Hephaistos

Hephaistos ⓘ
Ateşin, metal işçiliğinin, taş duvarcılığının, demirhanelerin, heykel sanatının, teknolojinin ve demircilerin tanrısı
On İki Olimposlu'nun Üyesi
Guillaume Coustou the Younger tarafından yapılan Hephaistos Demirhanede (Louvre)
Abode	Olimpos Dağı
Sembol	çekiç, örs, maşa
Kişisel bilgiler
Ebeveynler	Zeus ve Hera, ya da yalnız Hera
Kardeşler	Aeacus, Angelos, Afrodit, Apollon, Ares, Artemis, Athena, Dionysos, Eileithyia, Enyo, Eris, Ersa, Hebe, Truvalı Helen, Herakles, Hermes, Minos, Pandia, Persephone, Perseus, Rhadamanthus, Graces, Horae, Litae, Musalar, Moirai
Konsorsiyum	Afrodit, Aglaea
Çocuklar	Thalia, Erichthonius, Eucleia, Eupheme, Philophrosyne, Cabeiri ve Euthenia
Eşdeğerler
Roma eşdeğeri	Vulcan
Kenanlı eşdeğeri	Kothar-wa-Khasis
Mısırlı eşdeğeri	Ptah

Hephaistos (/hɪˈfiːstəs, hɪˈfɛstəs/; sekiz yazılış; Yunanca: Ἥφαιστος, çev. Hḗphaistos) demircilerin, metal işçiliğinin, marangozların, zanaatkârların, heykeltıraşların, metalürjinin, ateşin (ancak Hestia ile karşılaştırın) ve yanardağların Yunan tanrısıdır. Hephaistos'un Roma'daki karşılığı Vulcan'dır. Yunan mitolojisinde Hephaistos ya Zeus ve Hera'nın oğludur ya da Hera'nın partenojen çocuğudur. Doğuştan gelen bir sakatlığın sonucu olan topallığı nedeniyle annesi Hera tarafından Olimpos Dağı'ndan atılmıştır; ya da başka bir anlatıma göre, Zeus tarafından Hera'yı onun ilerlemelerinden koruduğu için (bu durumda topallığı düşmesinin nedeni değil sonucu olurdu). ⓘ

Bir demirci tanrı olarak Hephaistos, Olimpos'taki tanrıların tüm silahlarını yapmıştır. Tanrıların demircisi olarak hizmet etmiş ve başta Atina olmak üzere Yunanistan'ın imalat ve sanayi merkezlerinde tapınım görmüştür. Hephaistos kültü Lemnos'a dayanıyordu. Hephaistos'un sembolleri bir demirci çekici, örs ve bir çift maşadır. ⓘ

Diego Velázquez'in The Forge of Vulcan resmi. ⓘ

Hephaistos, Yunan mitolojisinde Zeus ile Hera'nın oğlu, ya da Hera'nın yalnız başına doğurduğu oğlu. Tanrılar ve kahramanlar için demircilik zanaatıyla uğraşarak silahlar ve zırhlar üreten ateşler tanrısı. Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in eşidir. ⓘ

Hephaistos ve Thetis ⓘ

Hephaistos, zanaatkarlar tarafından Athena ile birlikte mesleklerin piri ve koruyucusu olarak kabul edilen bir ateş tanrısıdır. Tarımı, uygarlığı ve şehir hayatını korur. Anadolu kökenli tanrılardan biri olan Hephaistos, özellikle sönmüş bir yanardağ olarak saygı görmüş, sonraları yanardağların içinde çalıştığına inanılmaya başlamıştır. Gigantlar arasındaki karşıtı Mimas'dır ⓘ

Zeus'la Hera'nın oğlu olarak bilinmesine rağmen, Zeus'un eşi Metis, hamileyken kendisinden daha güçlü bir çocuk doğurmasından korkup onu yutması ve bunun sonucunda da Athena'yı başından doğurmasına karşılık Hera'nın da Hephaistos'u tek başına doğurduğu da söylenmektedir. ⓘ

