt plakalarında yer almaktadır. ⓘ
Alternatif isimler
申 (Shēn) veya 申城 (Shēnchéng, "Shen Şehri"), tımarı modern Şanghay'ı da kapsayan Chu eyaletinin başbakanı ve MÖ 3. yüzyıl soylusu Lord Chunshen'den kaynaklanan eski bir isimdi. Şanghay merkezli spor takımları ve gazeteler, Şanghay Shenhua ve Shen Bao gibi isimlerinde sıklıkla Shen kullanmaktadır. ⓘ
华亭 (Huátíng) Şanghay'ın bir diğer erken dönem ismiydi. MS 751 yılında, Tang hanedanlığının ortalarında, Wu Kumandanlığı valisi Zhao Juzhen tarafından günümüz Songjiang'ında, günümüz Şanghay'ındaki ilk ilçe düzeyinde yönetim olan Huating İlçesi kurulmuştur. Şehirdeki ilk beş yıldızlı otele Huating'in adı verilmiştir. ⓘ
Şanghay'ın çağdaş takma adı olan 魔都 (Módū, "Büyülü Şehir") gençler arasında yaygın olarak bilinmektedir. Bu isim ilk olarak Shōfu Muramatsu'nun 1924 yılında yayımlanan ve Şanghay'ı hem aydınlığın hem de karanlığın var olduğu dikotomik bir şehir olarak tasvir eden Mato adlı romanında geçmektedir. ⓘ
Şehrin İngilizce'de "Doğu'nun İncisi" ve "Doğu'nun Paris'i" gibi çeşitli takma adları vardır. Bu, Vietnam'ın tarihi Fransız statüsü nedeniyle "Doğu'nun Paris'i" olarak da adlandırılan Vietnam'daki Ho Chi Minh Şehrine (Saigon olarak da bilinir) benzer. ⓘ
Tarihçe
Xia Krallığı (mitolojik; c. 2070-c. MÖ 1600)
Shang Krallığı (MÖ 1600-c. 1046)
Zhou Krallığı (MÖ 1046-221 civarı), Shu Krallığı (?-MÖ 316 civarı), Ba Devleti (?-MÖ 316), Wu Devleti (MÖ 12. yüzyıl-MÖ 473)
İlkbahar ve Sonbahar dönemi (MÖ 771-MÖ 473)
Savaşan Devletlerde Bölünme (MÖ 475-MÖ 221)
Qin İmparatorluğu (MÖ 221-MÖ 206)
Nanyue Krallığı (MÖ 204-MÖ 11) (Han tarafından fethedildi)
Dian Krallığı (MÖ 279-MÖ 109) (Han tarafından fethedildi)
Üç Krallığa Bölünmüş (220-280)
Büyük Yuan İmparatorluğu (1271-1368)
Büyük Ming İmparatorluğu (1368-1644)Büyük Qing İmparatorluğu (1644-1912)
Şanghay Uluslararası Yerleşimi (1863-1943)
Çin Cumhuriyeti (1912-1940)
Çin Cumhuriyeti'nin Yeniden Düzenlenmiş Ulusal Hükümeti (1940-1945)
Antik tarih
Günümüz Şanghay'ın batı kısmında 6000 yıl öncesine kadar insanların yaşadığı bilinmektedir. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi (yaklaşık M.Ö. 771 ila 476) boyunca Wu Krallığı'na aitti; bu sonra Yue Krallığı tarafından fethedildi, Yue de sonradan Chu Krallığı tarafından fethedildi. Savaşan Devletler Çağı (M.Ö. 475) sırasında Şanghay, Savaşan Devletlerin Dört Efendisi'nin biri olan Chu Devleti asilzadesi Chunshen Jun'un yurtluğuna aitti. O, Huangpu Irmağı'nın kazısını emretti. Irmağa o dönemde verilen "Chunshen Irmağı" ismi, Şanghay'ın "Shēn" ismiyle bilinmesine yol verdi. Sonra, Şanghay civarlarında yaşayan balıkçılar "hù" adında bir balıkçılık aracı yarattı; bu isim, Eski Şehir'in kuzeyindeki Suzhou Deresi'nin çıkışından kaynaklanır ve şehrin tümü için yaygın bir takma ismi ve kısaltma haline geldi. ⓘ
Emperyalizm
Tang ve Song hanedanları döneminde, modern Qingpu Bölgesi'ndeki Qinglong Kasabası (青龙镇) önemli bir ticaret limanıydı. 746 yılında (Tang Tianbao döneminin beşinci yılı) kurulan kent, on üç tapınağı ve yedi pagodasıyla tarihsel olarak "Güneydoğu'nun dev kenti" olarak adlandırılan bir yer haline gelmiştir. Song hanedanlığından bir bilgin ve sanatçı olan Mi Fu, belediye başkanı olarak görev yapmıştır. Liman, Yangtze ve Çin kıyısı boyunca uzanan eyaletlerin yanı sıra Japonya ve Silla gibi yabancı ülkelerle de gelişen bir ticarete sahne olmuştur. ⓘ
Song Hanedanlığı'nın sonlarına doğru ticaret merkezi Wusong Nehri'nin aşağısına, Şanghay'a taşınmıştır. Şanghay'ın statüsü 1074 yılında bir köyden pazar kasabasına yükseltilmiş ve 1172 yılında okyanus kıyı şeridini stabilize etmek için daha önceki bir setin üzerine ikinci bir deniz duvarı inşa edilmiştir. 1292'deki Yuan Hanedanlığı döneminden Şanghay'ın 1927'de resmen belediye olmasına kadar Şanghay'ın merkezi, merkezi bugünkü Songjiang Bölgesi'nde bulunan Songjiang Valiliği'ne bağlı bir ilçe olarak yönetilmiştir. ⓘ
İki önemli olay Şanghay'ın Ming Hanedanlığı dönemindeki gelişimine yardımcı olmuştur. Şehri Japon korsanların baskınlarından korumak için ilk kez 1554 yılında bir şehir duvarı inşa edildi. Surun yüksekliği 10 m (33 ft) ve çevresi 5 km (3 mil) idi. Wanli döneminde 1602 yılında bir Şehir Tanrısı Tapınağı inşa edilmiştir. Bu onur genellikle vilayet başkentleri için ayrılmıştı ve normalde Şanghay gibi sadece bir ilçe merkezine verilmezdi. Akademisyenler bu durumun kentin düşük siyasi statüsünün aksine ekonomik önemini yansıttığını düşünmektedir. ⓘ
Qing Hanedanlığı döneminde Şanghay, merkezi hükümetin iki önemli politika değişikliği sonucunda Yangtze Deltası bölgesindeki en önemli deniz limanlarından biri haline geldi: 1684 yılında Kangxi İmparatoru, Ming Hanedanlığı'nın 1525 yılından beri yürürlükte olan okyanus gemilerine yönelik yasağını kaldırdı; ve 1732 yılında Qianlong İmparatoru, Jiangsu eyaletinin gümrük ofisini (江海关; bkz. Gümrük Binası, Şanghay) eyalet başkenti Songjiang'dan Şanghay'a taşıdı ve Şanghay'a Jiangsu'nun dış ticaretine yönelik gümrük tahsilatları üzerinde münhasır kontrol verdi. Bu iki kritik kararın sonucu olarak Şanghay, siyasi hiyerarşide hala en alt idari seviyede olmasına rağmen 1735'te tüm aşağı Yangtze bölgesinin ana ticaret limanı haline geldi. ⓘ
Yükseliş ve altın çağ
19. yüzyılda Avrupalıların Şanghay'ı bol ekonomik ve ticari potansiyeli olan bir yer olarak görmeleriyle Şanghay, bütün Dünya'dan insanların dikkatini çekmeye başladı. I. Afyon Savaşı (1839–1842) boyunca Britanya kuvvetleri şehri işgâl etti. Savaş, Nanking Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi, ve antlaşma kapsamında Şanghay, uluslararası ticarete açılmış beş antlaşma limanından biri oldu. Humen (1843), Wangxia (1844) ile Huangpu (1844) antlaşmalarının imzalanmasıyla Çinliler, Avrupalılar ile Amerikalıların Çin topraklarında ticaret yapma isteklerini kabul etmeye mecbur kaldılar. Britanya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri, hala Çinliler tarafından yönetilen duvarlı Şanghay şehrinin dışında kendi kolonilerini kurmaya başladı. ⓘ
Hâlâ Çin yönetiminde bulunan Şanghay Eski Şehri, 1853 yılında Küçük Kılıçlar Topluluğu'nun eline düştü, ancak Şubat 1855'te Çing Hükûmeti bu alanı geri kazandı. Yabancı yerleşimleri idare etmek için 1854 yılında Şanghay Belediye Konseyi kuruldu. 1860 ile 1862 yılları arasında Taiping isyancıları, Şanghay'a iki kez saldırı işledi ve şehrin doğu ve güney kenarlarındaki mahalleleri imha etti, ancak şehri fethedemediler. 1863'te Suzhou Deresi'nin güneyi (Huangpu Semti'nin kuzeyi)ndeki İngiliz yerleşimi ile derenin kuzeyi (Hongkou Semti'nin güneyi)ndeki Amerikan yerleşimi bir araya gelip Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi'ni kurdu. Fransa, Şanghay Belediye Konseyi'ne katılmayı reddedip, şehrin güneyi ve güneybatısında kendi imtiyaz bölgesini yönetti. ⓘ
Birinci Çin-Japon Savaşı'nın sonucu olarak imzalanan Şimonoseki Antlaşması, Japonya'nın da Şanghay'da yerleşim kuran yabancı güçlerden birisi olmasına yol verdi. Japonya, Şanghay'daki ilk fabrikaları inşa ettirdi; diğer yabancı güçler ise ancak bunun ardından aynısını yapmaya başlamıştır. Şanghay'daki bütün bu uluslararası faaliyetler, şehre "Çin'in Büyük Atina'sı" lakabının verilmesine neden oldu. 1914'te Şanghay Eski Şehri'n duvarları, şehrin büyümesine engel olması nedeniyle söküldü. Temmuz 1921'de Çin Komünist Partisi, Fransız İmtiyaz Bölgesi'nde kuruldu. 30 Mayıs 1925 tarihinde, Japon sahipliğinde bulunan bir pamuklu dokuma fabrikasının bir çalışanı Japon bir ustabaşı tarafından silahla vurularak öldürülmesiyle 30 Mayıs Olayı'na patlak verilmiş olundu. Bu olayın akabinde, şehirdeki işçiler, emperyalizme karşı genel grevde bulunmaya başladı; bunlar, Çin milliyetçiliğinin yükselişinde katkıda bulunan millet çapı protestolara dönüştü. ⓘ
Şanghay'ın altın çağı, 7 Temmuz 1927 tarihinde şehrin belediye statüsüne yükseltilmesiyle başladı. Bu yeni belediye, 494,69 km2'lik bir alanı kapsadı, ve bu alanın içine günümüz Baoshan, Yangpu, Zhabei, Nanshi ve Pudong semtleri dahil edildi, ancak yabancı imtiyaz bölgeleri bu yeni belediyenin kapsamında değildi. Çinli bir belediye başkanı ve bir belediye konseyinin önderliği altında, yeni şehir hükûmetinin ilk görevi – Büyük Şanghay Planı – yabancı imtiyaz bölgelerinin sınırları haricinde, Yangpu semtine bağlı Jiangwan kasabasında yeni bir şehir merkezi kurmaktı. Bu planın kapsamında yeni halk müzesi, kütüphane, spor stadyumu ve belediye binası vardı; bunların inşası kısmen tamamlandı, ancak Japon kuvvetlerinin Şanghay'ı ele geçirmesiyle yarıda kesildi. ⓘ
