Massagetler

Sakā tigraxaudā Massagetae ⓘ
Bilinmiyor-c. MÖ 8. yüzyıl
Massagetae Orta Asya'da yaşıyordu
Ortak diller	Saka dili
Din	İskit dini
Demonim(ler)	Sakā tigraxaudā Orthocorybantianlar Massagetae
Hükümet	Monarşi
Kral veya Kraliçe
- MÖ 530 civarı	Tomyris
- MÖ 520 civarı	Skunxa
Tarihsel dönem	Demir Çağı İskit kültürleri
- Kuruldu	Bilinmiyor
- Kurulmamış	c. MÖ 8. yüzyıl

MÖ 323 yılında Asya, Orta Asya'da bulunan Massagetae'yi gösteriyor. ⓘ

Herodot'un tasvirine dayanarak Ahameniş ordusunda görev yapan İskit askerlerinin çizimi.
Sağdaki Tigraxaudā/Orthocorybantian askeri sivri uçlu bir şapka takıyor. ⓘ

I. Xerxes'in mezarında tasvir edilen İskit-Saka savaşçıları. ⓘ

Tigraxaudā/Orthocorybantialılardan oluşan bir heyet, imparatorluğun diğer tüm halklarıyla birlikte Apadana kabartması üzerinde haraç ödüyor. ⓘ

Massagetae ya da Massageteanlar (Eski Yunanca: Μασσαγέται Massagétai; Latince: Massagetae), Sakā tigraxaudā olarak da bilinir (Eski Farsça: 𐎿𐎣𐎠 𐏐 𐎫𐎡𐎥𐎼𐎧𐎢𐎭𐎠 Sakā tigraxaudā, "sivri başlıklar giyen") ya da Orthocorybantianlar (Eski Yunanca: Ορθοκορύβαντες Orthokorúbantes; Latince: Orthocorybantes), Orta Asya bozkırlarında yaşayan ve daha geniş İskit kültürlerinin bir parçası olan bir Saka halkı ve eski bir Doğu İranlı göçebe kabile konfederasyonuydu. ⓘ

Massagetler M.Ö. 8 ila 7. yüzyıllarda İskitleri Orta Asya'dan Kafkasya ve Pontus Bozkırlarına sürerek geniş kapsamlı sonuçları olan bir dizi olayı başlattıklarında güç kazanmışlardır. Massagetler en çok kraliçeleri Tomyris'in Pers Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusu Kiros'u yenmesi ve öldürmesiyle ünlüdür. ⓘ

Massagetler M.Ö. 3. yüzyıldan sonra gerilemiş, daha sonra diğer bazı kabilelerle birleşerek daha büyük Sarmat kabile konfederasyonuna ait olan Alanları oluşturmuş ve batıya, Kafkasya ve Avrupa bozkırlarına doğru hareket ederek Göç Dönemi olaylarına katılmışlardır. ⓘ

MÖ 323'te Asya ⓘ

Massagetler MÖ 6. yüzyıllarda Orta Asya'nın güney bölgelerinde Persler'in komşusu olan bir göçebe devlettir. Sakalar'ın batıya doğru göçüp bu bölgede devlet kurmalarının nedeni Eski Yunan'da yaşamış ünlü tarihçi Herodot'a göre Massagetlerin baskısıdır. Kimi kaynaklara göre Pers Hükümdarı Büyük Kiros'un da öldüğü Siriderya kıyısında yapılan savaş Sakalar'la değil Massagetler'le yapılmıştır. ⓘ

Hazar Denizi ile Aral Gölünün doğusunda yaşadıkları söylenmektedir. Masaget adı "balık yiyenler" anlamında olduğu savunulmaktadır. MÖ 530 yılında Pers kralı Kirus'un seferi vesilesi ile daha iyi bilinen bu Masagetler Kraliçe Tomris kumandasında, Pers ordusunu mağlup ederek Kirus'un ölümüne sebebiyet vermişlerdi. Strabon ise Kirus'un savaşmış olduğu Massagetlerin büyük bir göçebe halk olduğunu veya konfederasyon olduğunu onlardan bir kısmının dağlarda, bir kısmının ovalarda, bir kısmının da bataklık ve adalarda yaşadıklarım anlatmaktadır. Massagetler balıkçı ve toplayıcı iptidai bir toplumdu. Pers Kralı Kirus MÖ 530/528'deki ölümünden, Bactria Grek Krallığının düşüşün kadar (tahminen MÖ 130) Batı Türkistan'daki en güçlü kurumsal güç Massaget konfederasyondu. ⓘ