Hephaistos, tanrıların en çirkinidir. İki ayağı da topaldır. Homeros'un İlyada'sında bunun sebebi iki şekilde açıklanır. Birinciye göre babası Zeus, Hera ile kavga ederken Hephaistos annesinin tarafını tutmuş, buna kızan Zeus oğlunu Lemnos (Limni) adasına fırlatmış ve Hephaistos bu yüzden sakat kalmıştır. İkinci efsaneye göre Hephaistos sakat doğmuş, bu durumdan utanan annesi onu Olympos'tan aşağı fırlatmış ve Hephaistos'u nereidler ve Thetis büyütmüştür. Hephaistos'la Hera hiçbir zaman birbirlerini sevmemişlerdir. Yunan mitolojisinde ise Hera, Hephaistos'u kendi başına oluşturmuş ve doğurmuştur. Fakat bebeği ayaklarını topal kendisinin çirkin olduğunu görünce ve bütün Tanrılar onla alay edince, Hephaistos'u Olimpos Dağı'ndan atmıştır. ⓘ

Etimoloji

Hephaistos muhtemelen Knossos'ta bulunan Linear B (Miken Yunancası) 𐀀𐀞𐀂𐀴𐀍, A-pa-i-ti-jo yazıtı ile ilişkilidir. Yazıt dolaylı olarak o dönemdeki tapınmasını kanıtlamaktadır çünkü yazıtta teoforik bir isim olan (H)āpʰaistios ya da Hāphaistion'un okunduğuna inanılmaktadır. Yunanca Hēphaistos teonimi büyük olasılıkla Ön-Yunan kökenlidir, çünkü -i-'siz biçim (Attik Hēphastos) tipik bir Ön-Yunan varyasyonu gösterir ve orijinal bir sy'ye işaret eder. ⓘ

Epitetler

Hephaistos'a birçok sıfat verilmiştir. Her bir sıfatın anlamı şöyledir:

• Amphigýeis genellikle "topal olan" olarak çevrilir; kelimenin tam anlamıyla "iki tarafı da topal" vel sim. (Ἀμφιγύεις)
• Kyllopodíōn "çomak ayaklı" veya "ayakları sürüklenen" (Κυλλοποδίων)
• Khalkeús "bakırcı" (Χαλκεύς)
• Klytotékhnēs "ünlü zanaatkar" (Κλυτοτέχνης)
• Polýmētis "açıkgöz, kurnaz" ya da "birçok aleti olan" (Πολύμητις)
• Aitnaîos "Aetna'lı" (Αἰτναῖος), atölyesinin Aetna Dağı'nın altında olduğu varsayılır.
• Polyphrôn "zeki, yaratıcı" (Πολυφρων)
• Agaklytos "çok ünlü, şanlı" (Αγακλυτος)
• Aithaloeis Theos "isli tanrı" (Αιθαλοεις Θεος) ⓘ

Mitoloji

Hephaistos'un Zanaatı

Peter Paul Rubens'in Vulcan Akhilleus'un Silahlarını Thetis'e Sunarken tablosu. ⓘ

Thetis Hephaistos'tan Akhilleus'un Silahlarını Alırken Anthony van Dyck (1630-1632) ⓘ

Hephaistos'un Olimpos'ta kendi sarayı, örslü atölyesi ve onun emriyle çalışan yirmi körüğü vardı. Hephaistos tanrıların görkemli teçhizatlarının çoğunu yapmıştır ve Yunan mitinde geçen güçlerle dolu neredeyse tüm ince işlenmiş metal eserlerin Hephaistos tarafından dövüldüğü söylenir. Hermes'in kanatlı miğferi ve sandaletleri, Aegis göğüslüğü, Afrodit'in ünlü kuşağı, Agamemnon'un makam asası, Aşil'in zırhı, Diomedes'in zırhı, Herakles'in tunç tokmakları, Helios'un arabası, Pelops'un omzu ve Eros'un yayı ve okları Hephaistos tarafından tasarlanmıştır. Daha sonraki anlatımlarda Hephaistos, aralarında demirhanedeki yardımcıları Brontes, Steropes ve Arges'in de bulunduğu Kiklopların yardımıyla çalışmıştır. ⓘ

Hephaistos kendisi için çalışmaları için metalden otomatlar yapmıştır. Bunlar arasında Olimpos Dağı'na gidip gelen üçayaklar da vardı. Kör Orion'a çırağı Cedalion'u rehber olarak verdi. Efsanenin bazı versiyonlarında Prometheus, insana verdiği ateşi Hephaistos'un demirhanesinden çalmıştır. Hephaistos ayrıca tanrıların insana verdiği hediyeyi, Pandora adlı kadını ve onun pithosunu da yaratmıştır. Yetenekli bir demirci olan Hephaistos, Olimpos Sarayı'ndaki tüm tahtları yaratmıştır. ⓘ