1930'larda Şanghay şehri gelişti ve Asya-Pasifik bölgesinin ana ticari ve finansal merkezlerden biri oldu. Dünya'nın her kıtası ve birçok farklı ülkeden insan, Şanghay'a yaşamak ve çalışmak için geldi. Uzun zaman Şanghay'da oturan insanlar kendilerini "Shanghailander" olarak tanımlardı, ve bunların bazıları nesiller boyunca Şanghay'da kaldı. 1920 ve 1930'larda, yeni kurulmuş Sovyetler Birliği'nden kaçan neredeyse 20.000 Beyaz göçmen Şanghay'a yerleşti. Bu Şanghay Rusları, şehirdeki en büyük ikinci yabancı topluluğu teşkil etti. 1932'de Şanghay, Dünya'nın en büyük beşinci şehri olmuştu ve yabancı ülkelerden gelmiş neredeyse 70.000 sakini vardı. 1930'larda Avrupa'dan kaçan yaklaşık 30.000 Yahudi mülteci de şehre vardı; bunların büyük çoğunluğu, Şanghay Gettosu'nda yaşadı. ⓘ
1937 yılında Şanghay
1920'lerin sonunda Bund'un Fransız İmtiyaz Bölgesi'nden görünümü
1930'larda Nankin Caddesi (günümüz Doğu Nankin Caddesi)
Şanghay Park Hotel, on yıllar boyunca Asya'daki en yüksek binaydı
Eski Şanghay Kütüphanesi
1923'te inşa edilmiş HSBC Binası ve 1927'de inşa edilmiş Gümrük Binası ⓘ
Japon istilası
28 Ocak 1932'de Çinliler direnirken Japon kuvvetleri Şanghay'ı işgal etti. 10.000'den fazla dükkan, yüzlerce fabrika ve kamu binası tahrip edildi ve Zhabei bölgesi harabeye döndü. Yaklaşık 18.000 sivil ya öldürüldü ya yaralandı ya da kayıp ilan edildi. Ateşkes 5 Mayıs'ta sağlandı. 1937'de Şanghay Savaşı, Şanghay'ın Uluslararası Yerleşim ve Fransız İmtiyazı dışındaki Çin yönetimindeki kısımlarının işgal edilmesiyle sonuçlandı. İşgal altındaki şehirde kalan insanlar her gün açlık, baskı veya ölümle karşı karşıya kalarak acı çekti. Yabancı imtiyazlar nihayetinde 8 Aralık 1941 tarihinde Japonlar tarafından işgal edildi ve 1945 yılında Japonya'nın teslim olmasına kadar işgal altında kaldı; bu süre zarfında birçok savaş suçu işlendi. ⓘ
Japonların Şanghay'ı işgalinin bir yan etkisi de Şanghay Gettosu olmuştur. Japonya'nın Litvanya'nın Kaunas kentindeki konsolosu Chiune Sugihara, Nazilerin Yahudi Sorununa Nihai Çözümünden kaçan Yahudi mültecilere binlerce vize verdi. Litvanya'nın Keidan kentinden demiryoluyla Rusya üzerinden Vladivostok'a, oradan da gemiyle Japonya'nın Kobe kentine gittiler. Japon hükümeti onları Kasım 1941'de Şanghay'a naklettiği için Kobe'de kalış süreleri kısa oldu. Diğer Yahudi mülteciler Sugihara aracılığıyla değil, İtalya'dan gemilerle gelerek Şanghay'da sığınacak bir yer buldular. Avrupa'dan gelen mülteciler Hongkou Bölgesi'ndeki sıkışık bir gettoya hapsedildi ve Pearl Harbor'a yapılan Japon saldırısından sonra, İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden önce Şanghay'da yaşayan Iraklı Yahudiler bile hapsedildi. Şanghay Gettosu'ndaki mülteciler arasında, öğrencileri ve öğretim üyeleri de dahil olmak üzere Mirrer Yeshiva da vardı. 3 Eylül 1945'te Çin Ordusu Getto'yu kurtardı ve Yahudilerin çoğu sonraki birkaç yıl içinde burayı terk etti. 1957 yılına gelindiğinde Şanghay'da sadece yüz Yahudi kalmıştı. ⓘ
27 Mayıs 1949'da Halk Kurtuluş Ordusu Şanghay Harekâtı ile Şanghay'ın kontrolünü ele geçirdi. Yeni Çin Halk Cumhuriyeti'nde (ÇHC) Şanghay, komşu illerle birleştirilmeyen sadece üç belediyeden biriydi (diğerleri Pekin ve Tianjin). Çoğu yabancı firma, ÇHC'nin zaferi nedeniyle gerçekleşen yabancı tasfiyesinin bir parçası olarak ofislerini Şanghay'dan Hong Kong'a taşıdı. ⓘ
Modernlik
Savaştan sonra, Şanghay'ın ekonomisi yeniden canlandı. 1949 ile 1952 yılları arasında şehrin tarımsal üretimi %51,5 oranında, sanayî üretimi ise %94,2 oranında çoğaldı. Bu dönemde şehrin 20 tane semti ve 10 tane banliyö alanı vardı. 17 Ocak 1958 tarihinde eskiden Jiangsu eyaletine ait Jiading, Baoshan ve Şanghay İlçesi yerleşimleri resmen Şanghay Belediyesi'nin alanına eklendi; Şanghay Belediyesi'nin alanı böylece 863 km2'ye çoğaldı. Aralık 1958'de eskiden Jiangsu'ya ait olan daha fazla semt ve banliyö alanının Şanghay Belediyesi'nin kapsamına girmesiyle belediyenin alanı yine çoğaldı: bu sefer yeni eklenen semtler Chongming, Jinshan, Qingpu, Fengxian, Chuansha ve Nanhui; Şanghay Belediyesi'nin alanı ise 5.910 km2'ye yükseldi. 1964'te şehrin idari bölümleri, 10 tane şehir semti ve 10 tane kontluğa yeniden ayarlandı. ⓘ
Şanghay, Çin'deki en fazla vasıflı sanayi işçiyi barındıran şehir olarak 1950'ler ve 1960'lar boyunca radikal solculuğun bir merkeziydi. Radikal solcu Jiang Qing ile Dörtlü Çete'deki diğer müttefikleri hepsi Şanghay'da oturuyordu. Şanghay'ın toplumu Kültür Devrimi (1966–1976) boyunca ağır hasar gördü, ve 1 milyondan fazla insanı içeren 310.000 haksız mahkumiyet yer aldı. Yaklaşık 11.500 kişi haksız olarak zulüm edilip öldürüldü. Buna rağmen, devrimin en çalkantılı dönemlerinde bile Şanghay'ın ekonomik üretimi yıllık olarak pozitif bir büyüme oranı muhafaza etmeye başardı. ⓘ
1949 yılından beri Şanghay'ın merkezi hükûmete verdiği vergi geliri katkısı nispeten ağır; şehrin 1983 yılındaki vergi geliri katkısı, önceki 33 yıl içerisinde aldığı toplam yatırımdan daha fazla idi. Bu durum, Şanghaylıların refahına büyük oranda zarar verdi ve şehrin altyapısal ve sermaye gelişimini engelledi. Şehrin merkezi hükûmetin mali gücünü devam ettirmekteki büyük katkısından dolayı şehir ayrıca 1978'den beri Çin'in diğer yerlerinde başlatılmış ekonomik reformlardan uzun zaman hariç tutuldu. 1990'da Deng Şiaoping, Şanghay'ın ekonomik reform uygulamaya başlamasını en sonunda onayladı; bu reformlar sayesinde şehir yeniden yabancı sermaye almaya başladı, şehrin Pudong semti büyük oranda gelişti, ve yeni Lujiazui ticaret alanının hayatı başladı. ⓘ
Coğrafya
.jpg)
Şanghay, Çin'in doğu kıyısında Yangtze Halici üzerinde yer almakta olup, kuzeyinde Yangtze Nehri, güneyinde Hangzhou Körfezi ve doğusunda Doğu Çin Denizi bulunmaktadır. Arazi, Yangtze'nin doğal birikimi ve modern arazi ıslah projeleri ile oluşmuştur. Bu nedenle kumlu bir toprağa sahiptir ve gökdelenlerin yumuşak zemine batmasını önlemek için derin beton kazıklarla inşa edilmesi gerekmektedir. İl düzeyindeki Şanghay Belediyesi hem Haliç'i hem de çevresindeki adaların çoğunu yönetmektedir. Güneyde Zhejiang, batıda ve kuzeyde Jiangsu eyaletleriyle sınır komşusudur. Belediyenin en kuzey noktası, 20. yüzyıldaki genişlemesinden sonra Çin anakarasındaki en büyük ikinci ada olan Chongming Adası'ndadır. İdari olarak kuzey Chongming'deki Jiangsu eksklavını veya Zhejiang'ın Shengsi İlçesinin bir parçası olan Şanghay'ın Yangshan Limanını oluşturan iki adayı içermez. Şanghay, kuzeybatıda Pekin'e yaklaşık 1100 km ve güneydoğuda Guangzhou'ya 1400 km uzaklıktadır. ⓘ
Şanghay alüvyonlu bir ovada yer almaktadır. Bu nedenle, 6,340.5 km2 (2,448.1 sq mi) yüzölçümünün büyük çoğunluğu düzdür ve ortalama yüksekliği 4 m'dir (13 ft). Haliç çevresinde gelgit düzlüğü ekosistemleri mevcuttur, ancak bunlar uzun süredir tarımsal amaçlarla kullanılmaktadır. Şehrin She Shan gibi birkaç tepesi güneybatıda yer alır ve en yüksek noktası Hangzhou Körfezi'ndeki Dajinshan Adası'nın (103 m veya 338 ft) zirvesidir. Şanghay'da çok sayıda nehir, kanal, dere ve göl bulunmaktadır ve Tai Gölü drenaj havzasının bir parçası olarak zengin su kaynaklarıyla tanınmaktadır. ⓘ
Şanghay şehir merkezi, Savaşan Devletler döneminde Lord Chunshen'in emriyle oluşturulan Yangtze'nin insan yapımı bir kolu olan Huangpu Nehri tarafından ikiye bölünmüştür. Şehrin tarihi merkezi Huangpu'nun batı yakasında (Puxi), Suzhou Deresi'nin ağzının yakınında, onu Tai Gölü ve Büyük Kanal'a bağlayan yerdeydi. Merkezi finans bölgesi Lujiazui, Huangpu'nun (Pudong) doğu yakasında kurulmuştur. Şanghay'ın doğu kıyısı boyunca, Pudong Uluslararası Havaalanı'nın inşası nedeniyle yerel sulak alanların tahrip edilmesi, yakındaki bir sığlık olan Jiuduansha'nın bir doğa koruma alanı olarak korunması ve genişletilmesi ile kısmen dengelenmiştir. ⓘ
İklim
Şanghay, kentsel bölgeler için yıllık ortalama 15,8 °C (60,4 °F) ve banliyöler için 15,2-15,7 °C (59,4-60,3 °F) sıcaklık ile nemli subtropikal iklime (Cfa) sahiptir. Şehirde dört farklı mevsim yaşanmaktadır. Kışlar ılıman ila soğuk ve nemli geçer; Sibirya'dan gelen kuzeybatı rüzgarları gece sıcaklıklarının donma noktasının altına düşmesine neden olabilir. Her yıl ortalama 6,2 gün kar yağışı ve 2,8 gün kar örtüsü görülür. Yazlar sıcak ve nemlidir ve ara sıra sağanak yağışlar veya fırtınalar beklenebilir. Yılda ortalama 8,7 gün 35 °C'yi (95 °F) aşmaktadır. Yaz aylarında ve sonbaharın başında şehir tayfunlara karşı hassastır. ⓘ
En güzel mevsimler, değişken ve genellikle yağmurlu olmasına rağmen genellikle ilkbahar ve genellikle güneşli ve kuru olan sonbahardır. Mart ayında %34 ile Ağustos ayında %54 arasında değişen aylık olası güneş ışığı yüzdesi ile şehir yılda 1.895 saat parlak güneş ışığı almaktadır. 1951'den bu yana aşırı sıcaklıklar 31 Ocak 1977'de -10,1 °C (14 °F) (resmi olmayan -12,1 °C (10 °F) rekoru 19 Ocak 1893'te kırılmıştır) ile 13 Temmuz 2022'de Xujiahui'deki bir hava istasyonunda 40,9 °C (106 °F) arasında değişmiştir.