Tanımlama

Sakā tigraxaudā

İranolog János Harmatta Massagetlerin Persler tarafından Sakā tigraxaudā ("Sivri Başlıklı Sakalar") ve Greko-Romenler tarafından Orthocorybantes olarak adlandırılan halklarla aynı olduğunu tespit etmiştir. Harmatta'nın tanımlaması, Sakā tigraxaudā'nın Arrian'ın Massagetae'yi de konumlandırdığı Amu Derya ve Syr Derya nehirleri arasında yaşadığından bahsetmesine dayanmaktadır. ⓘ

Akademisyen Marek Jan Olbrycht de Massagetae'yi Sakā tigraxaudā ile özdeşleştirmiştir. ⓘ

Dahā

János Harmatta da Massagétai/Sakā tigraxaudā'yı Dahā ile özdeşleştirmiş ve bu özdeşleştirmeyi Arrianus'un Dahae'yi de konumlandırdığı Amu Derya ve Syr Derya nehirleri arasındaki birincisinin konumuna dayandırmıştır. Akademisyenler A. Abetekov ve H. Yusupov da Dahā'nın Massagetae'nin kurucu kabilelerinden biri olduğunu öne sürmüşlerdir. Akademisyen Y. A. Zadneprovskiy ise bunun yerine Dahae'nin Massagetae'nin torunları olduğunu öne sürmüştür. ⓘ

Marek Jan Olbrycht Dahā'nın Saka'dan ayrı bir grup olduğunu ve dolayısıyla Massagetae/Sakā tigraxaudā ile özdeş olmadığını düşünmektedir. ⓘ

Sꜣg pḥ Sk tꜣ

Strabon'un Massagetlerin Araxes nehrinin suladığı ülkede kısmen ovalarda, dağlarda, bataklıklarda ve adalarda yaşadıklarına dair sözlerine dayanmaktadır, İranolog Rüdiger Schmitt, Büyük Darius'un Süveyş Yazıtları'nda adı geçen "Bataklıkların Saka'sı, Toprağın Saka'sı" Sꜣg pḥ Sk tꜣ (Eski Mısır 𓐠𓎼𓄖𓋴𓎝𓎡𓇿𓈉) ile de geçici bir bağlantı olduğunu öne sürmüştür. ⓘ

Alt kabileler

Massagetae, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok alt kabileden oluşuyordu:

• Apasiacae (Ἀπασιάκαι Apasiákai)
• Augasii (Αυγάσιοι Augásioi)
• Derbices (Δέρβικες Dérbikes; Δερβίκκαι Derbíkkai; Δερβέκιοι Derbékioi) ⓘ

İsim

İranbilimci Rüdiger Schmitt, Massagetae'nin orijinal adının kanıtlanmamış olmasına rağmen, en makul etimonun İranca *Masyaka-tā olduğunu belirtmektedir. *Masyaka-tā, Yunanca -tai'ye yansıyan Doğu İran eki *-tā'yı içeren çoğul biçimdir. Tekil biçimi *Masi̯a-ka-'dır ve İrani *-ka- ve *masi̯a-'dan oluşur, "balık" anlamına gelir, Genç Avestan masiia-'dan (𐬨𐬀𐬯𐬌𐬌𐬀; Vedik mátsya- ile akraba) türetilmiştir. Bu isim kelimenin tam anlamıyla "balıkla ilgilenen" veya "balıkçı" anlamına gelir. Bu, antik Yunan tarihçi Herodot'un (1.216.3) "hayvanları ve balıklarıyla yaşarlar" sözüyle örtüşmektedir. Schmitt, masi̯a- yerine İranca *kapa- "balık" (Osetçe кӕф (kæf) ile karşılaştırın) türevinin bekleneceği varsayımına dayanan bu akıl yürütmeye yapılan itirazların "belirleyici olmadığını" belirtmektedir. Schmitt, Massagetlerin orijinal İran adının kökenine ilişkin diğer yorumların "dilbilimsel olarak kabul edilemez" olduğunu belirtmektedir. ⓘ