Yunan mitleri ve Homeros şiirleri, Hephaistos'un hareket üretmek için özel bir güce sahip olduğunu kutsallaştırmıştır. Alkinoos'un sarayının girişindeki altın ve gümüş aslanları ve köpekleri, istilacıları ısırabilecekleri şekilde yapmıştır. Yunanlılar uygarlıklarında heykellerin bir anlamda canlı olduğuna dair animistik bir düşünceyi sürdürmüşlerdir. Bu tür bir sanat ve animistik inanç, labirenti inşa eden Daedalus'un kendi kendine hareket eden resimler yaptığı Minos dönemine kadar uzanır. Bir tanrı heykeli bir şekilde tanrının kendisiydi ve bir adamın mezarı üzerindeki görüntü bir şekilde onun varlığını gösteriyordu. ⓘ

Ebeveynlik

• Hesiod'a (Theogony, 927-928) göre Hera, Zeus'un Athena'yı onsuz doğurmasının intikamı olarak Hephaistos'u tek başına doğurmuştur (Zeus Metis'le yatmıştır).
• Homeros'a göre (İlyada, I 571-577), Hera'dan Hephaistos'un annesi olarak bahsedilir ancak Zeus'un onun babası olduğunu söylemek için yeterli kanıt yoktur (her ne kadar ondan bu şekilde bahsetse de).
• Homeros'a göre (Odysseia, VIII 306), Zeus'un Hephaistos'un babası olduğunu söylemek için yeterli kanıt yoktur (ondan bu şekilde bahsetmesine rağmen). Anne olarak da Hera'dan bahsedilmez.
• Pseudo-Apollodorus'a göre (Bibliotheca, 1.3.6), Hera Hephaistos'u tek başına doğurmuştur. Pseudo-Apollodorus ayrıca Homeros'a göre Hephaistos'un Zeus ve Hera'nın çocuklarından biri olduğunu aktarır (bilinçli olarak Hesiod ve Homeros'la çelişir).
• Hyginus ve Fabulae'nin önsözü de dahil olmak üzere daha sonraki birkaç metin Hesiod'un anlatısını takip eder. ⓘ

Attika vazo ressamlarının anlatımında, Hephaistos Athena'nın doğumunda hazır bulunmuş ve onu kurtarmak için Zeus'un kafasını yardığı baltayı kullanmıştır. İkinci anlatımda Hephaistos Athena'dan daha yaşlı olarak temsil edilir, dolayısıyla Hephaistos mitolojisi bu açıdan tutarsızdır. ⓘ

Olimpos'tan Düşüş

Yunan mitolojisinin bir kolunda Hera, doğuştan gelen bozukluğu nedeniyle Hephaistos'u göklerden kovmuştur. Okyanusa düşmüş ve Thetis (Aşil'in annesi ve 50 Nereid'den biri) ve Oceanid Eurynome tarafından büyütülmüştür. ⓘ

Bir başka anlatıda, Hephaistos annesini Zeus'un saldırılarından kurtarmaya çalışırken Zeus tarafından gökten aşağıya fırlatılmıştır. Bütün bir gün boyunca düşer ve Lemnos adasına iner, burada adanın yerlisi olan eski bir kabile olan Sintialılar tarafından bakılır ve usta bir zanaatkâr olması öğretilir. Daha sonraki yazarlar onun fiziksel sakatlığını ikinci düşüşünün sonucu olarak tanımlarken, Homeros onu doğuştan engelli yapar. ⓘ

Olimpos'a Dönüş

Hephaistos sürgün edildikten sonra Olimpos'a geri dönen Olimposlulardan biriydi. ⓘ

Arkaik bir hikayede Hephaistos, kendisini reddettiği için Hera'dan intikamını, ona oturduğunda bir daha ayağa kalkmasına izin vermeyen büyülü bir altın taht yaparak almıştır. Diğer tanrılar Hephaistos'a Olimpos'a dönüp Hera'yı bırakması için yalvardılar ama Hephaistos "Benim annem yok" diyerek bunu reddetti. ⓘ