| Şangay için iklim verileri (normaller 1981-2010, ekstremler 1951-günümüz) ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 22.1 (71.8) |
27.0 (80.6) |
29.6 (85.3) |
34.3 (93.7) |
36.4 (97.5) |
37.5 (99.5) |
40.9 (105.6) |
39.9 (103.8) |
38.2 (100.8) |
34.0 (93.2) |
28.7 (83.7) |
23.4 (74.1) |
40.9 (105.6) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 8.1 (46.6) |
10.1 (50.2) |
13.8 (56.8) |
19.5 (67.1) |
24.8 (76.6) |
27.8 (82.0) |
32.2 (90.0) |
31.5 (88.7) |
27.9 (82.2) |
22.9 (73.2) |
17.3 (63.1) |
11.1 (52.0) |
20.6 (69.0) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 4.8 (40.6) |
6.6 (43.9) |
10.0 (50.0) |
15.3 (59.5) |
20.7 (69.3) |
24.4 (75.9) |
28.6 (83.5) |
28.3 (82.9) |
24.9 (76.8) |
19.7 (67.5) |
13.7 (56.7) |
7.6 (45.7) |
17.1 (62.7) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 2.1 (35.8) |
3.7 (38.7) |
6.9 (44.4) |
11.9 (53.4) |
17.3 (63.1) |
21.7 (71.1) |
25.8 (78.4) |
25.8 (78.4) |
22.4 (72.3) |
16.8 (62.2) |
10.6 (51.1) |
4.7 (40.5) |
14.1 (57.5) |
| Rekor düşük °C (°F) | −10.1 (13.8) |
−7.9 (17.8) |
−5.4 (22.3) |
−0.5 (31.1) |
6.9 (44.4) |
12.3 (54.1) |
16.3 (61.3) |
18.8 (65.8) |
10.8 (51.4) |
1.7 (35.1) |
−4.2 (24.4) |
−8.5 (16.7) |
−10.1 (13.8) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 74.4 (2.93) |
59.1 (2.33) |
93.8 (3.69) |
74.2 (2.92) |
84.5 (3.33) |
181.8 (7.16) |
145.7 (5.74) |
213.7 (8.41) |
87.1 (3.43) |
55.6 (2.19) |
52.3 (2.06) |
43.9 (1.73) |
1,166.1 (45.91) |
| Ortalama yağış günleri (≥ 0,1 mm) | 9.9 | 9.2 | 12.4 | 11.2 | 10.4 | 12.7 | 11.4 | 12.3 | 9.1 | 6.9 | 7.6 | 7.7 | 120.8 |
| Ortalama bağıl nem (%) | 74 | 73 | 73 | 72 | 72 | 79 | 77 | 78 | 75 | 72 | 72 | 71 | 74 |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 114.3 | 119.9 | 128.5 | 148.5 | 169.8 | 130.9 | 190.8 | 185.7 | 167.5 | 161.4 | 131.1 | 127.4 | 1,775.8 |
| Kaynak: Çin Meteoroloji İdaresi | |||||||||||||
Sözdizim hatası
Ham grafik verilerini görün veya düzenleyin. ⓘ
 Şangay iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 22,1 | 27,0 | 29,6 | 34,3 | 36,4 | 37,5 | 39,2 | 39,9 | 38,2 | 34,0 | 28,7 | 23,4 | |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 8,1 | 10,1 | 13,8 | 19,5 | 24,8 | 27,8 | 32,2 | 31,5 | 27,9 | 22,9 | 17,3 | 11,1 | |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 4,8 | 6,6 | 10,0 | 15,3 | 20,7 | 24,4 | 28,6 | 28,3 | 24,9 | 19,7 | 13,7 | 7,6 | |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 2,1 | 3,7 | 6,9 | 11,9 | 17,3 | 21,7 | 25,8 | 25,8 | 22,4 | 16,8 | 10,6 | 4,7 | |
| En düşük sıcaklık (°C) | −10,1 | −7,9 | −5,4 | −0,5 | 6,9 | 12,3 | 16,3 | 18,8 | 10,8 | 1,7 | −4,2 | −8,5 | |
| Ortalama yağış (mm) | 74,4 | 59,1 | 93,8 | 74,2 | 84,5 | 181,8 | 145,7 | 213,7 | 87,1 | 55,6 | 52,3 | 43,9 | |
| Kaynak: China Meteorological Administration | |||||||||||||
Şehir Manzarası
Şangay, çeşitli mimari tarzlardan oluşan zengin bir bina ve yapı koleksiyonuna sahiptir. Huangpu Irmağı kıyısında yer alan Bund, neoklasik tarzındaki HSBC Binası ve Art Deco tarzındaki Sassoon Evi (günümüz Peace Hotel'e ait) gibi erken 20. yüzyıl mimarisinin birçok farklı örneğine ev sahipliği yapmaktadır. Başta eski Fransız İmtiyaz Bölgesi olmak üzere eski yabancı imtiyaz bölgelerindeki birçok alan da iyi korunmuştur. Şanghay aynı zamanda birçok mimari açıdan farklı ve hatta eksantrik binaya da ev sahipliği yapıyor, ör. Şanghay Müzesi, Büyük Şanghay Tiyatrosu, Oriental Art Center ve Doğu'nun İncisi Kulesi. Şanghay Eski Şehri büyük oranda kentsel dönüşümün etkilerine maruz kalmış olsa da, geleneksel mimari ve tasarımın bazı unsurlarını yine muhafaza edebilmiştir, ör. özenle biçimlenmiş Jiangnan tarzındaki Yu Bahçesi. ⓘ
Şanghay, şehrin 1920'ler ve 30'lardaki inşaat patlamasının sonucu olarak Dünya'daki en fazla Art Deco binasını barındarın şehirlerin arasındadır. Şanghay'da çalışmış en ünlü mimarlardan biri, 1918 ile 1947 yılları arasında şehirde yaşamış Slovakya Macarı László Hudec'tir. Şanghay Park Hotel, Grand Cinema ve Paramount binaları, Hudec'in en kayda değer Art Deco binalarıdır. Şehrin Art Deco tarzında katkıda bulunmuş diğer mimarlar, birlikte Peace Hotel, Metropole Hotel ve Broadway Mansions binalarını tasarlamış Clement Parker ile Arthur Turner, ve Capitol Theater'ı tasarlamış Avusturyalı mimar GH Gonda. Bund'da birkaç kez restorasyon çalışmaları yer almıştır: ilk olarak 1986 yılında, Hollandalı mimar Paulus Snoeren yeni bir kordon boyunu tasarladı; ayrıca Expo 2010'un öncesinde, yüz yıllık geçmişi olan Waibaidu Köprüsü restore edildi ve trafık akışı yeniden yapılandırıldı. ⓘ
Şanghay'a özgü bir kültürel unsur shikumen (石库门, "taş ambar kapısı") konutları, yani ön avlusu özel bir tarzla biçimlenmiş bir taş kemerin altında konulmuş bir tahta kapıyla kaplanmış iki ya da üç katlı gri tuğla evleridir. Her konut, longtang (弄堂) olarak bilinen düz bir geçide bağlıdır. Bu tür evler, Batı tarzı sıra evlere benzer, ancak her evin önünde dikili yüksek ve ağır tuğla duvar ve kemerlerle farklılık gösterirler. Shikumen, Batı mimarisine ait unsurların geleneksel Çin Jiangnan mimarisi ve toplumsal davranışlarıyla bir karışımıdır. Neredeyse tüm geleneksel Çin konutlarında olduğu gibi, dışarıdan gelen gürültüyü azaltan bir avlusu vardır. Avluda bitki yetiştirilebilir; bu avlular ayrıca odalara güneş ışığının ulaşmasını ve odaların havalanmasını sağlar. ⓘ
Şanghay'ın bazı binaları Sovyet neoklasik ya da Stalinist mimari tarzlarıyla yapılmıştır, ancak Şanghay'daki bu tür binalar Pekin'dekiler kadar sık rastlanmaz. Bu binalar çoğunlukla Çin Halk Cumhuriyeti'nin 1949 yılındaki kuruluşu ile 1960'ların sonlarındaki Çin-Sovyet ayrılığı arasındaki dönem içerisinde dikildi. Bu dönem boyunca, Çin'de komünist bir devlet kurma sürecinde yardım sağlamak için mimarlar dahil olmak üzere çeşitli dallardan çok sayıda uzman Sovyetler Birliği'nden Çin'e akın etti. Şanghay'da Sovyet neoklasik mimarinin bir örneği, günümüz Şanghay Sergi Salonu'dur. ⓘ
Şanghay'da ve özellikle Lujiazui Yarımadası'nda çok sayıda gökdelen mevcuttur, ve Şanghay, en fazla gökdelen barındıran Dünya'daki beşinci şehirdir. 421 metre yükseklikteki Jin Mao Kulesi ve 492 metre yükseklikteki Şanghay Dünya Finans Merkezi, şehirdeki gökdelenlerin en seçkin örneklerin arasındadır. Çin'in en yüksek binası ve Dünya'nın en yüksek ikinci binası ise, 632 metre yükseklikteki Şanghay Kulesi'dir. İnşası 2015 yılında tamamlanmış bu kule, bükülmüş bir şekilde üst üste yığılmış dokuz farklı kısımdan oluşur, binanın da toplam 128 tane katı var. Çift cidarlı bir cephe tasarımına sahiptir, bu da cephenin her iki tabakasının yansıtma için opak hale getirilmesi ihtiyacını ortadan kaldırır, çünkü çift katmanlı yapı zaten ısı emilimini azaltır. Bu binanın yakınında, Lujiazui'nin kuzey ucunda oturan 468 metre yükseklikteki fütüristik görünümlü Doğu'nun İncisi Kulesi bulunmaktadır. Lujiazui dışındaki gökdelenlerin bazı örneklerin arasına Hongkou'daki White Magnolia Plaza, Huangpu'daki Shimao International Plaza ve Jing'an'deki Shanghai Wheelock Square sayılır. ⓘ
Şanghay Müzesi
Büyük Şanghay Tiyatrosu
Stalinist mimarinin bir örneği olan Şanghay Sergi Salonu
Doğu'nun İncisi Kulesi gece görünümü
Şanghay Kulesi ⓘ
.jpg)
Politika
Yapı
|
.svg){kind=small}
|
|
_logo.svg){kind=logo}
| |
|---|---|---|---|---|
| Başlık | Parti Komitesi Sekreteri | SMPC Başkanı | Belediye Başkanı | Şanghay CPPCC Başkanı |
| İsim | Li Qiang | Jiang Zhuoqing | Gong Zheng | Dong Yunhu |
| Atalarımızın evi | Ruian, Zhejiang | Cixi, Zhejiang | Suzhou, Jiangsu | Taizhou, Zhejiang |
| Doğan | Temmuz 1959 (63 yaşında) | Ağustos 1959 (63 yaşında) | Mart 1960 (yaş 62) | Kasım 1962 (60 yaş) |
| Devralınan ofis | Ekim 2017 | Ocak 2020 | Mart 2020 | Ocak 2018 |
Çin anakarasındaki hemen hemen tüm yönetim kurumları gibi Şanghay'da da resmi olarak Çin Komünist Partisi Şanghay Belediye Komitesi Sekreteri olarak adlandırılan Parti Komitesi Sekreteri'nin Belediye Başkanı'ndan daha üstün olduğu paralel bir parti-hükümet sistemi vardır. Partinin komitesi [zh] en üst politika oluşturma organı olarak görev yapar ve tipik olarak 12 üyeden (sekreter dahil) oluşur. ⓘ
Şanghay'da siyasi güç, merkezi hükümette daha yüksek pozisyonlara ulaşmak için sıklıkla bir basamak olmuştur. Jiang Zemin'in Haziran 1989'da Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri olmasından bu yana, biri hariç tüm eski Şanghay parti sekreterleri, Jiang'ın kendisi (Parti Genel Sekreteri), Zhu Rongji (Başbakan), Wu Bangguo (Ulusal Halk Kongresi Başkanı), Huang Ju (Başbakan Yardımcısı), Xi Jinping (mevcut Genel Sekreter), Yu Zhengsheng ve Han Zheng de dahil olmak üzere Çin'deki fiili en yüksek karar alma organı olan Politbüro Daimi Komitesi'ne yükselmiştir. Şanghay'ın eski parti sekreter yardımcısı Zeng Qinghong da Politbüro Daimi Komitesi'ne yükselerek Başkan Yardımcısı ve etkili bir güç simsarı olmuştur. Bunun tek istisnası 2006 yılında kovulan ve daha sonra yolsuzluktan hüküm giyen Chen Liangyu'dur. ⓘ
Şangay yönetimiyle bağları olan yetkililer toplu olarak merkezi hükümette Şangay Kliği olarak bilinen güçlü bir hizip oluşturuyor ve bu hizbin personel atamaları ve politika kararları konusunda rakip Gençlik Ligi Hizbi ile rekabet ettiği görülüyor. Ancak Hu Jintao'nun Genel Sekreter ve Başkan olarak halefi olan Xi Jinping büyük ölçüde bağımsız bir liderdi ve her iki fraksiyona karşı da yolsuzlukla mücadele kampanyaları yürüttü. ⓘ
İdari bölünmeler
Şanghay, Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti'nin doğrudan yönetimi altındaki dört belediyeden biridir ve ilçe düzeyinde 16 bölgeye ayrılmıştır. ⓘ
| Şanghay'ın idari bölümleri ⓘ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Huangpu
Xuhui
Changning
Jing'an
Putuo
Hongkou
Yangpu
Minhang
Baoshan
Jiading
Pudong
Jinshan
Songjiang
Qingpu
Fengxian
Chongming
| |||||||
| Bölüm kodu | Bölüm | Alan (km2) | Toplam nüfus 2020 | Koltuk | Posta kodu | ||
| 310000 | Şanghay | 6340.50 | 24,870,895 | Huangpu | 200000 | ||
| 310101 | Huangpu | 20.46 | 662,030 | Waitan Alt Bölgesi | 200001 | ||
| 310104 | Xuhui | 54.76 | 1,113,078 | Xujiahui Alt Bölgesi | 200030 | ||
| 310105 | Changning | 38.30 | 693,051 | Jiangsu Yolu Alt Bölgesi | 200050 | ||
| 310106 | Jing'an | 36.88 | 975,707 | Jiangning Yolu Alt Bölgesi | 200040 | ||
| 310107 | Putuo | 54.83 | 1,239,800 | Zhenru Kasabası Alt Bölgesi | 200333 | ||
| 310109 | Hongkou | 23.46 | 757,498 | Jiaxing Yol Alt Bölgesi | 200080 | ||
| 310110 | Yangpu | 60.73 | 1,242,548 | Pingliang Yol Alt Bölgesi | 200082 | ||
| 310112 | Minhang | 370.75 | 2,653,489 | Xinzhuang kasabası | 201100 | ||
| 310113 | Baoshan | 270.99 | 2,235,218 | Youyi Yolu Alt Bölgesi | 201900 | ||
| 310114 | Jiading | 464.20 | 1,834,258 | Xincheng Yol Alt Bölgesi | 201800 | ||
| 310115 | Pudong | 1210.41 | 5,681,512 | Huamu Alt Bölgesi | 200135 | ||
| 310116 | Jinshan | 586.05 | 822,776 | Shanyang Kasabası | 201500 | ||
| 310117 | Songjiang | 605.64 | 1,909,713 | Fangsong Alt Bölgesi | 201600 | ||