Ancak İranolog János Harmatta, Massagétai'nin "balık yiyen (erkekler)" anlamına gelen masyaka-ta'dan türetilmesi önerisini semantik ve fonolojik olarak kabul edilemez olduğu gerekçesiyle eleştirmiştir, ve bunun yerine ismin Baktriya dilindeki erken bir isim olan Maššagatā'dan türetilmiş olabileceğini öne sürmüştür, "erkekler" anlamına gelen Avestaca maša- (𐬨𐬀𐬱𐬀), mašya- (𐬨𐬀𐬱𐬫𐬀), mašyāka- (𐬨𐬀𐬱𐬫𐬁𐬐𐬀) terimleriyle ilgili daha eski bir Mašyagatā'dan. " Harmatta'nın hipotezine göre, Baktriya ismi Maššagatā, Massagetaların kendileri için kullandıkları "erkekler" anlamına gelen Dahā ismine karşılık geliyor olmalıydı. ⓘ

Eski İran kayıtlarında adına rastlanmayan Apasiacae'nin Massagataean alt kabilesi için önerilen etimolojiler arasında "Su-Sakaları" anlamına gelen *Āpasakā ve "suda sevinen" anlamına gelen *Āpašyāka vardır, ancak bunlar şimdiye kadar kesinleşmemiştir. ⓘ

Konum

Massagetler, Orta Asya'nın Hazar Denizi'nin doğusunda ve Aral Denizi'nin güneydoğusunda yer alan ovalarında, Kızılkum Çölü ve Üstyurt Platosu'nda, özellikle de Araxes ve Iaxartes nehirleri arasında yaşıyorlardı. Massagetae aynı zamanda Hazar Bozkırı'nda ve Chorasmia çevresinde de bulunabilir. ⓘ

Ancak Massagetlerin nerede yaşadıklarının antik yazarlar tarafından kesin olmayan bir şekilde tanımlanması, modern bilim adamlarının onlara Oxus deltası, Iaxartes deltası, Hazar ve Aral denizleri arasında ya da daha kuzeyde veya kuzeydoğuda gibi çeşitli yerler atfetmelerine yol açmıştır, ancak bu önerileri herhangi bir kesin argümana dayandırmamışlardır. Massagetae'ye atfedilen diğer yerler arasında günümüz Türkmenistan'ına tekabül eden bölge de bulunmaktadır. ⓘ

Apasiacae ya Aral Denizi'nin doğu kıyısında Oxus ve Tanais/Iaxartes nehirleri arasında ya da muhtemelen Oxus boyunca batı Baktria'da yaşamıştır. ⓘ

Derbiçler, batıda Hazar Denizi ve güneyde Hyrcania ile sınırlanan bölgede yaşıyorlardı ve Balkhan Dağı ile Ochus nehri ve halici onların topraklarındaydı.

Massagetae Kraliçesi Tomyris'in Büyük Kiros'un başını kabulü. 1670-1672 yılları arasında yapılmış bir resim.

Massagetae Kraliçesi Tomyris, Büyük Kiros'un başını teslim alırken, MÖ 530 dolayları (18. yüzyıl resmi). ⓘ

Pers kralı I. Darius'un Behistun Yazıtı'nda tasvir edilen Tigraxaudā kralı Skuⁿxa ⓘ

Tarih

Erken tarihçe

Massagetler M.Ö. 8 ila 7. yüzyıllarda doğudan Orta Asya'ya göç ettiklerinde güç kazanmışlar, buradan yakın akraba oldukları bir başka göçebe İran kavmi olan İskitleri kovmuşlar, ardından İskitlerin yerini aldıkları Hazar Bozkırı da dahil olmak üzere bölgenin geniş alanlarını işgal etmişlerdir. Massagetlerin erken İskitleri yerlerinden ederek onları Araks nehrini geçerek batıya, Kafkas ve Pontus bozkırlarına doğru zorlaması, Avrasya Bozkırındaki göçebe halklar arasında önemli bir hareket başlatmış, bunu takiben İskitler Kimmerler ve Agathyrsileri yerlerinden etmiştir, Massagetler ve İskitlerle yakın akraba olan göçebe İran halkları, onların topraklarını fethetmiş ve varlıklarının Mezopotamya, Anadolu, Mısır ve İran'ın antik medeniyetlerinin tarihinde önemli bir rol oynadığı Batı Asya'yı istila etmiştir. ⓘ

Sakā tigraxaudā, MÖ 550'de yerini Pers Ahameniş hanedanına bırakmadan önce Med İmparatorluğu ile yakın temas halindeydi ve Med etkisi Hazar Denizi'nin doğusundaki topraklara kadar uzanmıştı. Orthocorybantianların Med İmparatorluğu'na sınır olan Doğu Ermenistan'da yaşamış olabilecekleri de öne sürülmüştür. Ancak bu yorum Herodot'un Ahameniş askeri kadroları hakkında verdiği bilgilerle açıkça çelişmektedir. ⓘ