Dorik Hephaistos Tapınağı, Atina Agorası ⓘ

Hephaistos'u getirme görevini ilk önce Ares üstlenmiş, ancak ateş tanrısı tarafından meşalelerle tehdit edilmiştir. Sonunda şarap tanrısı Dionysos onu getirmiş, şarapla sarhoş etmiş ve zapt edilmiş demirciyi bir katırın sırtında cümbüşçüler eşliğinde Olimpos'a geri götürmüştür - bu sahne bazen Attika ve Korint'in boyalı çanak çömleklerinde görülür. Boyalı sahnelerde, katıra önderlik eden Dionysos kalabalığının yastıklı dansçıları ve fallik figürleri, alayın beşinci yüzyıl Atina'sının satir oyunlarının öncüsü olan dithyrambik kutlamaların bir parçası olduğunu göstermektedir. ⓘ

Hyginus'a göre Zeus, Hera'yı kurtarmak için Hephaistos'a her şeyi vaat etmiş ve Athena'nın evlenmesini istemiş (ona düşman olan Poseidon'un teşvikiyle), bunun üzerine Athena'ya tecavüz etmeye kalkışmıştır. Bir başka versiyonda ise Hera'yı serbest bırakmak için Afrodit'le evlenmeyi talep etmiş ve annesi de bu isteği yerine getirmiştir. ⓘ

Hephaistos'un dönüşü teması, ürünleri Etrüskler arasında tercih edilen Attik vazo ressamları arasında popülerdi ve bu temayı Etrurya'ya getirmiş olabilirler. Vazo ressamlarının alay tasvirlerinde Hephaistos bir katıra ya da ata binmiş, Dionysos dizginleri tutmuş ve Hephaistos'un aletlerini (çift başlı bir balta dahil) taşımıştır. ⓘ

Seyyah Pausanias, Atina'daki Dionysos tapınağında 5. yüzyılda inşa edilmiş ancak MS 2. yüzyıldan önce herhangi bir zamanda dekore edilmiş olabilecek bir resim gördüğünü bildirmiştir. Pausanias bunu gördüğünde şöyle demiştir:

Burada resimler var - Dionysos Hephaistos'u cennete götürüyor. Yunan efsanelerinden biri, Hephaistos'un doğduğunda Hera tarafından aşağı atıldığıdır. İntikam olarak, görünmez prangaları olan altın bir sandalye hediye olarak göndermiştir. Hera sandalyeye oturduğunda, Hephaistos Dionysos dışında hiçbir tanrıyı dinlemeyi kabul etmemiş - ona çok güvenirmiş - ve Dionysos onu sarhoş ettikten sonra cennete götürmüş.

- Pausanias, 1.20.3 ⓘ

Hephaistos ve Afrodit

Mars ve Venüs Vulcan Tarafından Şaşırtıldı, Alexandre Charles Guillemot (1827) ⓘ

Hephaistos ile evli olmasına rağmen Afrodit'in savaş tanrısı Ares ile bir ilişkisi vardı. Sonunda Hephaistos, her şeyi gören Güneş Helios aracılığıyla Afrodit'in ilişkisini keşfetti ve buluşmalarından biri sırasında bir tuzak planladı. Afrodit ve Ares yatakta birlikte uzanırken, Hephaistos onları görünmeyecek kadar küçük, kırılmaz bir zincir ağına hapsetmiş ve diğer tanrıların önünde utandırarak cezalandırmak için Olimpos Dağı'na sürüklemiş. ⓘ

Tanrılar bu çıplak aşıkları görünce gülmüşler ve Poseidon Hephaistos'u, Ares'in zina yapanın cezasını ödeyeceği ya da kendisinin ödeyeceği garantisi karşılığında onları serbest bırakmaya ikna etmiş. Hephaistos Odysseia'da Afrodit'i babasına geri vereceğini ve başlık parasını geri isteyeceğini belirtir. Ancak Emily Wilson çevirisinde Hephaistos'un Poseidon teklif etmeden önce Zeus'tan talepte bulunduğu/zorladığı betimlenir ve okuyucu Zeus'un Hephaistos'un "kızı" için ödediği "bedeli" geri vermediğini ve bu nedenle Poseidon'un araya girdiğini varsayar. Efsanenin bazı versiyonları Zeus'un çeyizi geri vermediğini ve aslında Afrodit'in "kocasının gözüne tekrar girmenin yolunu bulduğunu" belirtir. İlyada'da Hephaistos, Afrodit'ten boşanmış ve artık Zarafet Aglaea ile evli olarak gösterilir. Teogoni'de Aglaea Hephaistos'un eşi olarak sunulur ve Afrodit'le herhangi bir evlilikten söz edilmez. ⓘ