| 310118 | Qingpu | 670.14 | 1,271,424 | Xiayang Alt Bölgesi | 201700 | ||
| 310120 | Fengxian | 687.39 | 1,140,872 | Nanqiao Kasabası | 201400 | ||
| 310151 | Chongming | 1185.49 | 637,921 | Chengqiao kasabası | 202100 | ||
| Çince'deki bölümler ve romanizasyon çeşitleri ⓘ | ||||
|---|---|---|---|---|
| İngilizce | Çince | Pinyin | Şanghayca Romanizasyon | |
| Şanghay Belediyesi | 上海市 | Shànghǎi Shì | zaon he zy | |
| Huangpu Bölgesi | 黄浦区 | Huángpǔ Qū | waon phu chiu | |
| Xuhui Bölgesi | 徐汇区 | Xúhuì Qū | zi we chiu | |
| Changning Bölgesi | 长宁区 | Chángníng Qū | zan nyin chiu | |
| Jing'an Bölgesi | 静安区 | Jìng'ān Qū | zin oe chiu | |
| Putuo Bölgesi | 普陀区 | Pǔtuó Qū | phu du chiu | |
| Hongkou Bölgesi | 虹口区 | Hóngkǒu Qū | ghon kheu chiu | |
| Yangpu Bölgesi | 杨浦区 | Yángpǔ Qū | yan phu chiu | |
| Minhang Bölgesi | 闵行区 | Mǐnháng Qū | min ghaon chiu | |
| Baoshan Bölgesi | 宝山区 | Bǎoshān Qū | pau sae chiu | |
| Jiading Bölgesi | 嘉定区 | Jiādìng Qū | ka din chiu | |
| Pudong Yeni Bölgesi | 浦东新区 | Pǔdōng Xīnqū | phu ton sin chiu | |
| Jinshan Bölgesi | 金山区 | Jīnshān Qū | cin se chiu | |
| Songjiang Bölgesi | 松江区 | Sōngjiāng Qū | son kaon chiu | |
| Qingpu Bölgesi | 青浦区 | Qīngpǔ Qū | tsin phu chiu | |
| Fengxian Bölgesi | 奉贤区 | Fèngxián Qū | von yi chiu | |
| Chongming Bölgesi | 崇明区 | Chóngmíng Qū | dzon min chiu | |
Her bölgenin kendi kentsel çekirdeği olmasına rağmen, belediye binası ve önemli idari birimler, ünlü Nanjing Yolu da dahil olmak üzere ticari bir alan olarak da hizmet veren Huangpu Bölgesi'nde yer almaktadır. Diğer önemli ticari alanlar arasında Huangpu Bölgesi'ndeki Xintiandi ve Huaihai Yolu ile Xuhui Bölgesi'ndeki Xujiahui yer almaktadır. Şanghay'daki birçok üniversite Yangpu Bölgesi ve Putuo Bölgesi'ndeki yerleşim alanlarında yer almaktadır. ⓘ
İlçelerden yedisi, Huangpu Nehri'nin batı yakasındaki kentsel Şanghay'ın eski kısmı olan Puxi'yi (lit. "Batı Yakası" veya "Pu Nehri'nin Batısı") yönetmektedir. Bu yedi bölge toplu olarak Shanghai Proper (上海市区) veya çekirdek şehir (市中心) olarak adlandırılır ve Huangpu, Xuhui, Changning, Jing'an, Putuo, Hongkou ve Yangpu'dan oluşur. ⓘ
Huangpu Nehri'nin doğu yakasındaki kentsel ve banliyö Şanghay'ın daha yeni kısmı olan Pudong (lit. "Doğu Yakası" veya "Pu Nehri'nin Doğusu"), Pudong Yeni Bölgesi (浦东新区) tarafından yönetilmektedir. ⓘ
İlçelerden yedisi banliyöleri, uydu kentleri ve kentsel merkezden daha uzaktaki kırsal alanları yönetmektedir: Baoshan, Minhang, Jiading, Jinshan, Songjiang, Qingpu ve Fengxian. ⓘ
Chongming Bölgesi, Changxing ve Hengsha adalarını ve Chongming Adası'nın tamamını olmasa da çoğunu kapsamaktadır. ⓘ
Eski Nanhui Bölgesi 2009 yılında Pudong Bölgesi'ne dahil edilmiştir. Luwan Bölgesi 2011 yılında Huangpu Bölgesi ile birleşmiştir. 2015 itibariyle, bu ilçe düzeyindeki bölümler ayrıca aşağıdaki 210 ilçe düzeyindeki bölüme ayrılmıştır: 109 kasaba, 2 ilçe ve 99 bucak. Bunlar da aşağıdaki köy düzeyindeki bölümlere ayrılmıştır: 3.661 mahalle komitesi ve 1.704 köy komitesi. ⓘ
Büyük ölçüde Minhang Bölgesi'nde Şangay'ın büyük bir Koreli topluluğu ve Şangay'ın Japon topluluğu bulunmaktadır. ⓘ
Ekonomi
Şanghay, Çin'in gelişen ekonomisinin "vitrini" olarak tanımlanmaktadır. Şehir, finans ve inovasyon için küresel bir merkez ve dünyanın en işlek konteyner limanı olan Şanghay Limanı ile ticaret, ticaret ve ulaşım için ulusal bir merkezdir. 2019 yılı itibarıyla Şanghay'ın GSYH'si 3,82 trilyon CN¥ (539 milyar ABD$) olup Çin'in GSYH'sinin %3,85'ini oluşturmaktadır ve kişi başına düşen GSYH 157.138 CN¥ (22.186 ABD$)'dır. 2018 itibariyle Suzhou, Wuxi, Nantong, Ningbo, Jiaxing, Zhoushan ve Huzhou'yu içeren Büyük Şanghay metropolitan alanının yaklaşık 9,1 trilyon RMB (1,33 trilyon $) gayrisafi metropolitan hasıla (nominal) ürettiği tahmin edilmektedir. 2020 itibariyle Şanghay ekonomisinin 1 trilyon $ (PPP) olacağı tahmin edilmektedir ve bu rakam Çin'in en üretken metro bölgesi ve dünyanın en büyük ilk on metropol ekonomisi arasında yer almaktadır. Şangay'ın en büyük altı sektörü olan perakende, finans, BT, gayrimenkul, makine imalatı ve otomotiv imalatı, şehrin GSYH'sinin yaklaşık yarısını oluşturmaktadır. 2021 yılında Şanghay'da yaşayanların ortalama yıllık harcanabilir geliri kişi başına 78.027 CN¥ (12.287 ABD$) olup, bu rakam Şanghay'ı Çin'in en zengin şehirlerinden biri yapmakla birlikte, Economist Intelligence Unit tarafından 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre Çin anakarasında yaşamak için en pahalı şehirdir. ⓘ
Şangay 2021 yılında dünyanın en pahalı şehri olacaktır. Şanghay, 1,8 trilyon dolarlık toplam servetiyle dünyanın en zengin 5. şehridir ve Forbes tarafından milyarder sayısında beşinci sırada gösterilmektedir. Oxford Economics tarafından yapılan bir araştırmaya göre Şanghay'ın nominal GSYH'sinin 2035 yılında 1,3 trilyon ABD Dolarına ulaşması beklenmektedir (Çin'de ilk sırada yer almaktadır) ve bu da onu GRP açısından dünyanın en büyük 5 şehrinden biri yapmaktadır. ⓘ
| Yıl | 1978 | 1980 | 1983 | 1986 | 1990 | 1993 | 1996 | 2000 | 2003 | 2006 | 2010 | 2013 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GSYİH (¥T) | 0.027 | 0.031 | 0.035 | 0.049 | 0.078 | 0.152 | 0.298 | 0.481 | 0.676 | 1.072 | 1.744 | 2.226 | 2.818 | 3.063 | 3.268 | 3.816 |
| Kişi başına GSYİH (¥K) | 2.85 | 2.73 | 2.95 | 3.96 | 5.91 | 11.06 | 20.81 | 30.31 | 38.88 | 55.62 | 77.28 | 92.85 | 116.58 | 126.63 | 134.83 | 157.14 |
| Ortalama harcanabilir gelir (kentsel) (¥K) |
0.64 | 2.18 | 4.28 | 8.16 | 11.72 | 14.87 | 20.67 | 31.84 | 43.85 | 57.69 | 62.60 | 64.18 (toplam) |
69.44 (toplam) | |||
| Ortalama harcanabilir gelir (kırsal) (¥K) |
0.40 | 1.67 | 4.85 | 5.57 | 6.66 | 9.21 | 13.75 | 19.21 | 25.52 | 27.82 |
Şanghay 1930'larda Doğu Asya'nın en büyük ve en müreffeh kentiydi ve 1990'larda hızlı bir şekilde yeniden gelişmeye başladı. Son yirmi yılda Şanghay dünyanın en hızlı gelişen şehirlerinden biri olmuştur; 2007-08 mali krizinden önce 1992 ile 2008 yılları arasında neredeyse her yıl çift haneli GSYİH büyümesi kaydetmiştir. ⓘ
Finans
Şanghay, Z/Yen ve Çin Kalkınma Enstitüsü tarafından Eylül 2020'de yayınlanan Küresel Finans Merkezleri Endeksi'nin 28. baskısında tüm Asya ve Okyanusya bölgesinde birinci, dünya genelinde ise (New York ve Londra'dan sonra) üçüncü sırada yer alan küresel bir finans merkezidir. Şanghay aynı zamanda Çin ve küresel teknoloji endüstrisinin büyük bir merkezidir ve büyük bir startup ekosistemine ev sahipliği yapmaktadır. Şehir, 2021 yılı itibariyle New York'tan sonra dünyanın 2. Fintech güç merkezi olarak sıralanmıştır. ⓘ
2019 yılı itibariyle Şanghay Borsası 4,02 trilyon ABD doları piyasa değerine sahip olup Çin'in en büyük, dünyanın ise dördüncü en büyük borsasıdır. 2009 yılında Şanghay Vadeli İşlemler Borsası'nda kauçuk, bakır ve çinko da dahil olmak üzere altı önemli emtianın işlem hacmi dünya genelinde ilk sırada yer almıştır. 2017 sonu itibariyle Şanghay'da 251'i yabancı sermayeli olmak üzere 1.491 finans kuruluşu bulunuyordu. ⓘ
Eylül 2013'te Çin Başbakanı Li Keqiang'ın desteğiyle şehir, Çin anakarasındaki ilk serbest ticaret bölgesi olan Çin (Şanghay) Pilot Serbest Ticaret Bölgesi'ni başlattı. Bölge, yabancı yatırımı teşvik etmek üzere tasarlanmış bir dizi pilot reformu hayata geçirdi. Nisan 2014'te The Banker, Şanghay'ın "Ocak 2014'ün sonuna kadarki 12 aylık dönemde Asya-Pasifik bölgesindeki en yüksek hacimli finans sektörü doğrudan yabancı yatırımını çektiğini" bildirdi. Ağustos 2014'te fDi dergisi Şanghay'ı "İş Dostluğu ve Bağlanabilirlik kategorilerindeki etkileyici performansının yanı sıra Ekonomik Potansiyel ve Beşeri Sermaye ve Yaşam Tarzı kategorilerinde ikinci sırada yer alması" nedeniyle "Geleceğin Çin Eyaleti 2014/15" olarak seçmiştir. ⓘ
Üretim
Çin'in ana sanayi merkezlerinden biri olan Şanghay, yerel imalat ve ağır sanayide kilit bir rol oynamaktadır. Şanghay Hongqiao Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi, Jinqiao İhracat Ekonomik İşleme Bölgesi, Minhang Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi ve Şanghay Caohejing Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi gibi çeşitli sanayi bölgeleri Şanghay'ın ikincil sektörünün omurgasını oluşturmaktadır. Şanghay, Çin'in en büyük çelik üreticisi Baosteel Group'a, Çin'in en büyük gemi inşa üssü Hudong-Zhonghua Shipbuilding Group'a ve Çin'in en eski gemi üreticilerinden biri olan Jiangnan Tersanesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Otomobil üretimi de bir diğer önemli sektördür. Şanghay merkezli SAIC Motor, Çin'in en büyük üç otomotiv şirketinden biridir ve Volkswagen ve General Motors ile stratejik ortaklıkları bulunmaktadır. ⓘ
Turizm
Turizm, Şanghay'ın önemli bir endüstrisidir. 2017 yılında yerli turist sayısı %7,5 artışla 318 milyona, denizaşırı turist sayısı ise %2,2 artışla 8,73 milyona ulaşmıştır. 2017 yılında Şanghay dünyanın en çok kazanan turizm kenti olmuştur ve bu konumunu 2027 yılına kadar koruması beklenmektedir. 2019 itibariyle Şanghay'da 71 beş yıldızlı otel, 61 dört yıldızlı otel, 1.758 seyahat acentesi, 113 derecelendirilmiş turistik yer ve 34 kırmızı turistik yer bulunmaktadır. ⓘ
Konferans ve toplantı sektörü de büyümektedir. Uluslararası Kongre ve Konvansiyonlar Birliği'ne göre Şanghay 2018'de 82 uluslararası toplantıya ev sahipliği yaparak 2017'deki 61 toplantıya kıyasla %34'lük bir artış göstermiştir. ⓘ
Serbest ticaret bölgesi
Şanghay, Çin anakarasındaki ilk serbest ticaret bölgesi olan Çin (Şanghay) Pilot Serbest Ticaret Bölgesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Ekim 2019 itibariyle, 240,22 km2 (92,75 sq mi) alanı kaplayan ve mevcut dört gümrüklü bölgeyi - Waigaoqiao Serbest Ticaret Bölgesi, Waigaoqiao Serbest Ticaret Lojistik Parkı, Yangshan Serbest Ticaret Liman Bölgesi ve Pudong Havaalanı Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi - birleştiren bölge, arazi alanı bakımından (tüm Hainan eyaletini kapsayan Hainan Serbest Ticaret Bölgesi'nin [zh] ardından) Çin anakarasındaki en büyük ikinci serbest ticaret bölgesidir. Çeşitli sektörlerdeki yabancı yatırımları bölgeye çekmek için çeşitli tercihli politikalar uygulanmıştır. Bölge teknik olarak vergi açısından Çin toprağı sayılmadığından, bölgeye giren mallar gümrük vergisi ve gümrük işlemlerinden muaftır. ⓘ
Demografi
ⓘ| Tarihî nüfus | ||
|---|---|---|
| Yıl | Nüfus | %± Artış |
| 1954 | 6.204.400 | — |
| 1964 | 10.816.500 | 5,72% |
| 1982 | 11.859.700 | 0,51% |
| 1990 | 13.341.900 | 1,48% |
| 2000 | 16.407.700 | 2,09% |
| 2010 | 23.019.200 | 3,44% |
| 2015 | 24.152.700 | 0,97% |
| 2016 | 24.197.000 | 0,18% |
| 2017 | 24.183.300 | −0,06% |
| 2018 | 24.237.800 | 0,23% |
| Nüfus büyüklüğü idari bölümlerdeki değişikliklerden etkilenebilir. | ||