Kiros'un Ölümü

M.Ö. 6. yüzyılda Massagetler, Med İmparatorluğu'nun halefi olan ve yeni kurulan Pers Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusu 2. Kiros'un M.Ö. 530 yılında kendilerine karşı düzenlediği seferle yüzleşmek zorunda kalmıştır. Herodot'a göre, Kyros bir Massaget kampını hileyle ele geçirmiş, ardından Massaget kraliçesi Tomyris kabilenin ana gücünü Perslere karşı yönetmiş, onları yenmiş, Kyros'u öldürmüş ve kesik başını kan dolu bir çuvala koymuştur. Kyros'un ölümüyle ilgili kayıtların bir başka versiyonuna göre, Kyros'un savaşta öldüğü kabile Massagetae'den ziyade Derbices'tir: Bu versiyona göre, Derbices ve onların Kızılderili müttefikleri tarafından ölümcül bir şekilde yaralanmış, ardından Kyros'un müttefiki Sakā haumavargā kralı Amorges kendi ordusuyla müdahale ederek Pers askerlerinin Derbices'i yenmesine yardım etmiştir. Kiros'un savaşırken öldüğü halk olarak Massagetlerin değil de Derbiçlerin adlandırılmasının nedeni, Derbiçlerin Massagetlerin üyesi ya da aynısı olmalarıdır. ⓘ

Ahameniş yönetimi

Ahameniş kralı I. Darius, MÖ 520 ila 518 yılları arasındaki seferi sırasında Massagetae/Sakā tigraxaudā'yı fethetmiş, kralları Skunxa'yı esir almış ve onun yerine Ahameniş yönetimine sadık bir hükümdar getirmiştir. ⓘ

Daha sonraki tarih

Massagetae, Soğdlular ve Baktrialılarla birlikte Spitamenes'in Makedonyalı İskender III'e karşı isyanına katılmış, ancak Spitamenes öldürüldükten sonra tekrar ona boyun eğmişlerdir. ⓘ

Massagetler'i Dahae'lerle özdeşleştirmeyen araştırmacılardan Rüdiger Schmitt, Massagetler'in Helenistik dönemin sonlarında Dahae'ler tarafından yutulduğunu öne sürerken, Marek Jan Olbrycht, Dahae'lerin Aral Denizi'nin doğusundaki bölgelerden ve Iaxartes vadisi çevresinden batıya göç ettiklerini ve Derbices'i yurtlarından sürdüklerini, ardından Derbices'in bölündüğünü, bir kısmının Hyrcania'ya, diğerlerinin ise aşağı Uzboy nehrine göç ettiğini öne sürer. ⓘ

MÖ 230 civarında, Parniya kralı ve Part İmparatorluğu'nun kurucusu I. Arsaces, Selevkos kralı Selevkos II Callinicus'tan kaçarak Apasiacae'nin Massagataean alt kabilesi arasına sığındı. Selevkos'un imparatorluğunun doğu satraplıklarını geri almak için giriştiği sefer başlangıçta başarılı oldu, ancak imparatorluğunun batı kısmında patlak veren isyanlar, Apiasacae'nin desteğiyle nihayetinde başarılı olan Partlara karşı savaşını sürdürmesini engelledi. ⓘ

Kayboluş

Massagetlerin Orta Asya'daki hakimiyeti M.Ö. 3. yüzyılda, Makedonya'nın Pers'i fethini takiben, bozkır göçebeleri ile önceki Pers Ahameniş İmparatorluğu'nun yerleşik halkları arasındaki bir arada yaşama ilişkilerini keserek sona erdi. Ardından gelen Selevkos İmparatorluğu, sınırlarının kuzeyinde yaşayan Massagetae, Saka ve Dahae göçebelerine saldırmaya başlamış, bu da bu halkların, batıda İskit gücünün azalmasını fırsat bilen akraba göçebe İran halkı Sarmatlar üzerinde doğudan batıya doğru baskı kurmasına yol açmıştır, Don nehrini geçerek M.Ö. 4. yüzyılın sonları ve 3. yüzyılın başlarından itibaren İskitya'yı istila ettiler (daha sonra Ortaçağ döneminde İsmail Samani'nin Orta Asya'da Oğuz Türklerine karşı düzenlediği askeri seferler benzer şekilde Macarları batıya, Panonya Havzası'na doğru hareket etmeye zorlayacaktı) ve ayrıca güneye, Kuzey Kafkasya'ya doğru göç ettiler. ⓘ