Çok daha sonra eklenen bir ayrıntıya göre, Ares genç asker Alectryon'u Helios'un gelişini haber vermesi için kapılarının önüne koyar, çünkü Helios'un ikisinin fark edilmesi halinde Hephaistos'a Aphrodite'nin sadakatsizliğini söyleyeceğinden şüphelenmektedir, ancak Alectryon nöbet tutarken uyuyakalmıştır. Helios ikisini keşfeder ve Hephaistos'u uyarır, Ares öfkeyle Alectryon'u bir horoza dönüştürür, horoz her zaman şafak vakti güneş doğmak üzereyken öterek gelişini haber verir. ⓘ

Thebalılar Ares ve Afrodit'in birleşmesinden Harmonia'nın doğduğunu söylerler. Ancak Hephaistos ile Afrodit'in birleşmesinden, Virgil Eros'un onların çocuğu olduğunu söylerken ciddi değilse, bir sorun yoktu. Daha sonraki yazarlar bu ifadeyi Eros'un Ares'in soyundan geldiğini ama Hephaistos'a kendi oğlu olarak geçtiğini söyleyerek açıklarlar. Harmonia, Afrodit'in Hephaistos'la evliliği sırasında gebe kaldığı için, Harmonia'nın Cadmus'la evlendiği gün Hephaistos intikam almak için ona ince işlenmiş ama lanetli bir kolye hediye etmiş ve bu kolye Harmonia'nın soyundan gelenlere büyük acılar yaşatarak Oidipus'un hikâyesiyle doruğa ulaşmıştır. ⓘ

Hephaistos bir şekilde arkaik, Yunan öncesi Frigya ve Trakya gizem kültü Kabeiroi ile bağlantılıydı ve bunlar Lemnos'ta Hephaistoi, "Hephaistos-adamlar" olarak da adlandırılırdı. Üç Lemnos kabilesinden biri de kendilerini Hephaestion olarak adlandırır ve doğrudan tanrı soyundan geldiklerini iddia ederlerdi. ⓘ

Hephaistos ve Athena

Hephaistos erkek tanrılar için Athena'nın dişiler için olduğu gibidir, çünkü ölümlü sanatçılara beceri kazandırır ve Athena ile birlikte erkeklere sanat öğrettiğine inanılır. Atina'da ortak tapınakları ve festivalleri vardı. Her ikisinin de büyük iyileştirici güçleri olduğuna inanılırdı ve Hephaistos'un düştüğü yerden çıkan Lemnian toprağının (terra Lemnia) deliliği, yılan sokmalarını ve kanamaları iyileştirdiğine inanılırdı ve Hephaistos'un rahipleri yılanların açtığı yaraları nasıl iyileştireceklerini bilirlerdi. ⓘ

Sparta'daki Athena Chalcioecus (Bronz Evin Athena'sı) tapınağında annesini doğururken; Cypselus'un göğsünde Akhilleus'un zırhını Thetis'e verirken; ve Atina'da Alcamenes'in ünlü Hephaistos heykeli vardı, bu heykelde fiziksel sakatlığı sadece ince bir şekilde tasvir edilmişti. Neredeyse "Atina dışında kültleri yoktu" ve muhtemelen adaşını paylaşan şehir için daha ulaşılabilir bir tanrı olarak görülüyordu. Yunanlılar Hephaistos'un minyatür heykellerini sık sık ocaklarının yanına yerleştirirlerdi ve bu figürler onun tüm temsillerinin en eskileridir. Grek sanatının en iyi döneminde sakallı, dinç bir adam olarak temsil edilmiş ve çekici ya da başka bir zanaat aleti, oval başlığı ve chiton'u ile karakterize edilmiştir. ⓘ

Athena'nın bazen Hephaistos'un "ruh eşi" olduğu düşünülür. Bununla birlikte, "Athena ile sevişmek için aceleci ve tutkulu bir şekilde çabalar: doruk anında Athena onu kenara iter ve spermi Gaia'yı hamile bıraktığı yere, toprağa düşer." ⓘ