2018 yılı itibarıyla Şanghay'nın toplam 24.237.800 kişilik nüfusu var; bunların %59,7'si (14.551.300 insan) yerel hukou sahibi, yani oturumu Şanghay'a kayıtlı olan Çin vatandaşlarıdır. 2010 yılı millî nüfus sayımına göre, Şanghay nüfusunun %89,3'ü kentsel alanlarda, %10,7'si ise kırsal alanlarda yaşamaktadır. Toplam idari alanının nüfusu açısından Şanghay, Çin'deki doğrudan yönetilen şehirlerin arasında Çongçing'den sonra en büyük ikinci belediyedir, ancak Çongçing'de kentsel alanlarda yaşayan nüfusun çok daha az olmasından ötürü Şanghay yine genel olarak Çin'in en büyük şehri olarak sayılır. OECD verilerine göre, Şanghay'ın Metropoliten alanı tahminen 34 milyon kişi barındırmaktadır. ⓘ
Şanghay Belediye İstastistik Bürosu'na göre, Şanghay'da yaklaşık 157.900 yabancı uyruklu sakin var; bunların arasındaki en büyük grupları Japonlar (28.900 kişi), Amerikalıler (21.900 kişi) ve Koreliler (20.800 kişi) teşkil eder. Diğer kaynaklarca bu yabancı nüfusun sayısı çok daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Şanghay ayrıca yurt içinde göç eden vatandaşların en büyük varış noktalarından biridir: Şanghay sakinlerinin %40,3'ü (9,8 milyon insan), Çin'in diğer bölgelerinden gelmiş insanlardır. ⓘ
Şanghay'daki kayıtlı sakin nüfusu arasındaki beklenen yaşam süresi 83,6 yıl olup, Çin anakarasındaki tüm şehirlerin arasındaki en yüksek beklenen yaşam süresidir. Bu ancak nüfusun yaşlanmasına da yol vermiştir: 2017'de şehirdeki kayıtlı nüfusun %33,1'i (4,8 milyon kişi) 60 yaş ve üzerindeydi. 2017'de Çin Hükûmeti, Şanghay'a nüfus kontrolleri uyguladı; bu, yıl sonuna kadar nüfusun 10.000 kişi azalmasına neden oldu. ⓘ
| Yıl | Pop. | ±% yıllık |
|---|---|---|
| 1954 | 6,204,400 | — |
| 1964 | 10,816,500 | +5.72% |
| 1982 | 11,859,700 | +0.51% |
| 1990 | 13,341,900 | +1.48% |
| 2000 | 16,407,700 | +2.09% |
| 2010 | 23,019,200 | +3.44% |
| 2015 | 24,152,700 | +0.97% |
| 2016 | 24,197,000 | +0.18% |
| 2017 | 24,183,300 | −0.06% |
| 2018 | 24,237,800 | +0.23% |
| 2019 | 24,281,400 | +0.18% |
| Nüfus büyüklüğü idari bölümlerdeki değişikliklerden etkilenebilir. | ||
Din
.jpg)
Kozmopolit tarihi nedeniyle Şanghay, dini mirasın bir karışımına sahiptir; dini binalar ve kurumlar şehrin dört bir yanına dağılmıştır. 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre, şehir nüfusunun sadece %13,1'i organize dinlere mensuptur; bunların arasında %10,4 ile Budistler, %1,9 ile Protestanlar, %0,7 ile Katolikler ve %0,1 ile diğer inançlar yer alırken, nüfusun geri kalan %86,9'u ya ateisttir ya da doğa tanrılarına, atalara veya halk dini mezheplerine tapınmaktadır. ⓘ
Budizm, Çin'deki çeşitleriyle, Şanghay'daki en büyük tapınak olan Longhua Tapınağı ve Jing'an Tapınağı'nın kurulduğu Üç Krallık döneminden bu yana Şanghay'da varlığını sürdürmektedir. Bir diğer önemli tapınak ise adını tapınakta bulunan yeşim taşından oyulmuş büyük bir Buda heykelinden alan Yeşim Buda Tapınağı'dır. 2014 yılı itibariyle Şanghay'da Budizm'in 114 tapınağı, 1.182 din görevlisi ve 453.300 kayıtlı takipçisi bulunmaktadır. Dinin ayrıca kendi koleji olan Şanghay Budist Koleji [zh] ve kendi basını olan Şanghay Budoloji Basını [zh] bulunmaktadır. ⓘ
Katoliklik Şanghay'a 1608 yılında İtalyan misyoner Lazzaro Cattaneo tarafından getirilmiştir. Şanghay Apostolik Vekilliği 1933 yılında kurulmuş ve 1946 yılında Şanghay Piskoposluğu'na yükseltilmiştir. Önemli Katolik mekanları arasında Xujiahui'deki Aziz Ignatius Katedrali - şehirdeki en büyük Katolik kilisesi, Aziz Francis Xavier Kilisesi ve She Shan Bazilikası bulunmaktadır. Şanghay'daki diğer Hristiyanlık biçimleri arasında Doğu Ortodoks azınlıklar ve 1996'dan beri kayıtlı Hristiyan Protestan kiliseleri bulunmaktadır. ⓘ
Şu anda Şanghay'daki dindar nüfusun çok küçük bir kısmını oluştursa da, Yahudiler kentin tarihinde etkili bir rol oynamıştır. Nanking Antlaşması'nın 1842'de Birinci Afyon Savaşı'nı sona erdirmesinin ardından şehir batılı nüfuslara açılmış ve aralarında birçok önde gelen Yahudi ailenin de bulunduğu tüccarlar zengin iş potansiyeli nedeniyle Şanghay'a seyahat etmiştir. Sassoonlar afyon ve tekstil ticaretinde büyük servet biriktirmiş, 1929'daki Cathay Oteli gibi Şanghay'ın siluetinde ikonik hale gelen birçok binayı finanse ederek statülerini sağlamlaştırmışlardır. Hardonlar, 20. yüzyılda Şanghay'ı tanımlamak için ticari başarılarını kullanan bir başka önde gelen Bağdatlı Yahudi aileydi. Ailenin reisi, 1800'lerde dünyanın en zengin insanlarından biri olan Silas Hardoon, o zamanlar Uluslararası Yerleşim'de büyük mağazalara ev sahipliği yapan ve şu anda dünyanın en işlek alışveriş merkezlerinden biri olan Nanjing Yolu'nu finanse etti. ⓘ
İkinci Dünya Savaşı sırasında binlerce Yahudi Nazi Almanya'sından kaçmak için Şanghay'a göç etti. Şanghay Gettosu olarak adlandırılan bölgede yaşadılar ve şu anda Şanghay Yahudi Mülteciler Müzesi olan Ohel Moishe Sinagogu merkezli bir cemaat oluşturdular. 1939 yılında, Şanghay'daki güçlü hayırsever Sefarad Yahudi ailesinin reisi Horace Kadoorie, zamanı geldiğinde Şanghay'dan göç etmeye hazırlıklı olmaları için Yahudi mültecilere İngilizce eğitimi vererek destek olmak amacıyla Şanghay Yahudi Gençlik Derneği'ni kurdu. ⓘ
İslam dini Şanghay'a Yuan Hanedanlığı döneminde girmiştir. Şehrin ilk camisi olan Songjiang Camii, İmparator Huizong yönetimindeki Zhizheng (至正) döneminde inşa edilmiştir. Şanghay'ın Müslüman nüfusu 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında (şehrin bir antlaşma limanı olduğu dönemde) artmış ve bu dönemde Xiaotaoyuan Camii, Huxi Camii ve Pudong Camii de dahil olmak üzere birçok cami inşa edilmiştir. Şanghay İslam Derneği, Huangpu'daki Xiaotaoyuan Camii'nde yer almaktadır. ⓘ
Şanghay'da, Eski Şehrin kalbindeki Şehir Tanrısı Tapınağı, Üç Krallık generali Guan Yu'ya adanmış Dajing Ge Pavyonu, Şanghay Konfüçyüs Tapınağı ve Şanghay Taoist Derneği'nin bulunduğu büyük bir Taoist merkez olan Şanghay Beyaz Bulut Tapınağı [zh] dahil olmak üzere birçok halk dini tapınağı bulunmaktadır. ⓘ
Dil
Şehirde konuşulan yerel dil, Wu Çincesi ailesinin Taihu Wu alt grubunun bir lehçesi olan Şanghaycadır. Bu, Wu Çincesi ile karşılıklı olarak anlaşılmaz olan resmi Çin lehçesi Mandarin'den farklıdır. Modern Şanghayca, Taihu Wu'nun diğer lehçelerine dayanmaktadır: Suzhounese, Ningbonese ve Songjiang Eyaletinin yerel lehçesi. ⓘ
Genişlemesinden önce, Şanghay'da konuşulan dil Jiaxing ve daha sonra Suzhou çevresinde konuşulanlara bağlıydı ve "yerel dil" (本地闲话) olarak biliniyordu, şimdi sadece banliyölerde kullanılıyor. 19. yüzyılın sonlarında şehir merkezinde Şanghayca (上海闲话) ortaya çıkmış, hızlı bir değişim geçirerek Yangtze Nehri Deltası bölgesinin prestij lehçesi olarak hızla Suzhounese'nin yerini almıştır. O dönemde kent sakinlerinin çoğu komşu iki eyalet olan Jiangsu ve Zhejiang'dan gelen göçmenlerdi, bu nedenle Şanghayca çoğunlukla Güney Jiangsu ve Ningbo lehçeleri arasında bir melezdi. 1949'dan sonra Putonghua (Standart Mandarin) da hükümet tarafından titizlikle teşvik edilmesinin bir sonucu olarak Şanghayca üzerinde büyük bir etkiye sahip olmuştur. 1990'lardan bu yana, Wu konuşulan bölge dışındaki pek çok göçmen eğitim ve iş için Şanghay'a gelmiştir. Bu göçmenler genellikle yerel dili konuşamamakta ve bu nedenle Putonghua dilini ortak dil olarak kullanmaktadır. Putonghua ve İngilizce daha çok tercih edildiğinden, Şanghayca gerilemeye başladı ve genç konuşmacılar arasındaki akıcılık zayıfladı. Son yıllarda, şehir içinde yerel dili teşvik etmek ve kaybolmasını önlemek için hareketler olmuştur. ⓘ
Önemli kişiler:
- seu kwang ke (徐光啓)：(ad 1562-ad 1633) Hristiyan, Ming hanedanlığının yüksek rütbeli memuru ve bilim adamı.
- Desmond Shum (沈桐)：girişimci, kitabın yazarı: Kırmızı Rulet
- Tingyu Fang: Çinli İngilizce profesörü. ⓘ
Eğitim ve araştırma
Uluslararası bir araştırma ve geliştirme merkezi olan Şanghay, Nature Index tarafından takip edilen bilimsel araştırma çıktılarına göre dünya genelinde 5. sırada, tüm Asya ve Okyanusya bölgesinde ise (Pekin'den sonra) 2. sırada yer almaktadır. Aynı zamanda Çin'de önemli bir yüksek öğrenim merkezidir. Şanghay'da 2019 yılı sonu itibariyle 64 üniversite ve yüksekokul, 929 ortaokul, 698 ilkokul ve 31 özel okul bulunmaktadır. Fudan Üniversitesi, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi, Tongji Üniversitesi, Doğu Çin Normal Üniversitesi, Şanghay Üniversitesi, Doğu Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Donghua Üniversitesi, Şanghay Finans ve Ekonomi Üniversitesi, Şanghay Teknoloji Üniversitesi, Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi gibi küresel üniversite sıralamalarında yer alan Çin'in en prestijli üniversitelerinin bir kısmı Şanghay'da bulunmaktadır, Şanghay Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Şanghay Elektrik Enerjisi Üniversitesi, Şanghay Normal Üniversitesi, Şanghay Denizcilik Üniversitesi, İkinci Askeri Tıp Üniversitesi, Şanghay Geleneksel Çin Tıbbı Üniversitesi, Şanghay Okyanus Üniversitesi, Şanghay Mühendislik Bilimleri Üniversitesi, Şanghay Teknoloji Enstitüsü, Şanghay Müzik Konservatuarı ve Şanghay Spor Üniversitesi. Bu üniversitelerden bazıları Çin hükümeti tarafından dünya standartlarında üniversiteler kurmak amacıyla "985 üniversite" veya "211 üniversite" olarak seçilmiştir. ⓘ
Şanghay, kapsamlı ve lider eğitim sunan seçkin Çin üniversitelerinin bir ittifakı olan C9 Ligi'nin iki üyesine (Fudan Üniversitesi ve Şanghay Jiao Tong Üniversitesi) ev sahipliği yapmaktadır ve bu iki üniversite QS Sıralaması, Şanghay Sıralaması ve Times Higher Education Sıralaması gibi dünyanın en etkili üniversite sıralamalarına göre küresel ilk 100 araştırma kapsamlı üniversite arasında yer almaktadır. "Proje 985 "in diğer iki üyesi olan Tongji Üniversitesi ve Doğu Çin Normal Üniversitesi de Şanghay'da yerleşiktir ve Times Higher Education Dünya İtibar Sıralaması'na göre Çin'in en saygın üniversitelerinden biri olarak kabul edilmekte ve dünya genelinde 150-175. sıralarda yer almaktadır. ⓘ
Fudan Üniversitesi 2002 yılında St. Louis'deki Washington Üniversitesi ile ortak bir EMBA programı kurmuştur ve bu program o zamandan beri sürekli olarak dünyanın en iyileri arasında gösterilmektedir. Şehir yönetiminin eğitim kurumu Şanghay Belediye Eğitim Komisyonu'dur. ⓘ
Şehirde 1994 yılından bu yana Şanghay Üniversitesi-Sydney Teknoloji Üniversitesi İşletme Okulu, 2006 yılından bu yana Michigan Üniversitesi-Şanghay Jiao Tong Üniversitesi Ortak Enstitüsü ve 2012 yılından bu yana ilk Çin-ABD ortak girişim üniversitesi olan New York Üniversitesi Şanghay gibi birçok Çin-yabancı ortak eğitim enstitüsü [zh] bulunmaktadır. Şanghay Belediyesi ve Çin Bilimler Akademisi 2013 yılında Pudong'daki Zhangjiang Hi-Tech Park'ta ShanghaiTech Üniversitesi'ni kurmuştur. Şanghay aynı zamanda Pudong'daki kadro okulu China Executive Leadership Academy'ye ve China Europe International Business School'a da ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Şanghay'da, beş yıllık ilköğretim ve dört yıllık ortaöğretim dahil olmak üzere dokuz yıllık zorunlu eğitim ücretsizdir ve brüt kayıt oranı %99,9'un üzerindedir. Şehrin zorunlu eğitim sistemi dünyanın en iyileri arasındadır: 2009 ve 2012 yıllarında Şangaylı 15 yaşındaki öğrenciler, OECD tarafından dünya çapında yürütülen bir akademik performans çalışması olan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı'nda her konuda (matematik, okuma ve fen) birinci sırada yer almıştır. Ardışık üç yıllık lise eğitimi ücretlidir ve seçim süreci olarak Lise Giriş Sınavını (Zhongkao) kullanır ve brüt kayıt oranı %98'dir. Tüm son sınıf liseleri arasında en iyi öğretim kalitesine sahip dört lise - Şanghay Lisesi, Doğu Çin Normal Üniversitesi'ne Bağlı 2 No'lu Lise, Fudan Üniversitesi'ne Bağlı Lise ve Şanghay Jiao Tong Üniversitesi'ne Bağlı Lise - Şanghay'ın "Dört Okulu" ("四校") olarak adlandırılmaktadır. Ekim 2019 itibariyle, şehrin Ulusal Üniversite Giriş Sınavı (Gaokao), tüm genel lise öğrencilerinin üç zorunlu ders (Çince, İngilizce ve matematik) ve altı seçenekten (fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya ve politika) seçilen üç ders okuduğu "3+3" sistemi altında yapılandırılmıştır. ⓘ