Massagetlerin kendileri de Orta Asya'daki bazı eski kabile gruplarıyla birleşerek daha büyük Sarmat grubuna ait olan Alanları oluşturdular. M.Ö. 2. yüzyılda Baktriya'yı istila eden Asilerle akraba olan Alanlar, Kang-chü halkı tarafından batıya, Part ve Roma imparatorluklarıyla temas ve çatışmaya girdikleri Kafkas ve Pontus bozkırlarına itilmiş ve M.S. 2. yüzyıla gelindiğinde kuzey Kafkasya ve kuzey Karadeniz bozkırlarını fethederek yönetimleri altında güçlü bir kabileler konfederasyonu oluşturmuşlardır. ⓘ

MS 375'te Hunlar Don nehrinin doğusunda yaşayan Alanların çoğunu fethetmiş, önemli bir kısmını katletmiş ve kendi kabile yönetimlerine katmış, Don'un batısındaki Alanlar ise Hun egemenliğinden kurtulmuş ve Göç Dönemi hareketlerine katılmışlardır. Bazı özgür Alanlar Kafkasya dağlarına kaçmış, burada Osetler ve Kabardeyler gibi halkların etnogenezine katılmış ve diğer Alan grupları Kırım'da hayatta kalmıştır. Diğer özgür Alanlar Orta ve ardından Batı Avrupa'ya göç etmiş, buradan bazıları Britanya ve Hispanya'ya gitmiş, bazı Alanlar ise Cermen Vandallara katılarak Cebelitarık Boğazı'nı geçmiş ve Kuzey Afrika'da Vandal Krallığı'nı kurmuşlardır. ⓘ

Miras

Bizanslı yazarlar daha sonra "Massagetae" adını, Antik Çağ'da bu adla anılan halklarla hiçbir ilgisi olmayan Hunlar, Türkler, Tatarlar ve diğer akraba halklar için arkaik bir terim olarak kullanmışlardır. ⓘ

Procopius, Savaşlar Tarihi Kitap III: Vandal Savaşı'nda şöyle yazar: "şimdi Hunlar dedikleri Massagetae" (XI. 37.), "Massagetae arasında cesaret ve vücut gücüyle iyi yetenekli, birkaç adamın lideri olan belirli bir adam vardı; bu adam babalarından ve atalarından miras kalan tüm Hun ordularında düşmana saldıran ilk kişi olma ayrıcalığına sahipti" (XVIII. 54.). ⓘ

Evagrius Scholasticus (Kilise Tarihi. Kitap 3. Bölüm II.): "ve Trakya'da, eskiden Massagetae adıyla bilinen ve İster'i karşı koymadan geçen Hunların akınlarıyla." ⓘ

9. yüzyılda Rabanus Maurus tarafından yazılan De Universo adlı eserde şöyle denmektedir: "Massagetae'nin kökeni İskitlerin kabilesine dayanır ve ağır, yani güçlü Getae anlamında Massagetae olarak adlandırılırlar." Orta Farsça ve Avestan gibi Orta Asya dillerinde massa ön eki "büyük", "ağır" ya da "güçlü" anlamına gelmektedir. ⓘ

Alexander Cunningham, James P. Mallory, Victor H. Mair ve Edgar Knobloch gibi bazı yazarlar Massagetae'yi M.Ö. 2000 Mezopotamya'sındaki Gutianlar ve/veya antik Çin'de "Da Yuezhi" ya da "Büyük Yuezhi" olarak bilinen (Güney Asya'da Kuşan İmparatorluğu'nu kuran) bir halkla ilişkilendirmeyi önermişlerdir. Mallory ve Mair, Da Yuezhi'nin bir zamanlar d'ad-ngiwat-tieg olarak telaffuz edilmiş olabileceğini ve bunun da onları Massagetae ile ilişkilendirdiğini öne sürmektedir. Ancak bu teoriler yaygın olarak kabul görmemektedir. ⓘ

Birçok bilim adamı Massagetlerin eski Doğu Avrupa'daki Getae'lerle akraba olduğunu öne sürmüştür. ⓘ