Volkan tanrısı

Bazıları onun köken efsanesinin "topraktan çıkan bir ateş şeytanı" olduğunu, "ateş alıp yakan [ve] birçok insan tarafından ilahi olduğu düşünülen" gaz ile de ilişkilendirildiğini ve ancak daha sonra bir volkanın Hephaistos'un demirci dükkânı olarak kabul edildiğini belirtmektedir. ⓘ

Hephaistos, güney İtalya'daki Yunan koloniciler tarafından Etna Dağı'nın yanardağ tanrıları Adranus ve Lipari adalarının Vulcanus'u ile ilişkilendirilmiştir. Birinci yüzyılda yaşamış bilge Tyana'lı Apollonius'un, "yeryüzünde yanan daha pek çok dağ var, yine de onlara Hephaistos gibi devler ve tanrılar atarsak işimiz bitmez" gözleminde bulunduğu söylenir. ⓘ

Bununla birlikte, Hephaistos'un ateş üzerindeki hakimiyeti Homeros'un İlyada'sına kadar uzanır; burada alevleri kullanarak Scamandrus nehrinin sularını kurutur ve Akhilleus'a saldıran eşsesli tanrıyı geri çekilmeye zorlar. ⓘ

Diğer mitolojiler

Troya savaşında Hephaistos Yunanlıların yanında yer almış, ancak Troyalılar tarafından da tapınılmış ve adamlarından birini Diomedes tarafından öldürülmekten kurtarmıştır. Hephaistos'un ölümlü dünyada en sevdiği yer, Sintialılar arasında yaşamayı sevdiği Limni adasıydı, ancak Lipara, Hiera, İmbros ve Sicilya gibi diğer volkanik adalara da sık sık uğrardı ve buralar onun meskenleri veya atölyeleri olarak adlandırılırdı. ⓘ

Hephaistos devlere karşı savaşmış ve Mimas'a erimiş demir atarak onu öldürmüştür. Savaş sırasında Hephaistos bitkin bir halde yere düşer ve Helios tarafından arabasına alınır. Minnettarlık hediyesi olarak Hephaistos, Helios'un oğlu Aeëtes için sürekli akan dört çeşme ve ateş püskürten boğalar dövdü. ⓘ

Hephaistos'un şairler tarafından bilindiği lakaplar ve soyadları genellikle plastik sanatlardaki becerisine ya da figürüne veya sakatlığına atıfta bulunur. Yunanlılar Hephaistos'un minyatür heykellerini sık sık ocaklarının yanına koyarlardı ve bu figürler onun tüm temsillerinin en eskileridir. ⓘ

Peleus ve Thetis'in evliliğinde düğün hediyesi olarak bir bıçak vermiştir. ⓘ

Aşıklar, diğerleri ve çocuklar

Çoğu versiyona göre, Hephaistos'un eşi Afrodit'tir ve Hephaistos'u Ares de dahil olmak üzere bir dizi tanrı ve ölümlüyle aldatmıştır. Ancak Homeros'un İlyada'sının XVIII. kitabında Hephaistos'un eşi Charis ("lütuf") ya da Aglaia'dır ("görkemli") - Hesiod'un deyimiyle Lütufların en küçüğü.

Athena Hephaistos'un Avanslarını Küçümserken, Paris Bordone (yaklaşık 1555 ve yaklaşık 1560 yılları arasında)

Károly Kerényi, "charis "in aynı zamanda "sanatın hoşluğu" anlamına da geldiğini belirtir ve Afrodit'in bir sanat eseri olarak görüldüğünü varsayarak, Afrodit'in alternatif bir isim olarak Charis olarak da adlandırılmış olabileceğini düşünür, çünkü Odysseia'da Homeros onu aniden karısı yapar. ⓘ