Ulaşım
Kamu
.jpg)
Şanghay'da metrolar, otobüsler, feribotlar ve taksilerden oluşan kapsamlı bir toplu taşıma sistemi vardır ve bunların tümüne Şanghay Toplu Taşıma Kartı kullanılarak erişilebilir. ⓘ
Şanghay'ın hızlı transit sistemi olan Şanghay Metrosu, hem metro hem de hafif metro hatlarını içermekte ve tüm çekirdek kentsel bölgelerin yanı sıra komşu banliyö bölgelerine de uzanmaktadır. 2021 itibariyle, 19 metro hattı (Şanghay maglev treni ve Jinshan Demiryolu hariç), 515 istasyon ve 803 km (499 mil) hat ile dünyanın en uzun ağıdır. 8 Mart 2019 tarihinde, 13,3 milyon ile şehrin günlük metro yolcu sayısı rekorunu kırmıştır. Ortalama ücret, seyahat mesafesine bağlı olarak CN¥3 (0,48 ABD$) ile CN¥9 (1,28 ABD$) arasında değişmektedir. ⓘ
2004 yılında açılan Şanghay maglev treni, 430 km/sa (267 mph) maksimum çalışma hızıyla dünyanın ilk ve en hızlı ticari yüksek hızlı maglevidir. Tren, Longyang Road İstasyonu ile Pudong Uluslararası Havaalanı arasındaki 30 kilometrelik (19 mil) yolculuğu, Metro Hattı 2 ile 32 dakika ve araba ile 30 dakikaya kıyasla 7 dakika 20 saniyede tamamlayabilmektedir. Tek yön bilet ücreti CN¥50 (8 ABD$) veya uçak bileti veya toplu taşıma kartı olanlar için CN¥40 (6,40 ABD$)'dır. Gidiş-dönüş bilet ücreti CN¥80 (US$12.80) ve VIP biletler standart ücretin iki katıdır. ⓘ
İlk tramvay hattının 1908 yılında hizmete girmesiyle birlikte, 20. yüzyılın başlarında Şanghay'da tramvaylar bir zamanlar popülerdi. 1925 yılına gelindiğinde Çinli, Fransız ve İngiliz şirketler tarafından ortaklaşa işletilen 328 tramvay ve 14 hat bulunmaktaydı. 1949 yılında ÇHC'nin zaferinden sonra bu hatların tamamı kamulaştırıldı. 1960'lardan bu yana birçok tramvay hattı ya sökülmüş ya da troleybüs veya motobüs hatlarıyla değiştirilmiştir; son tramvay hattı 1975 yılında yıkılmıştır. Şanghay, 2010 yılında Doğu Şanghay'ın Zhangjiang bölgesinde modern bir lastik tekerlekli Translohr sistemi olarak Zhangjiang Tramvayı adıyla tramvayları yeniden hizmete sokmuştur. 2018 yılında çelik tekerlekli Songjiang Tramvayı Songjiang Bölgesinde faaliyete geçmiştir. Hongqiao Alt Bölgesi ve Jiading Bölgesi'nde 2019 yılı itibariyle ilave tramvay hatları planlanmaktadır. ⓘ
.jpg)
Şanghay ayrıca, 2019 yılı itibariyle toplam 8.997 km (5.590 mil) uzunluğunda 1.575 hattı kapsayan dünyanın en eski sürekli çalışan troleybüs sistemi de dahil olmak üzere dünyanın en kapsamlı otobüs ağına sahiptir. Sistem birden fazla şirket tarafından işletilmektedir. Otobüs ücretleri genellikle 2 CN¥ (0,32 ABD$) tutarındadır. ⓘ
2019 yılı itibarıyla Şanghay'da toplam 40.000 taksi faaliyet göstermektedir. Taksiler için temel ücret, ilk 3 km'yi (2 mil) kapsayan ve CN¥1 (US$0,14) yakıt ek ücreti içeren CN¥14'tür (US$2,24). Akşam 11:00 ile sabah 5:00 arasında temel ücret CN¥18'dir (US$2,55). Her bir ilave kilometre 2,7 CN¥ (0,45 ABD$) veya 11:00 ile 17:00 saatleri arasında 4,05 CN¥ (0,67 ABD$) tutmaktadır. Taksiler ve DiDi şehir içi ulaşımda önemli rol oynamaktadır ve DiDi genellikle taksilerden daha ucuzdur. ⓘ
Ocak 2021 itibariyle Şanghay Metrosu 459 istasyona ve 772 km'ye sahiptir. İşletme ölçeği dünyada bir ilktir. 2017 yılında Şanghay metrosunun günlük ortalama yolcu trafiği 9,693 milyon, toplam yolcu trafiği ise 3,538 milyara ulaşmıştır. Dünyanın en işlek metro şehirlerinden biridir. Metro hatları şehrin merkezini yoğun bir şekilde kapsamakta ve çoğu ilçe ve bölgeyi birbirine bağlamaktadır. ⓘ
Yollar ve otoyollar
.jpg)
Şanghay, Çin'in otoyol ağının önemli bir merkezidir. Jinghu Expressway (Hurong Expressway ile çakışır), Shenhai Expressway, Hushaan Expressway, Huyu Expressway, Hukun Expressway (Hangzhou Bay Ring Expressway ile çakışır) ve Shanghai Ring Expressway dahil olmak üzere birçok ulusal otoyol (G harfi ile ön ekli) Şanghay'dan geçer veya Şanghay'da sona erer. Önünde S harfi bulunan çok sayıda belediye otoyolu da bulunmaktadır. 2019 itibarıyla Şanghay'da Huangpu Nehri'ni geçen toplam 12 köprü ve 14 tünel bulunmaktadır. Şanghay Yangtze Nehri Köprüsü, şehrin Yangtze Nehri üzerindeki tek köprü-tünel kompleksidir. ⓘ
Şehir merkezindeki otoyol ağı Kuzey-Güney Yükseltilmiş Yolu, Yan'an Yükseltilmiş Yolu ve İç Çevre Yolu'ndan oluşmaktadır. Şanghay'daki diğer çevre yolları arasında Orta Çevre Yolu, Dış Çevre Otoyolu ve Şanghay Çevre Otoyolu bulunmaktadır. ⓘ
Şanghay'da bisiklet şeritleri yaygındır ve çoğu yüzeysel caddede motorsuz trafiği araç trafiğinden ayırır. Ancak, tüm otoyollar dahil olmak üzere bazı ana yollarda bisiklet ve motosiklet yasaktır. Son yıllarda, Mobike, Bluegogo ve ofo gibi çok sayıda dockless uygulama tabanlı bisiklet paylaşım sisteminin ortaya çıkması nedeniyle bisiklet kullanımının popülaritesi yeniden artmıştır. Aralık 2018 itibariyle, bisiklet paylaşım sistemleri şehir içinde günlük ortalama 1,15 milyon sürücüye sahiptir. ⓘ
Şanghay'da özel araç sahipliği hızla artmaktadır: 2019'da kentte 3,40 milyon özel araç vardı ve bu sayı 2018'e göre %12,5 artış göstermiştir. Yeni özel araçlar, aylık plaka ihalelerinde satılan bir plaka olmadan kullanılamaz. Her ay yaklaşık 9.500 plaka açık artırmaya çıkarılıyor ve 2019'da ortalama fiyat yaklaşık 89.600 CN¥ (12.739 ABD Doları). Kentin Haziran 2016'da yürürlüğe giren araç yönetmeliğine göre, yalnızca yerel olarak kayıtlı sakinler ve üç yıldan uzun süredir sosyal sigorta veya bireysel gelir vergisi ödemiş olanlar açık artırmaya katılabiliyor. Bu politikanın amacı otomobil trafiğinin büyümesini sınırlamak ve trafik sıkışıklığını hafifletmektir. ⓘ
Demiryolları
Şanghay'da dört büyük tren istasyonu bulunmaktadır: Şanghay tren istasyonu, Şanghay Güney tren istasyonu, Şanghay Batı tren istasyonu ve Şanghay Hongqiao tren istasyonu. Hepsi metro ağına bağlıdır ve Çin'in demiryolu ağında merkez olarak hizmet vermektedir. Şu anda Şanghay'ın altından geçen yaklaşık yirmi demiryolu hattı bulunmaktadır ve bu hatlar insanların Şanghay'daki yaşamını büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. ⓘ
1876 yılında inşa edilen Woosung demiryolu, Şanghay'daki ilk demiryolu ve Çin'de faaliyete geçen ilk demiryolu olmuştur. 1909 yılına gelindiğinde Şanghay-Nanjing demiryolu ve Şanghay-Hangzhou demiryolu hizmete girmiştir. Ekim 2019 itibariyle bu iki demiryolu Çin'deki iki ana demiryoluna entegre edilmiştir: Sırasıyla Pekin-Şanghay demiryolu ve Şanghay-Kunming demiryolu. ⓘ
Şanghay'da dört adet yüksek hızlı demiryolu (YHT) bulunmaktadır: Pekin-Şanghay YHT (Şanghay-Wuhan-Chengdu yolcu demiryolu ile çakışmaktadır), Şanghay-Nanjing şehirlerarası demiryolu, Şanghay-Kunming YHT ve Şanghay-Nantong demiryolu. Bir YHT hattı yapım aşamasındadır: Şanghay-Suzhou-Huzhou YHT. ⓘ
Şanghay'da ayrıca dört banliyö demiryolu bulunmaktadır: Çin Demiryolları tarafından işletilen Pudong demiryolu (yolcu hizmeti şu anda askıya alınmıştır) ve Jinshan demiryolu ile Şanghay Metrosu tarafından işletilen Hat 16 ve Hat 17. Ocak 2022 itibariyle, dört ek hat -Chongming hattı, Jiamin hattı, Havaalanı bağlantı hattı ve Lianggang Express hattı- yapım aşamasındadır. ⓘ
Hava ve deniz
Şanghay, Asya'daki en büyük hava taşımacılığı merkezlerinden biridir. Şehirde iki ticari havalimanı bulunmaktadır: Şanghay Pudong Uluslararası Havalimanı ve Şanghay Hongqiao Uluslararası Havalimanı. Pudong Uluslararası Havalimanı birincil uluslararası havalimanıdır, Hongqiao Uluslararası Havalimanı ise çoğunlukla iç hat uçuşları ve sınırlı kısa mesafeli uluslararası uçuşlar gerçekleştirmektedir. 2018 yılında Pudong Uluslararası Havalimanı 74,0 milyon yolcuya hizmet vermiş ve 3,8 milyon ton kargo taşımıştır; bu da onu yolcu hacmine göre en yoğun dokuzuncu ve kargo hacmine göre en yoğun üçüncü havalimanı yapmaktadır. Aynı yıl Hongqiao Uluslararası Havalimanı 43,6 milyon yolcuya hizmet vererek yolcu hacmi bakımından en yoğun 19. havalimanı olmuştur. ⓘ
Şanghay Limanı, açılışından bu yana hızla büyüyerek Çin'in en büyük limanı haline gelmiştir. Yangshan Limanı, nehrin büyük konteyner gemilerinin yanaşması için uygun olmaması nedeniyle 2005 yılında inşa edilmiştir. Liman, 32 kilometre (20 mil) uzunluğundaki Donghai Köprüsü ile anakaraya bağlanmaktadır. Liman, Şanghay hükümetine bağlı Şanghay Uluslararası Liman Grubu tarafından işletilmesine rağmen, idari olarak Zhejiang'ın Shengsi İlçesine aittir. ⓘ
2010'da Singapur Limanı'nı geride bırakan Şanghay Limanı, 2018'de yıllık 42 milyon TEU taşımacılığıyla dünyanın en işlek konteyner limanı haline gelmiştir. Kargonun yanı sıra, Şanghay Limanı 2019 yılında 259 gemi seyahati ve 1,89 milyon yolcuya hizmet vermiştir. ⓘ
Şanghay, Çin kıyılarından güneye, Hindistan'ın güney ucu üzerinden Mombasa'ya, oradan Akdeniz'e, oradan da Yukarı Adriyatik bölgesine, Orta ve Doğu Avrupa'ya demiryolu bağlantılarıyla İtalya'nın kuzeyindeki Trieste merkezine uzanan 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu'nun bir parçasıdır. ⓘ
Kültür
Şanghay'ın kültürü, yakınlardaki Wuyue kültürü ile "Doğu Batı ile Buluşuyor" Haipai kültürünün bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Wuyue kültürünün etkisi, yakınlardaki Jiaxing, Suzhou ve Ningbo'dan gelen lehçe unsurlarını içeren Şanghay dilinde ve Jiangsu mutfağı ile Zhejiang mutfağından etkilenen Şanghay mutfağında kendini göstermektedir. Haipai kültürü, Şanghay'ın 20. yüzyılın başlarında müreffeh bir liman haline gelmesinin ardından Avrupa, Amerika, Japonya ve Hindistan'dan çok sayıda yabancının şehre taşınmasıyla ortaya çıkmıştır. Batı kültürünün unsurlarını yerel Wuyue kültürüyle kaynaştıran bu kültürün etkisi şehrin edebiyatına, modasına, mimarisine, müziğine ve mutfağına kadar uzanmaktadır. Aslen Şanghay'daki bir resim okuluna atıfta bulunan Haipai terimi, 1920 yılında bir grup Pekinli yazar tarafından bazı Şanghaylı akademisyenleri kapitalizme ve Batı kültürüne hayranlık duydukları için eleştirmek amacıyla ortaya atılmıştır. 21. yüzyılın başlarında Şanghay, siberpunk kültürü için yeni bir etki ve ilham kaynağı olarak kabul edildi. Oriental Pearl Tower ve neon ışıklı Yan'an Elevated Road gibi fütüristik yapılar Şanghay'ın cyberpunk imajını güçlendiren örneklerdir.