Tadeusz Sulimirski, Sacae'nin Kuzey Hindistan'ın bazı bölgelerini de istila ettiğini belirtmektedir. Hintli bir dilbilimci olan Weer Rajendra Rishi, Hint ve Orta Asya dilleri arasında dilbilimsel yakınlıklar tespit etmiş, bu da Kuzey Hindistan'da tarihsel Sacae etkisi olasılığına daha fazla güven kazandırmıştır. ⓘ

Kültür

Yaşam Tarzı

Strabon'a göre Massagetae kısmen ovalarda, dağlarda, bataklıklarda ve Araxes nehri tarafından sulanan ülkedeki adalarda yaşıyordu. ⓘ

Massagetlerin bir kısmı balıkçılıkla uğraşırken, kabilenin diğer grupları sütü ve yünü için koyun yetiştirir, aynı zamanda kök sebzeler ve yabani meyveler toplardı. ⓘ

Giyim

Tüm eski İran halkları gibi Massagetae/Sakā tigraxaudā da ya düz ve kapalı ya da yakaları açık diz boyu tunikler giyerdi; her iki tarz da belden bir kemerle bağlanır, dar pantolonlar ve mokasenler giyerlerdi; bunların üzerine bazen uzun ve dar kollu bir pelerin giyerlerdi, Her ne kadar kabileleri bu başlığın sivri uçlu bir biçimini giyse de, Persler (𐎫𐎡𐎥𐎼𐎧𐎢𐎭𐎠 Tigraxaudā) ve Yunanlılar (Ορθοκορύβαντες Orthokorúbantes) tarafından kendilerine verilen ve her ikisi de "sivri uçlu başlık takan" anlamına gelen isimler buradan türetilmiştir. ⓘ

Balıkçı Massagetae fok derisi giyerken, koyun yetiştiriciliği yapan Massagetae yünden yapılmış giysiler giyerdi. ⓘ

Massagetalar altın başlıklar, kemerler, omuz kayışları takar ve atları için altın koşum takımları ve bronz zırhlar kullanırlardı. ⓘ

Savaşçılık

Massagetae hem yaya hem de at sırtında savaşırdı ve silahları yaylar, oklar, mızraklar ve savaş baltalarından oluşurdu. At zırhları, mızrak uçları ve ok uçları altındandı ve demir ve gümüş kullanmaktan kaçınırlardı. ⓘ

Dil

Massagetaea prensinin Grekçe Spargapísēs (Σπαργαπίσης) şeklinde kaydedilen ve İskitçe *Spargapisa biçimini yansıtan adı İskit dili kökenlidir ve onun adı ile Agathyrsi kralı Spargapeithes'in adı (İskitçe: *Spargapaiθa) aynı ismin varyantlarıdır ve Avestanca Sparəγa-paēsa (𐬯𐬞𐬀𐬭𐬆𐬖𐬀-𐬞𐬀𐬉𐬯𐬀) ile akrabadır. ⓘ

Din

Herodot, Massagetlerin sadece at kurban ettikleri Güneş Tanrısına taptıklarından, yani ateşe ve atlara tapınmayla ilişkili olan İranlı yüce Güneş Tanrısı Mithra'nın kültünü yerine getirdiklerinden bahsetmiştir. Ancak Strabon, Massagetae ile özdeş olan ya da onların alt kabilelerinden biri olan Derbices'in "Toprak Ana "ya, yani Toprak ve Su tanrıçası Api'ye taptığını kaydetmiştir. ⓘ

Evlilik gelenekleri

Massagetler cinsel açıdan karışık olmalarına rağmen tek eşli evlilikler yaparlardı. ⓘ

Cenaze gelenekleri

Hastalıktan ölen Massagetae üyeleri gömülür ya da vahşi hayvanlara yiyecek olarak bırakılırdı, ancak yaşlı erkekler kurban edilir ve kurbanlık hayvanların etiyle birlikte pişirilip yenirdi. ⓘ

Kökenleri

Massagetlerin kökenlerini kesin olarak ortaya koyacak bulgular bulunmamakla beraber kayda değer iki önemli yaklaşım bulunmaktadır. ⓘ

İrani iddiası

Massagetlerin kökenlerinin İrani olduğuna dair görüşler ve iddialar bulunmaktadır. ⓘ

İrani dil konuşan toplulukların ağırlıklı olduğu fakat Turani unsurlarının da elde edilen kaynaklarla tespit edildiği bir konfederasyon iddiaları da bulunmaktadır. ⓘ

Türki iddiası

Öte yandan Ön Türk oldukları ve Ön Türk ilişiği olduğuna dair görüşler ve iddialar bulunmaktadır. ⓘ