Atina'da, agoranın yakınında Hephaestus Tapınağı, Hephaesteum ("Theseum" olarak yanlış adlandırılmıştır) bulunmaktadır. Bir Atina kuruluş efsanesi, kentin koruyucu tanrıçası Athena'nın Hephaistos'la birleşmeyi reddettiğini anlatır. Pseudo-Apollodorus, Hephaistos'un bir keresinde Athena'ya tecavüz etmeye çalıştığını, ancak Athena'nın onu iterek kalçasına boşalmasına neden olduğunu iddia eden arkaik bir efsane kaydeder. Athena bir tutam yün kullanarak meniyi silmiş ve bunu toza atarak Gaia'yı hamile bırakmış ve Athena'nın kendi çocuğu olarak evlat edindiği Erichthonius'u doğurmasına neden olmuştur. Romalı mitograf Hyginus da benzer bir hikâye anlatır: Hephaistos, Zeus'un kafatasını kırarak Athena'nın doğmasını sağlayan kişi olduğu için Zeus'tan Athena ile evlenmesine izin vermesini istemiştir. Zeus bunu kabul eder ve Hephaistos ile Athena evlenirler, ancak Hephaistos evliliği tamamlamak üzereyken Athena gelin yatağından kaybolur ve Hephaistos'un yere boşalmasına neden olarak Gaia'yı Erichthonius'tan hamile bırakır. ⓘ

Lemnos adasında Hephaistos'un eşi deniz perisi Cabeiro'ydu ve Cabeiri adlı iki metal işleme tanrısının babasıydı. Sicilya'da eşi su perisi Aetna'ydı ve oğulları Palici adı verilen Sicilya gayzerlerinin iki tanrısıydı. Thalia ile birlikte Hephaistos bazen Palici'nin babası olarak kabul edilirdi. ⓘ

Hephaistos'un hem ölümlülerden hem de ölümsüzlerden birçok çocuğu olmuştur. Bu çocuklardan biri de soyguncu Periphetes'ti. ⓘ

Yavrular	Anneler ⓘ
Eucleia, Euthenia, Eupheme, Philophrosyne	Aglaea
Erichthonius	Gaia
Palici	Aetna
Cabeiri, Cabeirian perileri	Cabeiro
Periphetes	Anticlea
Ardalus, Cercyon, Olenus, Palaemonius, Argonotlar, Philottus, Lemnos'ta Philoctetes'i iyileştiren Pylius, Spinter	Bilinmiyor

Buna ek olarak, Romalılar eşdeğer tanrıları Vulcan'ın aşağıdaki çocukları doğurduğunu iddia ederler:

1. Cacus (Cacus'tan Hephaistos'un çocuğu olarak da bahsedilmiştir)
2. Caeculus ⓘ

Sembolizm

Hephaistos ve iki yardımcısı Akhilleus'un kolları üzerinde çalışırken, Hephaistos ve yardımcılarından biri tarafından tutulan kalkan, oturmuş sahneyi izleyen Thetis'in ayna görüntüsünü gösteriyor. Pompeii'den bir fresk. ⓘ

Hephaistos bazen sakallı, dinç bir adam olarak tasvir edilir ve çekici ya da başka bir zanaat aleti, oval başlığı ve chiton'u ile karakterize edilirdi. ⓘ

Hephaistos mitolojik kaynaklarda "topal" (chōlos) ve "durgun" (ēpedanos) olarak tanımlanır. Ya doğuştan ya da Olimpos'tan düşüşünün bir sonucu olarak sahip olduğu bir sakatlık olan eğri ayaklarla tasvir edilmiştir. Vazo resimlerinde Hephaistos bazen örsünün üzerine eğilmiş, metal bir eser üzerinde çalışırken gösterilir, bazen de ayakları arkadan öne doğru kıvrıktır: Hephaistos amphigyēeis. Bir sopa yardımıyla yürüyordu. Argonot Palaimonius, "Hephaistos'un oğlu" (yani bir tunç ustası) da hareket engelli idi. ⓘ

Hephaistos'un diğer "oğulları", sözlükbilimci Hesychius tarafından yengeçle (karkinos) özdeşleştirilen Semadirek adasındaki Cabeiri'lerdir. Detienne ve Vernant'a göre karkinopous ("yengeç ayaklı") sıfatı "topal" anlamına geliyordu. Cabeiri'ler fiziksel olarak da engelliydiler. ⓘ

Bazı mitlerde Hephaistos kendine hareket etmek için bir "tekerlekli sandalye" ya da savaş arabası yapmış, böylece diğer tanrılara becerisini gösterirken hareket kabiliyetini desteklemeye yardımcı olmuştur. İlyada 18.371'de Hephaistos'un hareket etmesine yardımcı olması için yirmi adet bronz tekerlekli üçayak yaptığı belirtilir. ⓘ