Müzeler
Şanghay'da kültür küratörlüğü 2013'ten bu yana önemli bir büyüme gösterdi ve şehirde çok sayıda yeni müze açıldı. Bu kısmen, Şanghay'ı "mükemmel bir küresel şehir" haline getirmeyi amaçlayan şehrin 2018 kalkınma planlarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle Şanghay'da bölgesel ve ulusal öneme sahip çok sayıda müze bulunmaktadır. Şanghay Müzesi, antik Çin bronzları ve seramiklerinden oluşan geniş bir koleksiyon da dahil olmak üzere dünyanın en büyük Çin eserleri koleksiyonlarından birine sahiptir. Expo 2010'un eski Çin Pavyonu'nda yer alan Çin Sanat Müzesi, Asya'daki en büyük müzelerden biridir ve 12. yüzyıldan kalma Qingming Festivali Sırasında Nehir Boyunca tablosunun animasyonlu bir kopyasını sergilemektedir. Şanghay Doğa Tarihi Müzesi ve Şanghay Bilim ve Teknoloji Müzesi de önemli doğa tarihi ve bilim müzeleridir. Ayrıca, Songze Müzesi, Çin Komünist Partisi Birinci Ulusal Kongresi Müzesi, Kore Cumhuriyeti'nin eski Geçici Hükümeti'nin bulunduğu yer, Şanghay Yahudi Mülteciler Müzesi ve Şanghay Postane Müzesi (Genel Postane Binası'nda yer almaktadır) gibi önemli arkeolojik ve tarihi alanlarda yer alan çok sayıda küçük, uzman müze bulunmaktadır. ⓘ
.jpg)
Mutfak
.jpg)
Wuyue ile Haipai unsurlarının bir araya gelmesi Şanghay'ın mutfağında da gözlemlenebilir. Şanghay'ın yerel mutfağı olan Benbang mutfağı (本帮菜), 1600'lerde ortaya çıkan ve Şanghay'ın etrafındaki illerden etkilenen yemek pişirme tarzıdır. Hammadde malzemelerinin özgün lezzetlerini korurken çeşnilerin kullanımını vurgular. Şeker, özellikle soya sosuyla beraber kullanıldığında Benbang mutfağının önemli bir malzemesini oluşturur. Benbang mutfağının diğer bir özelliği ise çok çeşitli deniz ürünleri ve tatlı su yiyeceklerinin kullanılmasıdır. Xiaolongbao (小笼包), hongshao rou (红烧肉) ve Şanghay usulü kıllı yengeç (上海毛蟹), Benbang mutfağının en klasik yemeklerin arasındadır. Haipai mutfağı (海派菜) ise Şanghay'dan kaynaklanan Batı tarzı bir mutfaktır; Fransız, İngiliz, Rus, Alman ve İtalyan mutfaklarına ait unsurları içine alır ve yerel malzemelerin özelliklerine dayalı olarak bu unsurları yerel tada uyacak şekilde uyarlar. Şanghay usulü borç çorbası (罗宋汤, "Rus çorbası"), çıtır domuz pirzolası ve Olivye salatasından kaynaklanan Şanghay salatası (上海色拉), Haipai mutfağının ünlü yemeklerin arasındadır. Hem Benbang hem de Haipai mutfağında tatlı su balığı, karides ve yengeçler dahil olmak üzere çeşitli deniz ürünlerinden yararlanılır. ⓘ
Sanat
Gu Zhengyi tarafından kurulan Huating Okulu'nu (华亭派) da içeren Songjiang Okulu (淞江派), Ming ve Qing Hanedanlıkları döneminde Şanghay'da küçük bir resim okuluydu. Dong Qichang tarafından temsil edilmiştir. Okul, o dönemde Jiangnan bölgesinin kültür merkezi olan Suzhou'daki Wu Okulu'nun bir uzantısı olarak görülüyordu. 19. yüzyılın ortalarında, Literati tarzının vurguladığı sembolizmden ziyade parlak renklerin kullanımıyla resmin görsel içeriğine odaklanan Şanghay Okulu hareketi başladı. Tema olarak genellikle çiçekler ve kuşlar gibi seküler nesneler seçilmiştir. Batı sanatı Şanghay'a 1847 yılında İspanyol misyoner Joannes Ferrer (范廷佐) tarafından tanıtıldı ve şehrin ilk Batı atölyesi 1864 yılında Tushanwan yetimhanesinde kuruldu [zh; fr]. Çin Cumhuriyeti döneminde Zhang Daqian, Liu Haisu, Xu Beihong, Feng Zikai ve Yan Wenliang gibi pek çok ünlü sanatçı Şanghay'a yerleşerek buranın giderek Çin'in sanat merkezi haline gelmesini sağladı. Fotoğrafçılık, ahşap oymacılığı, heykel, çizgi roman (Manhua) ve Lianhuanhua gibi çeşitli sanat formları gelişti. Sanmao, İkinci Çin-Japon Savaşı'nın yarattığı kaosu dramatize etmek için yaratıldı. Bugün Şanghay'daki en kapsamlı sanat ve kültür tesisi Çin Sanat Müzesi'dir. Buna ek olarak, Çin Resim Akademisi geleneksel Çin resmine yer verirken, Power Station of Art çağdaş sanatı sergilemektedir. Şehirde ayrıca, çoğu M50 Sanat Bölgesi ve Tianzifang'da bulunan çok sayıda sanat galerisi vardır. İlki 1996 yılında düzenlenen Şanghay Bienali, Çin ve yabancı sanatların etkileşime girdiği önemli bir yer haline gelmiştir.
Geleneksel Çin operası (Xiqu) 19. yüzyılın sonlarında popüler bir halk eğlencesi kaynağı haline geldi. 20. yüzyılın başlarında, Şanghay dilinde monolog ve burlesk, geleneksel dramalardan unsurlar alarak ortaya çıktı. Büyük Dünya 1912'de açıldı ve o dönemde önemli bir sahne oldu. 1920'lerde Pingtan Suzhou'dan Şanghay'a kadar genişledi. Pingtan sanatı, şehirdeki çok sayıda ticari radyo istasyonu nedeniyle 1930'larda hızla gelişerek her gün 103 programa ulaştı. Aynı dönemde Şanghay tarzı bir Pekin Operası kuruldu. Zhou Xinfang ve Gai Jiaotian [zh] tarafından yönetilen bu opera, Mei Lanfang gibi birçok Xiqu ustasını şehre çekti. Shengxian'dan (şimdiki Shengzhou) küçük bir topluluk da Yue operasını Şanghay sahnesinde tanıtmaya başladı. Yerel halk şarkıları modern operalarla kaynaştırıldığında benzersiz bir opera tarzı olan Şanghay operası ortaya çıktı. 2012 itibariyle Şanghay'daki önde gelen topluluklar arasında Şanghay Jingju Tiyatro Topluluğu, Şanghay Kunqu Opera Topluluğu [zh], Şanghay Yue Opera Evi ve Şanghay Huju Opera Evi bulunmaktadır. ⓘ
Drama, 19. yüzyılın sonlarında Şanghay'daki misyoner okullarında ortaya çıkmıştır. O dönemde çoğunlukla İngilizce oynanıyordu. 1899'da sahnelenen Scandals in Officialdom (官场丑史) en erken kaydedilen oyunlardan biriydi. 1907'de Tom Amca'nın Kulübesi; ya da Alçaklar Arasında Yaşam (黑奴吁天录) Lyceum Tiyatrosu'nda [zh] sahnelendi. Yeni Kültür Hareketi'nden sonra drama, öğrencilerin ve entelektüellerin görüşlerini ifade etmeleri için popüler bir yol haline gelmiştir. Şehirde, Şanghay Müzik Konservatuarı, Şanghay Dramatik Sanatlar Merkezi, Şanghay Opera Binası ve Şanghay Tiyatro Akademisi gibi birçok önemli tiyatro eğitimi kurumu bulunmaktadır. Şanghay'daki önemli tiyatrolar arasında Şanghay Büyük Tiyatrosu, Doğu Sanat Merkezi ve Halk Tiyatrosu bulunmaktadır. ⓘ
Şanghay, Çin sinemasının doğduğu yer olarak kabul edilir. Çin'in ilk kısa filmi Zor Çift (1913) ve ülkenin ilk kurgusal uzun metrajlı filmi Bir Yetim Dedesini Kurtarıyor (孤儿救祖记, 1923) Şanghay'da üretilmiştir. Şanghay'ın film endüstrisi 1930'ların başında Hu Die, Ruan Lingyu, Zhou Xuan, Jin Yan ve Zhao Dan gibi yıldızlar yetiştirerek büyüdü. Bir başka film yıldızı, Jiang Qing, daha sonra Madam Mao Zedong oldu. İkinci Çin-Japon Savaşı ve Komünist devrimin bir sonucu olarak Şanghaylı film yapımcıları ve oyuncuların sürgüne gönderilmesi Hong Kong film endüstrisinin gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Bir Şanghay yerlisi olan Wong Kar-wai'nin yönettiği In the Mood for Love filmi, Hong Kong'daki yerinden edilmiş Şanghaylı topluluğun bir kesitini ve o döneme duyulan nostaljiyi, Zhou Xuan'ın 1940'lı yıllara ait müzikleri eşliğinde anlatmaktadır. ⓘ
Şanghay'ın kültürel festivalleri arasında Şanghay Uluslararası Televizyon Festivali, Şanghay Uluslararası Film Festivali, Şanghay Uluslararası Sanat Festivali, Şanghay Uluslararası Turizm Festivali, Şanghay İlkbahar Uluslararası Müzik Festivali vb. yer almaktadır. Şanghay TV Festivali, Çin'de kurulan en eski uluslararası TV festivalidir. 1986 yılında kurulmuştur. Şanghay Uluslararası Film Festivali 1993 yılında kurulmuştur ve A kategorisindeki dokuz büyük uluslararası film festivalinden biridir. En yüksek ödül "Altın Kadeh Ödülü "dür. ⓘ
Moda
Şanghay, 2001 yılından bu yana her yıl Nisan ve Ekim aylarında iki kez Şanghay Moda Haftası adı altında kendi moda haftasını düzenlemektedir. Ana mekan Fuxing Park'ta olup açılış ve kapanış törenleri Şanghay Moda Merkezi'nde yapılmaktadır. Nisan ayındaki oturum aynı zamanda bir aylık Şanghay Uluslararası Moda Kültürü Festivali'nin de bir parçasıdır. Şanghay Moda Haftası, hem uluslararası hem de Çinli tasarımcıların yer aldığı ulusal öneme sahip bir etkinlik olarak kabul edilmektedir. Uluslararası katılımcılar arasında gelecek vaat eden birçok genç İngiliz moda tasarımcısı da yer almaktadır. Etkinliğe Şanghay Belediye Yönetimi ev sahipliği yapmakta ve Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı tarafından desteklenmektedir. ⓘ
Spor
Şanghay, ikisi Çin Süper Ligi'nde olmak üzere birçok futbol takımına ev sahipliği yapmaktadır: Shanghai Shenhua ve Shanghai Port. Çin'in en üst düzey basketbol takımı olan Çin Basketbol Birliği'nin Shanghai Sharks takımı Yao Ming'i NBA'e girmeden önce geliştirmiştir. Şanghay'ın beyzbol takımı Shanghai Golden Eagles, Çin Beyzbol Ligi'nde oynamaktadır. ⓘ
Şanghay Kriket Kulübü'nün geçmişi, İngiliz Deniz Kuvvetleri subaylarından oluşan bir takım ile Şanghay 11'lisi arasında kaydedilen ilk kriket maçının oynandığı 1858 yılına kadar uzanmaktadır. ÇHC'nin 1949'da kurulmasının ardından 45 yıl boyunca faaliyet göstermeyen kulüp, 1994 yılında kentte yaşayan gurbetçiler tarafından yeniden kurulmuş ve o tarihten bu yana 300'ün üzerinde üyeye ulaşmıştır. Şanghay kriket takımı 1866 ve 1948 yılları arasında çeşitli uluslararası maçlar oynamıştır. Çin'in geri kalanında kriket neredeyse yokken, o dönem için fiilen Çin milli kriket takımıydılar. ⓘ
Şanghay, basketbolcu Yao Ming, 110 metre engelli koşucu Liu Xiang, masa tenisi oyuncusu Wang Liqin ve badminton oyuncusu Wang Yihan gibi birçok önde gelen Çinli profesyonel sporcuya ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Şanghay birçok uluslararası spor etkinliğine ev sahipliği yapmaktadır. 2004 yılından bu yana Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın bir turu olan Çin Grand Prix'sine ev sahipliği yapmaktadır. Yarış her yıl Şanghay Uluslararası Pisti'nde düzenlenmektedir. Şangay, 14 Nisan 2019 tarihinde 1000. Formula 1 yarışına ev sahipliği yapmıştır. 2010 yılında Şanghay, Pudong'daki bir sokak pistinde yarışan Deutsche Tourenwagen Masters'ın ev sahibi şehri oldu. 2012 yılında Şanghay, FIA Dünya Dayanıklılık Şampiyonası'nın açılış sezonunun bir turu olarak 4 Saat Şanghay'a ev sahipliği yapmaya başladı. Şehir ayrıca ATP World Tour Masters 1000'in bir parçası olan Shanghai Masters tenis turnuvasının yanı sıra BMW Masters ve WGC-HSBC Champions gibi golf turnuvalarına da ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
21 Eylül 2017 tarihinde Şanghay, 2017-18 NHL sezonu için taraftar ilgisini artırmak amacıyla bir Ulusal Hokey Ligi (NHL) buz hokeyi gösteri maçına ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Şanghay'da birçok farklı stadyum vardır; ör. Hongkou Stadyumu, Şanghay Stadyumu ve Yuanshen Spor Merkezi Stadyumu. Şanghay'da Çin Süper Ligi'nde oynayan iki futbol takımı var: Şanghay Lüdi Şenhua ZÇ ve Shanghai SIPG FC. Her sene erkekler tenisinde yılın en iyi 8 ismi Şanghay Masters turnuvasına katılmaktadır. Snooker âleminde ise 2007 yılından beri her sene Şanghay Ustalar turnuvası düzenlenmektedir; ayrıca "Çin Açık" snooker turnuvası 1999 ve 2002 yıllarında Şanghay'da yer aldı. Motor sporlarına gelince, Çin Grand Prix, 2004'ten beri Formula 1'in bir yarışı olarak Şanghay Uluslararası Pisti'nde yer almaktadır. ⓘ
Çevre
Parklar ve tatil köyleri
Şanghay'da halka açık geniş bir park sistemi bulunmaktadır; 2018 yılı itibarıyla şehirde 281'i ücretsiz girişe sahip 300 park bulunmaktadır ve kişi başına düşen park alanı 8,2 m2'dir (88 sq ft). Parkların bazıları benzersiz konumları, tarihleri veya mimarileri nedeniyle popüler turistik yerler haline gelmiştir. ⓘ
.jpeg)
Şanghay şehir merkezinin kalbinde yer alan People's Square parkı, özellikle şehrin diğer önemli simgelerine yakınlığıyla tanınmaktadır. Eski Fransız İmtiyaz Bölgesinde yer alan Fuxing Parkı, Fransız tarzı resmi bahçelere sahiptir ve üst düzey bar ve kafelerle çevrilidir. ⓘ
Şanghay'ın batı merkezindeki Zhongshan Parkı, besteciye adanmış dünyanın en yüksek heykeli olan Chopin anıtıyla ünlüdür. 1914 yılında Jessfield Parkı olarak inşa edilen park, bir zamanlar Şanghay'ın ilk uluslararası koleji olan St John's Üniversitesi'nin kampüsünü içeriyordu; bugün parkta sakura ve şakayık bahçeleri ile 150 yıllık bir platanus bulunmaktadır ve aynı zamanda metro sisteminde bir aktarma merkezi olarak hizmet vermektedir. ⓘ
Şanghay'ın yeni parklarından biri de 1999 yılında Büyük Çin Kauçuk İşleri Fabrikası ve EMI Kayıt Stüdyosu (şimdi La Villa Rouge restoranı) arazisi üzerine inşa edilen Xujiahui Parkı'dır. Parkta, park boyunca uzanan bir gökyüzü köprüsü ile yapay bir göl bulunmaktadır. Şanghay Botanik Bahçesi şehir merkezinin 12 km (7 mil) güneybatısında yer almaktadır ve 1978 yılında kurulmuştur. Şanghay'ın en büyük botanik bahçesi olan Şanghay Chen Shan Botanik Bahçesi 2011 yılında Songjiang Bölgesi'nde açılmıştır. ⓘ
Şanghay'daki diğer önemli parklar arasında Lu Xun Parkı, Century Parkı, Gucun Parkı [zh], Gongqing Orman Parkı ve Jing'an Parkı bulunmaktadır. ⓘ
Şanghay Disney Resort Projesi 4 Kasım 2009 tarihinde hükümet tarafından onaylanmış ve 2016 yılında açılmıştır. Pudong'daki 4,4 milyar dolarlık tema parkı ve tatil köyü, Disney'in tatil köyleri arasında en büyüğü olan bir kaleye sahiptir. İlk faaliyet yılında tesisi 11 milyondan fazla kişi ziyaret etmiştir. ⓘ
Hava kirliliği
Şanghay'daki hava kirliliği Çin'in diğer pek çok kentindeki kadar şiddetli olmamakla birlikte dünya standartlarına göre hala önemli boyutlardadır. Aralık 2013 Doğu Çin sisi sırasında hava kirliliği oranları uluslararası standardın 23 ila 31 katına ulaşmıştır. 6 Aralık 2013 tarihinde Şanghay'da PM2.5 partikül madde seviyeleri metreküp başına 600 mikrogramın üzerine çıkarken, çevre bölgelerde ise metreküp başına 700 mikrogramın üzerine çıkmıştır. Putuo Bölgesi'ndeki PM2.5 seviyeleri metreküp başına 726 mikrograma ulaşmıştır. Sonuç olarak, Şanghay Belediye Eğitim Komisyonu öğrencilerin açık hava etkinliklerini askıya alma emri aldı. Yetkililer hükümet araçlarının neredeyse üçte birini yollardan çekerken, birçok inşaat çalışması durduruldu. Gelen uçuşların çoğu iptal edildi ve Pudong Uluslararası Havalimanı'ndaki 50'den fazla uçuş yönlendirildi. ⓘ
23 Ocak 2014 tarihinde Şanghay Belediye Başkanı Yang Xiong, çevre Anhui, Jiangsu ve Zhejiang eyaletleriyle birlikte Şanghay'daki hava kirliliğini yönetmek için üç ana önlem alınacağını açıkladı. Bu önlemler 2013 hava temizleme programının uygulanması, çevredeki üç eyaletle bir bağlantı mekanizması kurulması ve şehrin erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesini içeriyordu. 12 Şubat 2014 tarihinde Çin kabinesi, şirketlerin yeni çevre standartlarını karşılamalarına yardımcı olmak için 10 milyar CN¥ (1,7 milyar ABD$) tutarında bir fon oluşturulacağını açıkladı. Politikanın etkisi önemli olmuştur. 2013'ten 2018'e kadar endüstriyel atık gazlar için 3.000'den fazla arıtma tesisi kuruldu ve şehrin yıllık duman, azot oksit ve kükürt dioksit emisyonu sırasıyla %65, %54 ve %95 oranında azaldı. ⓘ
Çevre koruma
Halkın çevre konusundaki farkındalığı artmakta ve şehir bir dizi çevre koruma projesine yatırım yapmaktadır. Şehrin içinden geçen Suzhou Deresi'nin 16 yıl süren rehabilitasyonu 2012 yılında tamamlanmış, dere mavnalardan ve fabrikalardan temizlenmiş ve 1,3 milyon metreküp çamur çıkarılmıştır. Ayrıca hükümet, şehir merkezindeki neredeyse tüm fabrikaları şehir dışına ya da diğer illere taşımış ve ulaşım şirketlerine LPG'li otobüs ve taksilere yatırım yapmaları için teşvikler sağlamıştır. ⓘ
1 Temmuz 2019 tarihinde Şanghay, atıkları artık atıklar, mutfak atıkları, geri dönüştürülebilir atıklar ve tehlikeli atıklar olarak ayıran yeni bir çöp sınıflandırma sistemini benimsemiştir. Atıklar ayrı araçlarla toplanmakta ve sırasıyla yakma tesislerine, düzenli depolama alanlarına, geri dönüşüm merkezlerine ve tehlikeli atık bertaraf tesislerine gönderilmektedir. ⓘ
Medya
Şanghay'daki medya [zh] gazeteleri, yayıncıları, yayınları, televizyonu ve interneti kapsamakta olup, bazı medyanın ülke üzerinde etkisi bulunmaktadır. IFLA Gazeteler Bölümü'nden Hartmut Walravens, Şanghay'daki yabancı yayınlarla ilgili olarak, 1940'larda Japonlar Şanghay'ı kontrol ederken "iyi gazeteler yayınlamanın çok zor olduğunu - ya göç sorunlarına odaklanmak ya da Chronicle gibi işbirliği yapmak gerektiğini" söyledi. ⓘ
Mart 2020 itibariyle Şanghay'da yayın yapan gazeteler şunlardır
- Jiefang Daily
- Oriental Sports Daily
- Shanghai Review of Books
- Shanghai Daily
- Şanghay Yıldızı
- Xinmin Akşam Haberleri
- Wen Hui Bao
- Wenhui Kitap İncelemesi ⓘ
Daha önce Şanghay'da yayınlanan gazeteler şunlardır:
- Der Ostasiatische Lloyd
- Deutsche Shanghai Zeitung
- Gelbe Postası
- Kuzey Çin Günlük Haberleri
- Shanghai Evening Post & Mercury
- The Shanghai Gazette
- Shanghai Jewish Chronicle
- Shanghai Herald
- The Shanghai Mercury
- The Shanghai Post
- Shanghai Times [zh]
- Shen Bao
- İsrail'in Elçisi ⓘ
Şehrin ana yayıncısı Şanghay Medya Grubu'dur. ⓘ
Uluslararası ilişkiler
Şehir, BRICS ülkeleri tarafından kurulan çok taraflı bir kalkınma bankası olan Yeni Kalkınma Bankası'na ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
İkiz şehirler - kardeş şehirler
Şanghay, Dünya'nın önemli ekonomik ve ticari merkezlerinden biri olup, birçok yabancı ülkenin diplomatik temsilciliğine ev sahipliği yapmaktadır. Bunun dışında Şanghay şehri, çeşitli Avrasya ülkelerinin siyaset, ekonomi ve güvenlik dallarında işbirliğine girdiği Şanghay İşbirliği Örgütü'nun kuruluşuyla uluslararası siyasete kendi damgasını vurmuş oldu. ⓘ
Şanghay, aşağıdaki bölgeler, şehirler, ve kontluklarla kardeş şehir anlaşmasına girmiştir. ⓘ
Yokohama, Japonya – 1973- Osaka, Japonya – 1974
Milano, İtalya – 1979
Rotterdam, Hollanda – 1979
San Francisco, ABD – 1979
Zagreb, Hırvatistan – 1980- Osaka Prefektörlüğü, Japonya – 1980
Hamhung, Kuzey Kore – 1982
Metro Manila, Filipinler – 1983
Karaçi, Pakistan – 1984
Anvers, Belçika – 1984
Montreal, Kanada – 1985
Pire, Yunanistan – 1985
Pomeranya Voyvodalığı, Polonya – 1985- Chicago, ABD – 1985
Hamburg, Almanya – 1986
Kazablanka, Fas – 1986
Marsilya, Fransa – 1987
São Paulo, Brezilya – 1988
Sankt-Peterburg, Rusya – 1988
Queensland, Avustralya – 1989
İstanbul, Türkiye – 1989
İskenderiye, Mısır – 1992
Hayfa, İsrail – 1993
Busan, Güney Kore – 1993
Ho Şi Min Kenti, Vietnam – 1994
Port Vila, Vanuatu – 1994
Dunedin, Yeni Zelanda – 1994
Taşkent, Özbekistan – 1994
Porto, Portekiz – 1995
Aden, Yemen – 1995
Windhoek, Namibya – 1995
Santiago de Cuba, Küba – 1996
Rosario, Arjantin – 1997
Espoo, Finlandiya – 1998
Jalisco, Meksika – 1998
Liverpool, Birleşik Krallık – 1999
Maputo, Mozambik – 1999
Chiang Mai, Tayland – 2000
Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri – 2000
KwaZulu-Natal, Güney Afrika – 2001
Guayaquil, Ekvador – 2001
Valparaíso, Şili – 2001
Barselona, İspanya – 2001
Oslo, Norveç – 2001
Köstence, Romanya – 2002
Kolombo, Sri Lanka – 2003
Göteborg, İsveç – 2003
Bratislava Bölgesi, Slovakya – 2003
Orta Danimarka Bölgesi, Danimarka – 2003
Cork, İrlanda – 2005
Doğu Cava, Endonezya – 2006
Basel-Stadt, İsviçre – 2007
Phnom Penh, Kamboçya – 2008- Auvergne-Rhône-Alpes, France – 2008
- Büyük Londra, Birleşik Krallık – 2009
Salzburg, Avusturya – 2009- Québec, Kanada – 2011
Budapeşte, Macaristan – 2013
Mumbai, Hindistan – 2014- Houston, ABD – 2015
- Bangkok, Tayland – 2016
Sofya, Bulgaristan – 2016
Belgrad, Sırbistan – 2018
Lima, Peru – 2018
Minsk, Beyaz Rusya – 2019 ⓘ
Çek Cumhuriyeti başkenti Prag, 2017 yılında Şanghay ile kardeş şehir anlaşmasına girdi. Prag Şehir Konseyi, Ocak 2020'de Tayvan başkenti Taipei ile de bir kardeş şehir anlaşmasını imzaladı. Çin Hükûmeti, bunun Tek Çin politikasına aykırı olduğu ve Çin'in toprak bütünlüğüne ihlâl ettiği kanaatinde olduğu için Şanghay, buna karşılık olarak Prag ile olan kardeş şehir ilişkisini sonlandırmaya karar verdi. ⓘ
Konsolosluklar ve başkonsolosluklar
Eylül 2020 itibariyle Şanghay, Hong Kong ve Makao ticaret ofisi hariç 71 başkonsolosluk ve 5 konsolosluğa ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
|
Kosta Rika
Çek Cumhuriyeti
Kazakistan
Papua Yeni Gine (Konsolosluk)
Şehir manzarası