Hephaistos'un görünüşü ve fiziksel sakatlığı bazılarınca periferik nöropati ve metal işçiliğinden kaynaklanan arsenik maruziyetinin neden olduğu arsenikozdan kaynaklanan cilt kanserini temsil ettiği düşünülür. Tunç Çağı demircileri, özellikle kalay kıtlığı dönemlerinde daha sert arsenikli bronz üretmek için bakıra arsenik katarlardı. Birçok Tunç Çağı demircisi, geçim kaynaklarının bir sonucu olarak kronik arsenik zehirlenmesinden muzdarip olurdu. Sonuç olarak, engelli demircinin mitik imajı yaygındır. Hephaistos bir tunç çağı demircisi değil, demir çağı demircisi olduğu için, bu bağlantı eski halk hafızasından gelmektedir. ⓘ

Karşılaştırmalı mitoloji

Hephaistos'un sembolizmi için diğer mitolojik sistemlerdeki paralellikler şunlardır:

• Ugarit zanaatkâr-tanrı Kothar-wa-Khasis, uzaktan kendine özgü yürüyüşüyle tanınır - muhtemelen topalladığını ima eder.
• Herodot'a göre Mısırlı zanaatkâr-tanrı Ptah cüce bir tanrıydı ve genellikle çıplak tasvir edilirdi.
• İskandinav mitolojisinde Demirci Weyland fiziksel engelli bir bronz işçisiydi.
• Hinduizm'de zanaatkâr tanrı Tvastr, daha olumlu bir şekilde tasvir edilmiş olsa da benzer bir rolü üstlenir.
• Oset tanrısı Kurdalagon da benzer bir kökeni paylaşıyor olabilir.
• Enochic literatüründe Azazel, Tufan'dan önceki dönemde asi Gözcülerin liderlerinden biridir; insanlara savaş sanatını, kılıç, bıçak, kalkan ve zırh yapmayı öğretmiştir, ⓘ

İbadet

Solinus, Likyalıların Hephaistos'a bir şehir adadıklarını ve buraya Hephaestia adını verdiklerini yazmıştır. Lemnos'taki Hephaestia'ya tanrının adı verilmiştir. Ayrıca tüm Lemnos adası Hephaistos için kutsaldı. ⓘ

Pausanias, Patara'daki Likyalıların Apollon tapınaklarında bronz bir kase olduğunu, bunu Telephus'un adadığını ve Hephaistos'un yaptığını yazmıştır. ⓘ

Pausanias ayrıca Elis'teki Olympia köyünde Alpheios nehrine adanmış bir sunak bulunduğunu ve bunun yanında Hephaistos'a adanmış, bazen "Savaşçı Zeus" sunağı olarak da anılan bir sunak olduğunu yazmıştır. ⓘ

Lipari ve Sicilya arasındaki Thermessa adası da Yunanca Hephaistos'un kutsal yeri anlamına gelen Hiera of Hephaestus (ἱερὰ Ἡφαίστου) olarak adlandırılmıştır. ⓘ

İsimler

Yaşlı Plinius, Corycus'ta Hephaestitis ya da Hephaestus taşı olarak adlandırılan bir taş olduğunu yazmıştır. Plinius'a göre taş kırmızıydı ve bir ayna gibi görüntüleri yansıtıyordu ve üzerine kaynar su döküldüğünde hemen soğuyordu ya da alternatif olarak güneşe bırakıldığında hemen kavrulan bir maddeyi ateşe veriyordu. ⓘ

Sovyet astronom Lyudmila Chernykh tarafından 1978 yılında keşfedilen 2212 Hephaistos adlı küçük gezegen Hephaistos'un onuruna adlandırılmıştır. ⓘ

Kuzey Avustralya'da bulunan Terapontidae familyasından koyu renkli, tipik olarak isli renkte bir tatlı su balığı olan isli grunter (Hephaestus fuliginosus) adını Hephaistos'tan almıştır. ⓘ

Şecere

Hephaistos'un soy ağacı  ⓘ
Uranüs Gaia Uranüs'ün cinsel organları Cronus Rhea Zeus Hera Poseidon Hades Demeter Hestia     a      b Ares HEPHAESTUS Metis Athena Leto Apollo Artemis Maia Hermes Semele Dionysos Dione     a      b Afrodit